برنامه ریزی شهری
محمد سلیمانی؛ نرگس احمدی فرد؛ اصغر رشیدی ابراهیم حصاری؛ سعید زنگنه شهرکی
دوره 19، شماره 52 ، تیر 1394، ، صفحه 185-204
چکیده
اگر توسعه پایدار شهری را کارآمدی اقتصادی، عدالت اجتماعی و حفظ محیط زیست بدانیم یکی از پیششرطهای مهم تحقق آن، بهینهسازی انواع بهرهگیری از زمین شهری است که در غیر این صورت شهرها دچار پدیده گسترش افقی و یا گسترش بیرویه میشوند. تاکنون مدلهای مختلفی برای شناخت شکل شهر و سنجش میزان پراکنش آن ارائه شده است. این تحقیق سعی ...
بیشتر
اگر توسعه پایدار شهری را کارآمدی اقتصادی، عدالت اجتماعی و حفظ محیط زیست بدانیم یکی از پیششرطهای مهم تحقق آن، بهینهسازی انواع بهرهگیری از زمین شهری است که در غیر این صورت شهرها دچار پدیده گسترش افقی و یا گسترش بیرویه میشوند. تاکنون مدلهای مختلفی برای شناخت شکل شهر و سنجش میزان پراکنش آن ارائه شده است. این تحقیق سعی بر آن دارد تا از طریق مدلهای مختلف مانند تحلیل زمانی تراکم شهری، روش توزیع چارکی، درجه توزیع متعادل، درجه تجمع و مدل هلدرن، میزان گسترش افقی شهر تهران را در دهههای مختلف محاسبه نموده و سپس از میان عوامل موثر برگسترش افقی شهر تهران، تأثیر برنامههای دولت را مورد توجه قرار دهد. در ادامه با استفاده از آمارهای رسمی مرکز آمار ایران و مطالعات کتابخانهای و با توجه به طرحهای شهر تهران، سهم نقش دولت در گسترش افقی شهر نشان داده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که دولت در فرآیند شتابزده عرضه زمین و الحاق عرصههای وسیعی بهصورت بافتهای روستایی کمتراکم و اراضی کشاورزی و بایر به محدوده شهر و همچنین بهدلیل فقدان طرح و مدیریت کارآمد زمین و تفکیکهای غیرقانونی، شهر تهران را دچار گسترش افقی نموده است؛ در نتیجه با توجه به اصول توسعه پایدار شهری این شکل نمیتواند شهر تهران به سمت پایداری سوق دهد. بنابراین بایستی با استفاده از سیاستهای کنترلی از گسترش بیشتر این پدیده در همه شهرهای کشور جلوگیری کرد.
رحمت الله فرهودی؛ سیدموسی پورموسوی؛ سیدعلی حسینی؛ سیدمحمد حسینی
دوره 18، شماره 50 ، بهمن 1393، ، صفحه 259-280
چکیده
یکی از مسائل مهم در حوزه برنامهریزی شهری، چگونگی رشد و توسعه فضایی شهر و الگوی حاصل از آن میباشد. الگوی حاصله از توزیع فضایی فعالیتهای انسان شهری که از آن به فرم یا شکل شهر یاد میشود، بنابر ماهیت پویا و متغیر شهرها همیشه در حال تغییر و دگرگونی بوده است. اما ناپایدارترین و نامطلوبترین شکلی که شهرها تاکنون بهخود دیدهاند، ...
بیشتر
یکی از مسائل مهم در حوزه برنامهریزی شهری، چگونگی رشد و توسعه فضایی شهر و الگوی حاصل از آن میباشد. الگوی حاصله از توزیع فضایی فعالیتهای انسان شهری که از آن به فرم یا شکل شهر یاد میشود، بنابر ماهیت پویا و متغیر شهرها همیشه در حال تغییر و دگرگونی بوده است. اما ناپایدارترین و نامطلوبترین شکلی که شهرها تاکنون بهخود دیدهاند، شکل گسترده یا گسترش افقی شهری میباشد. شهر مشهد دومین کلانشهر کشور که بهعنوان شهر مورد مطالعه در این پژوهش انتخاب شده، از این مقوله مستثنا نمیباشد. بررسی حاصله از این تحقیق، رشد افقی سریع و بیبرنامهای این شهر را در جهات مختلف در دهههای اخیر (1335- 1385) و اثرات زیست محیطی آن، بهویژه تأثیرات نامطلوب بر منابع خاک را نشان میدهد. این مهم که با استفاده از روشهای مختلف مانند عکسهای هوایی، نقشههای موجود در سازمانها، نقشههای توپوگرافی و خاکشناسی و نرمافزارهای GIS و SPSS انجام شده است، نتیجه میدهد که از سال 1335 تا سال 1385 در اثر توسعه مناطق شهری و صنعتی در حومه شهر مشهد 8/27747 هکتار از خاکهای محدوده شهر با درجات مختلف مرغوبیت کشاورزی، برای همیشه از چرخه تولید خارج شدهاند که 10288 هکتار (37 درصد) جزو اراضی کلاس I، 6233 هکتار (22 درصد) جزو اراضی کلاس III، 9089 هکتار (33 درصد) جزو اراضی کلاس IV و 2147 هکتار (7.7 درصد) جزو اراضی کلاسVI بوده است.
