رحمت الله فرهودی؛ سیدموسی پورموسوی؛ سیدعلی حسینی؛ سیدمحمد حسینی
دوره 18، شماره 50 ، بهمن 1393، ، صفحه 259-280
چکیده
یکی از مسائل مهم در حوزه برنامهریزی شهری، چگونگی رشد و توسعه فضایی شهر و الگوی حاصل از آن میباشد. الگوی حاصله از توزیع فضایی فعالیتهای انسان شهری که از آن به فرم یا شکل شهر یاد میشود، بنابر ماهیت پویا و متغیر شهرها همیشه در حال تغییر و دگرگونی بوده است. اما ناپایدارترین و نامطلوبترین شکلی که شهرها تاکنون بهخود دیدهاند، ...
بیشتر
یکی از مسائل مهم در حوزه برنامهریزی شهری، چگونگی رشد و توسعه فضایی شهر و الگوی حاصل از آن میباشد. الگوی حاصله از توزیع فضایی فعالیتهای انسان شهری که از آن به فرم یا شکل شهر یاد میشود، بنابر ماهیت پویا و متغیر شهرها همیشه در حال تغییر و دگرگونی بوده است. اما ناپایدارترین و نامطلوبترین شکلی که شهرها تاکنون بهخود دیدهاند، شکل گسترده یا گسترش افقی شهری میباشد. شهر مشهد دومین کلانشهر کشور که بهعنوان شهر مورد مطالعه در این پژوهش انتخاب شده، از این مقوله مستثنا نمیباشد. بررسی حاصله از این تحقیق، رشد افقی سریع و بیبرنامهای این شهر را در جهات مختلف در دهههای اخیر (1335- 1385) و اثرات زیست محیطی آن، بهویژه تأثیرات نامطلوب بر منابع خاک را نشان میدهد. این مهم که با استفاده از روشهای مختلف مانند عکسهای هوایی، نقشههای موجود در سازمانها، نقشههای توپوگرافی و خاکشناسی و نرمافزارهای GIS و SPSS انجام شده است، نتیجه میدهد که از سال 1335 تا سال 1385 در اثر توسعه مناطق شهری و صنعتی در حومه شهر مشهد 8/27747 هکتار از خاکهای محدوده شهر با درجات مختلف مرغوبیت کشاورزی، برای همیشه از چرخه تولید خارج شدهاند که 10288 هکتار (37 درصد) جزو اراضی کلاس I، 6233 هکتار (22 درصد) جزو اراضی کلاس III، 9089 هکتار (33 درصد) جزو اراضی کلاس IV و 2147 هکتار (7.7 درصد) جزو اراضی کلاسVI بوده است.