مقاله علمی پژوهشی
حمید ابراهیمی؛ علی اکبر رسولی؛ داود مختاری
چکیده
چکیده شهر مرند از لحاظ وضعیت لرزهخیزی در پهنههای با خطر بسیار زیاد قرارگرفته است، ازاینرو مساله اسکان موقت و بهینهسازی اسکان جمعیت در هنگام بروز بحران زلزله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مدلسازی مکانی مراکز پیشنهادی اسکان موقت به منظور مدیریت بحران زلزله در شهرستان مرند تدوین گردیده است. ...
بیشتر
چکیده شهر مرند از لحاظ وضعیت لرزهخیزی در پهنههای با خطر بسیار زیاد قرارگرفته است، ازاینرو مساله اسکان موقت و بهینهسازی اسکان جمعیت در هنگام بروز بحران زلزله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و مدلسازی مکانی مراکز پیشنهادی اسکان موقت به منظور مدیریت بحران زلزله در شهرستان مرند تدوین گردیده است. با مطالعه مبانی نظری تحقیق و استفاده از نظرات کارشناسان هشت معیار موثر در پهنهبندی مراکز اسکان موقت استخراج گردیده و در قالب دو مدل؛ فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) و سیستم استنتاج فازی (FIS)، مراکز با شرایط مناسب به منظور اسکان موقت در مدیریت بحران زلزله مشخص گردیدند. با مقایسه نتایج بهدستآمده از دو مدل بر اساس نظر کارشناسان و امکانسنجی استفاده بهینه و عملی از پهنههای پیشنهادی، از میان پهنههای با شرایط بسیار مناسب در سیستم استنتاج فازی، 232723 مترمربع و در مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی 44995 مترمربع مورد تایید کارشناسان و دارای شرایط تعریفشده میباشند؛ که نشان از دقت و صحت بیشتر نتایج حاصل از سیستم استنتاج فازی نسبت به فرآیند تحلیل سلسله مراتبی میباشد. استفاده از نتایج حاصل از این تحقیق توسط مدیران و برنامهریزان شهری نقش مؤثری در مدیریت بحران زلزله خواهد داشت.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
منیژه احمدی
چکیده
چکیده
امروزه بروز بحرانهای زیست محیطی ناشی از دخالت بیرویه انسان باعث شده است اندیشههای مربوط به نحوه تعامل انسان با محیط و از جمله مفهوم اخلاق و جایگاه آن در حفظ و بهرهبرداری بهینه از محیط زیست مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته و ضرورت ارزیابی مواضع کنونی انسان نسبت به طبیعت با توجه به ابعاد اخلاقی و معنوی ...
بیشتر
چکیده
امروزه بروز بحرانهای زیست محیطی ناشی از دخالت بیرویه انسان باعث شده است اندیشههای مربوط به نحوه تعامل انسان با محیط و از جمله مفهوم اخلاق و جایگاه آن در حفظ و بهرهبرداری بهینه از محیط زیست مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته و ضرورت ارزیابی مواضع کنونی انسان نسبت به طبیعت با توجه به ابعاد اخلاقی و معنوی مورد تأکید قرار گیرد. تحقیق حاضر به تحلیل اثرات سرمایه اجتماعی در اخلاق زیست محیطی روستائیان پرداخته است. نوع تحقیق، کاربردی و ماهیت و روش آن توصیفی - تحلیلی میباشد. روش گردآوری اطلاعات بهصورت کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمارهای توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (کای دو و رگرسیون خطی) صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق، روستاهای دهستان چایپاره بالای شهرستان زنجان است که در سرشماری سال 1390 دارای 15022 نفر جمعیت و در قالب 3584 خانوار بوده است. واحد تحلیل، خانوارهای روستایی ساکن در این دهستان میباشند، بهمنظور سازگاری درونی و پایایی پرسشنامه گویههای طرح شده از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که مقدار آن 86/0 درصد بهدست آمد. نتایج تحقیق نشاندهنده وجود تفاوت معنادار آماری میان متغیر وابسته اخلاق زیست محیطی و متغیر مستقل سرمایه اجتماعی است. بررسیهای پژوهش حاضر نشان میدهد براساس سرمایه اجتماعی، تفاوت معناداری در میزان اخلاق زیستمحیطی روستایی به دست آمده و جهت این رابطه نیز مثبت برآورد شده است که نشاندهنده وجود رابطه مستقیم میباشد. براین اساس میتوان گفت که با افزایش سرمایه اجتماعی، میزان اخلاق زیست محیطی نیز افزایش پیدا میکند.
مقاله علمی پژوهشی
ژئومورفولوژی
اباذر اسمعلی عوری؛ محمد گلشن؛ کمیل خورشیدی میانایی
چکیده
چکیده
جمعآوری آب باران، با اهداف و انگیزههای گوناگونی صورت میگیرد که هدف اصلی آن، بهینهسازی و مدیریت بهرهبرداری از آب باران بر اساس نیاز و مصرف میباشد. حوضه آبخیز سمبور چای با مساحت 74830 هکتار در مناطق خشک و نیمهخشک ایران در استان اردبیل واقع شده است. در این تحقیق به منظور تعیین مناطق مستعد برای استحصال رواناب از سیستم ...
بیشتر
چکیده
جمعآوری آب باران، با اهداف و انگیزههای گوناگونی صورت میگیرد که هدف اصلی آن، بهینهسازی و مدیریت بهرهبرداری از آب باران بر اساس نیاز و مصرف میباشد. حوضه آبخیز سمبور چای با مساحت 74830 هکتار در مناطق خشک و نیمهخشک ایران در استان اردبیل واقع شده است. در این تحقیق به منظور تعیین مناطق مستعد برای استحصال رواناب از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS استفاده شد. بدین منظور نقشه مناطق مستعد استحصال آب با به کارگیری مفهوم سطح منبع متغیر بر اساس حجم آب قابل استحصال و از طریق مدل AHP تهیه شـد. پس از وزندهی به پارامترهای شدت بارش نیم ساعته با دوره بازگشت 10 سال، شدت بارش یک ساعته با دوره بازگشت 2 سال، بارش متوسط سالانه، NDVI، متوسط شیب، نفوذپذیری خاک، سنگشناسی سطحی و دما و مشخص شدن تاثیر آنها، عرصههای مناسب و نامناسب برای استحصال رواناب مشخص شد. نتایج نشان داد که زیرحوضههای واقع در قسمت شمالی منطقه با دارا بودن مساحت بالادست بیشتر و دبی پیک 7 تا 21 متر مکعب بر ثانیه، زمان تمرکز بالای 120 دقیقه، دمای متوسط بیشتر از 13 درجه سانتیگراد، شاخص NDVI منفی و ارتفاع رواناب سالانه 7 سانتیمتر بیشترین پتانسیل تولید رواناب را دارند.
