آب و هواشناسی
ناصر پویان فر؛ غلامعلی مظفری؛ کمال امیدوار؛ احمد مزیدی
چکیده
پسته همانند بسیاری از درختان میوه مناطق نیمه گرمسیری در چرخه سالیانه خود به یک دوره سرما نیاز دارد تا بعد از مهیا شدن شرایط مناسب، شکوفایی طبیعی جوانه‌ها اتفاق افتد. مدل های مختلفی جهت محاسبه نیاز سرمایی پسته وجود دارد که مدل ساعت سرمایی ، یوتا و یوتا مثبت از مهم ترین این مدل ها می باشند. پهنه جغرافیایی مورد مطالعه دشت یزد- اردکان واقع ...
بیشتر
پسته همانند بسیاری از درختان میوه مناطق نیمه گرمسیری در چرخه سالیانه خود به یک دوره سرما نیاز دارد تا بعد از مهیا شدن شرایط مناسب، شکوفایی طبیعی جوانه‌ها اتفاق افتد. مدل های مختلفی جهت محاسبه نیاز سرمایی پسته وجود دارد که مدل ساعت سرمایی ، یوتا و یوتا مثبت از مهم ترین این مدل ها می باشند. پهنه جغرافیایی مورد مطالعه دشت یزد- اردکان واقع در استان یزد می باشد. در این تحقیق با توجه به آزمون های آماری بر اساس متغیر های هواشناسی، مدل ساعت سرمایی جهت مدل سازی انتخاب گردید. برای انجام این تحقیق از دادههای سه ساعته دمای ایستگاه سینوپتیک یزد طی دوره آماری 1396-1367 جهت مدل سازی و برآورد مجموع ساعات سرمایی ماهانه پسته استفاده گردید و از داده های روزانه دمای این ایستگاه طی دوره آماری 2005-1961 جهت مدل SDSM استفاده و از آمار ماهانه دمای سال های 1397- 1385 جهت ارزیابی دادههای ریزمقیاس شده مدل CanESM2 تحت سناریوهای مختلف RCP استفاده به عمل آمد و در نهایت مدل سازی برای سال های 1429-1400 انجام پذیرفت. یافته های پژوهش حاکی از این است که بین ساعات تجمعی ماهانه دماهای بین صفر تا 2/7 درجه سانتی گراد و پارامترهای دمایی ماهانه نظیرمیانگین حداقل دما، میانگین حداکثر دما و میانگین دمای ماهانه ، همبستگی معنی داری وجود دارد که در شرایط عدم دسترسی به داده های ساعتی دما ، برای مدل سازی و تعیین ساعات تجمعی ماهانه می توان از آن استفاده کرد. یافته های پژوهش نشان می دهد که نیاز سرمایی ارقام کله قوچی،اوحدی و احمد آقایی در سال های آتی تامین و ارقام اکبری و فندقی تامین نمی گردد.
ژئومورفولوژی
جمشید یار احمدی؛ نسرین حاجی حسنی؛ اصغر فرج نیا؛ علی تاج آبادی پور
چکیده
استمرار خشکسالی‌های اخیر در استان آذربایجان شرقی باعث کاهش منابع آبی قابل دسترس، افت شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی، خشک شدن و پسروی دریاچه ارومیه و گسترش سطح اراضی شور حاشیه دریاچه ارومیه شده است. از طرف دیگر، سطح زیر کشت باغات و اراضی زراعی نیزکه شدیداً وابسته به منابع آب زیرزمینی بوده، بصورت بی رویه و نامتناسب با شرایط اقلیمی توسعه ...
بیشتر
استمرار خشکسالی‌های اخیر در استان آذربایجان شرقی باعث کاهش منابع آبی قابل دسترس، افت شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی، خشک شدن و پسروی دریاچه ارومیه و گسترش سطح اراضی شور حاشیه دریاچه ارومیه شده است. از طرف دیگر، سطح زیر کشت باغات و اراضی زراعی نیزکه شدیداً وابسته به منابع آب زیرزمینی بوده، بصورت بی رویه و نامتناسب با شرایط اقلیمی توسعه پیدا کرده است. لذا تغییر الگوی کشت راهکار اساسی برای اصلاح الگوی مصرف آب در بخش کشاورزی بوده و تنها راه حل عملی در ارتباط با توسعه کشاورزی پایدار منطقه بشمار می‌رود. تحقیق حاضر با هدف تعیین پهنههای مناسب رویشی پسته جهت جایگزینی آن با باغات درجه دو و سه موجود در سطح استان انجام شدهاست. پهنههای مناسب کاشت پسته بر اساس فاکتورهای اقلیمی مختلف تاثیر گذار در مراحل مختلف رشد گیاه با استفاده از مدلسازی در محیط نرم افزار ArcGIS صورت گرفتهاست. نتایج این تحقیق نشان داد که از کل مساحت استان حدود 25 درصدکاملاً مناسب، 27 درصد نسبتاً مناسب و 4/48 درصد نیزکاملاً نامناسب جهت کاشت پسته میباشد. نکته قابل توجه اینکه مناطق حاشیه دریاچه ارومیه جزء مناطق کاملاً مناسب بوده و این امر نشان میدهد که امکان جایگزینی باغات پسته با باغات موجود در این مناطق که نیاز آبی بالائی دارند، کاملاً عملی و امکان پذیر است. نتایج حاصله می‌تواند مبنای تصمیم‌گیری مطمئن‌تر برنامهریزان بخش کشاورزی جهت ارائه الگوی کشت جدید و جایگزینی باغات پسته با باغاتی با نیاز آبی بالا گردد.
