نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه زنجان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه زنجان

2

چکیده

بررسی ها گویای این است که در روند جهانی شدن و شهرنشینی نوین که به تمرکز فقر و غنا در اغلب کشورهای در حال توسعه گرایش دارد، خلأ ناشی از ناکارآمدی طرح‌ها توسعه‌ی شهری در جهت توزیع فضایی مطلوب دستاوردهای توسعه در محلات شهری امکان بروز الگوهای سکونتگاه‌های غیررسمی و برنامه‌ریزی‌شده را ارائه می هد. آنچه این پژوهش در پی آن است مقایسه تطبیقی کیفیت زندگی در اسلام‌آباد به عنوان محله اسکان غیررسمی و کارمندان به عنوان محله برنامه‌ریزی‌شده شهر زنجان بر اساس شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی، کالبدی و زیست‌محیطی است.روش تحقیق پژوهش توصیفی و تحلیلی استفاده از منابع کتابخانه‌ای و پیمایشی جهت تحلیل شاخص‌های کیفیت زندگی است. داده‌های جمع‌آوری شده وارد نرم‌افزارSpss  شده و سپس جهت بررسی تطبیقی شاخص‌های کیفیت زندگی از مدل Vikor، AHP و جهت آزمون فرضیات از آزمون‌های توصیفی نظیر میانگین و آزمون  استنباطی کای دو (Chi – Squre) استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از بررسی تطبیقی  بر اساس مدلها نشان از وضعیت نامطلوب شاخص‌ها در محله اسلام‌آباد نسبت به محله کارمندان دارد و میزان اختلاف در شاخص‌های اقتصادی و کالبدی چشمگیر است. همچنین با تغییر هر کدامیک از شاخص‌ها کیفیت زندگی آن‌ها نیز تغییر می‌یابد. بنابراین باید نگاه‌های گزینشی را از میان برداشت و جهت بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان برنامه‌ریزی‌های مطلوب تلاش کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A comparative Analysis of the Disparities Quality of Life in Urban Areas(Case study: Neighborhoods Karmandan and Islamabad Zanjan City)

نویسندگان [English]

  • Mohsen Ahdnejad 1
  • Saeed Najafi Najafi 2

1 Associate Professorو University of Zanjan

2 M.A. in University of Zanjan

چکیده [English]

Studies indicate that the process of globalization and the concentration of poverty and richness of modern urbanization in most developing countries tends, Gap caused by the inefficiency of urban development plans in order to achieve the optimal spatial distribution patterns of informal settlements and planned in urban neighborhoods that offer the possibility of head.What this research in comparative compared to the quality of life in Islamabad as informal settlement neighbourhood and Karmandan as planned in the city of zanjan based on indicators of economic, social, cultural, religious, Physical and environmental. Descriptive and analytical research using library resources and navigational analyze indicators of quality of life. Data into the software, Spss and then the comparative quality of life measures of model Vikor, AHP and to test the hypothesis of descriptive test, mean test inferential Chi (Chi - Squre) is used. The study indicated comparative study on the basis of the models undesirable situation indicators in the neighborhood of Islamabad to the Karmandan and the difference in Physical and economic indicators Dramatic. Which also change any of the parameters will change their quality of life. So be selectively removed glances and tried to improve the quality of life of citizens optimal planning.