مقاله علمی پژوهشی
ژئومورفولوژی
اصغر اصغری مقدم؛ مریم قره خانی؛ عطا الله ندیری؛ مهدی کرد؛ الهام فیجانی
چکیده
افزایش جمعیت، توسعه کشاورزی و صنایع باعث افزایش شدید در مصرف منابع آب و بهتبع آن کاهش کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی شده است. افت گسترده در سطح تراز منابع آب زیرزمینی شیرین و نفوذ آبهای سطحی و بارشها به این منابع، جریانات سطحی را با کاهش دراماتیک مواجه کرده و در اکثر مناطق ایران آب زیرزمینی مهمترین منبع تأمینکننده آب کشاورزی، ...
بیشتر
افزایش جمعیت، توسعه کشاورزی و صنایع باعث افزایش شدید در مصرف منابع آب و بهتبع آن کاهش کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی شده است. افت گسترده در سطح تراز منابع آب زیرزمینی شیرین و نفوذ آبهای سطحی و بارشها به این منابع، جریانات سطحی را با کاهش دراماتیک مواجه کرده و در اکثر مناطق ایران آب زیرزمینی مهمترین منبع تأمینکننده آب کشاورزی، شرب و صنعت گردیده است. از اینرو اهمیت مدیریت، حفاظت و جلوگیری از آلودگی این منابع به ضرورت اجتنابناپذیری مبدل شده است. یکی از راهکارهای مناسب برای جلوگیری از آلودگی منابع آب زیرزمینی شناسایی مناطق آسیبپذیر آبخوان است. در این پژوهش بهمنظور ارزیابی آسیبپذیری آبخوان دشت اردبیل از روشهای DRASTIC، SINTACS و SI استفاده شده است. با استفاده از این روشها و با توجه به ویژگیهای هیدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی منطقه مورد مطالعه آسیبپذیری آبخوان در مقابل عوامل آلاینده پهنهبندی شد و مناطق مستعد به آلودگی در هر کدام از روشها مشخص شد. سپس برای صحتسنجی هر کدام از روشها از مقادیر نیترات اندازهگیری شده در منطقه استفاده شد. بهمنظور مقایسه بهتر و دقیقتر این روشها، شاخص همبستگی (CI) بین نقشههای آسیبپذیری و مقادیر نیترات محاسبه گردید. نتایج نشان داد که مدل DRASTIC بالاترین شاخص همبستگی را دارد و بنابراین برای ارزیابی آسیبپذیری روش بهتری نسبت به روشهای دیگر است. بر اساس نتایج حاصل از مدل DRASTIC، 36/44 درصد از آبخوان دشت اردبیل که بیشتر شرق و قسمتی از جنوب دشت را شامل میشود در محدوده آسیبپذیری کم و بقیه قسمتهای دشت یعنی بخشهای شمالی و غربی در محدوده آسیبپذیری متوسط قرار دارد.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
فریدون بابایی اقدم؛ حسن آهار؛ حدیثه قیصری؛ فرخ طهماسبی
چکیده
هدف از این تحقیق استفاده از رویکرد توسعه میانافزا بهمنظور توسعه آتی شهر مراغه و بهدست آوردن پتانسیلهای هر یک از محلات میباشد که از چندین شاخص از جمله نرخ فضای باز، کیفیت ابنیه، دسترسی و نفوذناپذیری، فشردگی و ریزدانگی و ... استفاده شده است. محدوده مورد مطالعه در این پژوهش شهر مراغه میباشد. روش تحقیق میدانی-اکتشافی میباشد ...
بیشتر
هدف از این تحقیق استفاده از رویکرد توسعه میانافزا بهمنظور توسعه آتی شهر مراغه و بهدست آوردن پتانسیلهای هر یک از محلات میباشد که از چندین شاخص از جمله نرخ فضای باز، کیفیت ابنیه، دسترسی و نفوذناپذیری، فشردگی و ریزدانگی و ... استفاده شده است. محدوده مورد مطالعه در این پژوهش شهر مراغه میباشد. روش تحقیق میدانی-اکتشافی میباشد که از روشهای دیگر از جمله توصیفی-تحلیلی بهره گرفته شده است. نتایج نشان میدهد شهر مراغه 867 هکتار زمین بایر دارد. 56 درصد ساختمانهای موجود در وضعیت تعمیری و تخریبی قرار دارند. همچنین 70درصد از کل ساختمانها بهصورت یک طبقه میباشد. در نتیجه شهر مراغه دارای پتانسیلهای زیادی در امر توسعه میانافزا میباشد. این ظرفیت بالقوه با استفاده از اصول رشد هوشمند شهری و علیالخصوص توسعه میانافزا میتواند در توسعه پایدار شهر موثر باشد.
مقاله علمی پژوهشی
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
اسماعیل پیش بهار؛ رقیه پرچم؛ حسین یادآور
چکیده
این پژوهش باهدف بررسی تأثیرپذیری انواع مختلف گردشگری از یکدیگر در منطقه آزاد ارس انجام شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه است که بر اساس نمونهگیری تصادفی ساده، اطلاعات 70 نفر از گردشگران این منطقه جمعآوری و با رهیافت مدلیابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که رابطه دوسویهای بین گردشگری تاریخی ...
