TY - JOUR ID - 10818 TI - بررسی چرخندزایی در بادپناه کوهستان زاگرس (دوره 1999 ـ 2005) JO - جغرافیا و برنامه‌ریزی JA - GP LA - fa SN - 2008-8078 AU - جهانبخش, سعید AU - خورشیددوست, علی محمد AU - میرهاشمی, حمید AD - استاد آب و هواشناسی دانشگاه تبریز AD - دانشجوی دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 24 IS - 72 SP - 105 EP - 128 KW - چرخندزایی بادپناه KW - جبهه بندآمده KW - تاوایی پتانسیل KW - همشاری KW - واشاری DO - 10.22034/gp.2020.10818 N2 - دامنه بادپناه کوهستان‌های میان مقیاس و بزرگ مقیاس مکان‌های مناسبی برای چرخندزایی بادپناه محسوب می‌شوند. این پژوهش با توجه به هندسه، جهت‌گیری و موقعیت کوهستان زاگرس، جهت بررسی گونه‌ای از چرخندزایی در بادپناه آن انجام گرفته است. بدین منظور از متغیرهای دما، ارتفاع ژئوپتانسیل، سرعت باد در راستای مداری و نصف‌النهاری، تاوایی پتانسیل و رطوبت ویژه نگاشته شده در مرکز  ECMWFاستفاده شد. بررسی‌ها نشان داد که وجود یک چرخند اولیه در پیش‌باد زاگرس برای ایجاد چرخندزایی در بادپناه آن ضرورت دارد. در این خصوص مشخص شد که چرخندهای اولیه با احتساب به جریان‎های شمال غربی و جنوب غربی تراز میانه جو، در دو شرایط همدید متفاوت به زاگرس نزدیک شده و در فرایند چرخندزایی بادپناهی دخالت می‌کنند. به عبارتی بر حسب عرض جغرافیایی چرخند اولیه و چگونگی آرایش پشته ـ ناوه تراز 500 هکتوپاسکال، مسیر چرخندهای نزدیک شونده به زاگرس متفاوت هستند. در نهایت نتایج نشان دادند که چنین چرخندزایی در زاگرس براساس تئوری تعدیل اروگرافیکی کژفشاری ناپایدار قابل تبیین است.  UR - https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_10818.html L1 - https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_10818_b234ed2f6182744a76b85684ec8e0308.pdf ER -