آب و هواشناسی
نقش عوامل محلی در ایجاد و توسعه جزایر حرارتی شهری (مطالعه موردی: شهر اهواز)

شهریار خالدی؛ اسماعیل بخشی؛ محمود احمدی؛ عباسعلی داداشی رودباری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 آذر 1401

https://doi.org/10.22034/gp.2022.52206.3017

چکیده
  از اثرات شهرنشینی، پدیده جزیره حرارتی شهری است که به دنبال آن دمای شهر بالا می رود و تقاضای انرژی برای خنک شدن افزایش می‌یابد. در این پژوهش نقش عوامل محلی در ایجاد و توسعه جزایر حرارتی شهر اهواز در دوره گرم سال از سال 2000 تا 2015 میلادی با به‌کارگیری داده‌های سنجنده‌ی ماهواره لندست 7 و 8 مورد بررسی قرار گرفت. به منظور ارزیابی تغییرات ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی میزان نیاز سرمایی درخت زرشک در ایران

حسن رضائی؛ عباس فلاح قالهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 بهمن 1401

https://doi.org/10.22034/gp.2023.53277.3045

چکیده
  شناخت پتانسیل‌های اقلیمی مناطق برای تنوع و استعدادیابی محصولات کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است. زرشک یکی از محصولات کشور ایران، از تغییرات و ناهنجاری‌های اقلیمی آسیب می‌بیند. در پژوهش حاضر، مراحل فنولوژیکی درخت زرشک بی‌دانه بر اساس مشاهدات میدانی در ایستگاه هواشناسی سینوپتیک قاین مشخص شد. برای سنجش وضعیت انباشت نیاز سرمایی ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی وضعیت غلظت فلزات سنگین در هوای تبریز )مطالعۀ موردی وقوع گرد و غبار در سال‌های ‌1399 و 1400)

علی محمدخورشیددوست؛ مصطفی طحانی یزدلی؛ فرحناز خرم ابادی؛ اعظم صمدی؛ فریده انصاری ملکی؛ محمدحسین پورقربان

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 بهمن 1401

https://doi.org/10.22034/gp.2023.53783.3050

چکیده
  معضلات ناشی از تغییرات اقلیمی از مهم‌ترین بحران‌ها و تهدیدات محیط زیست حال حاضر جامعۀ بشری به‌خصوص در محیط‌های شهری است. در شهر تبریز و در سال‌های اخیر، به علت رشد جمعیت، مهاجرت فراوان از شهرهای دیگر، ترافیک، توسعۀ صنایع و مراکز تولیدی باعث افزایش تولید و پراکنش آلاینده‌ها شده است. بر این اساس، در این پژوهش به ارزیابی کیفیت وقوع ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی مدل MPI-ESM-LR در پیش‌نگری دمای ماهانه ایران تحت سناریوهای واداشت تابشی (RCPs)

فاطمه تقوی نیا؛ بتول زینالی؛ عباسعلی داداشی رودباری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 خرداد 1402

https://doi.org/10.22034/gp.2023.56386.3130

چکیده
  تغییرات اقلیمی مسئول بیشتر بلایای مرتبط با آب و هوا در سراسر جهان است. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی بی‌نظیر و آب و هوای متنوعی که دارد بیش‌ترین تغییرپذیری آب و هوا را در جهان دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی کارایی مدل MPI-ESM-LR از سری مدل‌های CMIP5 در پیش‌نگری دمای ماهانه ایران تحت سناریوهای واداشت تابشی (RCPs) با پروژه CORDEX-WAS است. در این پژوهش ...  بیشتر

آب و هواشناسی
ارزیابی روش‌های مختلف تصحیح اریبی بر پیش‌نگری بارش مدل GFDL-ESM4 در حوضه دریاچه ارومیه