بیشتر
این پژوهش باهدف بررسی تأثیرپذیری انواع مختلف گردشگری از یکدیگر در منطقه آزاد ارس انجام شده است. ابزار تحقیق پرسشنامه است که بر اساس نمونهگیری تصادفی ساده، اطلاعات 70 نفر از گردشگران این منطقه جمعآوری و با رهیافت مدلیابی معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که رابطه دوسویهای بین گردشگری تاریخی و بومگردشگری وجود دارد. بهعبارتدیگر با افزایش گردشگری تاریخی، میزان بومگردشگری افزایش مییابد و بالعکس. جهت افزایش گردشگری تاریخی باید میزان رضایت گردشگران از جاذبههای تاریخی پل خداافرین، حمام جلفا، کاروانسرای خواجهنظر، کلیسای چوپان، کلیسای سنت استپانوس و ... افزایش یابد و با افزایش رضایت گردشگران از جاذبههای طبیعی، بوم گردشگری منطقه آزاد ارس نیز توسعه مییابد. میزان رضایت گردشگران از روستای اشتبین، تأثیر معناداری را بر میزان رضایت آنها از امامزاده سیدمحمدآقا میگذارد. همچنین یافتههای تحقیق حاکی از این است که یکی از عوامل موثر بر گردشگری تجاری میزان رضایت گردشگران از تنوع کالا است و یا بهعبارت دیگر جهت افزایش گردشگری تجاری باید میزان تنوع کالاها افزایش یابد. بنابراین بازسازی آثار تاریخی و اماکن مذهبی و توسعهی طرحهای تجاری در منطقه آزاد ارس پیشنهاد میشود.
مقاله علمی پژوهشی
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
مسعود تقوایی؛ فاطمه جلالیان
چکیده
بررسی میزان آسایش اقلیمی و روزهای مناسب برای گردش در مناطق شهری، یکی از جنبههای برنامهریزی موفق برای رشد صنعت گردشگری شهری میباشد. استان پهناور خوزستان با برخورداری از توانهای بسیار بالای گردشگری و تنوع اقلیمی، میتواند بهعنوان یکی از قطبهای گردشگری کشور معرفی شود. در این پژوهش به بررسی تعداد روزهای توام با آسایش ...
بیشتر
بررسی میزان آسایش اقلیمی و روزهای مناسب برای گردش در مناطق شهری، یکی از جنبههای برنامهریزی موفق برای رشد صنعت گردشگری شهری میباشد. استان پهناور خوزستان با برخورداری از توانهای بسیار بالای گردشگری و تنوع اقلیمی، میتواند بهعنوان یکی از قطبهای گردشگری کشور معرفی شود. در این پژوهش به بررسی تعداد روزهای توام با آسایش اقلیمی در استان خوزستان، با بهکارگیری مدل دمای معادل فیزیولوژیک پرداخته شده است. برای این منظور ابتدا از دادههای روزانه هواشناسی هشت ایستگاه هـمدید طی یک دوره ده ساله (2000-2009) میانگین گرفته شده است. چهار عنصر هواشناسی مورد نیاز برای این کار دمای هوای خشک، رطوبت نسبی، میزان ابرناکی و سرعت باد میباشد. شهرهای مورد پژوهش، شامل؛ آبادان، اهواز، بهبهان، دزفول، ایذه، مسجدسلیمان، رامهرمز و شوشتر میباشد که با قرار دادن میانگین دادههای شهرهای مذکور در نرمافزار ریمن روزهای مناسب برای گردش مشخص شدهاند. طبق خروجی مدل (با در نظر گرفتن دورههای دارای تنش اندک سرمایی و گرمایی) شهر ایذه با 168 روز بیشترین تعداد روزهای توام با آسایش را در بین شهرها دارد. بعد از آن مسجدسلیمان با 139 روز، اهواز با 130 روز، شوشتر و آبادان با 128 روز، بهبهان با 124 روز، رامهرمز با 119 و دزفول با 116 به ترتیب در ردههای بعد قرار میگیرند. همچنین نتایج نشان داده که در کل استان بهطور متوسط از اوایل آذر تا اوایل فروردین آب و هوا برای گردش مناسب میباشد.
مقاله علمی پژوهشی
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
ایرج تیموری؛ هادی حکیمی
چکیده
برای شهروندان ایرانی سفر به ترکیه بدون داشتن ویزا مقدور بوده و عمدهترین دلایل شهروندان ایرانی برای سفر به ترکیه را میتوان؛ استراحت و گذران اوقات فراغت، بهرهمندی از جاذبههای مـختلف طبیعی، ساحلی، انسانی، تجارت، داد و ستد؛ مخصوصاً خرید البسه و پـوشاک؛ برشمرد. گردشگری یکی از اصلیترین محرکهای اقتصادی کشور ترکیه محسوب میشود. ...
بیشتر
برای شهروندان ایرانی سفر به ترکیه بدون داشتن ویزا مقدور بوده و عمدهترین دلایل شهروندان ایرانی برای سفر به ترکیه را میتوان؛ استراحت و گذران اوقات فراغت، بهرهمندی از جاذبههای مـختلف طبیعی، ساحلی، انسانی، تجارت، داد و ستد؛ مخصوصاً خرید البسه و پـوشاک؛ برشمرد. گردشگری یکی از اصلیترین محرکهای اقتصادی کشور ترکیه محسوب میشود. افزایش یا کاهش تعداد گردشگران ایرانی در ترکیه به عوامل متعدد اقتصادی، سیاسی در سطح ملی و بینالمللی ربط دارد. برآورد دقیق تقاضای گردشگری موضوعی مهم و حیاتی برای صنعت توریسم بهشمار رفته و پیشبینی دقیق تقاضای گردشگری میتواند اطلاعات مفیدی را برای برنامهریزی و سیاستگذاریهای آتی در رابطه با توریسم فراهم سازد. هدف این مقاله پیشبینی تقاضای سفر به ترکیه از طرف گردشگران ایرانی میباشد. تکنیک مورد استفاده برای پیشبینی تقاضای سفر شبکههای عصبی مصنوعی میباشد. متغیرهای اثرگذار بر روی تقاضای گردشگری ایرانیان با بررسی پیشینه تحقیق استخراج شد و جمعاً 13 متغیر را این تحقیق برای پیشبینی تقاضای گردشگری به کار رفت. نتایج بهدست آمده از تحقیق نشان میدهد که برآوردهای بهدست آمده در مقایسه با دادههای واقعی از خطای کمتری برخوردار هستند. طبق یافتههای تحقیق چهار متغیر مهم اثرگذار بر تقاضای گردشگری از طرف شهروندان ایرانی؛ میزان تولید روزانه نفت خام در ایران، نرخ تورم در ایران، تولید ناخالص داخلی در ترکیه، تولید ناخالص داخلی در ایران به ازای افراد شاغل است.
