مقاله علمی پژوهشی
ارزیابی میزان فشردگی/ پراکنش رشد شهری و تأثیر آن بر افزایش هزینه-های اقتصادی خانوار در شهر بجنورد

خدارحم بزی؛ معصومه وحدتی

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 1-18

چکیده
  چکیده   فرم و الگوی رشد شهر به عنوان نمادی کالبدی از مراحل رشد و توسعه، در محیط­های مختلف و در ارتباط با عوامل اجتماعی، اقتصادی، طبیعی و انسانی الگویی متمایز به­خود گرفته و از سویی نیز بر این عوامل و به­ویژه عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر است. هدف مقاله حاضر ارزیابی میزان فشردگی/پراکنش رشد شهری و تأثیر آن بر افزایش هزینه­های ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
تحلیل سامانه حمل ونقل اتوبوس های تندرو شهری (BRT) و سنجش تحولات و تأثیرات اجتماعی و اقتصادی ناشی از آن بر حوزه های پیرامون در کلانشهر تبریز

حامد بیتی؛ سیامند پناهی؛ مریم سلیمی

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 19-53

چکیده
  امروزه گسترش پدیده شهرنشینی باعث پیچیده شدن مسائل شهری شده و مساله حمل و نقل شهری را به یکی از دغدغه­های اصلی برنامه­ریزان شهری تبدیل نموده است. بنابراین ایجاد ساختارهای مناسب حمل ­و­ نقل، و ترغیب شهروندان به استفاده از انواع روش­های حمل و نقل عمومی [مانند اتوبوس، مترو، تراموا و ...] به یکی از چالش­های مهم مدیران شهری تبدیل ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
بررسی تغییرات پیچان رود آجی چای در پهنه سیلاب دشت

مریم بیاتی خطیبی

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 55-79

چکیده
  پیچان­ها، به­عنوان جالب­ترین الگوی جریان، پویای زیادی را به مسیر جریان رودخانه­ها می­بخشند. ایجاد خمیدگی­ها در مسیر جریان رودخانه­ها، انرژی لازم برای جابجایی بیشتر کانال فعال در پهنه­های دشت­های سیلابی را فراهم می­نمایند و با این جابجایی­ها، تغییرات ژئومورفولوژیکی عمده­ای در دشت­های سیلابی رخ می­دهد. در ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
بررسی عوامل مداخله گر در شکل گیری معماری صخره ای در نواحی روستایی نمونه موردی:‌ روستای کندوان استان آذربایجان شرقی

محمدرضا پورمحمدی؛ ذکیه نصرالله زاده

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 81-100

چکیده
  هدف معماری روستایی فقط ساختن و تأمین سرپناه برای جوامع نیست، بلکه معنای قدرتمندی از ارتباطات را بیان می­نماید. ارتباطات بین انسان و محیط طبیعی، شرایط اقتصادی و اجتماعی مهم­ترین ارتباطی است که معماری روستایی بیانگر آن است. معماری بومی ساختمان­هایی را بنا می­کند که عملکرد آن­ها برخاسته از نوع نگرش آنان می­باشد. در این میان ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
بررسی و تحلیل بارش‌های ناحیه شمال ایران با استفاده از تحلیل خوشه‌ای و تجزیه تابع تشخیص

علی محمد خورشیددوست؛ علی اصغر شیرزاد

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 101-118

چکیده
  در این پژوهش با استفاده از روش‌های آماری چندمتغیره (تحلیل خوشه‌ای و تجزیه تابع تشخیص)، به­منظور شناسایی تفاوت‌های زمانی و مکانی بارش و نواحی مشابه بارشی صورت گرفته، داده­های بارش ماهانه دوره آماری 1995 تا 2007 مربوط به 35 ایستگاه سینوپتیک، کلیماتولوژی و بارانسجی شمال ایران شامل سه استان گلستان، گیلان و مازندران مورد استفاده قرار ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
بررسی میزان اثربخشی سیستم اتوبوس های تندرو در شهر مشهد

محمدحسین سرایی؛ زهرا محمدزاده

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 119-137

چکیده
  فعالان عرصه حمل و نقل و ترافیک و کارشناسان یکی از راه‌های برقراری عدالت اجتماعی و سرعت دادن به ظرفیت‌های حمل و نقل عـمومی در کلان‌شهرها را توسـعه مسیرهای ویژه اتوبوس‌رانی می­دانند، اتوبوس‌های تندرو یکی از راهکارهای موقتی, کوتاه‌مدت و کم­هزینه برای حل مشکلات  ترافیک کلان­شهرهای جهان سوم می­باشد. کلانشهر مشهد ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
پهنه بندی خطر وقوع لغزش با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مطالعه موردی: حوضه آبخیز گُلجه

موسی عابدینی؛ حسن ستایشی نِساز

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 139-165

چکیده
  پهنه­بندی خطر وقوع زمین لغزش از جمله روش­هایی است که با استفاده از آن می­توان مناطق بحرانی را تعیین کرده و از نقشه­های پهنه­بندی شده در راستای برنامه­ریزی محیطی جهت تقلیل خسارات ناشی از آن بهره گرفت. در تحقیق حاضر به بررسی پهنه­بندی خطر وقوع زمین لغزش در حوضه گُلجه پرداخته شده است. با توجه به قرارگیری چندآبادی، مزارع و ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
مقایسه کارایی مدل هایMCDM در مکان یابی پخش سیلاب در محیطGIS مطالعه موردی: حوضه آبریز گربایگان