خدیجه جوان؛ محمدرضا عزیززاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 خرداد 1402

https://doi.org/10.22034/gp.2023.56731.3140

چکیده
  خروجی‌های مدل‌های اقلیمی جهانی (GCMs) معمولاً دارای اریبی نسبت به داده‌های مشاهداتی هستند و قبل از استفاده از آن‌ها برای توسعه سناریوهای اقلیمی آینده، برخی تصحیحات باید انجام شود. روش‌های تصحیح اریبی از جمله روش‌های آماری متداول برای پردازش خروجی مدل‌های اقلیمی هستند. در این تحقیق تاثیر پنج روش تصحیح اریبی بر پیش‌نگری بارش مدل ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تحلیل اقلیمی نوسانات طولانی‌مدت دید افقی در شمال غرب ایران

عاطفه حسینی صدر؛ برومند صلاحی؛ غلام حسن محمدی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 19 تیر 1402

https://doi.org/10.22034/gp.2023.57121.3156

چکیده
  به‌منظور بررسی نوسانات طولانی‌مدت دید افقی در شمال غرب ایران، داده‌های ساعتی دید افقی ثبت شده در 7 ایستگاه منتخب در دورۀ 1951 تا 2020 اخذ شد. بعد از غربالگری داده‌ها، پراشیدگی زمانی میانگین دید افقی بررسی شد. ضریب خاموشی اتمسفر با استفاده از رابطه کشمایدر محاسبه شد؛ آزمون من-کندال روی میانگین سالانه و آماره‌ی Rdit روی داده‌های ساعتی ...  بیشتر

آب و هواشناسی
اثر تغییر اقلیم بر شرایط رویشی زیتون (مطالعه موردی: استان بوشهر)

حسن زارع؛ سعید موحدی؛ داریوش رحیمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 تیر 1402

https://doi.org/10.22034/gp.2023.56830.3145

چکیده
  کاهش بازدهی تولیدات باغی و زراعی، افزایش آفات و کاهش کیفیت محصولات کشاورزی و تهدید امنیت غذایی از پیامدهای تغییر اقلیم هستند. اثر گذاری تغییر اقلیم بر کشاورزی منجر به افزایش ریسک و ریسک پذیری در حوزه فعالیت های کشاورزی می شود. نتایج بررسی داده های مشاهداتی، رخداد تغییر اقلیم در استان بوشهر را تایید می نماید. آنومالی دمای سالانه استان ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی اثر نسبی متغیرهای اقلیمی بر تبخیر-تعرّق پتانسیل گیاه مرجع در حاشیه جنوبی دریای خزر

یعقوب دین پژوه؛ سعید جهانبخش اصل؛ اسما آزاده قره باغ

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 بهمن 1402

https://doi.org/10.22034/gp.2024.58543.3187

چکیده
  در این مطالعه، مقادیر تبخیر- تعرّق پتانسیل گیاه مرجع (ET0) با روش پنمن-مانتیث برای شش ایستگاه‌ در حاشیه جنوبی دریای خزر محاسبه شد. روند تغییرات ET0 سالانه ایستگاه‌ها با آزمون من کندال تحلیل شد. آنگاه تجزیه به عامل‌ها برای تعیین اثر نسبی متغیرهای اقلیمی روی ET0 هر ایستگاه انجام شد. برای این کار ماتریس همبستگی (R) بین هفت متغیر اقلیمی به‌عنوان ...  بیشتر

آب و هواشناسی
واکاوی تغییرات بارش شمال غرب ایران طی دهه های آتی بر اساس مدل های GCM

رقیه ملکی مرشت؛ برومند Salahi؛ مهناز صابر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 بهمن 1402

https://doi.org/10.22034/gp.2024.59552.3212

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف واکاوی تغییرات بارش شمال غرب ایران طی دهه‌های آتی بر اساس مدل‌های GCM صورت گرفته است. بدین منظور، ابتدا بارش سال‌های 2014-1985 بر اساس آزمون من- کندال روندیابی گردید. سپس داده‌های روزانه بارش برای هر یک از ایستگاه‌های مورد مطالعه در نرم‌افزار SDSM6.1 برای 2014-1985 شبیه‌سازی ‌شد. آنگاه تحت سناریوهای (SSP2-4.5) و (8.5-SSP5) مدل‌های ...  بیشتر

