2024-03-28T12:28:14Z
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=968
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
ارزیابی راهکارهای مدیریتی و برنامه ریزی در کنترل ترافیک شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)
حسن
اسماعیل زاده
امیر
کاشانی اصل
زهرا
افضلی گروه
جابر
روی دل
یکی از مسائل مهم در حل مشکلات شهری نظیر ترافیک، عدم شناخت یا ارزیابی راهکارهای مدیریتی در این زمینه است. بدیهی است با شناسایی و ارزیابی راهکارهای مختلف در این زمینه، نه تنها می توان به حل سریع مساله کمک کرد، بلکه از اتلاف هزینه های مدیریتی نیز می توان کاست. بدین منظور هدف تحقیق، شناسایی و ارزیابی راهکارهای مدیریتی و برنامهریزی در کنترل ترافیک کلان شهری در کلانشهر تبریز است. نوع پژوهش به لحاظ ماهیت، تحلیلی- قیاسی و به لحاظ هدف، کاربردی بوده و برای جمعآوری دادهها و اطلاعات مربوط به آن، از روش کتابخانهای و میدانی استفاده شده است. در مطالعات میدانی از روش دلفی (به کمک نظرات متخصصان) استفاده شده و پس از تایید نهایی راهکارها، با تهیه پرسشنامه، اطلاعات مورد نیاز جمعآوری شده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آزمون T تک نمونهای، تحلیل واریانس و رگرسیون (در نرم افزار SPSS) صورت گرفته است. نتایج حاصل از T تک نمونهای نشان میدهد که میانگین راهکارهای مورد مطالعه جهت کنترل ترافیک، بهطور کلی بالاتر از حد متوسط (3.95) میباشد. نتایج آزمون رگرسیون نیز نشان میدهد که راهکار مشارکت مردمی با بتای 0.360 و سیستمهای حمل و نقل هوشمند با بتای 0.329 بیشترین تاثیر را بر کنترل ترافیک در شهر تبریز دارد و راهکار زیرساختی، طرحها و پروژههای عمرانی با بتای 0.160 تاثیر کمی بر کنترل ترافیک شهر تبریز داشته است.
ترافیک شهری
راهکارهای مدیریتی
برنامه ریزی شهری
کلان شهر تبریز
2018
02
20
1
20
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7115_8e3e51fedfdc14970ef178e10b0611fb.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
تحلیل و مدلسازی شاخصهای کارآمدی بازار زمین در پایداری شهری مورد شناسی: منطقه 12 شهرداری تهران
سعید
امانپور
ناهید
سجادیان
مسعود
مدانلوجویباری
در سطح یک شهر قیمت زمین از یک منطقه به منطقه دیگر، بر مبنای ویژگی کالبدی و اجتماعی -اقتصادی متفاوت است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل توزیع فضایی قیمت زمین و شاخصهای کارآمدی بازار زمین بر پایداری شهری میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و پیمایشی میباشد. جامعه آماری ساکنان محلات منطقه 12 شهر تهران میباشد که حجم نمونه با استفاده از مدل کوکران، 362 خانوار انتخاب شدهاند. جهت نمایش توزیع فضایی قیمت زمین و شاخصهای کارآمدی بازار زمین از نرمافزار ArcGis و در ارزیابی پایداری محلات از مدلهای تحلیل عاملی و موریس و درنهایت برای آزمونهای آماری جهت بررسی همبستگی بین متغیرهای تحقیق از نرمافزار Spss استفادهشده است. تکنیک تحلیل عاملی نشان میدهد که در عامل کالبدی-عملکردی، محله ایران بهعنوان پایدارترین محله و محله شهید هرندی ناپایدارترین محله میباشد. از نظر عامل اجتماعی، محله دروازه شمیران از نظر پایداری رتبه اول و محله بهارستان ناپایدارترین محله محسوب میشود. از نظر اقتصادی محله بازار، پایدارترین و محله آبشار ناپایداریرن میباشد. در بررسی مجدد، ضریب موریس میزان توسعهیافتگی محلات را در وضعیت متوسط و پایین تائید میکند. بررسی از طریق همبستگی پیرسون نشان میدهد که رابطه معناداری در سطح 99 % بین شاخصهای کارآمدی بازار زمین و پایداری محلات وجود دارد؛ بازار زمین نقش مهمی در موفقیت برنامههای شهری ایفا میکند و این طبیعتاً زمینه رشد و شکوفایی اقتصاد شهری را بهعنوان موتور محرکه شهر و منطقه در برخواهد داشت. سیاست مطلوب شهری در واقع باید مکانیسم پایداری را برای تأمین هزینهها، ایجاد زیرساختها، توسعه کاربریهای عمومی، تأمین زمین برای فعالیتهای تولیدی و مسکن خانوارهای کمدرآمد و درنهایت چهارچوبی برای پایداری شهری در برداشته باشد، در این فرایند کلید اساسی دستیابی به این مهم، بازار کارآمد زمین است.
