برنامه ریزی شهری
هادی حکیمی؛ هادی نقیبی؛ اکبر اصغری زمانی؛ فریدون بابایی اقدم
چکیده
امروزه سرعت توسعه شهری از ظرفیت و توانایی دولت ها در گسترش زیرساختها و ارائه خدمات و ایجاد اشتغال پیشی گرفته است، در نتیجه پدیده اسکان غیررسمی به سرعت و به صورتی بیقاعده گسترش یافته است. آمارها حکایت از آن دارند که جمعیتی از کلانشهرها و حتی بسیاری از شهرهای متوسط اندام در زیستگاههای نابسامان و در حاشیه شهرها اسکان گرفتهاند ...
بیشتر
امروزه سرعت توسعه شهری از ظرفیت و توانایی دولت ها در گسترش زیرساختها و ارائه خدمات و ایجاد اشتغال پیشی گرفته است، در نتیجه پدیده اسکان غیررسمی به سرعت و به صورتی بیقاعده گسترش یافته است. آمارها حکایت از آن دارند که جمعیتی از کلانشهرها و حتی بسیاری از شهرهای متوسط اندام در زیستگاههای نابسامان و در حاشیه شهرها اسکان گرفتهاند که جایگاه فقیرترین گروههای جمعیت شهری را تشکیل دادهاند، این امر ضرورت تلاش در جهت ایجاد شرایط بهتر در این سکونتگاهها را نمایان میسازد. امروزه یکی از شیوههای نوین برای واکاوی چالشهای فعلی و پیش رو، بهرهگیری از رویکرد آیندهنگاری و نگاه به حال از آینده است. شهر خوی به دلیل رشد سریع جمعیت و مهاجرت طی دهه های گذشته، نتوانسته شرایط مناسب برای سکونت بخشی از جمعیت را فراهم آورد. به همین دلیل جمعیتی که به شهر خوی روی آورده مجبور به سکونت در حاشیه شهر شده و پدیده ای به نام سکونتگاه های غیررسمی را به وجود آورده است. این تحقیق با هدف شناسایی عوامل تاثیرگذار بر روند گسترش سکونتگاه های غیررسمی در شهر خوی به نگارش رسیده است. برای این منظور روش دلفی جهت شناسایی عوامل تاثیرگذار به کار گرفته شد که نتیجه آن شناسایی 72 عامل در 6 حوزه مختلف بود، سپس روش تحلیل اثرات متقابل جهت استخراج عوامل کلیدی تاثیرگذار به کار گرفته شد که در نتیجه آن از مجموع 72 عامل، تعداد 26 عامل به عنوان عوامل کلیدی شناسایی شدند.
برنامه ریزی شهری
الناز هادی؛ محمدرضا پورمحمدی؛ هادی حکیمی؛ الهام هادی
چکیده
بررسی میزان آسیبها و صدمات ناشی از زلزله در شهرها در بسیاری از موارد نشان داده است درصد بالایی از صدمات به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به وضعیت نامطلوب برنامهریزی و کاهش خطرات شهری مربوط میشده است. در واقع میتوان گفت علل عمده آسیبها و تلفات ناشی از زلزله را علاوه بر بیتوجهی و سهلانگاری در رعایت استانداردهای ایمنی سازهها، ...
