TY - JOUR ID - 3910 TI - تحلیلی بر استفاده از روشهای تصمیم‌گیری چندمعیاره و بهینه‌سازی چندهدفه برای مکانیابی جغرافیایی مدارس، مطالعه موردی منطقه 17 تهران JO - جغرافیا و برنامه‌ریزی JA - GP LA - fa SN - 2008-8078 AU - بهشتی فر, سارا AU - علیمحمدی, عباس AD - استادیار دانشکده عمران، گروه نقشه‌برداری، دانشگاه تبریز. AD - دانشیار دانشکده مهندسی نقشه‌برداری، گروه GIS، دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیر‌الدین طوسی. Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 19 IS - 53 SP - 49 EP - 68 KW - مکانیابی و تخصیص KW - تصمیم‌گیری چندمعیاره KW - بهینه‌سازی چندهدفه KW - سیستم اطلاعات جغرافیایی DO - N2 - رشد جمعیت، استقرار مراکز خدماتی جدید مختلف از جمله مراکز آموزشی را ضروری میسازد. یکی از گامهای اساسی در استقرار این مراکز، انتخاب مکان بهینه برای آن­ها با توجه به اهداف و معیارهای مختلف است؛ به­گونهای که ضمن برخورداری مراکز از توزیع فضایی مناسب و تخصیص متعادل، ناسازگاری بین کاربریها نیز در سطح منطقه تا حد ممکن کاهش یابد. افزایش تعداد معیارها و عوامل مؤثر، منجر به پیچیدهتر شدن مسأله میشود و استفاده از روشهای قوی و کارآمد را ضروری میسازد. در این پژوهش به­منظور تعیین مکانهای مناسب جهت استقرار چندین مدرسه ابتدایی دخترانه در بخشی از منطقه 17 تهران و تخصیص آن­ها به دانشآموزان، از قابلیتهای سیستم اطلاعات جغرافیایی[1]، روشهای تصمیمگیری چندمعیاره[2] و رویکرد بهینهسازی تکاملی چندهدفه[3] استفاده شده است. برای انجام بهینهسازی، اصل عدالت در دسترسی، تعادل ظرفیت مدارس و نیز تناسب و مطلوبیت مکانهای انتخابی با توجه به موقعیت کاربریهای سازگار و ناسازگار مدنظر قرار گرفته است. به­دلیل استفاده از یک روش تکاملی چندهدفه، نتایج تحقیق به جای یک پاسخ، شامل چندین پاسخ بهینه است. در این تحقیق پنج پاسخ به­طور نمونه انتخاب و بررسی شدند. در حالتی که مکان­ها از سازگاری و مطلوبیت بالایی برخوردار بوده­اند، تابع تعادل ظرفیت وضعیت مناسبی نداشته است. در بهترین پاسخ مربوط به تابع عدالت در دسترسی، مکان­های پیشنهادی از توزیع فضایی مناسبی برخوردار هستند اما مطلوبیت و سازگاری آن­ها چندان مناسب نیست. مکان­های مربوط به بهترین پاسخ تابع تعادل ظرفیت نیز از نظر مطلوبیت و سازگاری ضعیف هستند. در هر صورت تصمیمگیرندگان میتوانند پاسخهای بهینه را از دیدگاههای مختلف با یکدیگر مقایسه و پاسخ نهایی را با توجه به اهمیت نسبی هر یک از اهداف از بین آن­ها برای پیادهسازی انتخاب نمایند.     UR - https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_3910.html L1 - https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_3910_4c943225990ceb1d613efe422d40c94c.pdf ER -