بازار زمین
قیمت زمین و مسکن
پایداری شهری
منطقه دوازده شهر تهران
2018
02
20
21
40
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7095_1a1fc2d2887ff99b9a0bf8e213f12134.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
ارزیابی عوامل تاثیرگذار پایداری مسکن درمناطق روستایی شهرستان زرین دشت
جواد
بذرافشان
محسن
شایان
سجاد
بازوند
شاخصهای مسکن پایدار به عنوان یک برنامه و ابزار ضروری برای بیان پایداری ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی وکالبدی مسکن از جایگاه ویژهای در امر برنامهریزی مسکن روستایی برخوردار هستند. لذا تدوین یک برنامه در بخش مسکن پایدارروستایی نیازمند شناسایی و تجزیه و تحلیل ابعاد و اجزای مختلف مسکن پایدار است. از این رو هدف پژوهش حاضرتحلیل عوامل مؤثر بر شاخصهای پایداری مسکن روستایی شهرستان زرین دشت میباشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از پنج شاخص خدماتی- رفاهی، اقتصادی، استحکامبنا، همسازی با محیطزیست وبهروری انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل سرپرستان خانوارهای واحدهای مسکونی روستاهای شهرستان زرین دشت میباشد که با استفاده از فرمول-کوکران حجم نمونهای معادل 300 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب گردیده و با ابزار پرسشنامه مطالعه شدهاند. نتایج بانرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده است. پایایی پرسشنامهها با ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است که در این پژوهش بیش از 84/0 درصد به دست آمده است که حاکی از مناسب بودن ابزار پژوهش بوده است. نتایج حاصل تحلیل عاملی نشان میدهد که پنج عامل خدماتی- رفاهی، 434/21 درصد اقتصادی 695/10 درصد، استحکام بنا626/9 درصد، بهرهوری557/8 درصد و همسازی با محیط زیست587/7 درصد و درمجموع 917/57 درصد از واریانس متغیرهای تحقیق را قادرند تبیین کنند و توجه به این عوامل در برنامهریزی مسکن پایدار ضروری به نظر میرسد.
مسکن پایدار
مناطق روستایی
تحلیل عاملی
شهرستان زرین دشت
2018
02
20
41
59
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7281_04ccdfefb468cce54df964640115a9c3.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
تحلیلی بر پتانسیل های اقلیم گردشگری در شهرهای دامنه سبلان
علی
پناهی
علیرضا
ستاری
اقلیم مناسب، منبع طبیعی و ثروت عظیم اقتصادی برای گردشگری است و عنصری است که جاذبههایی را برای گردشگران فراهم میآورد و از این طریق موجب رضایتمندی و افزایش گردشگران میشود. همه عناصر اقلیمی در سلامتی، آسایش، تفریح مردم و جلب گردشگر نقش دارند، ولی برخی عناصر از جمله دما، رطوبت نسبی، ساعات آفتابی و باد اهمیت بیشتری دارند که در این مقاله مورد مطالعه قرار گرفتهاند، تا تاثیر آسایش گرمایی در جذب توریسم شهرهای دامنه سبلان را که با توجه به موقعیت جغرافیایی آن که از پتانسیل های ارزشمندی برای توسعه ی توریسم برخوردار است، نشان داده شود. روش تحقیق به کار رفته در این تحقیق توصیفی - تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات روش کتابخانه ای بوده است. در این تحقیق ابتدا آمار و اطلاعات اقلیمی منطقه در طول دوره آماری( 1981-2010) به منظور مطالعه توان های اقلیم توریسم شهرهای دامنه سبلان گرد آوری شد و با شاخص اقلیم توریسم TCI «میک ژوسکی» مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، که اقلیم توریسم را برای هر ماه از سال به صورت شاخص عددی و توصیفی نشان می دهد. نتایج تحقیق نشان داد که ماههای ژوئن، ژوئیه، اوت و سپتامبر در طبقه ایدهآل و عالی که بهترین شرایط آسایشی را برای گردشگری دارا می باشند. اما ماههای ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، نوامبر و دسامبر در طبقه کم اهمیت و قابل قبول، شرایط چندان مطلوبی را برای گردشگران ندارد و ماههای می و اکتبر دارای شرایط متوسط برای فعالیت گردشگری است. روی هم رفته، بهترین ماههای سال، ژوئن (خرداد) و سپتامبر (شهریور) و بدترین ماهها دسامبر (آذر ماه)، ژانویه (دی ماه)، فوریه (بهمن ماه) برای فعالیت گردشگری برای شهرهای اطراف سبلان شناخته می شود.
