TY - JOUR ID - 14020 TI - بررسی ماهواره ای- همدید بارش های فراگیر برف در غرب ایران JO - جغرافیا و برنامه‌ریزی JA - GP LA - fa SN - 2008-8078 AU - کاشکی, عبدالرضا AU - حسینی, سید محمد AU - زندی, رحمان AU - حاجی محمدی, حسن AD - استادیار اقلیم‌شناسی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران AD - استادیار اقلیم شناسی، دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی، اسدآباد، ایران. AD - استادیار سنجش از دور، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران AD - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی- دانشگاه تربیت مدرس- تهران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 26 IS - 82 SP - 210 EP - 819 KW - تحلیل ماهواره‌ای- همدید KW - برف سنگین و فراگیر KW - سنجنده MODIS KW - نمایه NDSI KW - غرب ایران DO - 10.22034/gp.2021.48741.2914 N2 - در پژوهش حاضر به منظور بررسی ماهواره‌ای- همدید بارش‌های سنگین و فراگیر برف در غرب کشور، از داده‌های 16 ایستگاه همدید طی دوره 20 ساله(2000 تا 2019) استفاده شده است. در این راستا برای شناسایی ساختار جو در سطوح فوقانی از داده‌های رطوبت، فشار سطح زمین، ارتفاع ژئوپتانسیل، مولفه‌های مداری و نصف‌النهاری باد، دمای هوا و نمایه ناپایداری با تفکیک 5/2*5/2 درجه‌ای از تارنمای مرکز ملی پیش‌بینی محیطی/ علوم جو آمریکا(NCEP/NCAR) اخذ و نقشه‌های همدید تهیه گردید. جهت واکاوی سطوح پوششی برف نیز از تصاویر ماهواره‌ MODIS سنجنده‌های Aqua و Terra استفاده شد و برای تشخیص سطوح برفی، نمایه نرمال شده تفاضلی برف بکارگرفته شد. نتایج نشان داد با تشکیل یک چرخند قوی در سطح زمین روی عراق، هوای ناپایدار و آشفته‌ای بوجود می‌آید که سبب می‌شود تا موجبات عروج بسته هوا تسریع یافته و با صعود سریع، بخارآب موجود در جو به بارش برف تبدیل شود. همچنین رخداد شیو شدید فشاری با بیش از 12 هکتوپاسکال در منطقه، جبهه قوی‌ای که در پشت آن هوای سرد عرض‌های بالا و در مقابل آن هوای گرم عرض‌های پایین ایجاد می‌شود، مسبب توفان‌های شدید برفی می‌شود که بیش از 60 الی 70 درصد پهنه مورد بررسی را در برمی‌گیرد. تراز میانی جو نیز با ریزش هوای سرد یک ناوه عمیق با عمق بیش از 25 درجه عرض جغرافیایی همراه بوده که گاها با هسته سردچال همراه شده است و تاوایی شدید و صعود سریع بسته هوا را ایجاد کرده است. همچنین نتایج حاصل از اعمال نمایه نرمال شده تفاضلی برف نشان داد با استقرار سامانه‌های جوی مذکور، اکثر مناطق غربی ایران در قلمرو پوشش برف قرار گرفته است و از طرفی می‌توان این نمایه را نمایه‌ای کاربردی در بررسی نواحی فاقد ایستگاه و داده دانست. UR - https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_14020.html L1 - https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_14020_6237687740aab5e4ffea28d541c0cb26.pdf ER -