مقاله علمی پژوهشی
تحلیل سینوپتیک سامانه¬های همراه با بارش سنگین و سیل¬زا در حوضه رودخانه کشکان برای دوره آماری (1384-1350)

میترا امینی؛ حسن لشکری؛ مصطفی کرمپور؛ زهرا حجتی

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 1-20

چکیده
  مقاله حاضر به تحلیل سینوپتیک سامانـه­های هـمراه با بارش سنـگین حوضه رودخانه کـشکان می­پردازد. پس از بررسی آمار 34 ساله ایستگاه­های حوضه و اطراف آن سه توفان دارای حداکثر بارش انتخاب شدند. پس از بررسی نقشه­های هوا، رطوبت و اختلاف فشار سطح زمین و ارتفاع 850 هکتوپاسکال از 48 ساعت قبل از بارش تا پایان توفان، نتایج نشان داد که با توجه ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
برآورد بارش به کمک شبکه عصبی مصنوعی با داده¬های هواشناسی غیربارشی در سه منطقه شیراز، مشهد و کرمان

علیرضا ایلدرمی؛ حمید زارع ابیانه؛ مریم بیات ورکشی

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 21-40

چکیده
  عنصر بارش ماهیت آشوبناکی و تصادفی داشته و از این نظر دارای تغییرات ساختاری در زمان­های مختلف است. در این راستا به­دلیل عدم قطعیت­هایی که وجود دارد، نوسان­های زیادی در مقدار بارش ایجاد می­شود که پیش­بینی این کمیت مهم را با مشکل مواجه نموده است. در این مقاله با تکنیک مقیاس­بندی مجدد (R/S) و محاسبه نمای هرست (H) پیش­بینی­پذیری ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
ارزیابی پتانسیل میان افزایی در محور تاریخی-فرهنگی کلانشهر تبریز

محمدرضا پورمحمدی؛ آرزو شفاعتی؛ کیومرث ملکی

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 41-70

چکیده
  اگرچه افزایش جمعیت علت اولیه گسترش شهرها محسوب می­شود، لیکن پراکندگی نامعقول آن اثرات نامطلوبی بر محیط طبیعی و فرهنگ جوامع می­گذارد. تلاش­های زیادی برای برطرف ساختن اثرات منفی گسترش پراکنده شهرها به عمل آمده است که عمده­ترین آنها راهبرد «رشد هوشمند» به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با «پراکندگی» توسعه شهری است. ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
بررسی میزان روان آب و رسوب در رخنمون‌های مارنی استان آذربایجان¬شرقی

احد حبیب زاده؛ محمدرضا نیک جو؛ حمیدرضا پیروان

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 79-91

چکیده
  واحدهای‌ مارنی‌ در قلمروی‌ حوضه­های‌ آبخیز استان‌ آذربایجان­شرقی گسترش‌ قابل‌ ملاحظه‌ داشته، و موجب انواع‌ ناهنجاری­های‌ طبیعی‌ از جمله فرسایش‌ خاک‌، انواع‌ رخساره‌های‌ فرسایشی‌ (سطحی، شیاری‌ - گالی‌) و رسوب­زایی‌ بالا در حوضه­ها هستند. در این پژوهش ابتدا نقشه زمین­شناسی استان ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
سنجش عوامل آسیب¬رسان ناشی از زلزله در منطقه یک شهر تهران با استفاده از GIS

علی شماعی؛ نجمه حیدرزاده؛ بابک لطفی مقدم

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 93-122

چکیده
  ایران از جمله کشورهای زلزله­خیز جهان است. نود درصد خاک ایران بر روی کمربند زلزله واقع است. کلان­شهر تهران بر اساس نقشه­های پهنه­بندی زلزله، جزو مناطق پرخطر محسوب می­شود. منطقه یک شهرداری تهران بر روی یکی از اصلی­ترین گسل­های شهر تهران به نام گسل شمال تهران واقع است. از آنجایی که شناسایی عوامل آسیب­رسان در کاهش مخاطرات ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
پژوهشی پیرامون خانه¬های دوم و نقش آنها در تغییرات کاربری اراضی نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای هروی، حاج¬عبدال و دیزج ¬¬لیلی¬خان واقع در دره لیقوان استان آذربایجانشرقی)

محمد ظاهری؛ ناهید کارگر؛ بهاره رحیمی پور

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 123-144

چکیده
  تأثیرات متقابل فضایی و روابط عملکردی بین شهرها با نواحی پیرامونی و از آن جمله نواحی روستایی واقع در حوزه نفوذ آنها، به مرور منجر به تـغییرات مـختلف در عرصه­های گوناگون آنها می­گردد. از جمله تغییرات مهمی که عمدتاً متأثر از شهرها بوده و در دهه­های اخیر در برخی از نواحی روستایی ایران مشاهده می­شود، همانا تغییرات کارکردی منبعث ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
برآورد حداکثر بارش محتمل به روش سینوپتیکی در حوضه آبریز رودخانه کرج