شاخص اقلیم توریسم TCI
عناصر اقلیمی
آسایش گرمایی
سایکرومتریک
2018
02
20
61
77
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7112_c53d3f2a22e962db843bf992d17e6286.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
بررسی روند تغییرات میانگین حداقل دمای ماهانه دوره سرد سال در شمال غرب ایران
سعید
جهانبخش
غلام حسن
محمدی
شهناز
راشدی
عاطفه
حسینی صدر
در پژوهش حاضر با هدف تحلیل روند میانگین حداقل دما در شمال غرب ایران، از آزمون ناپارامتریک من-کندال استفاده شد. برای این منظور از دادههای ماهانهی حداقل دما در ماههای ژانویه، فوریه، مارس، آوریل و همچنین نوامبر و دسامبر در 35 ایستگاه سینوپتیک طی دوره آماری 24ساله (1987-2010) استفاده شد. به منظور پهنه بندی پراکندگی میانگین حداقل دما از روش درونیابی کریجینگ استفاده شد. طبق نتایج پژوهش، میانگین حداقل دما در اغلب مناطق شمال غرب رو به افزایش است به طوری که در ماههای فوریه، مارس و دسامبر به ترتیب در 22، 19 و 17 ایستگاه از 35 ایستگاه مورد مطالعه، روند افزایشی مشاهده گردید. این در حالیست که تنها در ماه آوریل آن هم در 6 ایستگاه هواشناسی روند کاهشی داشته و روند آن در ماههای نوامبر و ژانویه از ثبات نسبی برخوردار است. از لحاظ پراکندگی مکانی، میانگین حداقل دما در بخشهای کوهستانی شمال غرب و جنوب شرق کمتر و بر عکس در قسمتهای پست و هموار شمال شرق و جنوب غرب بیشتر از میانگین منطقه است. همچنین مشخص گردید میانگین منطقهای حداقل دما و روند آن در شمال غرب ایران در ماههای مختلف سال رفتار یکسانی نداشته است به طوری که میانگین آن در ماه ژانویه کاهش یافته و در ماه آوریل افزایش پیدا کرده و در ماههای نوامبر و دسامبر روند دما ثابت و بدون تغییر بوده است.