آب و هواشناسی
الگوهای همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش های سنگین غرب و شمال غرب ایران

وحیده ابطحی؛ سعید جهانبخش؛ هاشم رستم زاده؛ حسن لشکری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 بهمن 1402

https://doi.org/10.22034/gp.2024.57342.3165

چکیده
  بارش‌های سنگین یکی از ویژگی اقلیمی عنصر بارش محسوب می‌شوند که در هر اقلیمی ممکن است اتفاق بیافتند. ولی رخداد آن ها در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک بدلیل فقدان زیرساخت‌های کافی و مناسب همراه با خسارت بیشتری هستند. این بارش‌ها در شرایط همدیدی مختلفی رخ می‌دهند. در این پژوهش نقش رودخانه‌های جوی در شکل‌گیری بارش‌های سنگین پدیده مطالعه ...  بیشتر

آب و هواشناسی
ارزیابی و تحلیل بارش‌های شدید روزانه برآوردی ماهواره GPM در مقابل داده‌های بارش مشاهده‌ای در حوضه آبریز دریاچه ارومیه

هاشم رستم زاده؛ سعید جهانبخش اصل؛ میرکامل حسینی؛ محمد امیدفر

دوره 27، شماره 86 ، بهمن 1402، ، صفحه 53-69

https://doi.org/10.22034/gp.2022.51078.2988

چکیده
  چکیدهتغییر در رفتار پدیده‌های بارشی از مهمترین جنبه‌های تغییرات آب و هوایی جهانی محسوب می‌شود که با پیامدهای قابل توجهی برای جامعه انسانی و محیط زیست همراه است. پایش و اندازه‌ گیری‌های مؤثر رویدادهای بارشی شدید برای درک ماهیت اساسی پدیده‌های شدید آب و هوایی و ارزیابی تغییرات آینده از اهمیت ویژه‌ای برخودار است. در این مطالعه، ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تحلیل و پیش‌بینی دماهای حداقل در استان کردستان با استفاده از سناریوهای اقلیمی

علی محمدخورشیددوست؛ سعید جهانبخش اصل؛ زهرا عباسی قصریک؛ فاطمه عباسی قصریک

دوره 27، شماره 86 ، بهمن 1402، ، صفحه 149-166

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44023.2762

چکیده
  امروزه پیش‌بینی بلندمدت متغیرهای اقلیمی برای اطلاع از میزان تغییرات و در نتیجه در نظر گرفتن تمهیدات لازم برای تعدیل اثرات سوء ناشی از تغییر اقلیم بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق پیش‌بینی دماهای حداقل استان کردستان با استفاده از ریزمقیاس نمایی آماری LARS-WG6 برای سه دوره آتی 20 ساله (2040-2021، 2060-2041، 2080-2061) انجام شد. به این منظور، ...  بیشتر

آب و هواشناسی
پیش بینی سرمازدگی تشعشعی بهاره با استفاده از مدل تجربی (مطالعه موردی دشت قزوین)

مجتبی نساجی زواره؛ حسین حکم آبادی؛ علیرضا اسداللهی

دوره 27، شماره 86 ، بهمن 1402، ، صفحه 185-197

https://doi.org/10.22034/gp.2022.52091.3012

چکیده
  هر ساله سرمازدگی دیررس بهاره خسارت‌های زیادی را به بخش کشاورزی وارد می‌نماید. پیش‌بینی سرمازدگی تشعشعی برای مبارزه فعال با این پدیده مورد نیاز است. در این پژوهش با استفاده از مدل تجربی پیشنهاد شده به وسیله فائو و داده‌های ساعتی دو ایستگاه هواشناسی ضرایب مدل تجربی پیش‌بینی سرمازدگی تشعشعی در دشت قزوین محاسبه گردید. همچنین به منظور ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تغییرات عمق اپتیکی گردوغبار در ارتباط با تغییرات کاربری اراضی در زاگرس مرکزی

