نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 گروه پژوهشی جغرافیا، دانشگاه تبریز

2 جغرافیا و برنامه یزی روستایی دانشگاه تبریز

چکیده

شهرستان مراغه که در جنوب­شرقی استان آذربایجان­شرقی قرار دارد از پتانسیل­های بالایی در زمینه گردشگری روستایی برخوردار است. توسعه گردشگری روستایی می­تواند زمینه­ مناسبی برای کاهش مهاجرت، ایجاد اشتغال، افزایش درآمد، بهبود زیرساخت­ها و حفظ محیط زیست روستاهای منطقه مورد مطالعه (بخش مرکزی) ایجاد کند. از این­رو پژوهش حاضر سعی دارد ضمن معرفی کوتاه جاذبه­های گردشگری روستایی، موانع و چالش­های گردشگری روستایی در بخش مرکزی شهرستان مراغه را با استفاده از مدل SWOT مشخص نموده و استراتژی­های مناسب را در زمینه توسعه گردشگری روستایی ارائه کند. این پژوهش از نظر روش تحقیق، میدانی، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است برای جمع آوری داده­ها از پرسشنامه استفاده شد و حجم نمونه هم با استفاده از روش کوکران تعیین شد. تحلیل داده­های جمع­آوری شده با استفاده از روش­های آماری چند متغیره و با بهره­گیری از نرم­افزار SPSS و Maple صورت گرفت و تهیه نقشه­های پایه مورد نیاز در محیط GIS انجام شدند. نتیجه این پژوهش نشان می­دهد که مهم­ترین نقطه قوت جاذبه­های گردشگری روستاهای بخش مرکزی مراغه، وجود جاذبه­های طبیعی با مجموع وزن­ 1105 و میانگین 42/4 می­باشد و عدم وجود امکانات اقامتی، رفاهی، بهداشتی و ورزشی در مناطق گردشگری روستایی با مجموع وزن­ 1103 و میانگین 41/4 مهم­ترین نقطه ضعف جاذبه­های گردشگری روستاهای این منطقه است که نیازمند برنامه­ریزی مناسب و افزایش امکانات و خدمات رفاهی و تفریحی می­باشد. حمایت مسئولان دولتی از توسعه گردشگری روستایی با رویکرد اشتغال­زایی از جمله فرصت­ها و افزایش تخلفات اجتماعی و بزهکاری با ورود گردشگران به نواحی گردشگری روستایی از مهم­ترین تهدیدهای جاذبه­های گردشگری روستایی در بخش مرکزی شهرستان مراغه هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessment of Rural Tourism through SWOT (Case Study: Rurals of Maragheh Central District)

نویسندگان [English]

  • Fariba Karami 1
  • Roghayeh Sharifi 2

1 Department of Geography, University of Tabriz

2 Geography and rural planning, Tabriz University

چکیده [English]

