نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

بخش معماری شرکت مدیران هم اندیش فراخیز

چکیده

این مقاله به بازتولید فضاهای مسکونی در بخشی از منطقه حاشیه­نشین سیلاب تبریز می­پردازد. اهمیت این موضوع بیشتر از آن­رو است که بخش قابل توجهی از جمعیت شهر تبریز در نواحی حاشیه­نشین اسکان دارند و هر ساله در اثر فرایندهای اجتماعی و اقتصادی نامناسب به تعداد آنها افزوده می­شود. با توجه به اینکه با این روند رشد، امکان تأمین و ارائه مسکن رسمی و استاندارد، حداقل در کوتاه­مدت، منتفی است بنابراین ارائه طرح­های مسکونی متناسب با وضعیت اجتماعی، اقتصادی، جغرافیائی و کالبدی ساکنان اجتناب­ناپذیر می­نماید.
مقاله حاضر در چارچوب فرایند برنامه­ریزی و طراحی فضاهای مسکونی به صورت پیمایشی انجام می­پذیرد. این مطالعه علاوه­بر آمار و اطلاعات و نقشه­های موجود، از مصاحبه حضوری، تنظیم و تکمیل پرسشنامه، طبقه­بندی، برداشت­های میدانی از محل همراه با بیان تصویری بهره می­گیرد. بررسی فضاهای مسکونی منطقه سیلاب تبریز نشان می­دهد که علاوه بر ارتقا کیفیت فضاهای زیستی، بهره­برداری بهینه از فضاها و تقویت مصالح ساختمانی، بایستی آموزش اصول معماری توزیعی (چیدمان) و توسعه فضاهای چندمنظوره با توجه به شرایط حاکم بر اقلیم منطقه، معیشت و سنت سکونت ساکنان، مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Summary of Reproduction of Residential Spaces in Informal Settlements: Case Study of Seylab Neighborhood in Tabriz

نویسنده [English]

  • Shahab Bakhshodeh

The Enterprise Architecture Management Seminar Farakhiz

چکیده [English]

This paper discusses about reproduction of residential spaces on specific parts of Seylab neighborhood in Tabriz. This case may become more important when we note that a considerable part of population in Tabriz consists of settlement residents and this portion increases annually by the impact of social and economic conditions. Due to rapid growth of these phenomena, providing formal and standard residence in a short-time procedure is not possible, therefore programming for residences appropriate with social, economic, geographic and physical status of area is inevitable. Present paper is organized on procedure of planning and designing residential spaces by surveying method, which has been implemented by using existing statistical information and also interviews, questionnaires and physical studies. Studying Seylab neighborhood residential spaces clarifies that in addition to upgrading qualities of living spaces, optimum using of spaces and constructional materials reinforcement, also applying zoning architecture principles and development of multifunctional spaces regarding to local climatic, economic and traditional conditions should be considered on planning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reproduction
  • Informal settlement
  • Residential space
  • Tabriz city
1- اهری، زهرا؛ ارجمندنیا، اصغر؛ حبیبی، محسن؛ خسرو خاور، فرهاد (1370)؛ «مسکن حداقل»، تهران: انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی.
2- اطهاری، کمال و همکاران (1379)؛ «حاشیه­نشینی در ایران»، فصلنامه مدیریت شهری، سال اول، شماره دو، صص 87-82.
3- بی­نا (۲۰۰۹)، «تبریز، رکورددار آلونک‌نشینی»، روزنامه ابتکار، بازدید در تاریخ ۱۸ فوریه.
4- پورمحمدی، محمدرضا، (1387)، «برنامه­ریزی مسکن»، تهران: انتشارات سمت.
5- کسمایی، مرتضی (1383)، «پهنه­بندی و راهنمای طراحی اقلیمی استان آذربایجان­شرقی»، تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
6- مرکز آمار ایران (۱۳۸۵)، «سرشماری نفوس و مسکن».
7- مهندسین مشاور معماری و شهرسازی زیستا (1383)، طرح مطالعات حاشیه­نشینی تبریز، تبریز: سازمان مسکن و شهرسازی آذربایجان­شرقی.
8- محمدزاده، رحمت (1386)، «بررسی اثرات زیست­محیطی توسعه فیزیکی شتابان شهرها با تأکید بر شهر تبریز»، نشریه علمی و پژوهشی جغرافیا و توسعه ناحیه­ای، مشهد: 112-93.
9- مهندسین مشاور نقش جهان­-­پارس (1377)، «طرح تفصیلی منطقه تاریخی- فرهنگی تبریز».
10- هادی­زاده بزاز، مریم (1382)، «حاشیه نشینی و راهکارهای ساماندهی آن در جهان»، مشهد: شهرداری مشهد: انتشارات تیهو.