مقاله علمی پژوهشی
سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
جعفر جعفرزاده؛ هاشم رستم زاده؛ محمدرضا نیک جو؛ اسماعیل اسدی
چکیده
مطالعه و بررسی تغییرات منابع آب در هر منطقه برای مدریریت منابع آب و استفاده بهینه از آنها ضروری می باشد. در این پژوهش، هدف ارزیابی وضعیت منابع آب موجود در دشت اردبیل از لحاظ وضعیت منابع اعم از سطحی و زیرسطحی بر اساس چهار معیار طبیعی، هیدرولوژیکی، کشاورزی و انسانی با استفاده از روش تحلیل شبکهای فازی میباشد. به منظور ارزیابی ...
بیشتر
مطالعه و بررسی تغییرات منابع آب در هر منطقه برای مدریریت منابع آب و استفاده بهینه از آنها ضروری می باشد. در این پژوهش، هدف ارزیابی وضعیت منابع آب موجود در دشت اردبیل از لحاظ وضعیت منابع اعم از سطحی و زیرسطحی بر اساس چهار معیار طبیعی، هیدرولوژیکی، کشاورزی و انسانی با استفاده از روش تحلیل شبکهای فازی میباشد. به منظور ارزیابی بهتر روش تحلیل شبکهای فازی از زیرمعیارهای میزان جمعیت، وضعیت صنایع، وضعیت بارش، وضعیت آبهای سطحی (حجم برداشت از رودخانه) و آبهای زیرزمینی (شامل وضعیت قناتها و چاهها و چشمهها)، سطح زیر کشت و نوع محصولات از نظر نیاز آبی، شیب و ارتفاع استفاده شده است. وابستگی میان زیرمعیارها با استفاده از تکنیک DEMATEL فازی و بر اساس نظر کارشناسان خبره تعیین شده است. سپس با استفاده از فرایند تحلیل شبکهای فازی تمامی معیارها و زیرمعیارها وزندهی شده و برای تمامی زیرمعیارها نقشههای متناسب با وزنهای بهدست آمده تهیه گردید. در نهایت نقشه نهایی که بر اساس لایههای اولیه و وزن دار شده با تکنیک شبکهای فازی ایجاد شده بود، در محیط GIS ترسیم شده است. نقشههای حاصله حساسیت منطقه مورد مطالعه را از لحاظ پتانسیل های منابع آب مشخص کرده است. مناطق با خطر پایین 13/11 درصد معادل 9200 هکتار در منتهی الیه شمالی دشت و کمی در غرب دشت میباشند. مناطق با خطر متوسط 36/19 درصد معادل15870 هکتار بوده و در شمال و غرب دشت قرار گرفتهاند، مناطق با خطر بالا 3/21 درصد معادل 17510 هکتار بوده و بیشتر در قسمتهای مرکزی و بالایی دشت واقع شدهاند، مناطق با خطر در معرض آسیب 9/31 درصد معادل 26220 هکتار بوده و و در قسمتهای جنوبی و مرکزی دشت قرار گرفته و در نهایت مناطق بحرانی 1/16 درصد معادل 13250 هکتار را شامل میشوند که بیشتر در قسمت جنوب و شرق پراکندگی دارند.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
مسعود جلالی؛ وهاب کمریان
چکیده
بادهای شدید تحت عنوان توفان نامگذاری شدهاند که به شکلهای متفاوت و با سرعت زیاد برای مدتی کوتاه میوزند و معمولاً با هوای ناپایدار همراه هستند. اگر هوای پایدار رطوبت داشته باشد توفان تندری و اگر خشک باشد توفان گردوخاک ایجاد میشود. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل نوسانهای زمانی توفانهای تندری در شمالغرب ایران ...
بیشتر
بادهای شدید تحت عنوان توفان نامگذاری شدهاند که به شکلهای متفاوت و با سرعت زیاد برای مدتی کوتاه میوزند و معمولاً با هوای ناپایدار همراه هستند. اگر هوای پایدار رطوبت داشته باشد توفان تندری و اگر خشک باشد توفان گردوخاک ایجاد میشود. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل نوسانهای زمانی توفانهای تندری در شمالغرب ایران (استانهای اردبیل، آذربایجانشرقی و آذربایجانغربی) با استفاده از تحلیل طیفی (تحلیل همسازهها) میباشد. بدین منظور دادههای روزانه 16 ایستگاه همدید (در قالب دادههای هوای حاضر)، از سازمان هواشناسی کشور طی دوره آماری 1988-2009 استفاده شد. در ادامه کدهای مربوط به توفانهای تندری شامل کد 17، 29، 91 تا 99 استخراج گردید. سپس بهمنظور بررسی و تحلیل چرخههای توفانهای تندری شمال غرب ایران از امکانات برنامهنویسی در محیط نرمافزارMatlab و برای انجام عملیات ترسیمی از نرمافزار Surfer بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که فراوانی چرخههای 2 ساله بیشتر از بقیه حاکمیت دارد؛ بنابراین از نظر فراوانی تعداد چرخههای معنیدار، 2 چرخه با فراوانی 5 ایستگاه بیشترین نسبت را بهخود اختصاص داده است. ایستگاههای ماکو و خوی و نواحی مرکزی شامل ایستگاههای تبریز، مراغه، مهاباد و تکاب، چرخههای 6-2 ساله را بهخود اختصاص دادهاند و از حیث احتمال بیشترین احتمال وقوع در این نواحی قرار گرفته است.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
یعقوب رضازاده؛ بهلول علیجانی
چکیده
سرما و یخبندان در منطقهی شمالغرب کشور، همهساله خسارتهای جبرانناپذیری بر بخشهای حملونقل، تصادفهای جادهای، باغها و محصولهای کشاورزی وارد نموده و زندگی عادی مردم را در شهر و روستاها فلج مینماید. بهمنظور تبیین و تحلیل همدید امواج فراگیر سرما در شمالغرب ایران ابتدا روزهای بسیار سرد 18 ایستگاه ...
