نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

• کریم حسین زاده دلیر ¹
• لاله آشنا ²

¹ گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز

² جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز

چکیده

معماری و شهرسازی گذشته ایران زمین که همواره با تکیه بر خلاقیت و خصائص پایدار از جایگاه ویژه­ای برخوردار بوده، در عصر حاضر در اثر مواجهه با عوامل متعدد؛ بویژه تأثیر پذیری از مظاهر تمدن صنعتی شده غرب از حقیقت خویش فاصله گرفته و صورتی غیربومی و در برخی مواقع، تنزلی یافته است. شیوة جدید سازماندهی فضا با غفلت از اندیشه پیشینیان با سنت فکری ایرانی همخوانی نداشته و خصوصیات ملی و فرهنگی شهرسازی در کشور را دگرگون ساخته است. اصول معنوی حاکم بر شهرسازی سنتی ایران، ریشه در فرهنگ و اندیشه­های این مرز و بوم دارد. اصل نظم به عنوان یکی از اصول معنوی، به خوبی در شهرسازی سنتی ایران کالبد یافته و می­تواند پایه محکمی برای تداوم این فرهنگ غنی باشد. بازار به عنوان یکی از  فضاهای شهری واجد ارزش­های کیفی و هنری، به خوبی تجلیگر این اصل اساسی شهرسازی سنتی ایرانی است. در این مقاله بر اساس روش اسنادی و کتابخانه­ای با استفاده از منابع و متون موجود، سعی گردیده ضمن روشن­سازی مفهوم نظم در شهرسازی سنتی ایران و بررسی آن در بازار به عنوان یکی از ارکان اصلی کالبد شهرهای سنتی ایرانی، ضرورت بازشناسی اصول و مفاهیم به کار رفته در شهرهای سنتی به ویژه در گرایشات نوین شهرسازی مورد توجه قرارگیرد.

کلیدواژه‌ها

• نظم بصری
• سنت
• معماری سنتی
• شهرسازی سنتی
• بازار

عنوان مقاله [English]

Visual Order in Iranian Traditional Urban Planning Case study: Tabriz Baazar

نویسندگان [English]

• Karim Hosseinzade Dalir ¹
• Laleh Ashena ²

¹ Department of Geography and Urban Planning, School of Humanities and Social Sciences, University of Tabriz

² Geography and Urban Planning, School of Humanities and Social Sciences, University of Tabriz

چکیده [English]

Iranian past architecture and urban planning, because of its creativity and sustainable features, has a specific location, but in contemporary age, due to various factors, especially following western industrialized features, separated from its origins and sometimes has been declined.
New methods, by neglecting the past and without considering traditional ideas, have changed national and cultural features of the country. Spiritual principles of Iranian traditional urban planning have originated from its ideas and culture. Order as a spiritual principle, represented clearly in Iranian traditional urban planning, so it can be a strong base for the continuity of this rich culture. Baazar, as one of the important spaces in Iranian traditional cities, reflects clearly the principle of order. In this paper, based on library studies, by representing a clear meaning of order and studying this principle in the structure of Baazar as an important and basic structure of traditional cities, the necessity of reviewing the principles of traditional cities, especially their application in contemporary urban planning, has been emphasized. This paper, by emphasizing on the Bazaar, focused on the concept of order. The aim of this paper is recognition some parts of traditional principles to meet the needs of modern urban spaces. This paper represents a clear conceptual meaning of order, as an important factor in the formation of traditional cities, related concepts, effective factors and origins of its formation in Iranian traditional cities. This paper put emphasis on the use of the principle of order in urban planning for the promotion of the quality of modern urban spaces.

کلیدواژه‌ها [English]

• Visual order
• tradition
• Traditional architecture
• Traditional urban planning
• Baazar