نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
2 گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه تربیت معلم تهران
3 اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
تغییرپذیـری درجه حرارت سطح دریا (SST) نقش بسیار مهمی را در پیدایش و تکامل فرایندهای اقیانوسشناسی و اقلیمی نظیر بارندگیهای سنگین و سیلابهای ناشی از آن، نوسانات سطح دریا در مقیاس کلان و شکلگیری سیکلونهای حارهای دارند. در این پژوهش تأثیر دمای سطح آب دریای عمان (SST) در فصول چهارگانه سال بر بارندگی فصول پاییز و زمستان سواحل شمالی آن مورد ارزیابی قرار گرفته است. دادههای دمای سطح آب بر اساس میانگینگیری از 4 نقطه در سطح دریای عمان از طریق دادههای آرشیو مرکز تحقیقاتی NCEP وابسته بهNOAA توسط نرمافزار Gradsاستخراج گردید و دادههای اقلیمی سه ایستگاه ساحلی چابهار، جاسک و بندرعباس نیز مورد استفاده قرار گرفت. دورههای گرم، سرد و نرمال (شرایط معمولی دمای سطح آب دریا) تعریف و میانه بارندگی در هر دوره به ترتیب Rw،Rc و Rbمحاسبه و از مقادیر نسبتهای به منظور ارزیابی میزان تأثیر این شرایط بر بارندگی استفاده شده است. نتایج نشان داد که وقوع شرایط گرم (سرد) در دمای سطح آب دریای عمان در فصل بهار با کاهش (افزایش) بارندگی در فصول پاییز و زمستان ایستگاههای مورد مطالعه همراه بوده است. همچنین بارندگیهای زمستانه هم زمان با ناهنجاریهای مثبت دمای سطح دریا در تابستان چشمگیر بودهاند. جهت بررسی ساز و کار مربوط به تأثیر دمای سطح آب دریای عمان بر بارندگی نواحی ساحلی، نقشه های خطوط جریان[1]، رطوبت نسبی و امگا[2] تهیه و مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاکی از تأثیر دمای سطح آب دریا بر روی الگوهای رطوبت نسبی و خطوط جریان در سطح دریا به عنوان مکانیزم اصلی تغییر میزان بارندگی است. عموماً طی شرایط پرباران خطوط جریان بر روی دریا مسیر طولانیتری را طی نموده و میزان رطوبت سامانههای بارانزا و جریانهای صعودی حاکم بر آنها جهت ایجاد بارندگی مهیاتر بودهاند.
[1]- Stream line
[2]- Omega
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Effects of Oman Sea Surface Temperature Anomalies in Autumn and Winter Precipitation of Southeast Coasts of Iran
نویسندگان [English]
- Mahmood Khosravi 1
- Mohammad Salighe 2
- Behrooz Sabaghi 3
1 Geography and Environmental Planning, University of Sistan and Baluchestan
2 Department of Geography, Teacher Training University of Tehran
3 Climatology in Environmental Planning, University of Sistan and Baluchestan
چکیده [English]
The sea surface temperature (SST) variations play a very important role in the creation and maintenance of climatological and oceanographic processes such as heavy precipitation and subsequent floods, large-scale sea level fluctuations and tropical cyclones.
In this paper the effects of Oman sea surface temperature (SST) on the autumn and winter precipitation of its northern coast, were investigated.
The SST data was obtained from NCEP archives based on 4 points averaging nodes in Oman sea surface using GRADS software. Also the climatic data of 3 stations of Iranian coast (Chahbehar, Jask and Bandar Abas) were used.
The warm (Rw), cold (Rc) and normal (Rb) periods of Oman SST were explained and the median of precipitations in each periods is calculated. The Rw\Rb, Rc\Rb and Rc\Rw ratios were used for evaluating the effects of these conditions on the precipitations anomalies on the coast.
The results shown that the spring warm (cold) SST conditions in Oman sea can decrease (increase) precipitation in the selected stations of regions. Also the winter and autumn precipitation on northern coasts is remarkable, being synchronous to positive anomalies of summer SST.
For considering the mechanism of the effect of Oman sea surface temperature on coastal precipitation, the stream lines, relative humidity and Omega maps were prepared and used. The results showed that the SST effects on stream lines and relative humidity on sea surface are the major mechanisms of precipitation anomalies. Generally during higher precipitation periods, the streamlines over the sea are navigate a longer route and therefore the moisture contents of rainfall systems and ascending currents are suitable for precipitation.
کلیدواژه‌ها [English]
- Sea Surface Temperature
- Oman Sea
- Southeast Coasts of Iran
- Stream lines
- Relative humidity
)