بیشتر
سرما و یخبندان در منطقهی شمالغرب کشور، همهساله خسارتهای جبرانناپذیری بر بخشهای حملونقل، تصادفهای جادهای، باغها و محصولهای کشاورزی وارد نموده و زندگی عادی مردم را در شهر و روستاها فلج مینماید. بهمنظور تبیین و تحلیل همدید امواج فراگیر سرما در شمالغرب ایران ابتدا روزهای بسیار سرد 18 ایستگاه مورد مطالعه در دوره آماری 23ساله استخراج شد. سپس از بین این آمار 43 موج شدید و فراگیر انتخاب گردید. برای تحلیل سینوپتیکی امواج سرما در نهایت دو موج نماینده بهمن 1370 و دیماه 1386 تعیین شدند. نقشههای فشار سطح زمین و سطح 500 هکتوپاسکال این یخبندانها از سایت NCEP استخراج شده و تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان داد که علت بیشتر یخبندانهای شدید سطح بالا ناشی از استقرار یک فرود عمیق در غرب ایران بوده که هوای سرد مناطق قطبی را به ایران هدایت میکند. استقرار فراز مانع در شرق این فرود سبب ایستایی نسبی این فرود شده و تداوم سرما را در منطقه تشدید میکند. در سطح زمین هم اکثرا پرفشارهای مهاجر غربی و گسترش زبانه پرفشار سیبری بر شدت سرمای هوای سطح 500 هکتوپاسکال میافزاید. بر این اساس میتوان حداقل از 5 روز قبل با استقرار این سیستمها در همسایگیهای منطقه مورد مطالعه شرایط سرمایی را پیشبینی کرده ومدیران و کشاورزان را برای مقابله با سرما آماده نمود.
مقاله علمی پژوهشی
ژئومورفولوژی
بتول زینالی؛ مهدی عالی جهان؛ فاطمه دشتبانی؛ رحیم فاضلی
چکیده
سیلابها یکی از شدیدترین و مخربترین مخاطرات جوی میباشند که همه ساله خسارت جانی و مالی شدیدی را متحمل جوامع در جای جای نقاط مختلف دنیا میکنند. پژوهش پیش رو بهدنبال آشکارسازی ویژگیهای همدیدی و هیدرومتئورولوژیکی رخداد سیلاب در هروچای به انجام رسیده است. جهت انجام این پژوهش از دادههای روزانه بارش ایستگاههای خلخال، ...
بیشتر
سیلابها یکی از شدیدترین و مخربترین مخاطرات جوی میباشند که همه ساله خسارت جانی و مالی شدیدی را متحمل جوامع در جای جای نقاط مختلف دنیا میکنند. پژوهش پیش رو بهدنبال آشکارسازی ویژگیهای همدیدی و هیدرومتئورولوژیکی رخداد سیلاب در هروچای به انجام رسیده است. جهت انجام این پژوهش از دادههای روزانه بارش ایستگاههای خلخال، خانقاه، آرپاچایی و لمبر و دادههای ایستگاه هیدرومتری رودخانه کیوی چای جهت شناسایی بارش رخداده و سیلاب اتفاق افتاده و برای بررسی همدید این پدیده از دادههای تراز سطح زمین (فشار سطح زمین)، دادههای سطوح فوقانی جو از قبیل ارتفاع ژئوپتانسیل، امگا، بادمداری، باد نصفالنهاری و رطوبت نسبی در ترازهای 500 تا 1000 هکتوپاسکال استفاده بهعمل آمد. نتایج بهدست آمده بیانگر این میباشد که قرارگیری سیستم کمفشار در سطح زمین، وقوع بلوکینگ و قرارگیری منطقه مورد مطالعه در شرق ناوه در سطوح فوقانی، منفی بودن پیچانههای جوی و امگا در ترازهای مختلف، همراه با تغذیه رطوبتی دریای سیاه و مدیترانه در ترازهای 500 تا 700 هکتوپاسکال، دریای سرخ و خلیجفارس و دریای عمان در ترازهای 850 و دریای خزر در ترازهای 925 و 1000 هکتوپاسکال شرایط لازم جهت تولید ناپایداری بر بالای جو منطقه مورد مطالعه را فراهم کرده است. این شرایط باعث ایجاد رگبار شدید و شدت یافتن دبی رودخانه هروچای گشته و منجر به تولید سیلاب در این منطقه شده است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی روستایی
طاهره صادقلو؛ ثریا عزیزی
چکیده
اﻣﺮوزه آﮔﺎﻫﻲ از اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎی ﻧﻮاﺣﻲ روﺳﺘﺎﻳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ آنها در ﻓﺮاﻳﻨﺪ برنامهریزی توسعه روﺳﺘﺎﻳـﻲ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﺰاﻳﻲ دارد و ﻧﻮﻋﻲ ﺿﺮورت ﺟﻬﺖ ارائه ﻃﺮحها و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪهای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺴﻮب میشود. در این راستا طرحهای متنوعی در قالب برنامههای توسعه روستایی به اجراء گذاشته شده است که طرحهای ...
