ژئومورفولوژی
محمد حسین رضایی مقدم؛ محمدرضا نیکجو؛ داود مختاری؛ احمد فاخری فرد؛ کاظم خوشدل
دوره 22، شماره 64 ، شهریور 1397، ، صفحه 81-101
چکیده
حوضه کلیبرچای در شمال غربی کشور ایران قرارگرفته است. این پژوهش پلان قوسی رودخانه کلیبرچای (از شهر کلیبر تا روستای جانانلو ) را مطالعه نموده است. این محدوده رودخانه کلیبرچای با طول 70 کیلومتر است.کانال در پلان قوسی دارای الگوهای کانال راست، موجی، مئاندری و گیسویی (قیطانی) است. مطالعات پلان قوسی رودخانه در رابطه با فرآیندهای فعال مختلف ...
بیشتر
حوضه کلیبرچای در شمال غربی کشور ایران قرارگرفته است. این پژوهش پلان قوسی رودخانه کلیبرچای (از شهر کلیبر تا روستای جانانلو ) را مطالعه نموده است. این محدوده رودخانه کلیبرچای با طول 70 کیلومتر است.کانال در پلان قوسی دارای الگوهای کانال راست، موجی، مئاندری و گیسویی (قیطانی) است. مطالعات پلان قوسی رودخانه در رابطه با فرآیندهای فعال مختلف در کانال رودخانه و ارتباط متقابل بین پارامترهای هیدرولوژیکی و مواد رودخانه را نشان می‌دهد. تغییرات پیوسته در شاخص سینوسی در کانال نشانه‌هایی از تغییر در رفتار رودخانه است. برای انجام این پژوهش از تصاویر Google earth و DEM ده متری منطقه استفاده شد. جهت سهولت در مطالعه، رودخانه به چهار بازه تقسیم گردید. در بازه بندی رودخانه شرایط توپوگرافیک و نظر کارشناسی نگارندگان در نظر گرفته شد . شاخص سینوسی رودخانه در چهار بازه به‌وسیله نرم‌افزار Arc GIS طبق فرمول TSI=محاسبه گردید. در فرمول ذکرشده TCI شاخص سینوسی توپوگرافیک، CLطول کانال رودخانه و AL طول هوایی ابتدا و انتهای کانال است. بیشترین شاخص سینوسی برای امتداد رودخانه رودخانه کلیبرچای حدود 1 تا 3/1 است و نشان می‌دهد بیش از 70 درصد رودخانه در گروه مئاندری قرار میگیرند. فرسایش و فرآیندهای رسوبی به علت مئاندری بودن رودخانه با سیل‌های بهاری و پاییزی منطقه رخ می‌دهد. تنوع در نوع مواد و اندازه باعث فرسایش و افتادن کناره که منجر به تغییرات در کانال‌ها و پیچش‌ها در شاخص سینوسی می‌شود. مطالعه شاخص سینوسی و شناسایی الگوی رودخانهها باعث سهولت در برنامه‌ریزی می‌گردد .
ژئومورفولوژی
سمیه سلطانی گردفرامرزی؛ سمیه عسگری ورزیده؛ مهدی تازه
چکیده
اکثر سازههای آبی مانند سدها، پلها و ایستگاههای پمپاژ در کنار رودخانهها ساخته شده و تحت تاثیر تغییرات موفولوژیکی رودخانه قرار میگیرند. استفاده از تصاویر ماهوارهای و سیستم اطلاعات جغرافیایی میتواند در افزایش دقت بررسی این تغییرات موثر باشد. در این پژوهش، مورفولوژی قسمتی از رودخانه گاماسیاب در استان همدان به ...
بیشتر
اکثر سازههای آبی مانند سدها، پلها و ایستگاههای پمپاژ در کنار رودخانهها ساخته شده و تحت تاثیر تغییرات موفولوژیکی رودخانه قرار میگیرند. استفاده از تصاویر ماهوارهای و سیستم اطلاعات جغرافیایی میتواند در افزایش دقت بررسی این تغییرات موثر باشد. در این پژوهش، مورفولوژی قسمتی از رودخانه گاماسیاب در استان همدان به طول 50 کیلومتر در شهرستان نهاوند بررسی‌شده است. بدین منظور تصاویر سنجده TM و ETM ماهوارهی لندست در سه دوره زمانی 2000.1990 و 2013 مسیر رودخانه، در محیط نرم‌افزار ARCGIS رقومی شد. سپس در محیط نرم‌افزار AUTO CAD، برخی پارامترهای هندسی رودخانه مانند زاویه مرکزی، شعاع دایره مماس بر قوسها، طول رودخانه و تعداد قوسها برای بررسی تغییرات با روش برازش دایره‌های مماس بر قوس رودخانه اندازهگیری گردید. سپس با نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل آماری بر روی مقادیر پارامترهای هندسی صورت گرفت. بررسی مقادیر پارامترهای هندسی به‌دست‌آمده گویای آن است که با افزایش تعداد مئاندر از 15 عدد در سال 1990 به 40 عدد در سال 2013 تغییرات مورفولوژی قابل‌توجهی در این بازه از مسیر رودخانه دیده شده و طول رودخانه از حدود 51 کیلومتر به حدود 60 کیلومتر افزایش یافته است. همچنین با توجه به روند افزایشی شعاع پیچان‌رودها از سال 1990 نسبت به سال 2013 ( از 7/203 به 1/593 متر) و افزایش زاویه مرکزی از سال 1990 تا سال 2013 از حدود 58 درجه به 5/62 درجه، شکل رودخانه به صورت خمدار توسعه یافته تبدیل شده است.