بیشتر
بررسی میزان آسیبها و صدمات ناشی از زلزله در شهرها در بسیاری از موارد نشان داده است درصد بالایی از صدمات به طور مستقیم و یا غیرمستقیم به وضعیت نامطلوب برنامهریزی و کاهش خطرات شهری مربوط میشده است. در واقع میتوان گفت علل عمده آسیبها و تلفات ناشی از زلزله را علاوه بر بیتوجهی و سهلانگاری در رعایت استانداردهای ایمنی سازهها، در فقدان اصول و طرحهای شهرسازی مناسب نیز میبایست جستجو کرد. قابل ذکر است که یکی از مباحث شهرسازی و برنامهریزی شهری که میتواند در کاهش اثرات زلزله و افزایش تابآوری شهری مؤثر بیفتد سازگار بودن کاربریهای شهری نسبت به همدیگر میباشد. در این پژوهش با توجه به نحوه همجواری کاربریهای شهری نسبت به یکدیگر و با استفاده از فرایند تحلیل سلسلهمراتبی ( AHP) به ارزیابی سازگاری کاربریهای شهری منطقه 4 شهر تبریز پرداخته شده است. در این پژوهش ابتدا کل کاربریهای شهری محدوده موردمطالعه در 10 کاربری، طبقهبندی شده است و سازگاری هر کاربری نسبت به سایر کاربریها مورد بررسی قرار گرفته است. سپس با استفاده از مدل AHP به تلفیق لایههای کاربری در محیط GISمبادرت شد و در نهایت نقشه سازگاری کاربریهای شهری منطقه 4 به دست آمد. نتایج تحقیق نشان میدهد 5.9 درصد از کاربریهای شهری منطقه 4 نسبت به همدیگر، در برابر زلزله با هم کاملاً ناسازگار و 43.9 درصد از کاربریهای شهری نسبت به هم کاملاً سازگار میباشند.
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
ایرج تیموری؛ هادی حکیمی
چکیده
برای شهروندان ایرانی سفر به ترکیه بدون داشتن ویزا مقدور بوده و عمدهترین دلایل شهروندان ایرانی برای سفر به ترکیه را میتوان؛ استراحت و گذران اوقات فراغت، بهرهمندی از جاذبههای مـختلف طبیعی، ساحلی، انسانی، تجارت، داد و ستد؛ مخصوصاً خرید البسه و پـوشاک؛ برشمرد. گردشگری یکی از اصلیترین محرکهای اقتصادی کشور ترکیه محسوب میشود. ...
بیشتر
برای شهروندان ایرانی سفر به ترکیه بدون داشتن ویزا مقدور بوده و عمدهترین دلایل شهروندان ایرانی برای سفر به ترکیه را میتوان؛ استراحت و گذران اوقات فراغت، بهرهمندی از جاذبههای مـختلف طبیعی، ساحلی، انسانی، تجارت، داد و ستد؛ مخصوصاً خرید البسه و پـوشاک؛ برشمرد. گردشگری یکی از اصلیترین محرکهای اقتصادی کشور ترکیه محسوب میشود. افزایش یا کاهش تعداد گردشگران ایرانی در ترکیه به عوامل متعدد اقتصادی، سیاسی در سطح ملی و بینالمللی ربط دارد. برآورد دقیق تقاضای گردشگری موضوعی مهم و حیاتی برای صنعت توریسم بهشمار رفته و پیشبینی دقیق تقاضای گردشگری میتواند اطلاعات مفیدی را برای برنامهریزی و سیاستگذاریهای آتی در رابطه با توریسم فراهم سازد. هدف این مقاله پیشبینی تقاضای سفر به ترکیه از طرف گردشگران ایرانی میباشد. تکنیک مورد استفاده برای پیشبینی تقاضای سفر شبکههای عصبی مصنوعی میباشد. متغیرهای اثرگذار بر روی تقاضای گردشگری ایرانیان با بررسی پیشینه تحقیق استخراج شد و جمعاً 13 متغیر را این تحقیق برای پیشبینی تقاضای گردشگری به کار رفت. نتایج بهدست آمده از تحقیق نشان میدهد که برآوردهای بهدست آمده در مقایسه با دادههای واقعی از خطای کمتری برخوردار هستند. طبق یافتههای تحقیق چهار متغیر مهم اثرگذار بر تقاضای گردشگری از طرف شهروندان ایرانی؛ میزان تولید روزانه نفت خام در ایران، نرخ تورم در ایران، تولید ناخالص داخلی در ترکیه، تولید ناخالص داخلی در ایران به ازای افراد شاغل است.