حداقل دمای ماهانه
تحلیل روند
آزمون من-کندال
درونیابی کریجینگ
شمال غرب ایران
2018
02
20
79
96
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7119_d33ec63cc43d52e2ba81830490846acb.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
تحلیل عوامل مؤثر بر پیشبرد فرهنگ مشارکت محلی در برنامه ریزی توسعه گردشگری (مطالعة موردی، منطقة آزاد ماکو)
محمدرحیم
رهنما
مهدی
عبداله زاده
در این پژوهش، عوامل مؤثر بر پیشبرد فرهنگ مشارکت محلی در برنامهریزی توسعة گردشگری در منطقة آزاد ماکو مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پژوهش حاضر، از نوع پژوهشهای توصیفی- تحلیلی و کاربردی است، جامعه آماری مورد بررسی در این پژوهش نیز، مردم ساکن در محدودة منطقة آزاد ماکو، به تعداد 183453نفر می باشند که از میان آنها بر اساس فرمول کوکران تعداد نمونه، 383 نفر تعین گردیده است. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر، پرسشنامه میباشد، که مبتنی بر 38 سوال (4 سؤال عمومی و 34 سؤال تخصصی) طراحی شده و برای تعین روایی و اعتبار آن، از روایی محتوایی و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. آلفای به دست آمد 824/0 میباشد. افراد نمونه نیز، از طریق نمونه گیری تصادفی ساده، خوشهای و طبقهای انتخاب شدهاند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، بنا به ضرورت از شیوههای آمار توصیفی و همچنین آمار استنباطی (روشهایی نظیر رگرسیون و تحلیل مسیر) استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که توانمندسازی جوامع محلی، باعث تقویت سرمایة اجتماعی محلی و سطح بالای سرمایة اجتماعی باعث ارتقاء فرهنگ مشارکت محلی در برنامهریزی و توسعة گردشگری می شود؛ همچنین، برنامهریزی جامع توسعة گردشگری نیز چهارچوب قانونی برای تقویت سرمایة اجتماعی و تشویق و ترغیب سرمایه گذاری در ظرفیتسازی اجتماعی فراهم میکند و توانمندسازی جوامع محلی را نیز تسهیل می کند.
مشارکت محلی
برنامهریزی
گردشگری
توانمندسازی
منطقة آزاد ماکو
2018
02
20
97
115
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7287_befe13c8d58942e48a32c993f9b7bee6.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
برآورد رواناب حوضه بار اریه با استفاده از مدلهای WetSpa و شبکه عصبی مصنوعی
حسین
رحمتی
صمد
امامقلی زاده
حسین
انصاری
برآورد صحیح رواناب حوضه نقش بسیار مهمی در مدیریت آن دارد. تا به حال محققین زیادی از مدلهای یکپارچه، توزیعی و همچنین از روشهای هوشمند مصنوعی بهمنظور برآورد رواناب حوضه استفاده نمودند. در تحقیق حاضر برای برآورد آبدهی حوضه بار اریه با مساحتی معادل با 112 کیلومتر مربع و متوسط بارش سالانه 72/306 میلیمتر از دو مدل توزیعی WetSpa و مدل هوشمند شبکه عصبی مصنوعی ANN استفاده گردید. بهمنظور اجرای مدل WetSpa از دو دسته اطلاعات شامل نقشههای رستری و اطلاعات هواشناسی و برای مدل شبکه عصبی مصنوعی تنها از اطلاعات هواشناسی استفاده گردید. اجرای مدلهای مذکور در دورهی 5 ساله صورت پذیرفت. بهمنظور مقایسه نتایج مدلها، از معیارهای ارزیابی ضریب همبستگی R2، مجذور میانگین خطای استاندارد RMSE و میانگین قدر مطلق خطا MAE استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد مدل WetSpa با R2و RMSE برابر با m3/s920/0 وm3/s 346/0 و همچنین مدل شبکه عصبی مصنوعی با R2و RMSE برابر با m3/s 959/0 و m3/s 310/0 توانایی شبیهسازی جریان رودخانه بار اریه را دارند. همچنین استفاده از مدل شبکه عصبی مصنوعی موجب کاهش خطای برآورد رواناب حوضه به مقدار 6/11 درصد در مقایسه با مدل WetSpa شده است.
