ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
اسدالله حجازی؛ محمد حسین رضائی مقدم؛ زهرا قاسمی زادگنبد
چکیده
اکوتوریسم عبارت است از سفر هدفدار به طبیعت برای شناخت تاریخ طبیعی و فرهنگی محیط با پرهیز از ایجاد تغییر در اکوسیستم و ایجاد فعالیتهای اقتصادی که منجر به بهرهبرداری صحیح از منابع محیط زیست و اشتغالزایی برای اهالی بومی شود که از آن میتوان بهعنوان یکی از منابع جدید درآمد در راستای توسعه پایدار نام برد. دهستان مرگور ...
بیشتر
اکوتوریسم عبارت است از سفر هدفدار به طبیعت برای شناخت تاریخ طبیعی و فرهنگی محیط با پرهیز از ایجاد تغییر در اکوسیستم و ایجاد فعالیتهای اقتصادی که منجر به بهرهبرداری صحیح از منابع محیط زیست و اشتغالزایی برای اهالی بومی شود که از آن میتوان بهعنوان یکی از منابع جدید درآمد در راستای توسعه پایدار نام برد. دهستان مرگور در شهرستان ارومیه با تنوع جغرافیایی و فرهنگی بالا و دارا بودن چشماندازهای خاص گردشگری از مقاصد مهم گردشگری منطقه محسوب میشود و هدف از انجام این پژوهش ارزیابی توانمندیهای اکوتوریسمی دهستان مرگور است. بر این اساس ابتدا مطالعات پایه انجام گرفت و با شناسایی عوامل اکولوژیکی اعم از اقلیمی، انسانی، زمینشناختی، توپوگرافی و گردشگری که در زمینه اکوتوریسم موثرند، ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ، ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت جغرافیایی ﺗﻬﯿﻪ ﺷﺪ. ﺳﭙﺲ با اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﺒﮑﻪای پس از ساخت شبکه تحلیلی، ماتریس مقایسات زوجی تشکیل شده و وزن نسبی عناصر حاصل شد. در نهایت وزن نسبی عناصر به نقشههای مربوطه تخصیص یافته و نقشه پهنهبندی توان اکوتوریسم با عملگر گامای فازی ایجاد شد. نتایج نشان داد که از کل مساحت منطقه مورد مطالعه حدود 50/14 درصد در گروه بسیار مناسب، 32/26 درصد در گروه نسبتاً مناسب، 27 درصد در گروه نسبتاً نامناسب و 15/32 درصد در گروه کاملاً نامناسب واقع شدهاند با توجه به بکر بودن منطقه و لزوم ایجاد فرصتهای سرمایهگذاری جدید در آن، نتایج تحقیق حاضر میتواند در زمینه شناسایی پتانسیلهای منطقه و دستیابی به سطح بالاتری از توسعه اقتصادی و اجتماعی محلی مفید واقع گردد.
برنامه ریزی روستایی
سعید نصیری زارع؛ وحید ریاحی
چکیده
دسترسی مناسب به خدمات در مناطق روستایی از جمله ضرورتهای توسعه روستایی است. بررسی این ضرورت در مناطق کوهستانی با توجه به آن که رفاه ساکنان آن به دلیل محدودیتهای دسترسی، وابستگی بسیار زیادی به آن دارد از مهمترین اقدامات بوده است. تحقیق حاضر به تبیین نقش عوامل فضایی بر استقرار الگوی بهینه مراکز خدمات روستایی در شهرستان طارم پرداخت. ...