حسن علی فرجی سبکبار؛ سیروس حسن پور؛ آرش ملکیان؛ هایده کیانی آلرد

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 167-190

چکیده
  مهم­ترین و اولین قدم در انجام پروژه طرح پخش سیلاب مکان­یابی مناطق مستعد برای پخش آب و نفوذ دادن آن به داخل سفره­های زیرزمینی است. از این جهت استفاده از سامانه­های اطلاعات مکانی (GIS)، برای تعیین مناطق مستعد پخش سیلاب بدون استفاده سامانه تصمیم­گیری چند معیاره (MCDM) [1]مقدور نمی­باشد. امروزه در کنار سیستم­های اطلاعات جغرافیایی، ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
ارزیابی میزان انطباق مکانی در فرایند اجرای طرح های جامع شهری (مطالعه موردی؛ طرح جامع شهر بناب)

رسول قربانی؛ محمد جام کسری؛ ملیحه میرزابکی

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 191-216

چکیده
  طرح­های جامع شهری مهم­ترین ابزار هدایت و ساماندهی نظام­مند شهرها، آشکارترین نمود شهرسازی نوین در ایران محسوب می­شوند که از اواسط دهه1340 شمسی در مواجهه با نارسایی­های کالبدی- فضایی شهرهای کشور به­کار گرفته شدند و علی­رغم نزدیک به نیم قرن سابقه طرح­های توسعه شهری و فراز و نشیب­هایی که در تهیه و اجرای این طرح­ها وجود ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
بررسی اثر الگوی پیوند از دور دریای شمال - خزر بر نوسانات بارش های پاییزی مناطق غرب و شمال غرب ایران

یوسف قویدل رحیمی؛ منوچهر فرج زاده؛ سعید کاکاپور

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 217-230

چکیده
  در این پژوهش رابطه بین بارش­های پاییزی ایستگاه­های منطقه غرب و شمال­غرب کشور با الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر در یک دوره آماری 29 ساله (2005-1977) مورد محاسبه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل همبستگی بین شاخص الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر و بارش­های پاییزی ایستگاه­های منطقه غرب و شمال­غرب کشور نشان داد که فاز ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
تحلیل رابطه بین ضخامت و ارتفاع وارونگی و شدت آلودگی هوا در شهر تهران

قاسم کیخسروی؛ حسن لشکری

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 231-257

چکیده
  آلودگی هوای تهران یکی از معضلات اساسی این شهر است. این شهر به­عنوان یکی از آلوده­ترین شهرهای جهان محسوب می­شود. بخشی از آلودگی مانند سایر کشورهای جهان بیشتر ناشی از ازدیاد جمعیت، استفاده از سوخت­های فسیلی، ترافیک سنگین، زیاد بودن وسایل نقلیه فرسوده، گسترش نامناسب صنایع و بی­توجهی به مکان­یابی صنایع می­باشد و بخش دیگر ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
بررسی و تحلیل سلامت زیست و دسترسی به شاخص های سلامت در محلات حاشیه نشین، مورد مطالعاتی؛ محله شادقلی خان قم

علی مهدی؛ احمد پوراحمد؛ حسین حاتمی نژاد

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 259-293

چکیده
  امروزه مقوله سلامت­­زیست و زندگی­سالم شهری، با توجه به­رشد روزافزون جمعیت، شهرنشینی، مهاجرت، فقر و حاشیه­نشینی­که به­روند غالب جهان, به­ویژه درکشورهای جهان­ سوم تبدیل شده، از اساسی­ترین مسائل مطرح در مباحث جغرافیای پزشکی، کیفیت ­زندگی و توسعه پایدار می­باشد. ازاین­رو مقاله حاضر با هدف بررسی یکی­­از مهم‌ترین ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
مطالعه و پهنه بندی ویژگی های جغرافیایی کشت پسته در استان زنجان

سیدحسین میرموسوی؛ مینا میریان

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 295-315

چکیده
  این مطالعه با هدف شناخت ویژگی­های جغرافیایی مؤثر در کشت درخت پسته، در استان زنجان و پهنه­بندی نواحی مستعد کشت این محصول انجام شده است. برای انجام این مطالعه، از داده­های 12 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک، 5 ایستگاه کلیماتولوژی و 15 ایستگاه باران­سنجی منطقه مورد مطالعه و ایستگاه­های مجاور استان استفاده شده است. برای انجام پهنه­بندی ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
برآورد تبخیر- تعرق پتانسیل در آذربایجان شرقی به روش استفنز با استفاده از GIS

خلیل ولیزاده کامران

دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، صفحه 317-334

چکیده
  برآورد دقیق میزان تبخیر- تعرق پتانسیل (ETp) در مدیریت منابع آب، کشاورزی، زراعت، جنگل و مرتع از اهمیت فراوانی برخوردار است. در سال­های اخیر استفاده از تکنولوژی GIS برای برآورد دقیق آن، مورد استفاده قرار گرفته و نتایج مطلوبی از آن حاصل شده است. در این تحقیق بااستفاده از معادله استفنز اقدام به برآورد تبخیر- تعرق پتانسیل در منطقه آذربایجان­شرقی ...  بیشتر