برنامه ریزی شهری
اثر انواع هنرعمومی در فضاهای شهری بر نشاط درک شده جوانان

ابوالفضل عبداللهی فرد؛ شیوا ولایتی

دوره 26، شماره 80 ، مرداد 1401، ، صفحه 223-203

https://doi.org/10.22034/gp.2021.46313.2848

چکیده
  در سالهای اخیر، هنر عمومی روند جدیدی در فضاهای شهری به خود گرفته است به طوری که شهرها سرمایه‌گذاری زیادی روی طراحی و اجرای آثار هنری عمومی و ارتقای کیفیت بصری فضاهای شهری می‌کنند. این مقاله با هدف بررسی اثر انواع هنر عمومی در فضاهای شهری بر ارتقا نشاط درک شده جوانان ارائه شده است. تحقیق حاضر از نوع تحقیق بصری یا خوانش تصویری به شیوه ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیل تطبیقی ماهیت و فرایند تهیه طرح ساختاری ـ راهبردی در ایران و طرحهای توسعه شهری کشورهای توسعه‌یافته

رسول قربانی؛ حمید حجتی

دوره 26، شماره 80 ، مرداد 1401، ، صفحه 249-235

https://doi.org/10.22034/gp.2021.45671.2829

چکیده
  تهیه و اجرای طرح جامع با آشکار شدن ضعفهایش چه در بعد ماهوی و چه اجرایی در جهان، در حدود 60 سال است که در اکثر کشورهای توسعه-یافته منسوخ شده است. در ایران اما اجرای آن کماکان ادامه یافته است. گرچه در سالیان اخیر تلاشهایی برای تغییر این روند برداشته شد که نمونه بارز آن آغاز به تهیه طرحهایی موسوم به ساختاری ـ راهبردی از اواسط دهه هفتاد خورشیدی ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
نقش زندان در محدودیت توسعه فضایی محله اوین در شهر تهران

موسی کمانرودی کجوری؛ طاهر پریزادی؛ ثریا باقری پلمی

دوره 26، شماره 80 ، مرداد 1401، ، صفحه 284-273

https://doi.org/10.22034/gp.2022.46379.2851

چکیده
  کاربری‌ اراضی شهری را از نظر کارکرد و اثرات فضایی می‌توان به دو نوع سازگار و ناسازگار تقسیم کرد. یکی ‌از اصول و ‌اهداف‌‌ برنامه‌ریزی کاربری زمین شهری، جانمایی مناسب کاربری‌ها و جداسازی کاربری‌های ناسازگار و سازگار از یکدیگر است. در اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، اثر مستقیم و غیرمستقیم زندان اوین به‌ عنوان یکی از کاربری‌های ناسازگار در توسعه ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
جستاری بر مفهوم رانت و عوامل کلیدی موثر بر بروز آن در مدیریت شهری ایران(مطالعه موردی شهرداری تبریز)

اکبر اصغری زمانی؛ شهریور روستایی؛ حجت محمدی ترکمانی

دوره 26، شماره 79 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 13-37

https://doi.org/10.22034/gp.2021.41206.2675

چکیده
  برنامه‌ریزی به عنوان فرآیندی تنظیم کننده بین اهداف عمومی و خصوصی، در اثر کنش افراد و گروه‌ها از مسیر تنظیم‌کنندگی‌اش منحرف شده و در جهتی خاص عمل می‌کند و فضای شهری به عنوان کالایی برای تصاحب مدنظر قرار می گیرد. در این فرآیند مدیریت شهری اثرگذاری خاص خود را دارد. این اتفاقات را می‌توان تحت عنوان پدیده رانت دانست که طی آن افراد و گروه‌ها ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
سنجش توسعه پایدار اجتماعی در کلانشهرهای ایران با استفاده از تکنیک های آیداس و میرکا

محمود اکبری

دوره 26، شماره 79 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 59-39

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44916.2802

چکیده
  دولت‌ها در کشورهای توسعه‌ یافته و در حال توسعه در جهت مقابله با شهرنشینی شتابان سیاست‌هایی را اتخاذ کرده‌اند، یکی از این استراتژی‌ها بحث پایداری اجتماعی است. طرح‌ها و برنامه‌های مختلف توسعه بایستی به پایداری محیط زیست، پایداری اقتصادی و نهایتاً پایداری اجتماعی منتهی شود. تمرکز پروژه‌ها بر اهداف اقتصادی و اهداف زیست محیطی ممکن ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
"راهبردهای کاهش آسیب‌پذیری مکانی مراکز ثقل تهدید پذیر کلان‌شهر تبریز از منظر پدافند غیرعامل"

