نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشگاه اردبیل

2 هیات علمی دانشگاه ارومیه

چکیده

این تحقیق در پی آن است که با بررسی توفان گرد و غباری 10 اوت 2008 شرق ایران با استفاده از تصاویر ماهواره­ای مودیس ضمن معرفی شاخصی مناسب جهت آشکار­سازی توفان­های گرد وغباری ایران، منابع و مسیر­های متأثر از این پدیده را در شرق ایران شناسایی کند. بدین منظور از داده­های ساعتی گرد و غبار، تصاویر ماهواره­ای مودیس و همچنین از شاخص­های NDDI، BTDI، BTD، LRDI و تکنیک ترکیب رنگی کاذب برای شناسایی توفان گرد و غباری استفاده شده است. در نهایت با استفاده از مطلوب­ترین شاخص توفان­های مذکور پایش گردید. نتایج نشان داد که شاخص رقومی LRDI و تکنیک بصری ترکیب رنگی کاذب از قدرت تفکیک بهتری نسبت به شاخص­های دیگر برای آشکار سازی گرد و غبار برخوردار هستند. نتایج حاصل از پایش توفان گرد و غباری شرق ایران نشان داد که منبع تغذیه توفان­های شرق شامل: بستر خشک دریاچه هامون، بیابانهای ریگستان، مارگو و خاش در بین مرز ایران، افغانستان و پاکستان و بیابان های مرکزی ایران می باشد. نتایج این تحقیق می تواند در شناسایی منابع ایجاد گرد و غبار و مسیر­هایی که از این پدیده متأثر می شوند توسط سازمان ها و موسسات ذیربط برای برنامه ریزی های ملی و بین المللی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of some indicators to identify and monitor dust storm (case study: dust storms 10 August 2008 East the Iran)

نویسندگان [English]

  • Batool Zeinali 1
  • Sayyad Asghari 2

چکیده [English]

Purposes of this research are introduction acceptable index for detection of dust storms and also identifying sources and pathways affected by this phenomenon in the East of Iran by studying a the dust storm using MODIS satellite images. For this purpose were used dust storm hourly data, satellite images of Modis and also digital and visual indexes including NDDI, BTDI, BTD, LRDI and false color composing for identifying dust storms. Finally, the studied dust storms were monitored using satellite images. Results indicated that LRDI index and false color composing have the higher resolution than the other indexes for detection of dust storms. Results monitoring dust storm event in the eastern Iran in summer indicated that storms sources of east area are dry beds of Hamoon lakes, Rigistan, Margo and Khas deserts at the convergence of the borders of Iran, Afghanistan and Pakistan and central Iran. The results of this research can be used in identifying of dust sources and pathways affected from this phenomenon by organizations and institutions to national and international planning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dust storms
  • MODIS sensor
  • detection and monitoring
- خسروی، م (1387)، تحلیل فضایی آلایندگی توفان های گرد و غباری ناشی از باد های 120 روزه سیستان با استفاده از داده های سنجش از دور 2001-2008، یازدهمین همایش ملی بهداشت محیط ایران، دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، صص 1-11.
- خورشیددوست، م. ع.، محمدی، غ. ح.، حسینی صدر، ع.، جوان، خ و جمالی، ا (1392)، تحلیل همدید عوامل موثر در فراوانی روز­های گرد و غباری غرب کشور، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال 17، شماره 46، صص 66-47.
- فرج زاده، م و بهرامی، ب(1389)، قابلیت استفاده از داده های سنجش از دور در مطالعه توفان های گرد و خاک، سیلاب ها و بارش شدید، فصلنامه جغرافیای طبیعی، سال 3، شماره 8، صص 1-16.
- نظم فر، ح و مرادی، م (1395)، شبیه سازی رواناب ناشی از ذوب برف با استفاده از داده­های سنجش از دور (مطالعه موردی: حوضه آبی دهگلان)، نشریه جغرافیا و برنامه ریزی، سال 20، شماره 55، صص 289-273.
- Ackerman, S. A., 1997, Remote sensing aerosols using satellite infrared observations, Journal of Geophysical Research, 102, (14), 17069- 17079.
-Azizi, Gh., Shamsipour, A. A., Miri, M and Safarrad, T., 2012, Synoptic and remote sensing analysis of dust events in southwestern Iran, Nat Hazards, 64:1625–1638
-Baddock, M. C., Bullard, J. E. and. Bryant, R. G., 2009, Dust source identification using MODIS: A comparison of techniques applied to the Lake Eyre Basin, Australia Remote Sensing of Environment, 113, 1511– 1528
-Dash, P., Gotische, F-M., Olesen, F-S., and Fischer, H., 2001, Retrieval of Land Surface Temperature and Emissivity from Satellite Data: Physics, Theoretical Limitations and Current Methods, Journal of the Indian Society of Remote Sensing, Vol. 29, No. l & 2, pp 23-30).
-Huang, M; Peng, G; Zhang, J and Zhang, Sh 2006, Application of artificial neural networks to the prediction of dust storms in Northwest China, Global and Planetary Change, 52, pp 216–224.
-Jill A. Engel-Cox, Christopher H. Holloman, Basil W. Coutant, Raymond M. Hoff, 2004, Qualitative and quantitative evaluation of MODIS satellite sensor data for regional and urban scale air quality, Atmospheric Environment 38, pp. 2495–2509.
-John J. Qu., and Kafatos M., 2006, Asian dust storm monitoring combining Terra and Aqua MODIS SRB measurements, Geosciences and Remote Sensing letters, 3(4), pp 484- 486.
- Li, X, Ge, L and Dong, Y, 2010, Estimating the greatest dust storm in eastern Australia with MODIS satellite images, Geosciences and Remote Sensing Symposium (IGARSS), 2010 IEEE International, 25-30 July, pp 1039-1042.
- Mei, D., Xiushan, L., Lin, S. and Ping, W., 2008, A Dust-Storm Process Dynamic Monitoring With Multi-Temporal MODIS Data, The International Archives of the Photogrammetry, Remote Sensing and Spatial Information Sciences, Vol. XXXVII, Part B7, pp 965-970.
- Ochirkhuyag, L. and Tsolmon, R., 2008, Monitoring the Source of Trans-National Dust Storms in North East Asia, The International Archives of the Photogrammetric, Remote Sensing and Spatial Information Sciences. Vol. XXXVII. Part B7, pp 835-840.
- Sokolik, I., (2002), the spectral radiative signature of wind-blown mineral dust: Implications for remote sensing in the thermal IR region, Geophysical Research Letters, 29, 2154.
- WAN, Z., 1999, MODIS Land-Surface Temperature Algorithm Theoretical Basis Document (LST ATBD) Version 3.3, Institute for Computational Earth System Science University of California Santa Barbara, CA 93106-3060, pp 1-77.
- Xie, Y, 2004, Detection of Smoke and Dust Aerosols Using Multi – Sensor Satellite Remote Sensing, Master of Electronics, Nanjing Normal University, P. R. China, pp 1-136.
- Zhang, P., Lu, N-m, Hu, X-q and Dong, Ch-h, 2006, Identification and physical retrieval of dust storm using three MODIS thermal IR channels, Global and Planetary Change, 52, 197 – 206.