سایر زمینه هایی مطالعاتی جغرافیایی و بین رشته ای
دوره 21، شماره 60 ، شهریور 1396، ، صفحه 299-350
چکیده
A
هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل نقش معیارهای مؤثر در توسعه فیزیکی ناموزون شهر پیرانشهر و اثرات زیست محیطی آن بر نواحی پیرامونی بر شکلگیری سکونتگاههای غیررسمی در مناطق حاشیه شهر است که با بررسی الگوهای فضایی ـ زمانی و فرآیندهای رشد شهری پیرانشهر از سالهای 63 تا 93 میباشد. بنابراین با استفاده از تصاویر ماهوارهای ...
بیشتر
A
هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل نقش معیارهای مؤثر در توسعه فیزیکی ناموزون شهر پیرانشهر و اثرات زیست محیطی آن بر نواحی پیرامونی بر شکلگیری سکونتگاههای غیررسمی در مناطق حاشیه شهر است که با بررسی الگوهای فضایی ـ زمانی و فرآیندهای رشد شهری پیرانشهر از سالهای 63 تا 93 میباشد. بنابراین با استفاده از تصاویر ماهوارهای سنجش از راه دور، GIS، معیارهای فضایی و مدل رگرسیون لجستیک در نرمافزار ادریسی بهمنظور بررسی مجموعهای از 13 معیار انتخاب شده جهت آشکار ساختن الگوهای پویایی رشد شهری در منطقه مورد مطالعه استفاده شده است. در واقع تحقیق حاضر در جهت پاسخ به این فرضیه که تغییرات کاربری اراضی کشاورزی روستای شینآباد و الحاق آن متأثر از گسترش کالبدی فضایی پیرانشهر بوده، شکل گرفته است. در نهایت یافتهها نشانگر آن است که اگر چه روستای "شینآباد" به شهر پیوسته است و اکنون یکی از نواحی آن محسوب میشود، اما شهر رشد اسپرال نداشته است و گسترش شهر عمدتاً هماهنگ با افزایش جمعیت شهری ناشی از مهاجرتهای پی در پی در طول چند دهه اخیر بوده است؛ اما سکونتگاههای غیررسمی زیادی در حواشی اتصال بین شهر روستا شکل گرفتهاند.
سیدحسین میرموسوی؛ مینا میریان
دوره 18، شماره 49 ، مهر 1393، ، صفحه 295-315
چکیده
این مطالعه با هدف شناخت ویژگیهای جغرافیایی مؤثر در کشت درخت پسته، در استان زنجان و پهنهبندی نواحی مستعد کشت این محصول انجام شده است. برای انجام این مطالعه، از دادههای 12 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک، 5 ایستگاه کلیماتولوژی و 15 ایستگاه بارانسنجی منطقه مورد مطالعه و ایستگاههای مجاور استان استفاده شده است. برای انجام پهنهبندی ...
بیشتر
این مطالعه با هدف شناخت ویژگیهای جغرافیایی مؤثر در کشت درخت پسته، در استان زنجان و پهنهبندی نواحی مستعد کشت این محصول انجام شده است. برای انجام این مطالعه، از دادههای 12 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک، 5 ایستگاه کلیماتولوژی و 15 ایستگاه بارانسنجی منطقه مورد مطالعه و ایستگاههای مجاور استان استفاده شده است. برای انجام پهنهبندی نواحی مستعد کشت، از تکنیکهای سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در قالب مدلهای بولین و تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) استفاده شده است. بر این اساس، با استفاده از نرمافزارArc/GIS10 ، نقشههای همارزش تهیه شـده، و سپس ماتریس دودوئی هر یک از لایهها بهترتیب اهمیت در نرمافزار Idrisi ترسیـم و میزان اهمیت هر یک از عناصر مشخص گردید. در نهایت با تلفیق نقشهها در محیط Arc/GIS10 نقشه نهایی استخراج شد. نتایج بهدست آمده حاکی از این است که تنها محدودههای شمالغرب و شمالشرق، شامل دو ایستگاه آببر و ماهنشان، از لحاظ شرایط جغرافیایی، محدودیتی برای کشت درخت پسته ندارند و در نتیجه، پتانسیل کشت این محصول در این نواحی وجود دارد. در نهایت مشخص گردید که مدل سلسلهمراتبی (AHP) بهدلیل دقت و توجه به جزئیات، نتایج بهتری را نسبت به مدل بولین ارائه میدهد.
