نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز

2 جغرافیا و برنامه ریزی شهری

چکیده

در مبحث گردشگری فرهنگی- تاریخی، کاربری­های همجوار آثار تاریخی از حیث تعامل گردشگر با فضا اهمیت دارد، در اغلب موارد کاربری­های پیرامون اماکن تاریخی سازگاری اندکی با فضاهای تاریخی داشته و مکان­های ارزشمند تاریخی به نقاطی منفک و فارغ از فضاهای متصل به آن­ها به­ویژه به لحاظ عملکرد فضایی می­گردند. مبنای نوشتار حاضر ارزیابی میزان سازگاری کاربری­های پیرامون آثار تاریخی در منطقه تاریخی - فرهنگی تبریز در راستای جذب گردشگر می­باشد. برای انجام این ارزیابی، داده­های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از جمعیت گردشگر جمع­آوری شده و پس از استخراج نتایج پرسشنامه­ها، با استفاده از نرم­افزار SPSS در قالب آزمون­های کی 2 و دو جمله­ای جهت یافتن رابطه میان متغیرها، محاسبات آماری انجام گرفته است. نتایج نشان می­دهد: تغییر الگوی کاربری اراضی پیرامون آثار تاریخی در راستای جذب گردشگر، تمایل گردشگران را برای صرف زمان بیشتر جهت بازدید از آثار موجود افزایش می­دهد، بنابراین باید برنامه­ریزی موثری جهت ایجاد فضاهای پشتیبان و خدمات رفاهی در فضاهای پیرامون آثار تاریخی انجام گیرد، از طرف دیگر در نظر گیری مسیرهای گردشگری و طراحی رینگ­های ارتباطی پیاده در حدفاصل فضاهای واجد ارزش تاریخی، همراه با توقفگاه­ها و تسهیلات ویژه برای گردشگران یک انگیزش قوی برای زایش فضاهای جدید در بافت تاریخی را ایجاد کرده و پویایی و حیات را در درون بافت تاریخی جارپی می­سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Compatibility Rate of the Surrounding Appliction of Historical Works with Urban Tourism Development Case Study Cultural-Historical Places of Tabriz

نویسندگان [English]

  • Karim Hosseinzadeh Delir 1
  • Haniyeh Yousefishahir 2

1 Department of Geography and Urban Planning, University of Tabriz

2 Geography and urban planning

چکیده [English]

