برنامه ریزی شهری
میرستار صدرموسوی؛ رسول یزدانی چهاربرج
چکیده
توسعه سریع شهری در دهههای اخیر موجب تغییرات وسیعی در الگوی کاربری زمین پیرامون شهرها شده و تأثیرات زیستمحیطی و اجتماعی–اقتصادی زیادی را به همراه داشته است. در این زمینه، ارزیابی تغییرات کاربری زمین و شبیهسازی تغییرات آتی آن میتواند در برنامهریزیها و سیاستگذاریهای شهری راهگشا باشد. ترکیب سیستم اطلاعات جغرافیایی ...
بیشتر
توسعه سریع شهری در دهههای اخیر موجب تغییرات وسیعی در الگوی کاربری زمین پیرامون شهرها شده و تأثیرات زیستمحیطی و اجتماعی–اقتصادی زیادی را به همراه داشته است. در این زمینه، ارزیابی تغییرات کاربری زمین و شبیهسازی تغییرات آتی آن میتواند در برنامهریزیها و سیاستگذاریهای شهری راهگشا باشد. ترکیب سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سنجش از دور (RS) میتواند ابزار مناسبی برای گردآوری دادهها و تحلیل تغییرات کاربری زمین باشد. این مقاله برای ارزیابی و شبیهسازی تغییرات کاربری زمین صورت گرفـته در شهر میاندوآب از مدل CA-Markov استفاده مینماید. ابتدا، با استفاده از تصاویر ماهوارهای چندزمانهای مربوط به سالهای 1363، 1376 و 1390 نقشههای پوشش/کاربری زمین شهر و اراضی اطراف آن ایجاد گردید و تغییرات صورت گرفته مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حکایت از افزایش 1013 هکتاری مساحت شهر و مناطق ساختهشده اطراف شهر و کاهش 1114 هکتاری کاربری مزارع طی 27 سال گذشته دارد. سپس، با استفاده از مدل مارکوف، ماتریس مناطق گذار کاربریها در فاصله سالهای 1390-1363 محاسبه گردید. در مرحله بعد، نقشههای تناسب مکانی کاربریها با استفاده از روشهای ارزیابی چندمعیاره (MCE) ایجاد گردید. در نهایت، برای پیشبینی تغییرات آتی کاربری زمین تا سال 2025 از مدل CA-Markov استفاده گردید. نتیجه شبیهسازی، حاکی از روند مداوم کاهشی در اراضی کشاورزی و روند مداوم افزایشی در اراضی شهری میباشد. بنابراین، اگر روند کنونی تغییرات بدون اتخاذ یک سیاست توسعه پایدار ادامه یابد افت شدید شاخصهای زیستمحیطی و اجتماعی-اقتصادی را بهدنبال خواهد داشت.
