آب و هواشناسی
تحلیل آماری سینوپتیکی امواج سرمایی خسارت بار شمال‌غرب ایران

یعقوب رضازاده؛ بهلول علیجانی

دوره 21، شماره 61 ، آذر 1396، ، صفحه 182-202

https://doi.org/2-12

چکیده
  سرما و یخبندان در منطقه­ی شمال­غرب کشور، همه­ساله خسارت­های جبران­ناپذیری بر بخش­های حمل­و­نقل، تصادف­های جاده­ای، باغ­ها و محصول­های کشاورزی وارد نموده و زندگی عادی مردم را در شهر و روستاها فلج می­نماید. به­منظور تبیین و تحلیل همدید امواج فراگیر سرما در شمال­غرب ایران ابتدا روزهای بسیار سرد 18 ایستگاه ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی پدیده تغییر اقلیم با رویکرد تصمیم‌گیری چندمعیاره

مصطفی کریمی احمدآباد؛ الهه قاسمی

دوره 21، شماره 61 ، آذر 1396، ، صفحه 341-361

https://doi.org/2-20

چکیده
  در مطالعات ارزیابی پدیده تغییر اقلیم غالباً از خروجی مدل­های جفت شده اتمسفری– اقیانوسی گردش عمومی جو (AOGCM) بهره گرفته می‌شود که به­دلیل بزرگ مقیاس بودن برونداد این مدل­ها، فرآیند ریزمقیاس­سازی ضروری است. تاکنون روش­های متعددی در این زمینه ارائه شده است که هریک از عملکرد متفاوتی  برخودار می­باشند. در این مطالعه سعی ...  بیشتر

آب و هواشناسی
مطالعه تأثیر نوسانات سطح آب زیرزمینی بر پدیده‌ فرونشست در منطقه قلعه (آذربایجان شرقی، تسوج)

دکتر علی محمدخورشیددوست؛ رباب رزمی؛ نسیم معالی اهری؛ کریم عباس‌زاده

دوره 21، شماره 60 ، شهریور 1396، ، صفحه 81-101

https://doi.org/02

چکیده
  فرونشینی پدیده­ای طبیعی است که رخداد آن می‌تواند بر الگوی جریان آب‌های سطحی و زیرزمینی و کیفیت منابع آبی تاثیر منفی داشته باشد. هم­چنین باعث تحمیل خسارت بر تأسیسات زیربنایی و علت تبعات اقتصادی و اجتماعی گردد. در مقاله حاضر از داده‌‌های سطوح پیزومتری طی 11 سال دوره آماری موجود در منطقه قلعه در تسوج در بخش شمال شرقی دریاچه ارومیه ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تحلیل آماری نوسانات ادواری پارامترهای اقلیمی در چند ایستگاه منتخب استان کردستان

محمد رحیمی؛ محمدرضا یزدانی؛ مسلم اسدی؛ نفیسه پگاه فر؛ محمد طالب حیدری

دوره 21، شماره 60 ، شهریور 1396، ، صفحه 108-118

https://doi.org/03

چکیده
  هدف این تحقیق، مطالعه انحراف احتمالی از حالت نرمال برای برخی پارامترهای اقلیمی در استان کردستان می­باشد. محاسبات و تحلیل­ها بر اساس متغیرهای دما، بارش، رطوبت و حداکثر سرعت باد انجام شده است. مقطع زمانی مورد مطالعه در این تـحقیق یک دوره 30 ساله است که بین سال­های 1983 تا 2012 واقع می­گردد و ایستگاه­های سنندج، سقز، قروه، مریوان، ...  بیشتر

آب و هواشناسی
ارزیابی تأثیر تغییر اقلیم بر تراز آب زیرزمینی حوضه آبریز تسوج

مجید رضائی بنفشه؛ طاهره جلالی عنصرودی

دوره 21، شماره 60 ، شهریور 1396، ، صفحه 143-160

https://doi.org/05

چکیده
  با توجه به نقش مهم پارامترهای اقلیمی از جمله تابش، دما، بارش و در نهایت تبخیر در مدیریت منابع آب، هدف تحقیق حاضر، بررسی تغییر اقلیم در حوضه آبریز تسوج تحت سناریوهای A2، A1B و B1 و نحوه واکنش تراز آب زیرزمینی به این تغییرات در دوره 2030-2013 می‌باشد. برای انجام این پژوهش از آمار ایستگاه‌های تبخیر‌سنجی چرچر و شرفخانه و ایستگاه سینوپتیک خوی ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تحلیل و پیش‌بینی روزهای خشک با استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: ایستگاه تهران)