افسانه عباسی؛ هوشنگ قائمی

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 145-168

چکیده
  در این پژوهش 5 ایستگاه سینوپتیک مهرآباد، کرج، قزوین، رامسر و نوشهر در حوضه­ رودخانه­ سد کرج انتخاب گردید. پس از تحلیل و پردازش داده­های سرعت باد، دمای نقطه شنبم و فشار تنظیم رطوبت محاسبه و در نهایت مقادیر حداکثر بارش محتمل در تداوم 24 و 48 ساعته برای حوضه­ مورد مطالعه برآورد شد و مقادیر آن به ترتیب 56/140 و 58/254 میلی­متر می­باشد. چنانچه ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
بررسی و ارزیابی خدمات مراکز بهداشتی– درمانی شهر زابل با استفاده از مدل TOPSIS

اکبر کیانی؛ غریب فاضل نیا؛ پروانه جمشیدی

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 169-190

چکیده
  خدمات مراکز بهداشتی - درمانی در سطح شهرها با سلامت و پیشرفت جوامع شهری ارتباط مستقیم دارد. افراد جامعه در سنین مختلف احتیاجات بهداشتی متفاوتی دارند و تأمین این نیازها در چارچوب ارایه مطلوب خدمات مراکز بهداشتی- درمانی امکان­پذیر می­باشد. بنابراین ارزیابی خدمات بهداشتی و درمانی در ابعاد مختلف کمی و کیفی ضرورت پیدا می­نماید. در ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
تحلیل الگوی گسترش کالبدی-فضایی شهر مراغه با استفاده از مدل¬های کمی

صدیقه لطفی؛ ایوب منوچهری میاندوآب؛ حسن آهار

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 191-232

چکیده
  الگوی رشد و توسعه کالبدی یا شکل شـهر به عنوان الگوی فضایی فـعالیت­های انسان تـعریف می­­شود، در حال حاضر الگوی توسعه شهرها به دو دسته گسترش افقی یا پراکنده (Sprawl) و الگوی شهر فشرده (Compact) تقسیم می­گردد. شواهد نشان می­دهد که در دهه­های اخیر شهرها به صورتی بی­برنامه رشد کرده و محدوده­های شهری به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده­اند. ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
درآمدی بر بازتولید فضاهای مسکونی در نواحی حاشیه¬نشین: مطالعه موردی منطقه سیلاب تبریز

شهاب بخشوده

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 233-273

چکیده
  این مقاله به بازتولید فضاهای مسکونی در بخشی از منطقه حاشیه­نشین سیلاب تبریز می­پردازد. اهمیت این موضوع بیشتر از آن­رو است که بخش قابل توجهی از جمعیت شهر تبریز در نواحی حاشیه­نشین اسکان دارند و هر ساله در اثر فرایندهای اجتماعی و اقتصادی نامناسب به تعداد آنها افزوده می­شود. با توجه به اینکه با این روند رشد، امکان تأمین و ارائه ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
آیا دشت جلفا- هادیشهر مکان ژئومورفولوژیک (ژئومورفوسایت) است؟ نگرشی نو در مدیریت مناطق گردشگری

داود مختاری

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 275-305

چکیده
  دشت جلفا - هادیشهر واقع در شمال غرب ایران، در دهه­های اخیر به عنوان مقصد گردشگری یا معبر گردشگران برای مسافرت به مکان­های گردشکری پیرامون دشت مطرح شده است. این مقاله سعی دارد تا با معرفی این دشت به عنوان مکانی ژئومورفولوژیک از یک­سو توجه برنامه­ریزان را به آسیب­پذیری گردشگران از مخاطرات ژئومورفولوژیکی و از سوی دیگر آسیب­پذیری ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی
ارزیابی خطر زمین¬لغزش و پهنه¬بندی آن با استفاده از مدل LIM و بکارگیری تکنیک GIS در حوزه آبخیز گیوی چای، اردبیل

عقیل مددی؛ بهنام نوعی؛ اباذر اسمعلی

دوره 17، شماره 43 ، خرداد 1392، صفحه 307-326

چکیده
  شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش­های موجود در یک حوضه و پهنه­بندی خطر آن یکی از ابزارهای اساسی جهت دست­یابی به راهکارهای کنترل این پدیده و انتخاب مناسب­ترین و کاربردی­ترین گزینه می­باشد. این تحقیق به منظور ارزیابی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش و پهنه­بندی این پدیده بر اساس عوامل اثرگذار با مدل LIM انجام گرفت. برای انجام ...  بیشتر