دکتر محمدرضا پورمحمدی؛ رسول قربانی؛ غفور علی زاده

دوره 26، شماره 79 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 91-79

https://doi.org/10.22034/gp.2022.10840

چکیده
  این تحقیق از نوع کاربردی- توسعه‌ای با رویکرد توصیفی- تحلیلی است؛ و روش جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت اسنادی، کتابخانه‌ای و پیمایش میدانی (پرسشنامه و نظرسنجی از 20 خبره در حوزه‌های معماری، شهرسازی و پدافند غیرعامل) بوده است. کلان‌شهر تبریز به‌عنوان بزرگ‌ترین مترو پل شمال غرب ایران، به علت قرارگیری در مرزهای سیاسی و فرهنگی و در مسیر ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
مدلسازی ساختاری تئوری شهر هوشمند بر پایه حکمروایی خوب شهری در ایران (مدیریت شهری شهرداری تبریز)

شهریور روستایی؛ محمدرضا پورمحمدی؛ حکیمه قنبری

دوره 26، شماره 79 ، اردیبهشت 1401، ، صفحه 155-169

https://doi.org/10.22034/gp.2022.10828

چکیده
  شهر هوشمند مبتنی بر ICT و ابزار ارتقا کیفیت زندگی و توسعه پایدار به معنای گشایش مفاهیمی نو در برنامه‌ریزی شهری است. اجرای شهر هوشمند مستلزم تغییر در ساختار حکومتی (نهادی) و مدیریتی است. دولت برای اجرای حکم‌هایش باید با بخش خصوصی و جامعه مدنی در تعامل باشد و باید قواعد بازی را به گونه‌ای تنظیم کند که این تعاملات برقرار شود. لذا ایجاد ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیل انتقادی بر عملکرد بازیگران شهری در تولید متن سکونتگاه‌های مساله‌دار شهری(مورد پژوهی: محله اسلام آباد شهر زنجان)

محسن احدنژاد روشتی؛ محمد تقی حیدری؛ سعید نجفی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22034/gp.2021.42611.2732

چکیده
  سکونتگاه‌های مساله‌دار به‌ عنوان چالشی جدی فراروی کشورها، تجربه عینی روابط پنهان قدرت بازیگران خود بوده که سهم هریک از آنها در تولید این فضاها متفاوت بوده است. محله اسلام آباد شهر زنجان به دلیل موقعیت خاص و ویژگی‌های منحصربه فرد خود در فرآیند تکوین شهر، جولانگاه بازیگران مختلف بوده است. از این‌رو هدف پژوهش حاضر، تبیین اثرات عملکرد ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
ارزیابی عوامل موثر بر مطلوبیت محورهای پیاده شهری (مطالعه موردی: جاده سلامت شهر قزوین)

وحید بیگدلی راد؛ بهاره زرباف نیا

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 85-99

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43960.2764

چکیده
  امروزه گسترش شهرها، افزایش جمعیت و تمایل به زندگی ماشینی موجب عدم‌توجه به طبیعت، نادیده گرفتن نیازهای انسان و بروز ناهنجاری‌های اجتماعی شده است. از اینرو با ارتقای کیفی محورهای پیاده در بستر طبیعت مانند جاده سلامت قزوین می‌توان به بخشی از این نیازها پاسخ داد. بنابراین با توجه به مطالعات و تحقیقات اندک در این محدوده، پژوهش حاضر به ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
رنسانس خیابانی خوانشی بر تولید فضای اجتماعی، با تأکید بر تریالتیک لوفور جغرافیای مورد واکاوی "سبزه‌میدان زنجان"

عیسی پیری؛ لیلا هاشمی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 101-116

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44015.2761

چکیده
  با ورود اندیشه‌های مدرنیته و نوگرایی، کالبد شهری شاهدی بر تجربه تلخِ مدرنیزاسیون نافرجام شد. این بی‌سرانجامی بخصوص در شهرهای جهان سوم نمود بیشتری یافته و منجر به افول کیفیت زیست انسانی در ابعاد گوناگونِ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیبایی‌شناختی گردید. پژوهش پیش رو تأثیرات روند رو به تزاید گونه‌های متنوعی از نو پردازی‌های شهری ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیل پراکنش فضایی خدمات عمومی شهری از دیدگاه عدالت اجتماعی در ساختار فضایی کلان‌شهر تبریز