بیشتر
اﻣﺮوزه آﮔﺎﻫﻲ از اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎی ﻧﻮاﺣﻲ روﺳﺘﺎﻳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ آنها در ﻓﺮاﻳﻨﺪ برنامهریزی توسعه روﺳﺘﺎﻳـﻲ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﺰاﻳﻲ دارد و ﻧﻮﻋﻲ ﺿﺮورت ﺟﻬﺖ ارائه ﻃﺮحها و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪهای ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺤﺴﻮب میشود. در این راستا طرحهای متنوعی در قالب برنامههای توسعه روستایی به اجراء گذاشته شده است که طرحهای بهسازی و نوسازی روستایی یکی از مهمترین این طرحها در کشور میباشد. اما آنچه مهم است تأثیر طرحهای توسعه و آثار آن در بلندمدت بر کیفیت محیطی روستا میباشد. هدف پژوهش حاضر ارزیابی تأثیرات ناشی از طرحهای بهسازی و نوسازی مسکن بر کیفیت محیطی روستاهای دهستان حومه شهرستان شیروان با حدود 22 نقطه روستایی میباشد. روش انجام این تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی میباشد. جامعه آماری این تحقیق را دریافت کنندگان وام بهسازی و نوسازی مسکن روستایی تشکیل میدهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 203 نفر برآورد گردیـد که بهروش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدنـد. پس از طراحی پرسشنامه براساس شاخصها و متغیرهای مستخرج از ادبیات نظری تحقیق و تأیید روایی و سنجش پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (80 درصد)، پرسشنامهها تکمیل و در محیط SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از یافتههای تحقیق نشان میدهد طرحهای بهسازی و نوسازی روستایی تأثیرات قابل توجهی در شاخصهای کیفیت محیط نظیر ماندگاری (01/3)، افزایش استحکام مساکن (01/3)، افزایش حس امنیت (95/2) داشته است. براساس مدل تحلیل مسیر بعد اقتصادی با اثرات کل 659/0 بیشترین تأثیر و بعد اجتماعی با اثرات کل 450/0 کمترین تأثیر را بر روی سطح کیفیت محیط کل جامعه آماری روستاهای دارای طرح بهسازی و نوسازی داشتهاند.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
علی عالیخواه
چکیده
تأثیرپذیری کالبدی و عملکردی سکونتگاهها از محیط طبیعی امری مسلم و انکارناپذیر است. در این ارتباط عوامل عدیدهای نقش ایفا میکنند و متأثر از آن مکانیابی، ایجاد، گسترش فیزیکی، جمعیت پذیری و ... در سکونتگاههای انسانی بهنحو متفاوتی شکل مییابد. این پژوهش با هدف بررسی تحلیل الگوی فضایی نظام سکونتگاهی استان گیلان، تحت تأثیر ...
بیشتر
تأثیرپذیری کالبدی و عملکردی سکونتگاهها از محیط طبیعی امری مسلم و انکارناپذیر است. در این ارتباط عوامل عدیدهای نقش ایفا میکنند و متأثر از آن مکانیابی، ایجاد، گسترش فیزیکی، جمعیت پذیری و ... در سکونتگاههای انسانی بهنحو متفاوتی شکل مییابد. این پژوهش با هدف بررسی تحلیل الگوی فضایی نظام سکونتگاهی استان گیلان، تحت تأثیر عوامل طبیعی شکل گرفته است. در این مسیر سوال اصلی پیشروی تحقیق، میزان تأثیر عوامل طبیعی بر الگوی فضایی نظام سکونتگاهی استان است. نظام سکونتگاهی استان گیلان بر اساس سرشماری اخیر شامل 2990 نقطه میباشد که بهصورت تمامشماری مورد توجه است. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی است که در آن مطالعات اسنادی و روشهای تحلیل آمار فضایی در نظام اطلاعات جغرافیایی با روش تحلیل همبستگی خودکار فضایی مبتنی بر شاخص مورن I مورد توجه است. نتایج حاکی از آن است که هرچند نظام سکونتگاهی استان گیلان از منظر جمعیت متمرکز نیست اما از نظر تمامی متغیرهای مورد بررسی (ارتفاع، شیب، جهت شیب، بارش، دما، تبخیر و تعرق، فاصله از آبهای سطحی و پوشش گیاهی طبیعی) تمرکز بالایی در توزیع نقاط سکونتگاهی در سطح استان مشاهده شده و همبستگی فضایی تمامی متغیرها با الگوی توزیع فضایی شکل گرفته، از نظر آماری معنادار است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
حمید علیپور؛ حسن فتحی زاد؛ محمد اخوان قالیباف؛ فهیمه عربی علی آباد
چکیده
یکی از راهکارهای اساسی جهت نیل به اهداف جنگلداری و به حداقل رساندن بحرانهای زیست محیطی، برنامهریزی استفاده از جنگل با در نظر گرفتن توان طبیعی آن برای کاربری مورد نظر است. در این تحقیق با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه، معیارهای اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی، در ساختار BOCR در رویشگاه جنگلی جوزک- درکش خراسان شمالی ارزیابی و اولویتبندی ...
بیشتر
یکی از راهکارهای اساسی جهت نیل به اهداف جنگلداری و به حداقل رساندن بحرانهای زیست محیطی، برنامهریزی استفاده از جنگل با در نظر گرفتن توان طبیعی آن برای کاربری مورد نظر است. در این تحقیق با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه، معیارهای اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی، در ساختار BOCR در رویشگاه جنگلی جوزک- درکش خراسان شمالی ارزیابی و اولویتبندی شدند. نتایج نشان داد که زیرشبکه سودها با وزن کل 55/0 در اولویت اول و زیرشبکه ریسکها با وزن کل 07/0 در اولویت آخر قرار دارد. در زیرشبکه سودها اولویت اول مربوط به افزایش درآمد بود و الویت اول زیرشبکه ریسکها را نیز پذیرش اجتماع بهخود اختصاص داد. از بین معیارهای استراتژیک نیز معیار اجتماعی وزن بالایی را بهخود اختصاص داد (49/0) و بعد از آن معیار اقتصادی با وزن 31/0 و اکولوژیک با وزن 19/0 قرار گرفتند. در نهایت نتایج نشان داد که گزینههای اکوتوریسم با وزن کلی 62/0، حفاظت با وزن کل 19/0 و گزینه بهره برداری از محصولات فرعی با وزن کل 18/0 بهترتیب در اولویت اول، دوم و سوم قرار گرفتند. با توجه به نتایج، عرصه جنگلی مذکور را میتوان بهسمت کاربری توریستی سوق داد که بیشک تأثیر بهسزایی در جلوگیری از تخریب تمامی این عرصهها، اشتغالزایی با جلب مشارکت مردم و ارج نهادن به سیاستهای مشارکتهای مردمی و بهدنبال آن افزایش در آمد ساکنان منطقه، کمک در جهت جلوگیری از مهاجرت به شهرها و بهطور کلی توسعه روستاهای همجوار ناحیه جنگلی را بهدنبال خواهد داشت.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
صفر قائدرحمتی؛ بابک عظیمی نیا
چکیده
وضعیت تراکم در کلانشهرهای کشور ازجمله تهران، با افزایش شدید جمعیت و بدون توجه به آثار اجتماعی، اقتصادی، روانی، فضایی-کالبدی و زیستمحیطی مشکلات و مسائلی را به وجود آورده که توجه مدیران و برنامهریزان شهری را بهخود جلب نموده است. پژوهش حاضر بهدنبال دستیابی به یک چارچوب مناسب از تراکم (تراکم جمعیتی، تراکم ارتفاعی و تراکم ...
