آب و هواشناسی
مصطفی کریمی؛ فرامرز خوش اخلاق؛ علی اکبر شمسی پور؛ فهیمه نوروزی
دوره 23، شماره 69 ، آذر 1398، ، صفحه 233-255
چکیده
الگوهای گردشی بزرگ مقیاس، شرایط اقلیمی به ویژه بارش یک ناحیه را کنترل میکنند. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین الگوهای گردشی پر ارتفاع جنبحارهای عربستان در تراز میانی با بارشهای ایران است. به این منظور با استفاده از دادههای دوباره تحلیل ارتفاع ژئوپتانسیل مرکز پیشبینیهای میانمدت اروپا (ECMWF) در ترازهای 700 و 500 ...
بیشتر
الگوهای گردشی بزرگ مقیاس، شرایط اقلیمی به ویژه بارش یک ناحیه را کنترل میکنند. هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین الگوهای گردشی پر ارتفاع جنبحارهای عربستان در تراز میانی با بارشهای ایران است. به این منظور با استفاده از دادههای دوباره تحلیل ارتفاع ژئوپتانسیل مرکز پیشبینیهای میانمدت اروپا (ECMWF) در ترازهای 700 و 500 هکتوپاسکال با تفکیک مکانی 1*1 درجه قوسی و تحلیل خوشهای مبتنی بر فاصله همبستگی، الگوهای گردشی در محدوده 30 تا 80 درجه طول شرقی و 5 تا 30 درجه عرض شمالی و در دوره زمانی 11 سال (2010-2000) استخراج گردید. بر اساس نتایج حاصله میتوان الگوها را از نظر زمان وقوع به الگوهای دوره سرد، دوره گرم و دوره گذار تقسیم بندی نمود. در دوره سرد، پر ارتفاع عربستان در عرضهای پایین و بر روی دریای عرب و خلیج عدن قرار گرفته و بیشتر نواحی ایران بارش داشته که مقادیر بیشینه بارش مربوط به الگوی دوم است. در الگوهای دوره گذار، پر ارتفاع عربستان با جریان ساعتگرد جنوبغربی درجلوی ناوه شرق مدیترانه در وقوع بارش در شمالغرب کشور موثر بوده است. در الگوهای دوره گرم پرارتفاع عربستان باعث ایجاد شرایط واچرخندی بر روی کشور شده و به عنوان یک مانع برای ورود سامانههای بارشی بوده است.
آب و هواشناسی
علی اکبر شمسی پور؛ سیف اله کاکی؛ سیدمیثم جاسمی؛ ایوب جعفری
دوره 22، شماره 64 ، شهریور 1397، ، صفحه 149-167
چکیده
هدف پژوهش حاضر شناخت سازوکار بارشهای سنگین غرب و جنوبغرب ایران با روش تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی است. برای واکاوی مطالعه موردی فرودین سال 1395، نخست آمار ساعتی بارش 70 ایستگاه همدید در منطقة پژوهش و 10 ایستگاه همدید خارج از منطقه از سازمان هواشناسی تهیه و مقدار بارش هر ایستگاه محاسبه و در محیط نرمافزار Arc/map10پهنهبندی شد. ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر شناخت سازوکار بارشهای سنگین غرب و جنوبغرب ایران با روش تحلیل همدیدی و ترمودینامیکی است. برای واکاوی مطالعه موردی فرودین سال 1395، نخست آمار ساعتی بارش 70 ایستگاه همدید در منطقة پژوهش و 10 ایستگاه همدید خارج از منطقه از سازمان هواشناسی تهیه و مقدار بارش هر ایستگاه محاسبه و در محیط نرمافزار Arc/map10پهنهبندی شد. سپس شاخصهای ناپایداری Ki، Li،TTi، Cape و Sweat ایستگاههای کرمانشاه و اهواز اخذ و تحلیل شدند. در نهایت نقشههای همدیدی تحلیل شد. بر اساس شاخصهای ناپایداری، میزان ناپایداری جو در بیشتر موارد متوسط بوده و شرایط ایجاد همرفت و توفان تندری، رعدوبرق و گاهی نیز بارش برف فراهم بوده است. تحلیل نقشههای همدیدی تراز دریا نشان داد در روزهای قبل از بارش، غرب ایران زیر نفوذ زبانۀ پرفشار سیبری قرار داشته و همزمان مراکز کمفشار روی دریای مدیترانه تشکیل شدهاند که با جابجایی شرقسوی آنها شرایط برای ایجاد ناپایداری و رخداد بارندگی در منطقه فراهم شده است. ریزش هوای سرد مراکز پرارتفاع به پشت ناوة مستقر در اطراف مدیترانه و عرضهای پایینتر و انتقال هوای گرم و مرطوب به جلوی ناوه باعث تقویت سامانه بارشی و در نهایت سبب شکلگیری بارشهای سنگین در منطقه شده است. شاخصهای فیزیکی و دینامیکی جو نیز گویای آن است که مقادیر مثبت تاوایی، سرعت رودباد و امگای منفی به بیشینة خود در زمان بارندگی رسیده است.