حسین عساکره؛ فریبا صیادی

دوره 21، شماره 60 ، شهریور 1396، ، صفحه 161-167

https://doi.org/06

چکیده
  شبکه‌های عصبی مصنوعی  به­عنوان یکی از تکنیک‌های غیرخطی در مطالعات اقلیمی و هیدرولوژی اهمیت فراوانی به­خود اختصاص داده­اند. تغییراقلیم و به­دنبال آن گرمایش جهانی از پدیده‌های اقلیمی به شمار می‌رود. شمار روزهای خشک و تداوم آن خشکسالی را به­دنبال دارد. در این پژوهش از داده‌های بارش روزانه طی سال‌های (1976-2008) و شبکه عصبی ...  بیشتر

آب و هواشناسی
پیش‌بینی احتمال تکرار دوره‌های خشکسالی و اثر آن بر پوشش گیاهی در استان گلستان

امان اله فتح نیا؛ سعید رجایی؛ فرزانه برزو

دوره 21، شماره 60 ، شهریور 1396، ، صفحه 179-196

https://doi.org/07

چکیده
  در این پژوهش با استفاده از داده‌های ایستگاه گرگان بین سال­های 2010-1980 روند بارش بررسی شد. به­منظور استخراج روند بارش از آزمون‌های میانگین متحرک و من-کندال استفاده شد. هم­چنین به­وسیله شاخص SPI دوره‌های خشکسالی استخراج و احتمال رویداد هر یک از حالات مختلف ترسالی و خشکسالی با زنجیره مارکوف محاسبه شد. در ادامه به‌وسیله تصاویر NOAA-AVHRR ...  بیشتر

آب و هواشناسی
شناسایی الگوهای همدید بارش‌های شدید تابستانه در سواحل جنوبی دریای خزر

مسعود جلالی؛ علی شاهبایی؛ وهاب کمریان

دوره 21، شماره 59 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 23-39

https://doi.org/6

چکیده
  در تحقیق حاضر تلاش شد در چارچوب روش محیطی به گردشی، الگوهای همدید ایجادکننده‌ بارش‌های شدید تابستانه در سواحل جنوبی دریای خزر شناسایی شود. بدین منظور با استفاده از آمار بارش روزانه 40 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی منطقه برای دوره‌ 20 ساله­ 1991 تا 2010 و به وسیله‌ روش صدک، 29 روز دارای بارش بیش از 15 میلی‌متر که حداقل در 30 درصد ایستگاه‌های ...  بیشتر

آب و هواشناسی
پیش‌بینی تاریخ‌های شروع و پایان یخبندان‌های سبک و سنگین استان کرمانشاه بر اساس برونداد مدل‌های اقلیمی Bcm2 و Hadcm3 با بهره‌گیری از ریزگردان LARS–

برومند صلاحی؛ مهدی عالی جهان؛ سعیده عینی؛ جعفر درخشی

دوره 21، شماره 59 ، اردیبهشت 1396، ، صفحه 175-195

https://doi.org/13

چکیده
  هدف از این پژوهش، پیش­بینی یخبندان­های متوسط و شدید سه ایستگاه کرمانشاه، سرپل ذهاب و کـنگاور با استفاده از خروجی مدل ریزگردان لارس در دو دهه آینده می­باشد. داده­های ورودی مدل­های مورد استفاده در این پژوهش شامل متغیرهای بارش، دمای کمینه، دمای بیشینه و تابش در مقیاس روزانه طی دوره زمانی 2012- 1992 می­باشند. در پژوهش حاضر با استفاده ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تجزیه و تحلیل دوره‌های بازگشت یخبندان و توزیع زمانی آن‌ در مراغه

سعید جهانبخش اصل؛ شهناز راشدی؛ مهدی اصلاحی

دوره 20، شماره 58 ، بهمن 1395، ، صفحه 83-100

https://doi.org/2

چکیده
  یخبندان یکی از پدیده­های آب و هوایی است که تقریباً همه ساله در مناطقی از استان آذربایجان شرقی از جمله شهر مراغه اتفاق افتاده و باعث بروز خسارات فراوانی در بخش­های اقتصادی از جمله کشاورزی، فعالیت­های صنعتی، حمل و نقل و خطرات جاده­ای می­شود. این پژوهش با هدف بررسی و تجزیه و تحلیل دوره­های بازگشت یخبندان و توزیع زمانی آن در ...  بیشتر