مهدی پوراحمد؛ مصطفی کرمپور؛ بهروز نصیری

دوره 27، شماره 85 ، مهر 1402، ، صفحه 13-25

https://doi.org/10.22034/gp.2022.51303.2994

چکیده
  این تحقیق با هدف آشکارسازی ارتباط بین تغیرات پوشش اراضی و تغییرات شاخص عمق اپتیکی آیروسل در محدوده زاگرس میانی انجام گرفت. در این راستا از دو دسته از محصولات سنجش‌از‌دوری سنجنده MODIS استفاده گردید. ابتدا تغییرات پوشش اراضی محدوده مورد مطالعه، با استفاده از محصول مشتق طبقه‌بندی کاربری اراضی سنجنده MODIS انجام گردید. در بخش دوم تحقیق ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی اثر نوسانات آب و هوایی بر میزان عملکرد سیب درختی(مطالعه موردی: ایستگاه‌های ارومیه و سمیرم)

بهروز سبحانی؛ مینو احمدیان؛ سعید جهانبخش

دوره 27، شماره 85 ، مهر 1402، ، صفحه 123-131

https://doi.org/10.22034/gp.2022.52936.3038

چکیده
  هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر نوسانات آب و هوایی بر مراحل فنولوژیکی و میزان عملکرد سیب درختی می‌باشد. به این منظور از آمار پایگاه ECMWF برای داده‌های مشاهداتی دو ایستگاه سمیرم و ارومیه طّی بازه زمانی 21 ساله (1996-2016) استفاده شد. برای بررسی اثرات نوسانات آب و هوایی از داده‌های روزانه‌ ریز گردانی دینامیک پروژه‌ CORDEX برای خروجی مدل ICHEC-EC-EARTH ...  بیشتر

آب و هواشناسی
ارزیابی تغییرات کاربری اراضی حوضه کیوی چای و تحلیل روند تغییرات بارش و دمای آن در دوره های آتی با مدل های CMIP5

شیرین مهدویان؛ بتول زینالی؛ برومند صلاحی

دوره 27، شماره 85 ، مهر 1402، ، صفحه 133-143

https://doi.org/10.22034/gp.2022.50623.2977

چکیده
  تنوع آب و هوا و تغییر کاربری / پوشش زمین تأثیر قابل توجهی در رژیم های هیدرولوژیکی به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک که دارای مشکلات بحرانی کمبود آب هستند، دارد. بنابراین تخمین و ارزیابی تغییرات آب هوایی و کاربری اراضی و پیامدهای ناشی از آن در هر حوضه آبریز امری ضروری است. این مطالعه با استفاده از داده‌های چهار مدل گزارش پنجم ارزیابی تغییر ...  بیشتر

آب و هواشناسی
معرفی و مطالعه‌ی ابرهای خزری (مطالعه موردی روزهای 20 تا 31 ماه جولای سال 2013)

شهناز راشدی؛ سعید جهانبخش؛ علی محمد خورشیددوست؛ غلام حسن محمدی

دوره 27، شماره 84 ، شهریور 1402، ، صفحه 71-79

https://doi.org/10.22034/gp.2023.14431

چکیده
  نتایج بررسی داده‌های مشاهداتی نشان داد که ابرهای خزری در قالب ابرهای پایین از نوع استراتوس و ابرهای میانی از نوع آلتوکومولوس در منطقه مشاهده شدند. به طوری که در بین ابرهای پایین ارتفاع‌های 750 و 900 متر و در بین ابرهای میانی ارتفاع 2700 متر بیشترین درصد فراوانی را داشتند. نتایج بررسی مقدار بارش ابرهای خزری نشان داد که در بیشتر منطقه، بارش‌های ...  بیشتر