سجاد رجبی؛ رضا ولی زاده؛ داریوش ستارزاده؛ علی پناهی؛ قربان محبوبی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 159-177

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43357.2752

چکیده
  ساختار فضایی شهرها با تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی خود، فراهم کننده چرخه حیات شهروندان شهرها هستند. سوء مدیریت شهری منجر به توسعه نامتوازن فضاهای شهری و توزیع نامناسب زیرساخت‌ها در شهر و بخصوص در کلان‌شهرها می‌شود که نتیجه نهایی آن تضعیف حقوق شهروندان در دسترسی مناسب به خدمات می‌شود. پژوهش با هدف ارزیابی و تحلیل نحوه‌ی ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تبیین ساختار اکولوژی شهری در راستای ارتقای ضریب تاب آوری زیست محیطی با استفاده از تحلیل متریکهای سیمای سرزمین ( مطالعه موردی شهر بهشهر )

ابراهیم زاهدی کلاکی؛ صدرالدین متولی؛ حسن محمودزاده؛ جانباز قبادی غلامرضا

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 197-218

https://doi.org/10.22034/gp.2021.42841.2741

چکیده
  در سیستمهای پیچیده شهری، ساختار اکولوژی نقش زیادی در تاب آوری زیست محیطی دارد. شهر بهشهر به عنوان یک شهر میانی در شمال کشور، به سبب رشد سریع جعیت و گسترش بی برنامه فضاهای شهری ، دچار تخریب بنیانهای اکولوژیکی سرزمین و به تبع آن مشکلات زیست محیطی فراوانی شده است. بر همین اساس هدف از این مطالعه بررسی روند تغییرات در وسعت و الگوی ساختاری ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
شناسایی و تحلیل پیشران‌های کلیدی مؤثر بر تامین مسکن مناسب برای گروه‌های کم‌درآمد در شهر تبریز

لیلا سهلیوند؛ فرزین حق پرست؛ علیرضا سلطانی؛ مهسا فرامرزی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 219-242

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43333.2751

چکیده
  شیوه‌های برنامه‌ریزی و مداخله درزمینه تولید مسکن، عرضه زمین و استانداردهای شهری وضع‌شده ناکارآمد بوده و نفعی برای کم‌درآمدترین اقشار نداشته است. از سوی دیگر، سیاست‌هایی که برساخت مسکن برای طبقات با استطاعت پایین تأکید ورزیده‌اند، توجه اندکی به آثار محیطی آن معطوف نموده‌اند. ذکر این نکته نیز بسیار اهمیت دارد که چالش تأمین مسکن ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
ارائه مدل مکان محور و داده بنیاد در مدیریت و توسعه شهرهای الکترونیکی کشور: مطالعه موردی شهر تبریز

فرهاد شیدایی؛ سید عباس حیدری

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 243-264

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44443.2775

چکیده
  شـهرهای الکترونیکی در جهان با سـرعت رو به توسعه فرصت هاى بسیاری را برای محیط هاى زندگی، کار و تفریح مردم به وجود آورده اسـت. لذا هدف پژوهش ارائه مدلی مبتنی بر مدیریت شهر الکترونیکی جهت توسعه شهرهای الکترونیکی کشور با رویکرد نظریه داده بنیاد (مورد مطالعه: شهر تبریز) می‌باشد. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری روش تحقیق داده ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
واکاوی مولفه‌های موثر در تحقق پذیری شهر خلاق با رویکرد آینده‌نگری پایدار (مطالعه موردی: شهر رودیان)

روح الله عرب عامری؛ عباس ارغان؛ سعید کامیابی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 289-307

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43093.2749

چکیده
  شهر خلاق می‌تواند نیازها و خواسته‌های جوامع شهری را در ابعاد گوناگون برطرف کند بر همین اساس هدف از پژوهش حاضر سنجش مولفه‌های موثر در تحقق پذیری شهر خلاق با رویکرد آینده نگری پایدار می‌باشد. در این راستا با توجه به هدف پژوهش از روش پیمایش استفاده‌شده است به لحاظ سطح مطالعه، در دو سطح توصیفی و تبیینی (توصیفی- تحلیلی) استفاده گردید ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیل فضایی شاخصهای شهر سالم در شهر جدید سهند

