نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز

2 جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

پژوهش حاضر با روش­شناسی «توصیفی-تحلیلی» با هدف تحلیل شاخص­های مؤثر در ارزیابی توان توسعه شهری در حوضه آبریز غفار در استان خوزستان به انجام رسیده است. شاخص­های مؤثر در توان توسعه شهری حوضه، با توجه به منابع و داده­های در دسترس در 12 شاخص توپوگرافی، پوشش گیاهی، درجه شیب، جهت زمین، وضعیت خاک، ارتفاع، توان کاربری، راه­های ارتباطی منطقه، هیدرولوژی منطقه، پهنه اقتصادی و اجتماعی منطقه، وضعیت کاربری زمین و وضعیت گسل­های موجود در منطقه دسته­بندی شده است. جهت تشکیل پایگاه داده و تهیه لایه­های مورد نیاز، از نقشه­های پایه موجود در سازمان منابع طبیعی استان خوزستان استفاده شده است. برای دستیابی به وضعیت توان توسعه شهری در حوضه آبریز غفار لایه­های تبدیل و تولید شده در محیط نرم­افزار Arc­GIS 10 با توجه به توابع عضویت فازی به نقشه­های فازی شده تبدیل و جهت تحلیل وضعیت آن­ها و مدل­سازی نهایی ارزیابی توان توسعه شهری حوضه آبریز غفار از عملگر گامای فازی (Fuzzy Gama) بـهره برده شـده است. تـلفیق نقشه­های تـولید شـده در محیط نـرم­افـزار 10 Arc­GIS و فرایند فازی­سازی و تحلیل فازی لایه­ها در قالب شاخص­های منتخب پژوهش نشان می­دهد که حدود 67/0 از سطح حوضه مستعد برای توسعه شهری نمی­باشد. آزمایش حد آستانه­های 7/0، 8/0 و 9/0 برای تحلیل گاما نشان می­دهد که تحلیل گامای فازی با آستانه 7/0 متناسب با شرایط موجود منطقه بوده و مطابق خروجی آن به غیر از قسمت­های محدودی از جنوب شرقی و نوار مرزی شرق حوضه بقیه نواحی حوضه مستعد برای توسعه شهری ­اشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Fuzzy Analysis of Indicators in Assessing the Urban Development Potential (Case Study: Ghaffar Catchment)

نویسندگان [English]

  • Masoud Safaiepour 1
  • Hadi Alizadeh 2

1 Department of Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz

2 Geography and Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz

چکیده [English]