آب و هواشناسی
مقایسه ی تاثیر درختان سوزنی برگ و پهن برگ در تغییرات دمای سطح زمین (مطالعه ی موردی پارک شهید چمران کرج و پارک چیتگر تهران)

محمد رضا رفیقی؛ مهری اکبری؛ محمد حسن فخارنیا؛ محمد حسن وحیدنیا

دوره 26، شماره 82 ، بهمن 1401، ، صفحه 95-112

https://doi.org/10.22034/gp.2022.47183.2878

چکیده
  گرچه لایه هوای مجاور سطح زمین -لایه مرزی- کسر کوچکی از کل جو زمین است، با این حال فرآیندهایی که در مقیاس کوچک در آن روی می دهد برای حیات و فعالیت انسان بسیار مهم است. در بین موجودات زنده، گیاهان و علی الخصوص درختان تأثیرات انکارناپذیری بر دمای سطحی داشته و به ویژه در محیط های شهری دارای اثرات متعادل کنندة متعددی می‌باشند. در بزرگترین ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی ماهواره ای- همدید بارش های فراگیر برف در غرب ایران

عبدالرضا کاشکی؛ سید محمد حسینی؛ رحمان زندی؛ حسن حاجی محمدی

دوره 26، شماره 82 ، بهمن 1401، ، صفحه 210-819

https://doi.org/10.22034/gp.2021.48741.2914

چکیده
  در پژوهش حاضر به منظور بررسی ماهواره‌ای- همدید بارش‌های سنگین و فراگیر برف در غرب کشور، از داده‌های 16 ایستگاه همدید طی دوره 20 ساله(2000 تا 2019) استفاده شده است. در این راستا برای شناسایی ساختار جو در سطوح فوقانی از داده‌های رطوبت، فشار سطح زمین، ارتفاع ژئوپتانسیل، مولفه‌های مداری و نصف‌النهاری باد، دمای هوا و نمایه ناپایداری با تفکیک ...  بیشتر

آب و هواشناسی
ارتباط گردش هدلی و مولفه‌های جوی با خشکسالی‌های نیوار ایران

سید محمود حسینی صدیق؛ مسعود جلالی؛ حسین عساکره

دوره 26، شماره 81 ، آبان 1401، ، صفحه 79-63

https://doi.org/10.22034/gp.2022.47673.2886

چکیده
  در این مطالعه، جهت تحلیل نقشه همبستگی و رگرسیون گردش هدلی با جت نیمه گرمسیری، فشار سطح زمین، تابش موج بلند خروجی زمین، رطوبت نسبی تراز 850 هکتوپاسکال، بارش و داده‌های ناهنجاری‌های وزنی بارش استاندارد شده استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان داد رابطه سلول هدلی و جت نیمه‌گرمسیری بر نیوار ایران در تـراز 200 هکتوپاسکال همبسـتگی مثبـتی ...  بیشتر

آب و هواشناسی
ارتباط سنجی و تحلیل فضایی بارش زمستانه ایران از طریق تابش موج بلند خروجی زمین

بهروز ساری صراف؛ هاشم رستم زاده؛ محمد دارند؛ امید اسکندری

دوره 26، شماره 81 ، آبان 1401، ، صفحه 113-97

https://doi.org/10.22034/gp.2021.46663.2860

چکیده
  بارش از مهم‌ترین و متغیرترین عنصر اقلیمی است که در بستر زمان و مکان تغییر می‌کند. بارش‌های بحرانی در مقیاس‌های مختلف زمانی به‌ویژه روزانه، خسارات سنگینی به جوامع انسانی مناطق پرجمعیت شهری و اکوسیستم‌های طبیعی وارد می‌کنند و بسیاری از اقتصادهای مناطق خشک را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تابش موج بلند خروجی زمین به عنوان پارامتری مهم ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تحلیل روابط تغییرات بارش و سطح آبهای زیرزمینی دشت مرند با روش NRMC