برنامه ریزی شهری
ایرج تیموری؛ هادی حکیمی؛ ویدا حسین پورشاد
چکیده
برخورداری از مسکن برای بسیاری از خانوادهها، صرفاً مکانی برای زندگی قلمداد نمیشود. بلکه مسکن بخش مهمی از دارایی خانوادهها به شمار میرود. بهعبارت دیگر، این کالای اساسی، صرفاً حالت مصرفی نداشته بلکه حالت سرمایهای نیز داشته، که در انتخاب نوع و محل آن، قیمت نقشی تعیینکننده دارد. ازاینرو هدف پژوهش حاضر، بررسی متغیرهای ...
بیشتر
برخورداری از مسکن برای بسیاری از خانوادهها، صرفاً مکانی برای زندگی قلمداد نمیشود. بلکه مسکن بخش مهمی از دارایی خانوادهها به شمار میرود. بهعبارت دیگر، این کالای اساسی، صرفاً حالت مصرفی نداشته بلکه حالت سرمایهای نیز داشته، که در انتخاب نوع و محل آن، قیمت نقشی تعیینکننده دارد. ازاینرو هدف پژوهش حاضر، بررسی متغیرهای اثرگذار در تعیین قیمت مسکن در شهر جدید سهند میباشد. پژوهش حاضر بهلحاظ هدف کاربردی و بهلحاظ ماهیت و روش از نوع همبستگی میباشد که برای آزمون همبستگی، از تابع هدانیک استفاده شده است. یافتههای تحقیق حاکی از آن است که از بین متغیرهای کالبدی؛ مساحت عرصه و عیان، تعداد طبقات، تعداد واحدها در هر طبقه و از بین متغیرهای فضائی و دسترسی؛ نزدیکی به مراکز خرید و فاصله از پارک اهمیت بالایی در تعیین قیمت یک ساختمان مسکونی در شهر جدید سهند دارند. همچنین تحلیل همبستگی نشان میدهد که در شهر سهند، بین افزایش فاصله از مسجد و افزایش قیمت مسکن رابطه مستقیم و بین افزایش فاصله از پارکها، فروشگاهها و مراکز خرید و خیابانهای اصلی با افزایش قیمت مسکن رابطه معکوسی وجود دارد.
برنامه ریزی شهری
هادی حکیمی؛ سلدا نظری؛ نیلوفر نظری
دوره 19، شماره 52 ، تیر 1394، ، صفحه 65-83
چکیده
انسان در طول سالیان طولانی در محل زندگی خود مکانهایی را به انجام فعالیتهای گروهی اختصاص داده است. یکی از این مکانها، میدانها هستند. علیرغم وجود خاطرات جمعی مردم از فضاهای عمومی از جمله میدانها و برقراری تعاملات اجتماعی و اهمیت میدان بهعنوان عنصر هویتبخش شهرها در طول تاریخ، از بین رفتن میدانهای تاریخی چالش ...
بیشتر
انسان در طول سالیان طولانی در محل زندگی خود مکانهایی را به انجام فعالیتهای گروهی اختصاص داده است. یکی از این مکانها، میدانها هستند. علیرغم وجود خاطرات جمعی مردم از فضاهای عمومی از جمله میدانها و برقراری تعاملات اجتماعی و اهمیت میدان بهعنوان عنصر هویتبخش شهرها در طول تاریخ، از بین رفتن میدانهای تاریخی چالش مهمی در شهرهای کنونی بهشمار میآید. از این رو هدف مقاله حاضر، ارائه راهبردهایی در جهت احیای میدان تاریخی صاحبآباد تبریز میباشد. همچنین تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی بوده و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی میباشد. دادههای مورد نظر با استفاده از ابزار اسنادی و پرسشنامهای که به تعداد 30 عدد در بین متخصصان توزیع گردید، بهدست آمده که برای تجزیه و تحلیل دادههای مزبور از تکنیک تحلیلی سوات استفاده شده که با استفاده از این تکنیک به بررسی نقاط ضعف، قوت، فرصتها و تهدیدها در سه مرحله اساسی در قالب ماتریس ارزیابی عوامل خارجی، ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و ماتریس تطبیقی سوات پرداخته شده و در نهایت به ارائه راهبردهای باززندهسازی مبادرت شده است. با توجه به نتایج از بین مجموع عوامل داخلی تعداد 6 نقطه قوت و تعداد 9 نقطه ضعف و از بین عوامل خارجی 9 عامل بهعنوان نقطه فرصت خارجی و تعداد 7 عامل، بهعنوان نقطه تهدید خارجی شناسایی شدند. این نتایج بیانگر این مطلب است که میدان صاحبآباد در حال حاضر با نقاط ضعف و تهدیدهایی روبهروست ولی پتانسیل تبدیل شدن به یک مرکز تاریخی فرهنگی در سطح شهر و منطقه را دارد.
