آب و هواشناسی
الگوهای همدیدی رودخانه های جوی منجر در بارش های سنگین غرب و شمال غرب ایران

وحیده ابطحی؛ سعید جهانبخش؛ هاشم رستم زاده؛ حسن لشکری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 بهمن 1402

https://doi.org/10.22034/gp.2024.57342.3165

چکیده
  بارش‌های سنگین یکی از ویژگی اقلیمی عنصر بارش محسوب می‌شوند که در هر اقلیمی ممکن است اتفاق بیافتند. ولی رخداد آن ها در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک بدلیل فقدان زیرساخت‌های کافی و مناسب همراه با خسارت بیشتری هستند. این بارش‌ها در شرایط همدیدی مختلفی رخ می‌دهند. در این پژوهش نقش رودخانه‌های جوی در شکل‌گیری بارش‌های سنگین پدیده مطالعه ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی اثر نوسانات آب و هوایی بر میزان عملکرد سیب درختی(مطالعه موردی: ایستگاه‌های ارومیه و سمیرم)

بهروز سبحانی؛ مینو احمدیان؛ سعید جهانبخش

دوره 27، شماره 85 ، مهر 1402، ، صفحه 123-131

https://doi.org/10.22034/gp.2022.52936.3038

چکیده
  هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر نوسانات آب و هوایی بر مراحل فنولوژیکی و میزان عملکرد سیب درختی می‌باشد. به این منظور از آمار پایگاه ECMWF برای داده‌های مشاهداتی دو ایستگاه سمیرم و ارومیه طّی بازه زمانی 21 ساله (1996-2016) استفاده شد. برای بررسی اثرات نوسانات آب و هوایی از داده‌های روزانه‌ ریز گردانی دینامیک پروژه‌ CORDEX برای خروجی مدل ICHEC-EC-EARTH ...  بیشتر

آب و هواشناسی
معرفی و مطالعه‌ی ابرهای خزری (مطالعه موردی روزهای 20 تا 31 ماه جولای سال 2013)

شهناز راشدی؛ سعید جهانبخش؛ علی محمد خورشیددوست؛ غلام حسن محمدی

دوره 27، شماره 84 ، شهریور 1402، ، صفحه 71-79

https://doi.org/10.22034/gp.2023.14431

چکیده
  نتایج بررسی داده‌های مشاهداتی نشان داد که ابرهای خزری در قالب ابرهای پایین از نوع استراتوس و ابرهای میانی از نوع آلتوکومولوس در منطقه مشاهده شدند. به طوری که در بین ابرهای پایین ارتفاع‌های 750 و 900 متر و در بین ابرهای میانی ارتفاع 2700 متر بیشترین درصد فراوانی را داشتند. نتایج بررسی مقدار بارش ابرهای خزری نشان داد که در بیشتر منطقه، بارش‌های ...  بیشتر

آب و هواشناسی
شناسایی رخدادهای بارش فرین در غرب ایران (2016 – 1965)

سعید جهانبخش اصل؛ بهروز ساری صراف؛ حسین عساکره؛ سهیلا شیرمحمدی

دوره 26، شماره 79 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 125-115

https://doi.org/10.22034/gp.2022.10854

چکیده
  مطالعه ی حاضر سعی دارد با رویکردی جدید رویدادهای بارشی فرین در غرب ایران را با توجه به دو شاخصه شناسایی کند: اول تعیین آستانه ای مناسب؛ آن گونه که هم شناسایی رخدادهای فرین، از نظر فراوانی وقوع امکان پذیر باشد و هم از نظر بزرگی و اندازه، بیشترین نزدیکی را با رفتار اقلیم شناختی بارش در منطقه داشته باشد. دوم مشخص کردن مقیاس مکانی مناسب ...  بیشتر