آب و هواشناسی
ناحیه‌بندی اقلیمی آب قابل بارش جو ایران‌زمین

حسین عساکره؛ مهدی دوستکامیان

دوره 20، شماره 58 ، بهمن 1395، ، صفحه 181-202

https://doi.org/2

چکیده
  هدف از این مطالعه پهنه‌بندی آب قابل بارش جو ایران‌زمین می­باشد. بدین منظور داده­های فشار و نم­ویژه طی دوره 1950-2010 از پایگاه داده‌های NCEP/NCAR وابسته به سازمان ملی جو و اقیانوس‌شناسی ایالات‌متحده استخراج و مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته‌اند. به‌منظور تجزیه تحلیل داده‌ها و ترسیم نمودارها از نرم‌افزارهایSurfer, Spss, Matlab  بهره گرفته ...  بیشتر

آب و هواشناسی
پیش‌بینی زمانی و مکانی سطح آب زیرزمینی با استفاده از روش‌های هوش مصنوعی و زمین آمار (مطالعه موردی: آبخوان دشت دوزدوزان)

عطاالله ندیری؛ کیوان نادری؛ اصغر اصغری مقدم؛ محمدحسن حبیبی

دوره 20، شماره 58 ، بهمن 1395، ، صفحه 281-301

https://doi.org/2

چکیده
  نبود منابع آب سطحی دائمی در بسیاری از نقاط کشور باعث اضافه برداشت آب از منابع محدود زیرزمینی شده است. در دشت دوزدوزان که در حوضه آبریز دریاچه ارومیه قرار دارد، به­دلیل عدم جریان سطحی دائمی برداشت بی­رویه از منابع آب زیرزمینی باعث ایجاد متوسط افت 76 سانتی­متر در سال شده است. هدف از این تحقیق پیش­بینی سطح آب زیرزمینی در این دشت ...  بیشتر

آب و هواشناسی
اثر تغییر اقلیم بر شدت و مدت خشکسالی در ایستگاه‌های خشک و نیمه‌خشک (بندرعباس و شهرکرد) تحت مدل HADCM3

اسداله خورانی؛ زهرا جمالی

دوره 20، شماره 57 ، آذر 1395، ، صفحه 115-131

https://doi.org/2

چکیده
    هدف از این تحقیق بررسی و مقایسه شدت خشکسالی در شرایط تغییراقلیم در دو ایستگاه بندرعباس (خشک) و شهرکرد (نیمه­خشک) است. به این منظور داده‌های روزانه بارش، ساعت آفتابی، دمای کمینه و بیشینه مورد استفاده قرار گرفته است. این داده‌ها به روش آماری و با مدل LARS-WG تحت سه سناریوی A1B, A2 وB1 ریزگردانی شده‌اند. سپس پارامترهای اقلیمی مذکور برای ...  بیشتر

آب و هواشناسی
ارزیابی همگنی سری‌های زمانی دمای بیشینه و کمینه سالانه و فصلی (مطالعه موردی ناحیه خزر)

علی محمد خورشیددوست؛ علی اکبر رسولی؛ علی سلاجقه؛ مجتبی نساجی زواره

دوره 20، شماره 57 ، آذر 1395، ، صفحه 133-149

https://doi.org/2-1

چکیده
  تحلیل دقیق سری­های زمانی دما یکی از بحث­های مهم در بررسی  تغییرپذیری اقلیم و تغییر اقلیم می­باشد. برای این منظور سری­های زمانی مورد استفاده باید همگن باشند. سری­های دمای حداکثر و حداقل سالانه و فصلی 5 ایستگاه همدید در ناحیه خزر که دارای آمار طولانی مدت می­باشند مورد بررسی قرار گرفتند. در این تحلیل از دو روش مستقیم و غیرمستقیم ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تحلیل طیفی سری های زمانی بارش سالانه ایران

بهلول علیجانی؛ علی بیات؛ مهدی دوستکامیان؛ یدالله بلیانی

دوره 20، شماره 57 ، آذر 1395، ، صفحه 217-236

https://doi.org/2

چکیده
  بارش از مهم‌ترین و متغیرترین عناصر اقلیمی است که شناخت رفتار آن همواره مورد توجه اقلیم‌شناسان بوده است. از این رو پیـچیدگی عناصر اقلیمی در مقیاس­های زمانـی و مکانی لزوم به­کارگیری روش­های کارامد مانند تحلیل طیفی به عنوان ابزاری مفید برای مطالعه الگوهای اقلیمی را نشان می­دهد. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل نوسان­های بارش ...  بیشتر