بیشتر
وضعیت تراکم در کلانشهرهای کشور ازجمله تهران، با افزایش شدید جمعیت و بدون توجه به آثار اجتماعی، اقتصادی، روانی، فضایی-کالبدی و زیستمحیطی مشکلات و مسائلی را به وجود آورده که توجه مدیران و برنامهریزان شهری را بهخود جلب نموده است. پژوهش حاضر بهدنبال دستیابی به یک چارچوب مناسب از تراکم (تراکم جمعیتی، تراکم ارتفاعی و تراکم کاربری) در سطح نواحی نهگانه در منطقه چهار شهر تهران میباشد و در ادامه تأثیر تراکم بر افزایش آسیبپذیری ناشی از زلزله را ارزیابی میکند. ماهیت پژوهش کاربردی و روش بررسی پژوهش با استفاده از مدلهای فازی، همبستگی و رگرسیون خطی چندمتغیره میباشد. روش جمعآوری دادهها در این پژوهش به صورت اسنادی و پیمایشی است. بر همین اساس با استفاده از روش مجموع ساده وزنی فازی (FSAW) مشخص گردید که ناحیه 6 (رتبه تراکمی: 46/1) و ناحیه 5 (رتبه تراکمی: 48/2)؛ به ترتیب بالاترین میانگین رتبه تراکم را بهخود اختصاص دادهاند؛ و بهعبارتی عمده تراکمهای جمعیتی، کاربری و ارتفاعی منطقه چهار شهرداری تهران، در این نواحی بودهاند. همچنین با استفاده از همبستگی و نیز رگرسیون خطی چندمتغیره ارتباط آسیبپذیری با انواع تراکم مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که ضرایب همبستگی چندگانه این سه متغیر مستقل با متغیر وابسته (یعنی آسیبپذیری مساکن)، برابر با 754/0 است؛ و نیز ضریب رگرسیون تراکمهای سهگانه بیانگر این بوده است که ضریب رگرسیون تراکم جمعیتی برابر با 738/0، ضریب رگرسیون تراکم ساختمانی برابر با 308/0 ضریب رگرسیون تراکم کاربری برابر با 165/0 بوده است که در حقیقت بیشترین ضریب متعلق به تراکم جمعیتی در سطح نواحی نهگانه منطقه چهار شهر تهران است.
مقاله علمی پژوهشی
ژئوتوریسم، اکوتوریسم و گردشگری
محمود قدیری؛ فاطمه حاجی اسمعیلی
چکیده
برای توسعهی صنعت گردشگری، وجود جاذبهها به تنهایی کافی نبوده و ایجاد تسهیلات مطلوب گردشگری امری ضروری است. با توجّه به اهمیت تسهیلات گردشگری، بهخصوص در مکانهای برونشهری، این پژوهش به سنجش میزان رضایتمندی گردشگران از تسهیلات گردشگری در منطقه چک چک شهرستان اردکان در قالب سه سوال پژوهشی و با روش توصیفی- تحلیلی میپردازد. ...
بیشتر
برای توسعهی صنعت گردشگری، وجود جاذبهها به تنهایی کافی نبوده و ایجاد تسهیلات مطلوب گردشگری امری ضروری است. با توجّه به اهمیت تسهیلات گردشگری، بهخصوص در مکانهای برونشهری، این پژوهش به سنجش میزان رضایتمندی گردشگران از تسهیلات گردشگری در منطقه چک چک شهرستان اردکان در قالب سه سوال پژوهشی و با روش توصیفی- تحلیلی میپردازد. بدین منظور، تعداد 106 گردشگر در نوروز 1392 بهروش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. دادههای مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمعآوری و از طریق روشهایT تک نمونهای، تحلیل واریانس یکطرفه و روشهای همبستگی پیرسون و Eta تحلیل گردید. یافتهها نشان داد که رضایت گردشگران از وضعیت تسهیلات، پایینتر از متوسط میباشد. همچنین بین رضایتمندی گردشگران واقع در گروههای سنی، جنسی و شغلی مختلف تفاوتی وجود ندارد و تنها بین رضایتمندی گردشگران از نظر گروهبندی مذهبی تفاوت وجود داشت. مطابق نتایج، بین سن، مذهب و پایگاه شغلی گردشگران و میزان رضایت آنان رابطه معناداری وجود دارد. در مجموع، پایین بودن رضایتمندی از انواع تسهیلات از ابعاد مختلف دسترسی، کمیت و کیفیت؛ بیانگر نادیده انگاشته شدن اینگونه مکانها و ضرورت توجه جدی است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
رسول قربانی؛ راضیه تیموری
چکیده
چکیده
توسعه و گسترش فضای سبز با توجه به گسترش روزافزون جمعیت و ساخت و سازهای شهری و نیاز ضروری انسانها به فضاهای سبز برای ایجاد تعادل اجتماعی، جسمانی و روحی، حفظ تعادل اکولوژیک شهرها امری مهم و حیاتی به شمار میآید. این مقاله بر آنست تا با دیدی سیستماتیک و ساختاری تمامی عوامل دخیل در توسعه فضاهای سبز شهری را مورد تحلیل و بررسی قرار ...
