نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی مشهد، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری

2 جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

این نوشتار، به فاصله­ وضع موجود (مدیریت شهری کنونی مشهد) با وضع مطلوب (مدیریت استراتژیک شهری) به عنوان یک دغدغه بنیادی نگاه می­کند، مبانی نظری مربوط به پارادایم استراتژی و مدیریت استراتژیک را بیان می­دارد و به کمک مدل [1]SWOT، ضعف­ها­، قوت­ها، فرصت­ها و تهدیدهایی که در کلانشهر مشهد برای مدیریت استراتژیک این شهر وجود دارد را شناسایی می­­کند. در ادامه استراتژی­های شایسته­ای را برای برپایی مدیریت استراتژیک در این شهر، پیشنهاد می­دهد. اولویت­بندی استراتژی­های پیشنهادی نیز یکی از موضوعاتی است که دنبال شده است. روش این پژوهش، روشی توصیفی و تحلیلی است به­طوری که به کمک پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز (قوت­ها، ضعف­ها، فرصت­ها، و تهدیدها) از طرف کارشناسان شهری (21 کارشناس) و شهروندان (384 شهروندان) گردآوری شد. در فرآیند تحلیل مدیریت استراتژیک کلانشهر مشهد، از ماتریس­های ارزیابی عوامل داخلی (IFE[2])، ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE[3])، ماتریس عوامل داخلی- خارجی (IE)[4] و ماتریس برنامه­ریزی استراتژیک کمی (QSPM)[5] استفاده گردید. یافته­ها نشان می­دهد که مدیریت استراتژیک، در کلانشهر مشهد جایگاه شایسته­ای ندارد و اگر مدیریت شهری مشهد بخواهد حرکت خود را به سمت یک مدیریت استراتژیک شهری آغاز کند، باید استراتژی­های گروه تدافعی (WT)[6] که مبتنی است برکاهش نقاط ضعف و پرهیز از تهدیدها می­باشد، را به ترتیب در اولویت قرار دهد: 1ـ حل مشکلات و بحران­های روزمره­ شهری 2ـ افزایش هم­افزایی مدیریت شهری 3ـ حفظ ثبات سیستم شهری به جای تکامل آن.



[1]- S (Strength), W (Weakness), O (Opportunity), T (Threat).


[2]- Internal factor evaluation matrix.


[3]- External factor evaluation matrix.


[4]- Internal-external matrix.


[5]- Uantitative strategic planning matrix.


[6]- W (Weakness), T (Threat).

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Aanalysis of Strategic Management in Mashhad Metropolis with SWOT Model

نویسندگان [English]

  • Mohammadrahim Rahnema 1
  • Baratali Khakpour 1
  • Mojtaba Sadeghi 2

1 Ferdowsi University of Mashhad, Department of Geography and Urban Planning

2 Ferdowsi University of Mashhad, Department of Geography and Urban Planning

چکیده [English]

This paper considers the distance between the present situation (present management of Mashhad) and optimum situation (urban strategic management) as a fundamental concern, and then conveys the theoretical basis related to strategy paradigm and strategic management. It, with the help of SWOT[1] model, identifies weakens, strengths, opportunities, and threats existed in metropolis Mashhad for strategic management of this city. It suggests suitable management for stable management in this city. Priority is one of topics is followed. The method of this paper is descriptive and analytical so that the required information (weakens, strengths, opportunities, and threats) is gathered by urban experts (21 experts) and citizens (384 citizens). In the process of analysis of strategic management of Mashhad metropolis, we used internal factor evaluation matrix (IFE)[2], External factor evaluation matrix (EFE)[3], Internal-External matrix (IE)[4] and Quantitative strategic planning matrix (QSPM)[5]. The findings show that the strategic management in Mashhad metropolis doesn't have a suitable place. If urban management wants to start its move toward an urban strategic management, it should prefer the strategies of defending group (Weakness& Threat (WT)[6] based on the decrease of weak points and the avoid of threats. They are as follows:
1- Solving problems and daily urban crises
2- Increase of synergy urban management
3- Keep the stability of urban systems instead of its evolution



[1]- S (Strength), W (Weakness), O (Opportunity), T (Threat).


[2]- Internal factor evaluation matrix.


[3]- External factor evaluation matrix.


[4]- Internal-External matrix.


[5]- Quantitative strategic planning matrix.