حبیب اله فصیحی؛ هانی رضائیان؛ سیده مهشید حسینی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 309-321

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43017.2747

چکیده
  اندیشه شهرهای سالم به دنبال تهدید محیط‌های زندگی انسانی به‌وسیله صنعت و شهرنشینی و آسیب‌های جسمانی و روانی حاصل از زندگی در ‏شهرهای بزرگ، مطرح گردید. یکی از اهداف مهم شهرهای جدید نیز فراهم آوردن زمینه‌ها و بسترهای زندگی سالم برای ساکنان شهر بوده است. ‏هدف این پژوهش، تحلیل وضعیت شاخص‌های شهر سالم و توزیع فضایی این شاخص‌ها در ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیل و رتبه بندی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری از منظر شاخص های اجتماعی با استفاده از تکنیک MABAK (مطالعه موردی: محلات؛ عامری، خزعلیه و حصیرآباد در منطقه 7 کلانشهر اهواز)

عباس معروف نژاد

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 323-343

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44455.2778

چکیده
  یکی از مشکلات اساسی در فرایند بازآفرینی بافت های فرسوده و نا کارآمد شهرهای امروز، عدم توجه به اعمال مفهوم مولفه های اجتماعی بعنوان یکی از پتانسیل های محله است. اهمیت مولفه های اجتماعی در فرآیند بازآفرینی از آن جهت محسوس است که مداخله در بافت های فرسوده در بیشتر موارد در ظرف مکانی محله انجام می شود، اما این عنصر معمولاً مغفول باقی می ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
ارزیابی پایداری اجتماعی محلات شهری با تاکید برشاخص ترکیب کاربری اراضی (مطالعه موردی منطقه 15 شهر تهران)

اسماعیل نصیری هنده خاله؛ فضل اله اسمعیلی؛ ریحانه یونسی سندی؛ حسن نظافت تکله

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 363-376

https://doi.org/10.22034/gp.2021.42922.2744

چکیده
  در طول چند دهه گذشته توجه به پایدار اجتماعی در سطح محلات شهری تبدیل به یک الگوی برنامه ریزی مهم در کشورهای پیشرفته شده است. هدف این پژوهش ارزیابی پایداری اجتماعی محلات شهری منطقه 15 شهر تهران با تاکید برشاخص اختلاط کاربری اراضی است. اختلاط کاربری ها و توزیع فعالیت ها از عوامل تاثیرگذار بر الگوهای پایداری اجتماعی در سطح محلات شهری است ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
سنجش و ارزیابی سنجش و ارزیابی قابلیت دسترسی فضاهای باز محلات شهری از منظر پدافند غیرعامل(مطالعه موردی: منطقه ۱ کلان شهر تبریز)

یوسف درویشی؛ امید حسینی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، ، صفحه 377-397

https://doi.org/10.22034/gp.2021.46170.2846

چکیده
  دسترسی به فضاهای باز محلات شهر یکی از اصول مهم دیدگاه پدافند غیر عامل می‌باشد. چرا که میزان زیادی از تلفات مربوط به بعد از بحران، بیشتر به دلیل عدم توانایی در دسترسی به فضای باز و همچنین توان گریز از منطقه خطر می‌باشد.پژوهش حاضر با هدف بررسی و قابلیت دسترسی فضاهای باز محلات شهری در موقع اضطراری از منظر پدافند غیرعامل منطقه ۱کلان شهر ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیل و سنجش رابطه کلیشه های جنسیتی و توانمندسازی زنان در نواحی فقیرنشین شهری (مطالعه موردی: سکونتگاه های غیررسمی شهر ایلام)

رضا جهان بین؛ فریدون بابایی اقدم؛ شهریور روستایی؛ اکبر اصغری زمانی

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 47-59

https://doi.org/10.22034/gp.2021.10838

چکیده
  به دنبال بازنگری مفهوم توسعه پایدار، امروزه کشورهای در حال توسعه، در پی جلب مشارکت زنان در فرآیند توسعه می‌باشند. در سکونت‌گاه‌های غیررسمی، یکی از موانع توانمندسازی زنان در نقش‌آفرینی آن‌ها در فرایند مشارکت در ساماندهی محلات مسکونی خویش، وجود عقاید قالبی یا کلیشه‌هاست. کلیشه‌ها نقشی غیرقابلیتی به زنان داده‌اند. به طوری‌که ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
تحلیل اثربخشی طرح های توسعه شهری در توسعه مسکن با رویکرد آینده پژوهی (موردی: منطقه 3 شهر زنجان)