آب و هواشناسی
شبیه‌سازی رواناب ناشی از ذوب برف حوضه قره‌سو با مدل SRM

محمدحسین عالی نژاد؛ سعید جهانبخش؛ علی محمدخورشیددوست

دوره 25، شماره 76 ، تیر 1400، ، صفحه 87-97

https://doi.org/10.22034/gp.2021.13139

چکیده
  تامین منابع آب توسط برف در حوضه‌های کوهستانی بعلت خاصیت تاخیر در ایجاد رواناب، ضروری است. بنابراین شبیه‌سازی رواناب ناشی از ذوب برف و تغییرات فصلی پوشش آن در مدیریت منابع آب بسیار اهمیت دارد. در این مطالعه، به‌منظور برآورد رواناب حاصل از ذوب برف در حوضۀ قره‌سو از زیرحوضه‌های سیمره، نخست سطح پوشش برف برای سال‌های آبی 95 الی 97 با استفاده ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی تغییرات دهه ای سامانه های باران زای موثر بر حوضه آبریز رود زرد

سعید جهانبخش؛ سعیده اشرفی؛ حسین عساکره

دوره 25، شماره 75 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 101-112

https://doi.org/10.22034/gp.2021.10842

چکیده
  چرخندها یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده شرایط جوی بویژه بارش عرض‌های میانه هستند. تغییر در ویژگی چرخندهای یک ناحیه می‌تواند منجر به تغییر شرایط بارشی آن ناحیه شود. از این رو مطالعه جنبه­های عمده­ای از تغییرات چرخندها می‌تواند تغییرات شرایط بارشی را آشکار ‌سازد. در مطالعه حاضر تغییرات رخ داده در چرخندهای موثر بر بارش حوضه ...  بیشتر

آب و هواشناسی
مدلسازی تبخیر و تعرق بالقوه با استفاده از فراسنج های هواشناسی (مطالعه موردی: حوضه دریاچه اورمیه)

یعقوب دین پژوه؛ سعید جهانبخش-اصل؛ لیلا موسوی جهانی

دوره 25، شماره 75 ، اردیبهشت 1400، ، صفحه 127-139

https://doi.org/10.22034/gp.2021.12786

چکیده
  یکی از مدل‌های تخمین ET0 که مورد قبول همه‌ی هیدرولوژیست‌ها و اقلیم شناسان می‌باشد، مدل فائو پنمن‌ـ‌‌‌‌ مانتیس‌ (FAO56PM) است. این مدل، علیرغم تخمین دقیق ET0 در اقلیم‌های مختلف، محدودیت‌هایی دارد. از جمله این محدودیت‌ها نیاز به داده‌های متنوع هواشناسی از جمله تابش آفتاب، ساعات آفتابی، دمای هوا، رطوبت نسبی، دمای نقطه شبنم، سرعت باد ...  بیشتر

آب و هواشناسی
نقش بادهای 120 روزه سیستان در نوسانات رطوبت شرق و جنوب شرق ایران

مجید رضایی بنفشه؛ سعید جهانبخش؛ شعیب آب خرابات؛ علی اکبر رسولی؛ مصطفی کریمی

دوره 24، شماره 73 ، آبان 1399، ، صفحه 199-217

https://doi.org/10.22034/gp.2020.10820

چکیده
  در این پژوهش با بررسی الگوهای تابستانه وزش باد در نیمه شرقی ایران طی یک دوره آماری 21 ساله، دو الگوی اصلی از وزش افقی باد در ترازهای زیرین آتمسفر شناسایی و از نظر نقش آنها در همگرایی/ واگرایی شار رطوبت منطقه، مورد مطالعه قرار گرفتند. در الگوی اول، بادهای 120 روزه سیستان با جهت غالب شمالی- جنوبی در منطقه حاکم بوده که پس از درنوردیدن شرق ...  بیشتر

بررسی چرخندزایی در بادپناه کوهستان زاگرس (دوره 1999 ـ 2005)

سعید جهانبخش؛ علی محمد خورشیددوست؛ حمید میرهاشمی

دوره 24، شماره 72 ، شهریور 1399، ، صفحه 105-128

https://doi.org/10.22034/gp.2020.10818

چکیده
  دامنه بادپناه کوهستان‌های میان مقیاس و بزرگ مقیاس مکان‌های مناسبی برای چرخندزایی بادپناه محسوب می‌شوند. این پژوهش با توجه به هندسه، جهت‌گیری و موقعیت کوهستان زاگرس، جهت بررسی گونه‌ای از چرخندزایی در بادپناه آن انجام گرفته است. بدین منظور از متغیرهای دما، ارتفاع ژئوپتانسیل، سرعت باد در راستای مداری و نصف‌النهاری، تاوایی پتانسیل ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تحلیل آماری ـ همدید بادهای توفنده زمستانه و تابستانه شهرستان‌های اردبیل، پارس‌آباد و خلخال در بازه زمانی 1992- 2012