یونس نیکوخصال؛ علی اکبر رسولی؛ داود مختاری؛ خلیل ولیزاده کامران

دوره 26، شماره 81 ، آبان 1401، ، صفحه 276-265

https://doi.org/10.22034/gp.2020.40649.2647

چکیده
  با توجه به فقدان رودخانه های دائمی به جز رودهای با دبی کم در قسمت جنوب غربی مرند ، تامین آب منطقه اعم از شرب ، کشاورزی ، صنعت و دامپروری وابسته به آبهای زیرزمینی است. از طرفی اقتصاد مردم منطقه بیشتر وابسته به کشاورزی و دامپروری بوده و از آنجایی که آب مورد نیاز در این بخش ، حجم عمده ای از آب مصرفی منطقه را تشکیل می دهد ، لذا لازم است عوامل ...  بیشتر

آب و هواشناسی
روند تغییرات نیاز سرمایی گیاه پسته و پیش بینی آن با استفاده از مدل SDSM (مطالعه موردی: یزد)

ناصر پویان فر؛ غلامعلی مظفری؛ کمال امیدوار؛ احمد مزیدی

دوره 26، شماره 80 ، مرداد 1401، ، صفحه 60-45

https://doi.org/10.22034/gp.2021.45642.2827

چکیده
  پسته همانند بسیاری از درختان میوه مناطق نیمه گرمسیری در چرخه سالیانه خود به یک دوره سرما نیاز دارد تا بعد از مهیا شدن شرایط مناسب، شکوفایی طبیعی جوانه‌ها اتفاق افتد. مدل های مختلفی جهت محاسبه نیاز سرمایی پسته وجود دارد که مدل ساعت سرمایی ، یوتا و یوتا مثبت از مهم ترین این مدل ها می باشند. پهنه جغرافیایی مورد مطالعه دشت یزد- اردکان واقع ...  بیشتر

آب و هواشناسی
شبیه سازی تبخیر تعرق روزانه گیاه مرجع با استفاده از روش هوش مصنوعی و مقایسه آن با روش‌های تجربی (مطالعه موردی: آذربایجان شرقی)

منیر شیرزاد؛ هاجر فیضی؛ مجید رضایی بنفشه

دوره 26، شماره 80 ، مرداد 1401، ، صفحه 183-171

https://doi.org/10.22034/gp.2022.13830.1815

چکیده
  کشور ایران از جمله مناطق خشک و نیمه خشک جهان است و با محدودیت شدید منابع آب مواجه است. تعیین تبخیر و تعرق که یکی از اجزای اصلی چرخه هیدرولوژی می‌باشد، در بسیاری از مطالعات از جمله توازن هیدرولوژیک آب، طراحی و مدیریت سیستم‌های آبیاری، شبیه‌سازی میزان محصول و مدیریت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. در پژوهش حاضر از روش شبکه عصبی ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی تأثیر پارامترهای اقلیمی بر میزان افت سطح آبهای زیرزمینی با استفاده از شاخصهای SPI و SWI(مطالعه مورد: آبخوان دشت مرند)

یونس نیکوخصال؛ علی اکبر رسولی؛ داود مختاری؛ خلیل ولیزاده کامران

دوره 26، شماره 80 ، مرداد 1401، ، صفحه 327-317

چکیده
  بررسی اثرات خشکسالی بر منابع آب دشت‌های کشور در مدیریت بهینه منابع آب در بخش کشاورزی و منابع طبیعی بسیار حائز اهمیت می‌باشد. پدیده تغییر اقلیم با تغییر در میزان بارش و وقوع خشکسالی-های متوالی اقلیمی بر منابع آب زیرزمینی تاثیر می‌گـذارد. شناخت و آگــاهی از تــاثیر زمــانی بــین دو پدیــده‌ی خشکســالی و خشکسالی آب شناختی، می‌تواند ...  بیشتر