برنامه ریزی شهری
محمود اکبری
چکیده
دولت‌ها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در جهت مقابله با شهرنشینی شتابان سیاست‌هایی را اتخاذ کرده‌اند، یکی از این استراتژی‌ها بحث پایداری اجتماعی است. طرح‌ها و برنامه‌های مختلف توسعه بایستی به پایداری محیط زیست، پایداری اقتصادی و نهایتاً پایداری اجتماعی منتهی شود. تمرکز پروژه‌ها بر اهداف اقتصادی و اهداف زیست محیطی ممکن ...
بیشتر
دولت‌ها در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در جهت مقابله با شهرنشینی شتابان سیاست‌هایی را اتخاذ کرده‌اند، یکی از این استراتژی‌ها بحث پایداری اجتماعی است. طرح‌ها و برنامه‌های مختلف توسعه بایستی به پایداری محیط زیست، پایداری اقتصادی و نهایتاً پایداری اجتماعی منتهی شود. تمرکز پروژه‌ها بر اهداف اقتصادی و اهداف زیست محیطی ممکن است به پایداری در این دو بخش منتهی شود؛ ولی توسعه زمانی پایدار است که همه جانبه و یکپارچه باشد. لازم است پروژه‌های مختلف توسعه به پایداری اجتماعی منجر شود. از مهمترین مؤلفه‌های پایداری اجتماعی افزایش کیفیت زندگی و نیل به عدالت اجتماعی است. در پژوهش حاضر سعی شده که با استفاده از تکنیک آیداس به سنجش و ارزیابی شاخص‌های توسعه پایدار اجتماعی در کلانشهرهای ایران پرداخته شود. کلانشهرهای مورد مطالعه در این پژوهش تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز و قم بوده است. داده‌های مورد نیاز پژوهش از طریق آمارنامه کلانشهرهای مورد مطالعه جمع‌آوری شده است. نتایج بکارگیری مدل آیداس نشان می‌دهد که میزان امتیاز نهایی برای کلانشهر تهران(0.998)، مشهد (0.189)، اصفهان (0.201)، شیراز (0.100)، تبریز (0.143) و قم (0.008) به دست آمده است. نتایج محاسبه مجموع مقادیر نهایی شکاف کل تکنیک میرکا نشان می‌دهد که کلانشهر تهران با کسب امتیاز (0.0049) بیشترین امتیازات شاخص‌های توسعه پایدار اجتماعی را داشته است. کلانشهر اصفهان با کسب امتیاز(0.1410) بعد از تهران بیشترین امتیاز را از آن خود کرده است. میزان امتیاز کلانشهرهای مشهد(0.1462)، تبریز(0.1520)، شیراز(0.1540) و قم(0.1612) بوده است. مقایسه تطبیقی تکنیک‌های آیداس و میرکا نتایج مشابهی را نشان می‌دهد و در این دو تکنیک کلانشهر تهران دارای بیشترین امتیاز و کلانشهر قم دارای کمترین امتیاز بوده است. نتایج هر دو تکنیک با توجه به فاصله امتیازی که کلانشهرهای مورد مطالعه باهم دارند از عدم تعادل و نابرابری حکایت دارد.
