نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

2 گروه اقتصاد دانشگاه تبریز

3 دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

چکیده

هدف اصلی این تحقیق بررسی روابط بلند مدت و علّی بین رشد اقتصادی، انتشارات CO2، مصرف انرژی و نسبت اشتغال در ایران با استفاده از الگوی خود توضیحی با وقفه­های گسترده است. یافته‌های تجربی برای ایران در طول دوره‌ 1387-1351 نشان می‌دهد که یک رابطه بلندمدت بین متغیرها در سطح معنی‌داری 5 درصد در ایران وجود دارد. کشش درآمدی تخمین زده شده از انتشارات CO2 سرانه 0.40 و کشش درآمدی از مصرف انرژی سرانه 71/0 می‌باشد. نتایج علّیت گرنجر هم نشان می‌دهد که هیچ­یک از انتشارات CO2­سرانه و مصرف انرژی سرانه باعث تغییر GDP واقعی سرانه نمی‌شود. اما نسبت اشتغال باعث تغییر GDP واقعی سرانه در کوتاه­مدت می‌شود و همچنین فرضیه­ منحنی زیست محیطی کوزنتس در چهارچوب علّیت با استفاده از مدل لگاریتمی در مورد ایران اعتبار ندارد. نتایج نهایی نیز نشان می‌دهد که سیاست‌های حفاظت انرژی ماننـد جیره­بندی مصرف انرژی و کنترل انتشارات CO2 می­تواند موجب رشد بازده واقعی در یران گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of Relationship between Economic Growth, CO2 Emissions, Energy Consumption and Employment Ratio in Iran

نویسندگان [English]

  • Roya Ale Omran 1
  • Hossein Panahi 2
  • Zahra Kabiri 3

1 Department of Economics University of Tabriz

2 Department of Economics, University of Tabriz

3 Islamic Azad University of Tabriz

چکیده [English]