The research methodology of "descriptive-analytic" with the aim of
analyzing the indicators in the assessment of urban development in the
catchment Ghaffar has been carried out in area. Indicators of urban
development in the area according to available data resources include
12 factors of topography, vegetation, slope gradient, the land, soil
conditions, altitude, power user, the communication area, the
hydrology of the region, the economic and social area, region, land
use and fault conditions which are classified. To form database and
providing required layers of base map we used data on natural
resources of Khuzestan. To achieve the status of urban development in
Ghaffar catchment conversion layer and software were produced in
Arc GIS 10. According to the fuzzy membership functions of the
fuzzy map conversion and in order to analyze their situation and
assess the model of urban development we offered Ghaffar catchment
area a fuzzy gamma operator (Fuzzy Gama). Maps produced in the
ArcGIS software and fuzzy process and analysis layers show that
among selected indicators about 0.67 of the basin area is not suitable
for urban development. Test threshold of 0.7, 0.8 and 0.9 for gamma
analysis shows that, Gamma analysis phase with a threshold of 0.7 in
accordance with the conditions of the region and consistent with than
the limited parts of southeast and east bordering of the catchment
areas of basin for urban development is not appropriate.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fuzzy analysis
  • Urban development indicators
  • The gamma phase
  • Ghaffar catchment
ـ امانپور، سعید و علیزاده، هادی (1392)، «تحلیلی بر جهات بهینه توسعه فیزیکی شهر اردبیل با استفاده از AHP»، فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، شماره 10، صص 96-83.
ـ پاکزاد، جهانشاه (1388)، «سیر اندیشه­ها در شهرسازی»، جلد دوم، انتشارات شرکت عمران شهرهای جدید، تهران.
ـ صادقی دهکردی، ندا (1389)، «ارزیابی توان زیست محیطی حوضه آبریز غفار هلایجان ایذه برای توسعه شهری»، پایان­نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز.
ـ منوری، مسعود، شریعت، محمود و دشتی، سولماز (1388)، «ارزیابی توان محیط زیستی حوضه آبخیز زاخرد برای توسعه شهری با استفاده از GIS»، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره یازدهم، صص 209-199
ـ مهدیزاده، جواد (1385)، «برنامه­ریزی راهبردی توسعه شهری»، انتشارات پیام سیماگران، چاپ پنجم، تهران.
-Almandoz, A. (2006), "Urban planning and historiography in Latin America, Progress in Planning. Vol. 65, pp. 81–123.
-Angela, E., Toso., V. & Alem, D. (2014), "Effective location models for sorting recyclables in public management", European Journal of Operational Research, Volume 234, Pages 839-860
-Bathrellos, G.D. (2007), "An Overview in Urban Geology and Urban Geomorphology”, Bulletin of the Geological Society of Greece, Vol. 40. pp. 1354-1364
-Chen, A.. & Gregory, K.J. (2005), "Managing urban river channel adjustments", Geomorphology 69, pp. 28–45.
-Fuchu, D., Yuhai, L. & Sijing, W. (1994), "Urban geology: a case study of Tongchuan city, ShaanxiProvince", China, Engineering Geology, Volume 38, Pages 165-175
-Huxley, M. (2009), "Planning, Urban, Progress in Planning", Vol.57, page193-199
-Liu, X. Derudder, B. & Taylor, P. (2014), "Mapping the evolution of hierarchical and regional tendencies in the world city network, 2000–2010", Computers, Environment and Urban Systems, Vol.43.page.51-66
-Moreno, T., Gibbons, S., Jones, T. & Richards, R. (2003), "The geology of ambient aerosols: characterizing urban and rural/coastal silicate PM10−2.5 and PM2.5 using high-volume cascade collection and scanning electron microscopy", Atmospheric Environment, Volume 37, Pages 4265-4276
-Pareta, K., & Prasad, D. (2012), "Urban hydrology and development challenge", Crises Management Conference, India, Page: 45-56
-Rodrigues, J., Tralhão, L. & Almeida, L. (2012), "Solving a location-routing problem with a multi objective approach: the design of urban evacuation plans", Journal of Transport Geography, Volume 22, Pages 206-218
-Sturman, A., Titov, M. & Zawar-Reza, P. (2011), “Selecting optimal monitoring site locations for peak ambient particulate material concentrations using the MM5-CAMx4 numerical modeling system”, Science of the Total Environment, Volume 409, Pages 810-821
-Tame, C., Cundy, B., Royse, R., Smith, M. & Moles. R. (2013), "Three-dimensional geological modeling of anthropogenic deposits at small urban sites: A case study from SheepcoteValley", Brighton, UK, Journal of Environmental Management, Volume 129, Pages 628-634
-Wei, L., Li, W., Li, K., Liu, H. & Cheng, L. (2012), "Decision Support for Urban Shelter Locations Based on Covering Model”, Engineering, Volume 43. Pages 59-64
-Willey, E (2003), "Urban geology of the Toowoomba conurbation, SE Queensland", Australia, Quaternary International, Volume 103, Pages 57-74
-Yang, Y., Lou, H. & Law, R. (2014), "Theoretical, empirical, and operational models in hotel location research", International Journal of Hospitality Management, Volume 36, Pages 209-220
-Yin.X, Harrison. M, Chen, Q. Rutter, A & Schauer, J. (2010), "Source apportionment of fine particles at urban background and rural sites in the UK atmosphere", Atmospheric Environment, Volume 44, Pages 841-851