بیشتر
چکیده
توسعه و گسترش فضای سبز با توجه به گسترش روزافزون جمعیت و ساخت و سازهای شهری و نیاز ضروری انسانها به فضاهای سبز برای ایجاد تعادل اجتماعی، جسمانی و روحی، حفظ تعادل اکولوژیک شهرها امری مهم و حیاتی به شمار میآید. این مقاله بر آنست تا با دیدی سیستماتیک و ساختاری تمامی عوامل دخیل در توسعه فضاهای سبز شهری را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد و با استفاده از روابط ایجاد شده بین این عوامل، عوامل کلیدی و مهمترین عوامل را جهت توسعه بهینه فضاهای سبز شهری استخراج نماید. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی و با هدف کاربردی، با بهکارگیری دیدگاه آیندهپژوهی، سعی در ارائه راهکارهایی جهت توسعه ساختاری و اکولوژیکی فضای سبز شهر تبریز شده است. لذا جهت نائل شدن به این امر، ابتدا با استفاده از روش پویش محیطی و تحلیل عوامل مستخرج در نرمافزار MICMAC، ارتباط عوامل دخیل در توسعه فضاهای سبز شهر تبریز را مورد تحلیل قرار داده و نهایتاً عوامل کلیدی مشخص میشوند. عواملی کلیدی مؤثر بر برنامهریزی فضاهای سبز شهری عواملی از قبیل: مکانیابی مناسب جهت توسعه اکولوژیک فضاهای سبز، دسترسی مناسب تمام شهروندان، پیوستگی لکههای سبز، تأمین منابع آبی پایدار، نگهداری و حفاظت از فضاهای سبز، کاشت متراکم پوشش گیاهای، احیاء زمینهای رها شده، تنوع بخشی بـه عملکردهای فضاهای سبز، تنوع زیستی، زیباسازی و طراحی فضاهای سبز میباشند. بهکارگیری سیستماتیک این عوامل در برنامهریزی توسعه فضاهای سبز شهری از جمله راهکاری جهت بهبود وضعیت فعلی و آینده این فضاهای مهم شهری خواهد شد.
مقاله علمی پژوهشی
آب و هواشناسی
مصطفی کریمی احمدآباد؛ الهه قاسمی
چکیده
در مطالعات ارزیابی پدیده تغییر اقلیم غالباً از خروجی مدلهای جفت شده اتمسفری– اقیانوسی گردش عمومی جو (AOGCM) بهره گرفته میشود که بهدلیل بزرگ مقیاس بودن برونداد این مدلها، فرآیند ریزمقیاسسازی ضروری است. تاکنون روشهای متعددی در این زمینه ارائه شده است که هریک از عملکرد متفاوتی برخودار میباشند. در این مطالعه سعی ...
بیشتر
در مطالعات ارزیابی پدیده تغییر اقلیم غالباً از خروجی مدلهای جفت شده اتمسفری– اقیانوسی گردش عمومی جو (AOGCM) بهره گرفته میشود که بهدلیل بزرگ مقیاس بودن برونداد این مدلها، فرآیند ریزمقیاسسازی ضروری است. تاکنون روشهای متعددی در این زمینه ارائه شده است که هریک از عملکرد متفاوتی برخودار میباشند. در این مطالعه سعی شده است با رویکردی جدید و با استفاده از تکنیکهای تصمیمگیری از بین چند روش مرسوم در ریزمقیاسسازی خروجی مدلهای گردش عمومی جو، مدل ایدهال انتخاب و تغییرات اقلیم در دوره آتی در زیرحوضه الند آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گیرد. به این منظور با استفاده از تکنیک تصمیمگیری چندمعیاره و روش TOPSIS و با استفاده از شاخصهای R2، RMSE، MAE، MAD و NSE عملکرد الگوهای SDSM، LARS WG و روش تناسبی در شبیهسازی برونداد مدل HadCM3 در شبیهسازی دما و بارش در دوره پایه مورد رتبهبندی قرار گرفته است و در نهایت مدل SDSM به عنوان مدل مناسبتر برای ارزیابی چگونگی تغییرات دما و بارش در دوره آینده در منطقه مورد مطالعه انتخاب شده است.
مقاله علمی پژوهشی
برنامه ریزی شهری
محمد حسن یزدانی؛ ابراهیم فیروزی مجنده
چکیده
توزیع نامتوازن و نامتعادل کاربریهای عمومی یکی از تبعات رشد افسار گسیخته و شتابان شهری در دهههای اخیر است که یکی از تبعات آن برخورداری نابرابر شهروندان از خدمات شهری میباشد. شهر اردبیل با توجه به تحولات اداری-سیاسی و جمعیتی که طی دهههای اخیر پشت سر گذاشته به رشد گسترده فیزیکی دست زده، بهطوری که این توسعه فیزیکی افسار گسیخته ...
بیشتر
توزیع نامتوازن و نامتعادل کاربریهای عمومی یکی از تبعات رشد افسار گسیخته و شتابان شهری در دهههای اخیر است که یکی از تبعات آن برخورداری نابرابر شهروندان از خدمات شهری میباشد. شهر اردبیل با توجه به تحولات اداری-سیاسی و جمعیتی که طی دهههای اخیر پشت سر گذاشته به رشد گسترده فیزیکی دست زده، بهطوری که این توسعه فیزیکی افسار گسیخته منجر به عدم تعادل و نابرابری در توزیع کاربریهای عمومی گشته و موجبات شکلگیری شهر دوقطبی برخوردار و غیربرخوردار را فراهم آورده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل نحوه توزیع فضایی کاربریهای عمومی مناطق مختلف شهر اردبیل جهت ارزیابی کجایی و چگونگی توزیع و پراکنش کاربریهای عمومی انجام گرفته است. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی، تحلیلی بوده و بر اساس ماهیت نیز جنبه کاربردی دارد. در پژوهش پیشرو بهمنظور جمعآوری دادهها و اطلاعات مورد نیاز از روش کتابخانهای استفاده گردیده است. در راستای دستیابی به اهداف تحقیق دو فرضیه طراحی گردید که جهت آزمون آنها از روشهای گرافیک مبنا استفاده شده است. نتایج تحقیق حاضر مبین این است که توزیع انواع کاربریهای عمومی در سطح شهر اردبیل بهصورت نامتعادل و متفاوت از یکدیگر شکل گرفته، ضمن تفاوت در الگوی توزیع در بین کاربریها، منجر به شـکلگیری مناطقی متفاوت از نظر نـوع برخورداری گشته است که لزوم بازنگری در خطمشیها را در امر مکانیابی و جانمایی آنها، آشکار میسازد. در نهایت میتوان گفت که منطقه دو شهرداری اردبیل در بالاترین سطح برخورداری قرار گرفته و با سایر مناطق شکاف قابل ملاحظهای را نشان میدهد.