بیشتر
دسترسی مناسب به خدمات در مناطق روستایی از جمله ضرورتهای توسعه روستایی است. بررسی این ضرورت در مناطق کوهستانی با توجه به آن که رفاه ساکنان آن به دلیل محدودیتهای دسترسی، وابستگی بسیار زیادی به آن دارد از مهمترین اقدامات بوده است. تحقیق حاضر به تبیین نقش عوامل فضایی بر استقرار الگوی بهینه مراکز خدمات روستایی در شهرستان طارم پرداخت. عوامل فضایی در سه عامل، انسانی، فیزیکی و طبیعی و در 12 زیرمعیار تعیین شد. اهمیت زیرمعیارها در پرسشنامه تخصصی و در تحلیل شبکه(ANP) به دست آمد. پس از کنترل نرخ سازگاری میان عاملها و زیرمعیارها، نقشه پهنهبندی زیرمعیارها بر وزن آنها اعمال و پهنههای کاملاً مناسب تعیین شد. در پایان نیز پس از کمیسازی زیرمعیارها، برای هر دهستان سه نقطه روستایی بر حسب نمره ویکور، به عنوان نواحی کاملاً مناسب برای استقرار مراکز خدمات روستایی تعیین شد. به ترتیب عاملهای انسانی، طبیعی و فیزیکی مهمترین عوامل در استقرار الگوی خدماترسانی بودند. 6 % درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه، به دلیل قابلیت خدماترسانی دارای پهنه کاملاً مطلوب است. در این پهنه 20 نقطه روستایی قرار دارند. نقاط روستایی منتخب(برای هر دهستان سه روستا) از جمعیت و نرخ رشد مثبت و اشتغال بالایی برخوردار هستند. این نواحی در مسیرهای ارتباطی مناسب، مناطق پست و هموار قرار دارند. فاصله تمام نقاط روستایی به این نواحی مناسب بوده و همچنین به لحاظ پایداری خدمات در فاصله مناسبی از خط گسل و رودخانه قرار دارند. همچنین تعداد خدمات بیشتری نیز دارند که به لحاظ توجیه اقتصادی و هزینههای عمرانی برای توسعه خدمات مناسب هستند. بدینترتیب با تعیین نواحی مناسب برای مراکز خدمات روستایی، میتوان بسترهای لازم برای رشد خدمات در این مناطق را فراهم و با دسترسی مناسب تمام نواحی روستایی مورد مطالعه به این خدمات، موجب توسعه روستایی شد.
برنامه ریزی شهری
زهره فنی؛ توحید احمدی؛ محمدتقی رضویان
چکیده
حمل و نقل شهری یکی از مهمترین مسایل کلانشهرهای ایران است و علیرغم اهمیتی که این سیستم در کلانشهرهای ایران دارد، برنامهریزی راهبردی مدونی که راهنمای توسعه این سیستم باشد کمتر به چشم میخورد. شهر تبریز نیز بهعنوان یکی از کلانشهرهای کشور از مشکلات ناشی از سیستم حمل و نقل ناکارآمد مستثنی نمیباشد. و حمل و نقل این شهر نیز ...
بیشتر
حمل و نقل شهری یکی از مهمترین مسایل کلانشهرهای ایران است و علیرغم اهمیتی که این سیستم در کلانشهرهای ایران دارد، برنامهریزی راهبردی مدونی که راهنمای توسعه این سیستم باشد کمتر به چشم میخورد. شهر تبریز نیز بهعنوان یکی از کلانشهرهای کشور از مشکلات ناشی از سیستم حمل و نقل ناکارآمد مستثنی نمیباشد. و حمل و نقل این شهر نیز نیازمند یک برنامه جامع و راهبردی میباشد. مقاله حاضر با هدف ارایه راهبردهای توسعه حمل و نقل هوشمند شهر تـبریز بهروش کاربردی تهیه شده است؛ از نـظر روش، این پژوهـش، توصیفی- تحلیلی و شـیوه جمعآوری دادهها بهصورت کتابخانهای و مطالعات میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) میباشد. در این فرایند، روایی پرسشنامه در زمینه موضوع پژوهش بر اساس نظر کارشناسان حاصل گردید و پایایی پرسشنامهها نیز با استفاده از بررسی آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. در ادامه با استفاده از تکنیک SWOT نقاط ضعف و قوت و فرصتها و تهدیدها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سپس راهبردهای حاصل از اعمال روش دلفی و تکنیک SWOT، با استفاده از تکنیک ANP اولویتبندی شدهاند. نتیجه حاصل از این فرایند پژوهش، نشاندهنده این است که راهبردهای مورد قبول در این برنامهریزی، راهـبردهای تهاجمی بر پایه تـقویت نقاط قوت و استفاده از فرصتها میباشد. لذا، راهبردهای موجود در رویکرد تهاجمی با استفاده از مدل ANP تجزیه و تحلیل شده و اولویت نهایی آنها بههمراه میزان وزن هر کدام از راهکارها ارایه شده است. نتیجه نهایی حاصل از تحلیل ANP نشان میدهد که بیشترین نمره (395/0) مربوط به راهبرد SO1؛ (بهرهگیری از تجربیات طرحهای پایلوت اجرا شده شهر تبریز و سایر کلانشهرهای ایران در زمینه حمل و نقل هوشمند در جهت ارتقاء و توسعه سامانههای هوشمند حملو نقل) میباشد و اجرای این راهبرد در اولویت اول قرار دارد