[6]- W (Weakness), T (Threat).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic Management
  • Strategic planning
  • SWOT Model
  • Mashhad metropolis
1ـ احمدی، حسین با همکاری مهندسین مشاور تصت  (1385)، «ضرورت مدیریت استراتژیک و شاخص­های شهری»، مجموعه مقالات کنفرانس برنامه­ریزی و مدیریت شهری، مشهد، 613- .601
2ـ اقتدار، نیما؛ گروه مپنا، معاونت برنامه­ریزی و کنترل راهبردی (مدیریت برنامه­ریزی استراتژیک) تهران (1387)، «طراحی راهبرد در شرکت­های گروه با استفاده از سبک مدیریتی برنامه­ریزی راهبردی (چالش­ها و راه کارها)»، سومین کنفرانس بین­المللی مدیریت استراتژیک، تهران، 1389-1404.
3ـ اوشاناسی, تی (2008)، «سیر تکامل مفهوم استراتژی»، ترجمه: مسلم فدائی، ارائه شده در: http://system.parsiblog.com/Archive41239.htm.
4ـ رهنما، محمدرحیم (1385)، «گذر از برنامه­ریزی معیارگرا به برنامه­ریزی حل مشکل اصلاحی، نمونه: مقایسه بین شیوه تعیین مشکلات در برنامه میان مدت شهرداری مشهد (معیارگرا) و شیوه برنامه­ریزی حل مشکل اصلاحی (مشارکتی)»، مجموعه مقالات کنفرانس برنامه­ریزی و مدیریت شهری، مشهد، 749-774 .
5ـ سازمان آمار، اطلاعات و خدمات کامپیوتری شهرداری مشهد، آمارنامه مشهد (1385).
6ـ شاهنوشی، ناصر؛ گلریز ضیایی، زهرا؛ باقری، حمیدرضا (1385)، «تعیین سطح توسعه­یافتگی نواحی شهر مشهد»، مجموعه مقالات کنفرانس برنامه­ریزی و مدیریت شهری، مشهد، 445-423.
7ـ شاهنوشی، ناصر؛ گلریز ضیایی، زهرا؛ باقری، حمیدرضا (1385)، «تعیین سطح توسعه­یافتگی نواحی شهر مشهد»، مجموعه مقالات کنفرانس برنامه­ریزی و مدیریت شهری، مشهد، 445-423 .
8ـ شهرداری مشهد (1383)، «چشم­انداز و استراتژی شهر مشهد در افق 1404 هجری شمسی با محوریت شهرداری»، نشر مدیریت روابط عمومی و بین­المللی شهرداری مشهد.
9ـ صرافی، مظفر؛ عبدالهی، مجید (1387)، «تحلیل و مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات و مدیریت شهری کشور»، پژوهش­های جغرافیایی، شماره 63 ، 115- 134.
10ـ عالی­زاده، عبـدالرضا- دباغـی، آزاده، ملک، امیـرمهدی (1387)، «ارائه مدلی بـرای ارزیابی چشم­انداز سازمان­ها با استفاده از روش خاکستری پیاده­سازی شده در سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران»، سومین کنفرانس بین­المللی مدیریت استراتژیک، تهران, 674-685.
11ـ غفاریان، وفا؛ کیانی، غلامرضا (1384)، «چگونه استراتژی را در عمل پیاده کنیم»، ماهنامه علمی- آموزشی تدبیر، سال شانزدهم، شماره 156، 16-24 .
12ـ غفاریان، وفا؛ کیانی، غلامرضا (1384)، «چگونه استراتژی را در عمل پیاده کنیم»، ماهنامه علمی - آموزشی تدبیر، سال شانزدهم، شماره 156، 16-24 .
13ـ فردآر، دیوید (1379)، «مدیریت استراتژیک»، ترجمه علی پارسائیان و محمد اعرابی، انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی، تهران، چاپ اول.
14ـ کیاکجوری، کریم؛ رودگرنژاد، فروغ (1387)، «مقایسه تئوریک کاربرد مدل­های برنامه­ریزی استراتژیک بخش خصوصی در سازمان­های غیرانتفاعی»، سومین کنفرانس بین­المللی مدیریت استراتژیک، تهران ، 1-12.
15ـ محمودزاده، ابراهیم (1385)، «طرح ریزی استراتژیک - فقط یک گام تا اجرا»، فصلنامه مطالعات مدیریت، شماره 49، 39-45.
16- Carlsson, Christer, Walden, Pirkko (1996), “Cognitive Map and a Hyperknowlege Support System in Strategic Management”, Group Decision and Negotiation, 6: 7-36.
17- Farrah, Judy, Felix, Rob, Greenstein, Jo-Ann, Esq, Ellen Hirsch de Haan, Levin, Mike, Matsumoto, Eric, Rosen, Judy Burd, Sappington, Carole, Schwarting, Robert H, Warren, Debra,(2001), “Best Practices, Report 3, Strategic Planning”, Foundation for Community Association Research,1-26.
 
 
18- Fresh Thinking Capital Pty Ltd, (2008), “Defining the Strategic Planning Process: A Toolkit for Effective Implementation”, http://www.scribd.com/doc/4846738/Fresh-Thinking-trategic-Planning-2008)
19- Gutierrez, J.J, (1999), “Strategic Planning: What Works ... and What Doesn’t”, Confrence Presentation with Epaper, American Productivity & Quality Center, 1-25.
20- Kahraman, Cengiz, Demirel, Nihan C etin, Demirel, Tufan, (2007), “Prioritization of E-Government Strategies Using a SWOT-AHP Analysis: The Case of Turkey”, European Journal of Information Systems, 16, 284-298.
21- Shrestha, Ram K., Alavalapati, Janaki R.R, Kalmbacher, Robert S., (2004),”Exploring the Potential for Silvopasture Adoption in South-Central Florida: An Application of WOT-AHP Method”, Agricultural Systems ,81, 185-199.
22- Wong, Siu-Wai, Bo-sin Tang, Basil Van Horen (2006), “Strategic Urban Management in China: A Case Study of Guangzhou Development District”, Habitat International, 30, 645-667.