This paper examines the long run and causal relationship issues between economic growth, carbon emissions, energy consumption and employment ratio in Iran using autoregressive distributed lag model. Empirical results for Iran over the period 1971-2007 suggest an evidence of a long-run relationship between the variables at 5% significance level in Iran. The estimated income elasticity of carbon emissions per capita is 0.40 and the income elasticity of energy consumption per capita is 0.71. Results for the existence and direction of Granger Causality show the neither carbon emissions per capita nor energy consumption per capita cause real GDP per capita in the short run. In addition EKC hypothesis at causal framework by using a logarithmic model is not valid in Iran case. The overall results indicate that energy consumption and controlling carbon dioxide emission are likely to have no adverse effect on the real output growth of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • CO2 emissions
  • energy consumption
  • Economic growth
  • Granger causality
1ـ آرمن، سیدعزیز؛ زارع، روح‌الله (1384)، «بررسی رابطه‌ علیت ‌گرنجری بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران 1346-1381» فصلنامه­ پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره‌ 24 صص 115-142.
2ـ آماده، حمید؛ قاضی، مرتضی؛ عباسی‌فر، زهره (1388)، «بررسی رابطه‌ مصرف انرژی و رشد اقتصادی و اشتغال در بخش‌های مختلف اقتصاد»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 86  بهار صفحات 1-38.
3ـ بهبودی داود؛ محمدزاده، پرویز؛ جبرائیلی، سودا (1388)،‌ «بررسی رابطه‌ مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای در حال توسعه و توسعه­یافته»، فصلنامه‌های مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، شماره‌ 23، زمستان، صفحات 1-21.
4ـ تشکینی، احمد (1384)، «اقتصاد سنجی کاربردی به کمک Microfit»، انتشارات موسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران، چاپ اول، (1384)
5ـ حسنی صدرآبادی، محمدحسین؛ عمادالاسلام، هدیه؛ کاشمری، علی (1386)، «بررسی رابطه علّی مصرف انرژی، اشتغال و تولید ناخالص داخلی در ایران طی سال‌های 1384-1350»، پژوهشنامه‌های علوم انسانی و اجتماعی، علوم اقتصادی، سال هفتم، شماره‌ 24.
6ـ خشادوریان، ادموند و خیابانی، ناصر (1380)، «طرح یک الگوی کلان­سنجی پویا برای سیاستگذاری در اقتصاد ایران»، تهران، معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی.
7ـ رائو، کریشنا؛ یاوری، احمدرضا (1385)، «توسعه پایدار: اقتصاد و سازکارها»، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
8ـ غلامپور، علی (1384)، «تأثیرات جهنی شدن اقتصاد بر نقش دولت در اقتصاد سیاسی محیط زیست در کشورهای در حال توسعه: مورد ایران»، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 37، شماره 4، زمستان 1386، صفحات 125-152.
9ـ فطرس، محمدحسن؛ دوست­میثم، نسرین (1388)، «بررسی رابطه آلودگی هوا، آلودگی آب، مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران 1383-»1359، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال ششم، شماره 21، تابستان 1388،صفحات 135-113.
10ـ ملکی، رضا (1378)، «بررسی رابطه‌ علیت بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
11ـ مرکز آمار ایران (1385)، «سالنامه‌ی آماری کشور».
12ـ وافی، داریوش (1381)،« تحلیل روند بهره‌برداری انرژی در بخش‌های مختلف اقتصادی طی 3دهه‌ گذشته و محاسبه‌ کشش نهاده‌ای و قیمتی انرژی در بخش صنعت»، موسسه‌ مطالعات بین‌المللی انرژی.
13- Acaravci Ali, Ozturk Ilhan, (2010), “CO2 Emission, Energy Consumption and Economic Growth in Turkey”, Renewable and Sustainable Energy Reviews, No. 14, pp. 3220-3225
14- Ang J.CO Emission, Energy Consumption, and Output in France”, Energy Policy, 2007, No. 35, pp. 4772-8. 
15- Berndt, E.R. and wood, D.O. (1975), “Technology, prices and the derived demand for energy, Review of Economics and Statistics, No. 57, pp. 259- 268
16- Douglas, R.B. (1991), “On the Macroeconomic Effects of Energy”, Resource and Energy, Vol. 13, No. 2, pp. 148-160.
17- Engle RF, Granger C.W.J. (1987), “Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing, Econometrica, No. 55 pp. 251- 276
18- Geweke, J. (1984), “Inference and Causality in Economic Time Series Models”, Handbook of Econometrics, Vol.2, Amsterdam: North Holland.
19- Gholampour, Ali, (1999), “Caspian sea Environment Program”, in UNEP, Fourth Global Training Program in Environmental Law.
20- Granger, C.W.J. (1986), “Development in the Study of Cointegrated Economic Variables”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, No.48, pp. 213-228.
21- Grossman G., Krueger A. Environmental Impacts of a North American Free Trade Agreement. National Bureau of Economics Research Working Paper, No. 3194, NBER, Cambridge, 1991.
22- Halicioglu F. (2009), An Econometric Study of CO2 Emissions, Energy Consumption, Income and Foreign Trade in Turkey, Energy Policy, No. 37 pp. 1156- 1164.
23- “IPCC Second Assessment on Climate Change, International Panel on Climate Vhange” (1996), Cambridge, UK: Cambridge University Press.
24- IRBD. (1992), “World Development Report 1992: Development and the Environment”, New York: Oxford University Press.
25- Islamic Republic of Iran (2000), “The First National Report for the Convention on biological Diversity”, Prepared by National Biodiversity Strategy and Action Plan Secretariate, December.
26- Jobert T, Karanfil F. (2007), Sectoral Energy Consumption by Source and Economic Growth in Turkey, Energy Policy, No. 35 pp. 5447- 56
27- Kaygusuz K. (2009), Energy and Environmental Issues Relating to Greenhouse Gas for Sustainable Development in Turkey, Renewable and Sustainable Energy Reviews, No.13 pp. 253-270.
28- Kuznets, S. (1955), “Economic Growth and Income Inequality,” TheAmerican Economic Review, No. 45pp. 1-28.
29- Lise W. (2006), “Decomposition of CO2 Emissions over 1980-2003 in Turkey”, Energy Policy, No. 34 pp. 1841-1852.
30- Lise W, Montfort KV. (2007), “Energy Consumption and GDP in Turkey: is There a Cointegration Relationship?” Energy Economics, No. 29 pp. 1166- 1178.
31- Lotfalipour Mohammad Reza, Falahi Mohammad Ali, Ashena Malihe Economic Growth, (2010), “CO2­ Emissions and Fossil Fuels Consumption in Iran”, Energy, No. 35 pp. 5115- 5120.
32- Martinez- Zarzoso I, Bengochea- Morancho, A. (2003), “Testing for an Environmental Kuznets Curve in Latin- American Countries”, Revista de Analisis Economico, No. 1 pp.3-26.
33- Pesaran, M.H. et al. (1996). “Testing for the Existence of a Long Run Relationship, DAE Working Paper, No. 9622, Department of Applied Economics, University of Cambridge.
34- Pindyck, R.S. (1979), “The Structure of World Energy Demand”, MIT Press,
35- Sims, C. (1972), “Money, Income and Causality”, American Economic Review, No. 62, pp. 540-552.
36- Soytas U, Sari R. (2003), “Energy Consumption and GDP: Causality Relationship in G7 Countries and Emerging Markets”, Energy Economics, No.25, pp. 33-37.
37- UNEP (B), Grid, United Nations Population Division FASTAT, (1997), “UNEP, Global Environment Outlook 2002”, Earthscan Publications LTD, London, 1999.
38- WCED (1987), “Our Common Future”, Oxford: Oxford University Press.
39- World Bank, (B) (1995), “Towards Environmentally Sustainable Development in Africa”.
40- World Bank, (A), (1990), Towards the Development of an Environmental Action Plan for Nigeria, Report No. 9002-UIN.
41- World Development Indicators (2008), “CD- Rom, World Bank”.
42- Zhang X-P, Cheng X-M. (2009), “Energy Consumption, Carbon Emissions and Economic Growth in China”, Ecological Economics, No. 68 pp. 2706-2712