نفیسه رحیمی؛ سعید جهانبخش؛ برومند صلاحی

دوره 23، شماره 70 ، اسفند 1398، ، صفحه 145-167

چکیده
      بادهای توفنده از پدیده­های مخرب اقلیمی می­باشند که همه ساله خسارات­ جبران­ناپذیری به مزارع، تاسیسات و جاده­ها وارد می­نمایند. با توجه به اینکه ِخطه شمال غرب ایران بخصوص استان اردبیل یکی از مناطق بادخیز کشور است، این پژوهش به منظور شناسایی الگوهای همدید مسبب بادهای شدید آن انجام گرفته است. بدین جهت با ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تأثیر تغییر اقلیم بر رواناب ناشی از ذوب برف (مطالعه موردی: حوضه آبریز شهرچای ارومیه)

سعید جهانبخش؛ یعقوب دین پژوه؛ محمدحسین عالی نژاد

دوره 23، شماره 67 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 91-107

چکیده
      با توجه به اهمیت بارش برف در تأمین آب مناطق مختلف بویژه در نواحی کوهستانی، برآورد دقیق آب معادل­ برف و همچنین تغییرات سطح پوشش آن می­تواند در بخش­های کشاورزی، انرژی، مدیریت­ مخزن و هشدار سیل مؤثر باشد. در این مطالعه، رواناب ناشی از ذوب­ برف در حوضه­ شهرچای تحت شرایط تغییر­اقلیم، بررسی شد. برای این منظور ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی روند تغییرات میانگین حداقل دمای ماهانه دوره سرد سال در شمال غرب ایران

سعید جهانبخش؛ غلام حسن محمدی؛ شهناز راشدی؛ عاطفه حسینی صدر

دوره 21، شماره 62 ، اسفند 1396، ، صفحه 79-96

https://doi.org/3-8

چکیده
   در پژوهش حاضر با هدف تحلیل روند میانگین حداقل دما در شمال غرب ایران، از آزمون ناپارامتریک من-کندال استفاده شد. برای این منظور از داده­های ماهانه­ی حداقل دما در ماه­های ژانویه، فوریه، مارس، آوریل و همچنین نوامبر و دسامبر در 35 ایستگاه سینوپتیک طی دوره آماری 24ساله (1987-2010) استفاده شد. به منظور پهنه بندی پراکندگی میانگین حداقل دما ...  بیشتر

تحلیل همدید ـ ترمودینامیک بارش‌های ابرسنگین شمال‌غرب ایران (استان آذربایجان شرقی)

سعید جهانبخش اصل؛ حمید میرهاشمی؛ معصومه تدینی

دوره 19، شماره 51 ، فروردین 1394، ، صفحه 107-125

چکیده
  در این مطالعه به منظور شناسایی الگوهای همدید موجد بارش‌های ابرسنگین استان آذربایجان شرقی از رویکرد محیطی به گردشی بهره گرفته شد. بدین منظور نخست با استفاد از روش آماری حد نهای تیپ یک با دوره بازگشت ده هزار ساله، شاخص بارش برای 9 ایستگاه سینوپتیکی و کلیماتولوژی واقع در سطح استان تعیین و با در نظرگیری شرط فراگیر بودن این بارش‌ها، 25 ...  بیشتر

تحلیل روند و تخمین دوره های بازگشت دما و بارش های حدی در تبریز

سعید جهانبخش اصل؛ علی محمدخورشیددوست؛ یعقوب دین پژوه؛ فاطمه سرافروزه

دوره 18، شماره 50 ، بهمن 1393، ، صفحه 107-133

چکیده
  روند تغییرات 27 شاخص مرتبط با درجه حرارت و بارش­های حدی در تبریز، طی دوره آماری 2011-1961 با استفاده از آزمون­های ناپارامتریک من-کندال و تخمینگر شیب sen مورد بررسی قرار گرفت. همچنین توزیع مقادیر کرانه­ای تعمیم­یافته به رویدادهای حدی مشاهداتی برازش داده شد و مقادیر چندک متغیرها به ازای دوره­های بازگشت مختلف تخمین زده شد. نتایج نشان ...  بیشتر