Maragheh township has located on Southeast of East Azerbaijan province. It has high potential for the rural tourism. The development of rural tourism can reduce migration, increase income, improve substructure and protect environment in study region. This study tries to introduce rural attractives, difficulties and challenges of rural tourism on the central portion of Maragheh township by SWOT model. The method of this study is research and analytic based. The results show that strong point of rural tourism in central district of Maragheh township is a natural attraction with weight of1105 (m=4.42). Lack of tourism facilities establishment etc, with weight of 1103 (m=4.41) is weakness point of rural tourism in this region. The protection by the government is the opportunity of tourism and the increase of social crimes is a threat to tourism in this region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Assessment Capabilities
  • Rural tourism
  • SWOT Model
  • Maragheh Township
  • Rurals of Central District
1- ایاسه، فریبا (1388)، «بررسی و پهنه­بندی پتانسیل­های ژئوتوریستی استان آذربایجان شرقی و نقش آن در توسعه پایدار ناحیه­ای»، پایان­نامه کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی گرایش ژئومورفولوژی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز.
2- تقدیسی، سیمین و دانشور، فاطمه (1386)، «توریسم روستایی، تصویری مجازی یا الگویی حقیقی در برنامه­ریزی روستایی»، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه­ای، شماره 8، دانشگاه فردوسی مشهد، صص192-179.
3- حافظ­نیا، محمد (1378)، «روش تحقیق در علوم انسانی»، انتشارات سمت.
4- رجبی، آزیتا (1386)، «بررسی و تحلیل توان­های محیطی - گردشگری روستای فرومد شاهرود»، فصلنامه جغرافیایی آمایش سرزمین،  شماره 2، دانشگاه آزاد ملایر.
5- رضوانی، محمدرضا (1387)، «توسعه گردشگری روستایی با رویکرد گردشگری پایدار»، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
6- رکن­الدین افتخاری، عبدالرضا و داوود مهدوی (1385)، «راهکارهای توسعه گردشگری روستایی با استفاده از مدل SWOT  دهستان لواسان کوچک»، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره 45 ، دانشگاه تربیت مدرس، صص30-1.
7- معاونت برنامه­ریزی استانداری آذربایجان­شرقی (1391)، «سیمای شهرستان مراغه».
8- سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان آذربایجان­شرقی (1384)، «طرح جامع گردشگری استان آذربایجان­شرقی».
9-  سازمان نقشه­برداری استان آذربایجان شرقی (1388)، واحد آرشیو نقشه.
10- مرکز آمار ایران (1385)، سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
11- طرح مطالعات آمایش استان آذربایجان­شرقی (تحلیل وضعیت محیط زیست استان) (1388)، انتشارات استانداری آذربایجان­شرقی، تبریز.
10- نجفی کانی، علی­اکبر؛ مطیعی لنگرودی، حسن؛ نجفی، کبری (1387)، «امکان سنجی توسعه اکوتوریسم در مناطق روستایی با استفاده از مدل تحلیلی SWOT (شهرستان آمل)»، مجله جغرافیا، سال ششم، شماره 19 و 18، صص121-137.
11- نوحه­گر، احمد؛ حسین­زاده، محمدمهدی؛ پـیراسته، اسما (1387)، «ارزیابی قابـلیت­های طبیعت­گردی جزیره قشم با بهره­گیری از مدل استراتژی SWOT» ، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 15، دانشگاه زاهدان، صص151-172.
12- Chakravarthy, K., Ravi Kumar, Ch., Deepthi, K. (2008), “Swot Analysis on Medical Tourism”, Conference on Tourism in India- Challenges Ahead, 15-17 May. India.
13- Koscok, K. (1998), “Integral Development of Rural Areas, Tourism and Village Renovation, Trebnje, Slovenia”, Tourism Management, Vol: 19 (1), 81-85.
14- Najafi Kani, A. (2009), “The Role of Ecoturism in Economic Development of the Caspian Sea Cosast (MazandaranProvince)”, 5th Annual International Conference on Tourism, 2-5 July, Athens, Greece.
15- Nepal, S. (2008), “Tourism Induced Rural Energy Consumption in the Annapuma Region of Nepal”, Tourism Managemnt, Vol. 29(1), 89-100.
16- Oppermann, M. (1996), “Rural Tourism in Southern Germany”, Annals of Tourism Research, vol. 13, No; 1.
17- Perale, R., (2002), “Rural Tourism in Spain”, Annals of Tourism Research, Vol: 29(4), 1101-1110.
18- Roya-Vela, M, (2009), “Rural-Cultural Excursion Conceptualization: A Local Tourism Marketing Management Model Based on Tourist Destination Image Measurement”, Tourism Management, Vol. 23 (3), 419-428.
19- Sharply, R. (2002), “Rural Tourism and Challenge of Tourism Diversification: The Cases of Cyprus)”, Tourism Management, Vol: 23 (3), 233-244.
20- Thompson, Ch. (2004), “Host Produced Rural Tourism, Towas Tokyo Antenna Shop”, Annals of Tourism Research, Vol: 31(3), 580-600.
21- www.eachto.ir/(April 2001).