نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• محمدرحیم رهنما ¹
• مصطفی امیرفخریان ²

¹ دانشگاه فردوسی مشهد و مدیر گروه برنامه ریزی شهری جهاد دانشگاهی مشهد

² برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

آژانس­های مسافرتی از گذشته‏های دور نقش مهمی در توسعه و رونق گردشگری داشته‏اند. در حقیقت به موازات توسعه گردشگری، فعالیت­های مربوط به آژانس­های مسافرتی نیز توسعه پیدا کرده است و بدون اغراق بخش مهمی از توسعه گردشگری ناشی از فعالیت آژانس­های مسافرتی می‏باشد. باتوجه به این جایگاه، در کشور ما تاکنون مطالعات کمی در این خصوص صورت گرفته است. در این میان کلانشهر مشهد به دلیل جایگاه بالای آن در خصوص جذب گردشگر که سالانه حدود 20 میلیون نفر را شامل می­شود، نیز از این وضعیت مستثنی نیست. در شرایط کنونی 222 آژانس مسافرتی در شهر مشهد وجود دارد که در جنبه‏های گردشگری، زیارتی و هواپیمایی مشغول به فعالیت می­باشند. کاربرد مدل­های توزیع فضایی نظیر مرکز میانی، مسافت استاندارد، خود همبستگی فضایی و شاخص موران و همچنین بهره­گیری از شاخص رگرسیون در تحلیل عوامل تأثیرگذار در استقرار آژانس­های مسافرتی در شهر مشهد نشان از این دارد که از بین هشت عامل جمعیت و تراکم جمعیت نواحی، هتل­ها و مراکز اقامتی موجود در هر ناحیه، نزدیکی به حرم مطهر، پایانه مسافربری، ایستگاه راه­آهن، فرودگاه، سطح توسعه­یافتگی نواحی و وسعت نواحی تنها چهار عامل بر توزیع فضایی آژانس­ها موثر بوده که عبارتنـد از سطح توسعه­یافتگی نواحی، نزدیکی به ایستگاه راه­آهن، پایانه مسافربری و حرم مطهر. ضریب تعیین محاسبه شده برای این متغیرها برابر 0.78 (R²=0.78) بوده است.

کلیدواژه‌ها

• آژانس مسافرتی
• کلانشهر مشهد
• گردشگر و زائر
• تحلیل فضایی

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Spatial Disterbutation of Travel Agencies in Mashhad Metropolitan

نویسندگان [English]

• Mohammadrahim Rahnema ¹
• Mostafa Amirfakhriyan ²

¹ Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad University Department of Urban Planning Jihad

² Urban planning, Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Travel agencies have an important role in the development of the tourism. Now the important parts of the development of tourism are related to travel agencies activities. Due to this, in our country so far, few studies have been done in this regard. Mashhad metropolitan, with 20 million pilgrims in each year is a sample. There are 222 travel agencies. Factors affecting the travel agencies distribution were done by the spatial distribution models, such as center median, standard distance, Moran index of spatial autocorrelation and regression. Results show that: Level development zone, near the railway station, bus terminal and the holy shrine are important factor in distribution of travel agencies. Coefficient calculated for these variables are set equal to 0.78 (R2 = 0.78).

کلیدواژه‌ها [English]

• Travel agency
• Mashhad metropolitan
• Tourist& Pligrim
• Spatial Analysis