برنامه ریزی شهری
اسماعیل عیسی زاده؛ طاهر پریزادی؛ وحید عیسی زاده
چکیده
به طور معمول در کشورهای در حال توسعه، رشد شهری از ظرفیت دولت ها و شهرداری ها برای ارائه خدمات و زیر ساخت های مناسب برای جمعیت، بیشتر است. این مقوله باعث تشدید فقر شهری در شهرها و به ویژه شهرهای بزرگ این کشورها خواهد شد. هدف از پژوهش حاضر توانمندسازی فقر در سطح محله اسماعیل آباد، منطقه 19 شهرداری تهران می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی ...
بیشتر
به طور معمول در کشورهای در حال توسعه، رشد شهری از ظرفیت دولت ها و شهرداری ها برای ارائه خدمات و زیر ساخت های مناسب برای جمعیت، بیشتر است. این مقوله باعث تشدید فقر شهری در شهرها و به ویژه شهرهای بزرگ این کشورها خواهد شد. هدف از پژوهش حاضر توانمندسازی فقر در سطح محله اسماعیل آباد، منطقه 19 شهرداری تهران می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش جزء پژوهش های توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش حاضر محله اسماعیل آباد، منطقه 19 شهرداری تهران می باشد. ابتدا با استفاده از شاخص های اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و کالبدی، گستره های مواجهه با فقر شهری در سطح محله اسماعیل آباد، منطقه 19 شهرداری تهران شناسایی شدند. وزن دهی شاخص های پژوهش با استفاده از روش آنتروپی شانون صورت گرفته است، سپس برای رتبه بندی شاخص ها از مدل کمی سطح بندی ویکور (Vikor) استفاده گردید. برای نمایش و تحلیل فضایی فقر شهری در سطح محله ی اسماعیل آباد، منطقه 19 از نرم افزار ARC GIS استفاده شده است. هم چنین با استفاده از مدل QSPM راهبرد های درونی و برونی شناسایی شدند که تشکل های مردمی و سازمان های مردم نهاد به عنوان مهم ترین عامل محرک در توانمند سازی فقر در سطح محله ی مورد مطالعه در نظر گرفته شدند و پس از شناسایی محله هدف با استفاده از تکنیک (SWOT) به منظور ارتقای این محله با توجه به مشکلات و محدودیت ها برنامه ریزی صورت گرفت. نتایج حاصله بیانگر آن است که فقر شهری بر محله های تمرکز یافته اند که در حاشیه شهر قرار دارند. برای رفع مشکلات ساکنین محله هدف، تقویت تشکل های خود جوش محلی در ایجاد همبستگی و حفظ هویت محله ای، شناخت پتانسیل های توسعه، آموزش ساکنین و ارتقای آگاهی آنان، اجرای طرح های توانمند سازی برای کنترل محله.
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
محمدرحیم رهنما؛ مهدی عبداله زاده
چکیده
در این پژوهش، عوامل مؤثر بر پیشبرد فرهنگ مشارکت محلی در برنامهریزی توسعة گردشگری در منطقة آزاد ماکو مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پژوهش حاضر، از نوع پژوهشهای توصیفی- تحلیلی و کاربردی است، جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش نیز، مردم ساکن در محدودة منطقة آزاد ماکو، به تعداد 183453نفر می باشند که از میان آنها بر اساس فرمول ...
بیشتر
در این پژوهش، عوامل مؤثر بر پیشبرد فرهنگ مشارکت محلی در برنامهریزی توسعة گردشگری در منطقة آزاد ماکو مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پژوهش حاضر، از نوع پژوهشهای توصیفی- تحلیلی و کاربردی است، جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش نیز، مردم ساکن در محدودة منطقة آزاد ماکو، به تعداد 183453نفر می باشند که از میان آنها بر اساس فرمول کوکران تعداد نمونه، 383 نفر تعین گردیده است. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر، پرسشنامه میباشد، که مبتنی بر 38 سوال (4 سؤال عمومی و 34 سؤال تخصصی) طراحی شده و برای تعین روایی و اعتبار آن، از روایی محتوایی و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. آلفای به دست آمد 824/0 میباشد. افراد نمونه نیز، از طریق نمونه گیری تصادفی ساده، خوشهای و طبقهای انتخاب شدهاند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، بنا به ضرورت از شیوههای آمار توصیفی و همچنین آمار استنباطی (روشهایی نظیر رگرسیون و تحلیل مسیر) استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که توانمندسازی جوامع محلی، باعث تقویت سرمایة اجتماعی محلی و سطح بالای سرمایة اجتماعی باعث ارتقاء فرهنگ مشارکت محلی در برنامهریزی و توسعة گردشگری می شود؛ همچنین، برنامهریزی جامع توسعة گردشگری نیز چهارچوب قانونی برای تقویت سرمایة اجتماعی و تشویق و ترغیب سرمایه گذاری در ظرفیتسازی اجتماعی فراهم میکند و توانمندسازی جوامع محلی را نیز تسهیل می کند.
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
محمد تقی رهنمایی؛ اسماعیل علی اکبری؛ اسماعیل صفرعلی زاده
چکیده
گردشگری بهعنوان بزرگترین تحرک اجتماعی با پیامدهای فرهنگی، اقتصادی و فضایی متعددی همراه است. بدین جهت، اثربخش کردن هرچه بیشتر توسعه گردشگری و ارتقاء پیامدهای مثبت آن، نیازمند شناخت و توجه ویژه به توانمندسازی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر توانمندسازی توسعه گردشگری استان آذربایجان غربی است. این مطالعه از نظر ماهیت ...
