برنامه ریزی شهری
محمدرضا پورمحمدی؛ کیومرث ملکی
چکیده
شهر تنها یک مجموعه از ساختمان ها نیست، بلکه پدیده ای فراتر از یک مجموعه ساختمانی است. لذا نمی توان به هیچ عنوان شهر را تنها در مجموعه ساختمان ها منحصر دانست یکی از خطراتی که بسیاری از شهرهای جهان را تهدید می کند زمین لرزه یا همان زلزله است. زلزله از دیر باز جزء پر خطرترین مخاطرات طبیعی بوده و از ریسک بالایی برخوردار است. ریسک زلزله، خسارت ...
بیشتر
شهر تنها یک مجموعه از ساختمان ها نیست، بلکه پدیده ای فراتر از یک مجموعه ساختمانی است. لذا نمی توان به هیچ عنوان شهر را تنها در مجموعه ساختمان ها منحصر دانست یکی از خطراتی که بسیاری از شهرهای جهان را تهدید می کند زمین لرزه یا همان زلزله است. زلزله از دیر باز جزء پر خطرترین مخاطرات طبیعی بوده و از ریسک بالایی برخوردار است. ریسک زلزله، خسارت قابل انتظاری است که در اثر آن به عناصری از جامعه یا محیط آسیب هایی وارد می شود. به همین دلیل ایمن سازی شهر در برابر زلزله را نمی توان تنها در مقاوم سازی و ساختن بناهای مقاوم در برابر زلزله دانست در این مقاله در مورد چگونگی وضعیت خطرپذیری زلزله در سطح مناطق کلان شهر تبریز به عنوان یک شهر تاریخی- فرهنگی و قطب اقتصادی- ارتباطی شمال غرب کشور انجام گرفته است پس از اخذ نظرات متخصصان زلزله و پدافندغیرعامل و برنامه ریزی شهری، بررسی و تحلیل‌های لازم با استفاده از مدل های ویکور و تاپسیس فازی انجام و نتیجه مدل به وسیله نرم افزار GIS بصورت نقشه آسیب پذیری مناطق نمایش داده شده است و در نهایت منطقه 2، 3، 7 ، 4، شهرداری کلان شهر تبریز با آسیب پذیری کمتر و مناطق 10، 5 ، 1، 9 و 6 و 8 واقع در محدوده های شمال شرقی، شمالی شهر نامناسب و بحرانی تشخیص داده شدند و علل آسیب پذیری بیان و راهکارهای مهار آسیب پذیری با استفاده از داده ها و تطبیق نتایج مدل ها ارائه شد.
ژئومورفولوژی
سیداسدالله حجازی؛ معصومه رجبی؛ اسماء شعرباف بهتاش
چکیده
اکوتوریسم به عنوان یکی از شاخه‌های گردشگری، امروزه مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. شناسایی و انتخاب مناطق مناسب اکوتوریسم در برنامه‌ریزی و مدیریت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. دامنه‌های شمالی رشته کوه بزقوش در استان آذربایجان شرقی با دارا بودن انواع جاذبه‌های طبیعی یکی از مقاصد هدف گردشگران محسوب می‌شود. لذا در پژوهش حاضر ...
بیشتر
اکوتوریسم به عنوان یکی از شاخه‌های گردشگری، امروزه مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. شناسایی و انتخاب مناطق مناسب اکوتوریسم در برنامه‌ریزی و مدیریت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. دامنه‌های شمالی رشته کوه بزقوش در استان آذربایجان شرقی با دارا بودن انواع جاذبه‌های طبیعی یکی از مقاصد هدف گردشگران محسوب می‌شود. لذا در پژوهش حاضر شناسایی و اولویتبندی پهنه‌های مستعد اکوتوریسم دامنه‌های شمالی بزقوش مدنظر قرار گرفت. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نوع هدف، کاربردی بود. برای دستیابی به اهداف پژوهش ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و نظرسنجی از کارشناسان، مهمترین معیارهای تاثیرگذار بر مکان‌یابی فعالیت‌های کوهنوردی، دامنه‌نوردی و اسکی شناسایی و سپس با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) وزن معیارها تعیین شد. در ادامه نیز برای تلفیق لایه‌ها در سیستم اطلاعات جغرافیایی از تکنیک ویکور استفاده شد. در نهایت با همپوشانی نقشه‌های کوهنوردی، دامنه‌نوردی و اسکی، پهنه‌های مستعد اکوتوریسم منطقه مشخص شد. نتایج نشان دهنده این بود که 43/15 درصد منطقه از لحاظ توانمندی‌های اکوتوریسم در وضعیت بسیار مناسب، 52/35 درصد مناسب، 91/39 درصد متوسط و 14/9 درصد در وضعیت نامناسب است. پهنه بسیار مناسب محدوده‌های اطراف چشمه‌های آبگرم اسبفروشان و الله حق و همچنین روستاهای جلده باخان و اردها را شامل می‌شود.
آب و هواشناسی
بهروز سبحانی؛ محمد فرامرزی
دوره 20، شماره 56 ، مرداد 1395، ، صفحه 171-191
چکیده
اقلیم، توپوگرافی و کاربری اراضی از مهمترین مؤلفه‌های محیطی هستند که استعداد و قابلیت تولید محصول زراعی در یک منطقه به آنها وابسته است. در این تحقیق با استفاده از داده‌های اقلیمی از قبیل دما، بارش، تعداد روزهای یخبندان و ساعات آفتابی و رطوبت نسبی مربوط به مراحل فنولوژیکی رشد زعفران و داده‌های منابع زمینی از قبیل لایه‌های توپوگرافی ...