In historical-cultural tourism discussions, vicinity applications of historical places are important in terms of the interaction of tourist with the place. In most cases the surrounding applications of historical places have less compatibility with historical spaces and result in conversion of the valuable historical places to the separated places and free from the spaces connected to them especially in terms of spatial function. This paper is based on evaluating the compatibility rate of the surrounding applications of historical works in cultural-historical area of Tabriz with the aim of attracting tourists. In order to do this the needed data have been collected from tourists by using questionnaire, and the statistical calculations are made to find the relationships between the variable using SPSS software and chi-square tests. The results show that changing the application patterns of surrounding spaces of historical works would increase the residence period of tourists and visitors of historical places.
Therefore there should be an effective planning to provide supportive and service spaces surrounding the historical places.  On the other hand considering the tourism paths and designing the connecting rings in the distance between historical spaces, along with special facilities, can create a strong incitement for generating new spaces in historical textures and make them desirable and lively places.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Historical Works
  • Tourism Attractions
  • Surrounding Spaces
  • Tourist
  • Cultural-Historical Places
  • Tabriz
1ـ آنتویو، جیم (1998)، «بافت تاریخی قاهره»، ترجمه نیلپر، ترجمه هنرور، مجله هفت شهر، سال اول، شماره 2.
2ـ ابلقی، علیرضا (1380)، «بافت تاریخی، حفاظت، مرمت، بهسازی یا نوسازی»، فصل­نامه هفت شهر، سال دوم، شماره 4.
3ـ بحرینی، دکتر سیدحسین (1377)، «فرآیند طراحی شهری»، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
4ـ جوادی، اردشیر (1385)،«راهکارهای احیای مرکز شهر تبریز»، رساله دکتری، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه تبریز.
5ـ حبیبی، سیدمحسن (1378)، «مسیر پیاده گردشگری»، مجله هنرهای زیبا، شماره 9.
6ـ حناچی، پیروز و دیگران (1386)، «بررسی تطبیقی تجارب مرمت شهری در ایران و جهان» (با نگاهی ویژه به بافت تاریخی شهر یزد)، انتشارات سبحان نور، تهران.
7ـ دلاور، علی (1370)، «روش­های آماری در روانشناسی و علوم تربیتی»، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور.
8ـ راهنمایی، محمدتقی (1390)، «گردشگری شهری»، انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­های کشور.
9ـ رضوانی، علی اصغر (1385)، «جغرافیا و صنعت توریسم»، انتشارات پیام نور.
10ـ رنجبریان، بهرام و زاهدی، محمد (1386)، «شناخت گردشگری»، انتشارات چهارباغ اصفهان، چاپ سوم.
11ـ سازمان جهانی جهانگردی (1384)، «برنامه­ریزی ملی و منطقه­ای جهانگردی»، ترجمه محمود عبدالله­زاده، دفتر پژوهش­های فرهنگی، چاپ دوم.
12ـ سعیدنیا، احمد (1378a)، «نظام مراکز شهری و فضاهای مسکونی»، انتشارات سازمان شهرداری­های کشور،‌ مجموعه کتاب­های سبز شهرداری، تهران.
13ـ سعیدنیا، احمد (1381)، «حمل و نقل شهری»، انتشارات سازمان شهرداری­های کشور، مجموعه کتاب­های سبز شهرداری، تهران.
14ـ سعیدنیا، احمد (1378b)، «شهرسازی»، انتشارات سازمان شهرداری­های کشور، مجموعه کتاب­های سبز شهرداری، تهران.
15ـ عرصه، مهندسان مشاور شهرسازی (1374)، «مطالعات محور تاریخی ـ فرهنگی تبریز»، سازمان مسکن و شهرسازی استان آذربایجان شرقی.
16ـ عرصه، مهندسان مشاور شهرسازی (1374)، «طرح توسعه و عمران و حوزه نفوذ تبریز»، سازمان مسکن و شهرسازی استان آذربایجان شرقی، جلد 7.
17ـ کارگر، بهمن (1386)، «توسعه شهرنشینی و صنعت گردشگری در ایران (از مفاهیم تا راهکار)» انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
18ـ کلاب، بوتینا (1390)، «بازاریابی گردشگری برای شهرها با تأکید بر برندگذاری و رویدادهای ویژه برای جذب گردشگران»، ترجمه علی موحد و سایرین، انتشارات آذرخش، تهران.
19ـ گی. چاک. وای (1382)، «جهانگردی در چشم جامع»، ترجمه علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی، چاپ دوم.
20ـ مدنی­پور، علی (1379)، «طراحی فضای شهری: نگرشی بر فرآیندهای اجتماعی - مکانی»، شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری، تهران.
21ـ نقش جهان­پارس، مهندسان مشاور شهرسازی (1386)، «طرح تفصیلی منطقه تاریخی- فرهنگی تبریز»، شهرداری تبریز، گزارش مرحله سوم.
22ـ نقش جهان­پارس، مهندسان مشاور شهرسازی (1386)، «طرح تفصیلی منطقه تاریخی- فرهنگی تبریز»، شهرداری تبریز، گزارش مرحله چهارم.
 
23- Charley, M. (1995), “Using Information for Sustainable Urban Regeneration”, Innovation Study No 4, Centre for Human Ecology, University of Edinburgh, July.    
24- Tiesdell S., OCT. & Heath T. (eds), (1995)“Revitalizing Historic UrbanQuarters”,Architectural Press”.   
25- Goeldner.R.Charles &Ritchie.J.R. Brent (2003),Tourism, Principle, Spractices, Philosophies”, Published by Tohnwileson, Juc, Hoboken, NewJersey.