بیشتر
گردشگری بهعنوان بزرگترین تحرک اجتماعی با پیامدهای فرهنگی، اقتصادی و فضایی متعددی همراه است. بدین جهت، اثربخش کردن هرچه بیشتر توسعه گردشگری و ارتقاء پیامدهای مثبت آن، نیازمند شناخت و توجه ویژه به توانمندسازی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر توانمندسازی توسعه گردشگری استان آذربایجان غربی است. این مطالعه از نظر ماهیت «توصیفی- تحلیلی» و از نظر هدف «کاربردی» است و در راستای پاسخ به این سوال است که: آیا توانمندسازی مؤلفه‌های «جوامع محلی (از بعد مشارکت)، نیروی انسانی (تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان) و رقابت‌پذیری مقاصد گردشگری» در توانمندسازی توسعة گردشگری استان آذربایجان غربی مؤثر است؟ جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش، کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان غربی است که بهعلت گستردگی محدوده پژوهش و عدم اطلاع دقیق از تعداد افراد جامعه مورد مطالعه، با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای و تصادفی مجموعاً 100 نفر بهعنوان نمونه تعیین و انتخاب گردیده است. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از شیوههای آمار توصیفی و همچنین در بخش آمار استنباطی جهت آزمون فرضیات پژوهش، از آزمون کای اسکوار (کی دو) استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که مؤلفه‌های توانمندسازی جوامع محلی (از بعد مشارکت)، نیروی انسانی (تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان) و رقابت‌پذیری مقاصد گردشگری با توانمندسازی توسعة گردشگری استان رابطة معناداری دارند و از بین آنها، مؤلفه «توانمندسازی نیروی انسانی(تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان)»، بیشترین تأثیر را بر توسعه گردشگری استان آذربایجان غربی دارد.
هاشم داداش پور؛ سعید حسین آبادی؛ مهدی پورطاهری
دوره 16، شماره 41 ، آبان 1391، ، صفحه 95-127
چکیده
سکونتگاههای غیررسمی یکی از مهمترین چالشهای شهری امروز ایران محسوب میشود؛ به طوری که نه تنها در شهرهای بزرگ بلکه در شهرهای میانی و کوچکنیز چنین پدیدهای وجود دارد. شهر سبزوار از جمله شهرهای میانی است که با مسأله اجتماعات غیررسمی و خودساخته روبروست؛ به طوری که نزدیک به 30 هزار نفر از جمعیت آن (نزدیک به یک هشتم) در سکونتگاههای ...
بیشتر
سکونتگاههای غیررسمی یکی از مهمترین چالشهای شهری امروز ایران محسوب میشود؛ به طوری که نه تنها در شهرهای بزرگ بلکه در شهرهای میانی و کوچکنیز چنین پدیدهای وجود دارد. شهر سبزوار از جمله شهرهای میانی است که با مسأله اجتماعات غیررسمی و خودساخته روبروست؛ به طوری که نزدیک به 30 هزار نفر از جمعیت آن (نزدیک به یک هشتم) در سکونتگاههای غیررسمی که دور تا دور شهر را فرا گرفته است زندگی میکنند. در این میان محدوده شرق کال عیـدگاه بزرگترین کانون اسکان غیررسـمی این شهر هم از نظر جمعیت و هم وسعت محسوب میشود، که نیازمند برخوردی جامع و چند بعدی است. با درک این موضوع، تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این سوال اساسی است که آیا با توانمندسازی اجتماعات محلی شرق کال عیدگاه ـ به عنوان مهمترین هسته اسکان غیررسمی این شهرـ بهسازی کالبدیـفضایی این محدوده امکانپذیر است یا خیر؟ روش تحقیق مقاله، توصیفی ـ تحلیلی میباشد. شیوه گردآوری دادهها ترکیبی از روش کتابخانهای، اسنادی و میدانی بوده و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه است. روش نمونهگیری، تصادفی ساده و حجم نمونه 150 خانوار است که از طریق همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی به تحلیل آن اقدام شده است. در این تحقیق هر کدام از حوضههای توانمندسازی اقتصادی، اجتماعی و نهادی به عنوان متغیرهای مستقل با مولفههای معنیداری، خودتعیینی، شایستگی، تأثیر و اعتماد و متغیر تمایل به مشارکت در بهسازی کالبدی نیز به عنوان متغیر وابسته مورد توجه قرار گرفته است. نتایج یافتهها نشان میدهد که بین سطح توانمندی ساکنان و میزان تمایل آنها برای مشارکت در بهسازی کالبدی ـ محیطی رابطه معناداری وجود دارد. ضریب تعیین برای توانمندیهای اجتماعی 4 درصد، اقتصادی 9/2 درصد و نهادی 4/4 درصد به دست آمد. اما تأثیر هریک از ابعاد توانمندی به یک اندازه نیست بلکه در درجه اول توانمندسازی نهادی، سپس توانمندسازی اجتماعی و در درجه بعدی توانمندسازی اقتصادی میتواند در افزایش مشارکت ساکنان در برنامههای بهسازی کالبدی ـ محیطی موثر باشد.