جلیل خطیبی؛ رحیم سرور؛ بختیار عزت پناه

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 81-94

https://doi.org/10.22034/gp.2020.41580.2692

چکیده
  مسئله توسعه مسکن و برنامه ریزی برای آن در قالب طرح های توسعه شهری با حداقل هزینه و حداقل مداخلات برای ایجاد شرایط زیست بهینه در فضای شهری، از اهداف آرمانی مدیریت شهری است. از طرفی، تحقق اهداف طرح های توسعه شهری، درگروی توسعه مسکن پایدار و با کیفیت است. که در آن به لحاظ فرمی، زیبا و منطبق بر شرایط محیطی، با میزان ماندگاری و طول عمر بالا، ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
ارزیابی ترجیحات در منظر ورودیهای شهر سقز

اکبر رحیمی؛ رامین نقشبندی

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 95-112

https://doi.org/10.22034/gp.2021.42366.2723

چکیده
  در دهه‌های اخیر، کشورهای دنیا با روند رو به رشد شهری شدن و رشد روزافزون شهرنشینی روبه‌رو بوده، رشد سریع جمعیت در نواحی شهری پیامدهای منفی بر زندگی شهرنشینان داشته است و باعث گردیده شهرها به شکل نسنجیده گسترش یابند. استفاده بی‌رویه از اراضی حاشیه شهرها موجب تحولاتی چشمگیری در سیمای حومه و ورودی شهرها گردیده ورودی‌های امروز که تنها ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
بررسی نقش سازمان‌های مردم نهاد در تحقق پذیری حکمروایی خوب شهری نمونه موردی کلانشهر تهران

فرشته رضایی؛ جمیله توکلی نیا؛ مظفر صرافی

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 113-130

https://doi.org/10.22034/gp.2020.41750.2712

چکیده
  نظام اداره امور شهر در طی صد سال گذشته به جهت ضعف نهادهای مدنی و محلی، نداشتن جایگاه تعریف شده تشکیلاتی در سلسه مراتب تشکیلاتی کشور و عدم مشارکت در برنامه ریزی به واسطه ماهیت برنامه ریزی متمرکز و از بالا به پایین باز مانده است. امروزه کلانشهر تهران بعنوان کلانشهری که می بایست نقش بین المللی در سطح منطقه و نقشی ملی در داخل کشور ایفا کند، ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
بازآفرینی ساختار فضایی محلات سنتی با رویکرد احیای استخوان‌بندی آنها مطالعه‌ی موردی: محله‌ی حکم آباد تبریز

اکبر عبدالله زاده طرف؛ سمیرا سروی

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 149-170

https://doi.org/10.22034/gp.2021.40443.2640

چکیده
  بیان مسأله: محلات و بافت‌های قدیمی به عنوان کانون اولیه‌ی زیست ساکنان شهرها نقش تأثیرگذاری در حیات شهروندان داشته‌اند؛ و وجود یک یا چند مرکز محله در ساختار فضایی آن باعث می‌شد هویت کالبدی محله نمود بیش‌تری پیدا کند. با ورود مدرنیسم این محلات فرصت انطباق با شرایط موجود را نداشته و در اثر خیابان‌کشی‌های صورت گرفته، بافت منسجم خود ...  بیشتر

برنامه ریزی شهری
ارائه الگو برای مدیریت راهبردی تاب آوری شبکه حمل و نقل درون شهری در منطقه یک شهر تهران

اکرم علی محمدی؛ صدرالدین متولی؛ آزیتا رجبی

دوره 25، شماره 77 ، آبان 1400، ، صفحه 171-184

https://doi.org/10.22034/gp.2021.41250.2676

چکیده
  هدف مقاله حاضر شناسایی تاثیر گذارترین راهبردهای مدیریتی در تاب آوری حمل و نقل درون شهری در منطقه یک شهر تهران و ارائه الگو است. تحقیق حاضر پیمایشی و تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه 100 نفر از خبرگان و مدیران و متخصصان حوزه مدیریت حمل و نقل شهری منطقه یک شهر تهران در سال 1398 بودند که به روش نمونه گیری هدفمند در تحقیق شرکت کردند. ابزار گردآوری ...  بیشتر