برنامه ریزی روستایی
سعید نصیری زارع؛ وحید ریاحی
چکیده
دسترسی مناسب به خدمات در مناطق روستایی از جمله ضرورت‌های توسعه روستایی است. بررسی این ضرورت در مناطق کوهستانی با توجه به آن که رفاه ساکنان آن به دلیل محدودیت‌های دسترسی، وابستگی بسیار زیادی به آن دارد از مهم‌ترین اقدامات بوده است. تحقیق حاضر به تبیین نقش عوامل فضایی بر استقرار الگوی بهینه مراکز خدمات روستایی در شهرستان طارم پرداخت. ...
بیشتر
دسترسی مناسب به خدمات در مناطق روستایی از جمله ضرورت‌های توسعه روستایی است. بررسی این ضرورت در مناطق کوهستانی با توجه به آن که رفاه ساکنان آن به دلیل محدودیت‌های دسترسی، وابستگی بسیار زیادی به آن دارد از مهم‌ترین اقدامات بوده است. تحقیق حاضر به تبیین نقش عوامل فضایی بر استقرار الگوی بهینه مراکز خدمات روستایی در شهرستان طارم پرداخت. عوامل فضایی در سه عامل، انسانی، فیزیکی و طبیعی و در 12 زیرمعیار تعیین شد. اهمیت زیرمعیارها در پرسشنامه تخصصی و در تحلیل شبکه(ANP) به دست آمد. پس از کنترل نرخ سازگاری میان عامل‌ها و زیرمعیارها، نقشه پهنه‌بندی زیرمعیارها بر وزن آن‌ها اعمال و پهنه‌های کاملاً مناسب تعیین شد. در پایان نیز پس از کمی‌سازی زیرمعیارها، برای هر دهستان سه نقطه روستایی بر حسب نمره ویکور، به عنوان نواحی کاملاً مناسب برای استقرار مراکز خدمات روستایی تعیین شد. به ترتیب عامل‌های انسانی، طبیعی و فیزیکی مهم‌ترین عوامل در استقرار الگوی خدمات‌رسانی بودند. 6 % درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه، به دلیل قابلیت خدمات‌رسانی دارای پهنه کاملاً مطلوب است. در این پهنه 20 نقطه روستایی قرار دارند. نقاط روستایی منتخب(برای هر دهستان سه روستا) از جمعیت و نرخ رشد مثبت و اشتغال بالایی برخوردار هستند. این نواحی در مسیرهای ارتباطی مناسب، مناطق پست و هموار قرار دارند. فاصله تمام نقاط روستایی به این نواحی مناسب بوده و همچنین به لحاظ پایداری خدمات در فاصله مناسبی از خط گسل و رودخانه قرار دارند. همچنین تعداد خدمات بیشتری نیز دارند که به لحاظ توجیه اقتصادی و هزینه‌های عمرانی برای توسعه خدمات مناسب هستند. بدین‌ترتیب با تعیین نواحی مناسب برای مراکز خدمات روستایی، می‌توان بسترهای لازم برای رشد خدمات در این مناطق را فراهم و با دسترسی مناسب تمام نواحی روستایی مورد مطالعه به این خدمات، موجب توسعه روستایی شد.