آب و هواشناسی
توان های اقلیمی ایران برای کشت سویا

حسن ذوالفقاری؛ بهمن فرهادی؛ حمید رحیمی

دوره 20، شماره 56 ، مرداد 1395، ، صفحه 89-105

چکیده
  بررسی شرایط محیطی به­ویژه شرایط اقلیمی محصولات زراعی از جمله سویا که ارزش غذایی و اقتصادی فراوانی برای کشور دارد از اهمیت بالایی برخوردار است. در همین راستا برای تعیین توان اقلیمی کشت سویا در ایران، محدوده­های نهایی که دارای حداقل­های اقلیمی مورد نیاز کشت این گیاه هستند، مشخص شد. با انتخاب یک  دوره آماری 20 ساله از سال 1989 تا ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تحلیل همدید فراوانی تابع همگرایی شار رطوبت در زمان رخداد بارش‌های سنگین شمال غرب ایران

مجید رضایی بنفشه؛ فاطمه جعفری شندی؛ فرشته حسین علی پور گزی؛ مجید علیمحمدی

دوره 20، شماره 56 ، مرداد 1395، ، صفحه 107-126

https://doi.org/66

چکیده
  در این پژوهش با استفاده از رویکرد محیطی به گردشی، فراوانی تابع همگرایی شار رطوبتدر زمان رخداد بارش­های سنگین شمال غرب ایران بررسی شد. 106 روز از سنگین­ترین بارش­های شمال غرب ایران از پایگاه داده بارش روزانه کشور، بر اساس آستانه بالای 99 درصد، جهت مطالعه انتخاب شد. فراوانی تابع همگرایی شار رطوبت در محدوده صفر تا 120 درجه طول شرقی و ...  بیشتر

آب و هواشناسی
استفاده از روش کم ترین مربعات در ایجاد مدل رقومی بارش (DPM)

محمدحسین رضائی‌مقدم؛ خلیل ولیزاده کامران؛ مهدی بلواسی؛ حسین خیری استیار؛ صیاد اصغری سرسکانرود

دوره 20، شماره 56 ، مرداد 1395، ، صفحه 127-148

چکیده
  یکی از مراحل اصلی در مطالعات منابع آب برآورد توزیع مکانی بارندگی در مقیاس‌های زمانی متفاوت می‌باشد. مطالعه بارش به­عنوان یک عنصر بسیار مهم و رکن اساسی در مطالعات بیلان آب و اساس برنامه‌ریزی‌های منابع طبیعی هر کشوری شناخته می‌شود. به­دلیل کمبود ایستگاه‌های باران‌سنجی و نقطه‌ای بودن این ایستگاه‌ها، استفاده از مدلی که علاوه ...  بیشتر

آب و هواشناسی
استفاده از روش ویکور برای سنجش تناسب اراضی برای کشت زعفران در محیط ساج (مطالعه موردی شهرستان ملایر)

بهروز سبحانی؛ محمد فرامرزی

دوره 20، شماره 56 ، مرداد 1395، ، صفحه 171-191

چکیده
  اقلیم، توپوگرافی و کاربری اراضی از مهم‌ترین مؤلفه‌های محیطی هستند که استعداد و قابلیت تولید محصول زراعی در یک منطقه به آن­ها وابسته است. در این تحقیق با استفاده از داده‌های اقلیمی از قبیل دما، بارش، تعداد روزهای یخبندان و ساعات آفتابی و رطوبت نسبی مربوط به مراحل فنولوژیکی رشد زعفران و داده‌های منابع زمینی از قبیل لایه‌های توپوگرافی ...  بیشتر

آب و هواشناسی
نقش اثرات الگوی پیوند از دور دریای شمال-خزر در نوسان پذیری دماهای بیشینه ایران

یوسف قویدل رحیمی؛ منوچهر فرج زاده اصل؛ داریوش حاتمی زرنه

دوره 20، شماره 56 ، مرداد 1395، ، صفحه 239-255

چکیده
  الگوی پیوند­از­دور دریای شمال-خزر به­عنوان یکی از الگوهای پیوند­از­دور جوی تأثیر­گذار تراز 500 هکتوپاسکال، نقش مهمی در تغیرپذیری منطقه­ای دمایی و هیدرواقلیم شرق مدیترانه دارد. در پژوهش حاضر به­بررسی ارتباط بین الگوی پیوندازدور دریای شمال-خزر با نوسانات دماهای بیشینه­ ایران در یک دوره بلند­مدت 60 ساله (۱۹۵0-۲۰۱۰) پرداخته ...  بیشتر