بیشتر
اقلیم، توپوگرافی و کاربری اراضی از مهمترین مؤلفه‌های محیطی هستند که استعداد و قابلیت تولید محصول زراعی در یک منطقه به آنها وابسته است. در این تحقیق با استفاده از داده‌های اقلیمی از قبیل دما، بارش، تعداد روزهای یخبندان و ساعات آفتابی و رطوبت نسبی مربوط به مراحل فنولوژیکی رشد زعفران و داده‌های منابع زمینی از قبیل لایه‌های توپوگرافی و کاربری اراضی که با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 8 مربوط به تاریخ 28/2/1392 در شهرستان ملایر تهیه‌شده، برای ارزیابی تناسب اراضی مستعد کشت زعفران در سطح شهرستان ملایر استفاده شده است. مطالعه و بررسی هر یک از آنها در رابطه با نیازهای اقلیمی و اکولوژی زعفران صورت گرفته است. با تعمیم داده‌ها به سطح، و پردازش آنها با استفاده از فنآوری GIS لایه‌های اطلاعاتی مربوط به هر یک از آنها تهیه شد. بهمنظور اولویتبندی و ارزیابی معیارها و لایه‌های اطلاعاتی در رابطه با هم و تعیین وزن آنها از روش تحلیل تصمیمگیری چندمعیاره (MCDM)، مبتنی بر روشvikor استفاده شد. سپس با وزندهی به لایه‌های تهیه‌شده بر اساس معیارها و مدل مورد نظر، همپوشانی و تحلیل فضایی لایه‌ها در محیط GIS صورت گرفت و لایه نهایی ارزیابی تناسب اراضی برای کشت زعفران تهیه شد. در این تحقیق مقدار 23/10درصد از مساحت کل شهرستان را مناطقی که دارای تناسب اراضی مناسب هستند در بر میگیرد، 25/40 درصد از کل مساحت را مناطقی با تناسب متوسط برای کشت زعفران پوشش میدهد. و مابقی شهرستان را که سهم بیشتری هم دارد و 52/45 درصد از شهرستان را پوشش میدهد اراضی با تناسب ضعیف هستند. با توجه با این تحقیق روشvikor مـیتواند عملکرد مناسبی در انتخاب ارزشهای تناسب برای هر کدام از طبقات داشته باشد.
سیدعلی علوی؛ محمد مولانی قلیچی؛ هادی جوادزاد اقدم؛ بهمن نجف پور
دوره 19، شماره 51 ، فروردین 1394، ، صفحه 247-266
چکیده
شهر بهمثابه بخشی از سلسلهمراتب سیستم فضایی و تقسیمات سیاسی- جغرافیایی هر کشور بر اساس شاخصههای مختلفی مانند نوع حکومت، مدیریت، سطح آگاهی، علاقمندی اجتماعی و مشارکت مردم در نظام تصمیمگیری شکل میگیرد. از آنجا که هر عنصر در چارچوب ویژگی‌های عملکردی‌اش قابل تعریف است، لذا براساس نقش‌های مختلفی که در زیرسیستم‌های نظام ...
بیشتر
شهر بهمثابه بخشی از سلسلهمراتب سیستم فضایی و تقسیمات سیاسی- جغرافیایی هر کشور بر اساس شاخصههای مختلفی مانند نوع حکومت، مدیریت، سطح آگاهی، علاقمندی اجتماعی و مشارکت مردم در نظام تصمیمگیری شکل میگیرد. از آنجا که هر عنصر در چارچوب ویژگی‌های عملکردی‌اش قابل تعریف است، لذا براساس نقش‌های مختلفی که در زیرسیستم‌های نظام شهری تعریف می‌شود، می‌توان انواع مختلفی از اجزای تشکیلدهنده سیستم را شناسایی نمود. با توجه به نقش مدیریت یکپارچه شهری بهعنوان سیستم و عامل کنترل و هدایت نظام شهری در کلانشهرها، مـی‌توان از عناصر تحت نظارت مدیریت یاد شده یـعنی مناطق شـهرداری بهعنوان عناصر تشکیلدهنده سیستم شهری نام برد. از طرفی دیگر وسعت و پراکندگی کلانشهرها نیازمند تعادل در حجم عملیاتی متناسب با توان آن می‌باشند. هدف از این تحقیق اولویتبندی فضایی سیستم مدیریت یکپارچه شهری مناطق تهران بهمنظور حل مسائل مدیریت شهری بوده است. روش تحقیق در این مقاله به دو صورت توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. بهمنظور دستیابی به هدف پژوهـش از روش‌های تصمیمگیری چـندمعیاره، مدل‌های تحلیلی (VIKOR و AHP) جهت رتبهبندی مناطق شهری تهران استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان داده که از میان مناطق شهری تهران، منطقه 6 شهرداری از مسألهخیزترین مناطق شهری بوده، پس از آن نیز مناطق شهری 2 و 14 قرارداشته است. همچنین نتایج این مدل نشان داده که مناطق شهری 16، 8 و 22 از نظر سیستم مدیریت شهری مشکلات کمتری نسبت به دیگر مناطق دارابوده است. در نهایت تحلیل‌های فضایی جهت اولویتبندی فضایی سیستم مدیریت یکپارچه شهری در منطقه مورد مطالعه صورت گرفته و پیشنهاداتی نیز ارائه گردیده است.