ـ احدنژاد، محسن و سعید نجفی (1392)، «مدیریت شهری و کیفیت زندگی محلات اسکان غیررسمی و برنامه­ریزی شده (نمونه موردی: محلات (اسلام­آباد، ترانس) و کارمندان شهر زنجان)»، کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و توسعه پایدار شهری، دانشگاه آزاد واحد تبریز، 27 و 28 آذرماه.
ـ بلوک آماری (1390)، «سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهر زنجان».
ـ پوراحمد، احمد و همکاران (1391)، «تحلیل طبقه‌بندی کیفیت زندگی شهری با روش SAW»، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 44، شماره‌ 4.
ـ ربانی خوراسگانی، علی و همکار (1386)، «مدل پیشنهادی برای سنجش کیفیت زندگی : مطالعه موردی: شهر اصفهان»، مجله‌ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، شماره 58-59.
ـ زبردست، اسفندیار (1380)، «کاربرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای»، مجله هنرهای زیبا، شماره 10.
ـ شماعی، علی و همکاران (1391)، «تحلیل نابرابری شاخص‌های کیفیت زندگی در سطح محلات شهر بابلسر»، فصلنامه انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال دهم، شماره 33.
ـ عنبری، موسی(1389) «بررسی تحولات کیفیت زندگی در ایران»، مجله توسعه روستایی، دوره اول، شماره 2، بهار و تابستان.
ـ غلامی، سعید(1390) «سنجش تطبیقی شاخص‌های کالبدی فرمال اجتماعی کیفیت زندگی در محلات شهر زنجان (نمونه‌های موردی محلات، کوی فاطمیه (اسکان غیررسمی)، محله حسینیه (بافت فرسوده) و کوی قائم (بافت جدید))»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، استاد راهنما: علی شکوهی، دانشگاه آزاد واحد اسلامی، دانشکده فنی و مهندسی گروه شهرسازی.
ـ غیاثی، مصطفی (بی­تا)، «روش Vikor»، نشر پایگاه علمی - پژوهشی پارس مدیر.
ـ فتحعلیان، معصومه و همکار (1390)، «مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در بافت‌های خودرو و برنامه‌ریزی‌شده اسلامشهر (مورد پژوهشی قائمیه و واوان)»، نشریه مطالعات تطبیقی هنر (دو فصلنامه علمی-پژوهشی)، شماره اول.
ـ قالیباف، محمدباقر و همکاران(1390)، «ارزیابی کیفیت زندگی شهری (مطالعه‌ موردی: محله یافت‌آباد)»، فصلنامه علمی - پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، سال نهم، شماره 31.
ـ کوکبی، افشین و همکاران (1384)«برنامه‌ریزی کیفیت زندگی شهری در مراکز شهری، تعاریف و شاخص‌ها»، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، شماره‌ی دوازدهم.
ـ موسوی، میرنجف و همکار (1391)، «ارزیابی توزیع فضایی کیفیت زندگی در محلات شهر سردشت»، مجله پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، سال سوم، شماره نهم.
-Bunge, M. (1975), “What are quality of life indicators”, Social Indicators Research, Volume 2(1), Pages 65-79.
-Bowling, A., and Windsor, J, (2001), “Towards the Good Life : A Population Survey of Dimension of Quality of life”, Journal of Happiness Studies, 2(1), 55- 82.
-Brereten, F., Clinch, J.P.and Ferreira, S., (2008), “Happiness, Geography and Environment”, Ecological Economics, Volume 65(2): 386-396.
-Costanza, R., Fisher, B., Ali, S., Beer, C., Bond, I., Boumans, R., Snapp, R, (2007), “Quality of life: An approach integrating opportunities, human needs, and subjective well-being”, Ecological Economics, Volume, 61, Issues 2-3, 267-276.
-Das, D. (2008), “Urban Quality of life: A Case Study of Guwahati”, Social Indicators Research, Volume 88(2), 297-310.
-Diener, E. and Suh. E. (1997), “Mearing Quality of Life: Economic, Social, and Subjective Indicators”, Social Indicators Reseaech, Volume 40(1), 189- 216.
-Diener E, Suh EM, Lucas RE, Smith HL (1999), “Subjective well-being: three decades of progress”, Psycholo Bull, Volume 125(2): 276-302.
-Foo, T.S. (2000), “Sublective assessment of urban quality of life in Singapore(1997-1998)”, Habitat International, Volume 24(1), 31-49.
- McCrea, R., Shyy, T.K. and Stimson, R., (2006), “What is the strength of the link between objective and subjective indicators of urban quality of life?” Applied Research in Quality of Life, Volume 1(1): 79-96.
-Din. H, et.al (2012), “Principles of urban quality of life for a neighborhood”, Housing and Building National Research Center Journal.
-Salau.A (1985), “Quality of Life and City Size: an Exploratory Study of Nigeria”, Social Indicators Research, 193-203.
- Senlier, N., Yildiz, R., and Aktas, E.D. (2009), “A Perception Survey for the Evalution of Urban Quality of Life in Kocaeli and a Comparison of the          Life Satisfaction with the European Cities”, Social Indicators Research, Volume 94(2), 213-226.
-Tesfazghi, E.S., Matinez, J.A., and Verplanke, J.J. (2010), “Variability of quality of life at small scales: Addis Ababa, KirkosSub-City”, In: Social Indicators Research, 98 (2010)1, 3-88.
-Teklay, Rishan (2012), “Adaptation and Dissonance in Quality of Life: Indicators for Urban Planning and Policy Making”, Enschede, the Netherlands.