آب و هواشناسی
پیش‌بینی دمای کمینه و بیشینه، تابش و بارش در ایستگاه سینوپتیک رشت تحت سناریوهای مختلف تغییر اقلیم

نادر پیرمرادیان؛ حسین هادی نیا؛ افشین اشرف زاده

دوره 20، شماره 55 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 29-44

https://doi.org/2

چکیده
   چکیده  پیش­بینی و ارزیابی میزان تغییرات پارامتر­های هواشناسی در اثر تغییر اقلیم به­ویژه از منظر مدیریت منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است. مدل LARS یک مدل تولیدکننده داده­های هواشناسی است که با ریزمقیاس نمایی مدل­های گردش عمومی جو (GCM) اقدام به پیش­بینی پارامتر­های هواشناسی می­نماید. در این مطالعه، ابتدا برای ...  بیشتر

آب و هواشناسی
طبقه‌بندی دمایی ایستگاه‌های هواشناسی کشور با استفاده از خوشه‌بندی فازی و شبکه عصبی مصنوعی کوهونن

محمدعلی قربانی؛ سرور پوربابک؛ حسین جباری خامنه؛ اسماعیل اسدی؛ محمدحسن فاضلی فرد

دوره 20، شماره 55 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 45-63

https://doi.org/2

چکیده
  چکیده طبقه­­بندی ایستگاه­های هواشناسی موجب اختصاص حجم زیادی از اطلاعات به چند دسته متجانس کوچک­تر، سهولت استفاده در مدل­سازی و هم­چنین کمک شایانی به گسترش اطلاعات نقطه­ای به اطلاعات منطقه­ای برای نقاط فاقد آمار می­نماید. در این تحقیق 112 ایستگاه هواشناسی پس از بررسی­های اولیه از بین تمام ایستگاه­های سینوپتیک کشور ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بازسازی بیش از یک قرن بارندگی سالیانه از روی حلقه‌های درختی بلوط ایرانی (Quercus persica) در جنگل‌های زاگرس (مطالعه موردی منطقه دنا)

حمید جلیلوند؛ حسین زارعان؛ حجت ا... یزدانپناه؛ سعید موحدی؛ مهدی مومنی؛ نبی ا... یارعلی

دوره 20، شماره 55 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 65-86

https://doi.org/2

چکیده
  چکیده  آگاهی از اقلیم گذشته جهت پیش­بینی و برنامه­ریزی آینده نیاز به داده­های اقلیمی صحیح و طولانی مدت دارد. در این مطالعه، اقدام به بازسازی مجموع بارندگی منطقه دنا، به کمک پهنای حلقه­های سالیانه گونه بلوط ایرانی، توسط رگرسیون چندگانه، نموده­ایم. با این هدف دو ارتفاع رویشی در جنگل­های منطقه دنا انتخاب و 36 نمونه رویشی ...  بیشتر

آب و هواشناسی
بررسی احتمال تواتر و تداوم روزهای بارانی در جنوب‌غرب ایران با استفاده از مدل زنجیره مارکف

علی محمدخورشیددوست؛ مجتبی فخاری

دوره 20، شماره 55 ، اردیبهشت 1395، ، صفحه 87-104

https://doi.org/2

چکیده
  چکیده  یکی از مهم­ترین مسائل در مناطق خشک و نیمه­خشک مدیریت منابع آب است. بنابراین  با مطالعه و شناخت رفتارها و احتمال وقوع یا عدم وقوع بارش توان مدیریتی مربوط به منابع آبی را در این مناطق بهبود بخشید. در این پژوهش احتمال وقوع روزهای همراه با بارش در جنوب غرب ایران با استفاده از داده­های بارش روزانه ایستگاه­های سینوپتیک ...  بیشتر

آب و هواشناسی
تحلیل حساسیت پاراهای موثر بر میزان تبخیر روزانه با استفاده از الگوریتم Garson و شبکه عصبی مصنوعی (مطالعه موردی: شهر تبریز)

رسول دانشفراز

دوره 19، شماره 54 ، بهمن 1394، ، صفحه 127-142

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف تحلیل حساسیت پاراهای موثر بر میزان تبخیر به ارزیابی پاراهای هواشناسی روزانه شامل میانگین دما، رطوبت نسبی، سرعت باد، ساعات آفتابی، میزان تشعشع و فشار سطح ایستگاه سینوپتیک تبریز در دوره آماری 5 ساله (1386 الی 1390) پرداخته است. به این منظور در ابتدا به کمک شبکه عصبی مصنوعی وزن­دار، مدلی برای تخمین میزان تبخیر توسعه داده ...  بیشتر