هادی حکیمی؛ محمدرضا پورمحمدی؛ اکبر پرهیزکار؛ ابوالفضل مشکینی؛ مهدی پورطاهری
دوره 17، شماره 46 ، بهمن 1392، ، صفحه 25-45
چکیده
سـکونتگاههای غیررسمی به عنوان شهرهای سایه بـعد از شروع انـقلاب صنعتی و بوجود آمدن بازتوزیع جغرافیایی جمعیت در اروپا شکل گرفت سپس آرام آرام در کشورهای در حال توسعه پس از شروع فرآیند صنعتی شدن و نوسازی به عنوان ویژگی اصلی اکثر شهرهای چنین کشورهایی نمود پیدا کرد اما این پدیده در کشورهای اروپایی به عنوان یک پدیده میرنده عمل نموده ...
بیشتر
سـکونتگاههای غیررسمی به عنوان شهرهای سایه بـعد از شروع انـقلاب صنعتی و بوجود آمدن بازتوزیع جغرافیایی جمعیت در اروپا شکل گرفت سپس آرام آرام در کشورهای در حال توسعه پس از شروع فرآیند صنعتی شدن و نوسازی به عنوان ویژگی اصلی اکثر شهرهای چنین کشورهایی نمود پیدا کرد اما این پدیده در کشورهای اروپایی به عنوان یک پدیده میرنده عمل نموده و در طی زمان و در بستر مکان در بطن شهرها حل شدند؛ بهطوری که دیگر این پدیده منحصر به شهرهای جهان در حال توسعه میباشد. چرا که حتی شهرهای کشورهای در حال توسعهای همچون کشور ما نیز دچار این پدیدهاند. شهر خوی نیز از این قاعده مستثنی نمیباشد. در همین راستا هدف اساسی پژوهش حاضر شناخت وجود رابطه بین توسعهیافتـگی و افزایش مهاجرت و تعداد ساکنان سکونتگاههای غیررسمی بوده و بر همین اساس فرضیه پژوهش هم این میباشد که بین افزایش توسعهیافتگی شهری و روستایی و افزایش تعداد ساکنان سکونتگاههای غیررسمی شهر خوی رابطهای معنیداری وجود دارد. تحقیق حاضر از نوع پیمایشی تبیینی یا تحلیلی بهشمار میرود. مانند اغلب تحقیقات پیمایشی تحقیق حاضر بر روی یک نـمونه محدود متمرکز شده و روش نمونهگیری، روش طبقهبندی احتمالی میباشد. به عبارتی تمام سکونتگاههای غیررسمی شهر خوی در چهار جهت جغرافیایی (شمال، جنوب، غرب و شرق) طبقهبندی شدند و از میان آنها چهار محله به صورت تصادفی انتخاب گردیدند. یافتههای پژوهش تاییدکننده این امر میباشد که برخلاف انتظارات اغلب پژوهشگران این حوزه با افزایش سطح توسعه مناطق شهری و روستایی تعداد مهاجران روستا- شهری و بالطبع تعداد ساکنان سکونتگاههای غیررسمی افزایش مییابد.