حوضه بار اریه
رواناب
شبکه عصبی مصنوعی
مدلسازی
WetSpa
2018
02
20
117
137
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7108_bd3651c589387f48d3e414ff84cf46f5.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
شبیه سازی عددی نقش دریاچه ارومیه در ماهیت اقلیمی منطقه پیرامونی آن
رشید
سعیدابادی
از عوامل کنترل کننده فراسنجهای جوی، پوشش سطحی است که از پیامدهای تغییر در آن، ایجاد تغییر در ماهیت اقلیمی یک منطقه است. از مصداقهای تغییر در پوشش سطحی در ایران، تغییر سطح آب دریاچه ارومیه و خشک شدن بخشهای وسیعی از آن است. هدف از این مطالعه آشکارسازی اثرات خشک شدن دریاچه ارومیه در فراسنجهای جوی دما، بارش در شمال غربی کشور است. بدین منظور در این مطالعه دو طرحواره مطرح گردید که اولی به شبیهسازی وضعیت اقلیمی منطقه با توجه به وجود دریاچه و دومی به شبیهسازی وضعیت اقلیمی منطقه با توجه به عدم وجود دریاچه، می پردازد. برای شبیهسازیها از مدلهای [1]TAPM و [2]RegCM4 استفاده شده است. مدلسازیها برای سالهای 2003 و 2006 اجرا گردید و نتایج نشان میدهد که مدل RegCM4 از نتایج قابل قبولتری نسبت به دیگر مدل مورد استفاده، برخوردار است. بهطور یکه هم دقت مدل در شبیهسازی متغیرهای جوی بیشتر بوده و هم اثر دریاچه در ماهیت دما و بارش منطق بهطور واقعیتری شبهسازی نموده است. بر اثر خشک شدن دریاچه ارومیه میزان بارش (میانگین 10 درصد) در منطقه کاهش پیدا می کند که این کاهش در فصل بهار بیش از دیگر فصول است. متوسط دما در دوره سرد سال کمتر از 5/0 درجه کاهش و در دوره گرم سال 5/0 درجه افزایش میابد. لازم به توضیح است که اثر دریاچه در ماهیت اقلیمی مناطق غربی و شرقی دریاچه به یک اندازه بوده و تفاوت قابل توجهی ندارد. [1]- The Air Pollution Model [2] - Regional Climate Model
دریاچه ارومیه
شبیهسازی عددی
TAPM
RegCM
شمال غرب ایران
2018
02
20
139
161
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7286_e3748b559180e4d114151cca2061a2f9.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
تجزیه و تحلیل هیدرومورفولوژیکی ارتفاعات تالش ، و اثر آن بر منابع آبی دشت اردبیل (مطالعه موردی ارتفاعات تالش از حیران تا آبی بیگلو )
رفعت
شهماری اردجانی
این مقاله نتیجه چند طرح تحقیقاتی و تجربیات شخصی نگارنده با استفاده از روش فرم و فرآیند و تحلیل نقشههای توپوگرافی 1:25000 و زمین شناسی 1:100000و چند فقره بازدید میدانی در محدوده تحقیق انجام گرفته است. هدف از آن شناسائی و پراکندگی نقاط فرسایش قهقرایی و اسارت رودخانهها و ارزیابی پیامدهای ناشی از وقوع این پدیده بر منابع آبی دشت اردبیل میباشد. نتایج تحقیق نشان داد. در دامنه شرقی تالش به ویژه، حوضههای دگرمان کش و آق چای بیشترین فرسایش قهقرایی در حال وقوع است. بطوریکه در نقاط ارتفاعی 1436و1404و1405و1360و1348و1350متری پدیده اسارت رودخانهها به وقوع پیوسته است، ولی هنوز عمل انحراف شبکههای آبی و رودخانههای دامنه غربی مشرف به دشت اردبیل انجام نگرفته است. در صورت تحقق این امر در آینده نه چندان دور روستاهای ننه کران، کله سر، آرپاتپه و آبی بیگلو، اطراف فرودگاه اردبیل و حتی بخش اعظم میانه شرقی دشت اردبیل با کمبود منابع آب و مسایل زیست محیطی مواجع خواهند شد.
فرسایش قهقرایی
اسارت رودخانه
کوههای تالش
منابع آب
اردبیل
دریای خزر
2018
02
20
163
182
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7288_12ce3ed6e2134ba43686026ac224e1b2.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
پهنه بندی گردشگری اقلیمی استان های ایلام و کرمانشاه
سیدهادی
طیب نیا
سیروس
قنبری
برنامه ریزی در امر گردشگری از جنبه های مختلف ضروری و مهم است و شناخت پهنه های مناسب برای گردشگری به لحاظ آسایش اقلیمی از موارد مهم در برنامه ریزی گردشگری می باشد. هدف از انجام این تحقیق، برآورد آسایش اقلیمی مناطق شهری و روستایی دو استان ایلام و کرمانشاه در جهت توسعه و برنامه ریزی گردشگری می باشد. جهت این امر، ابتدا به بررسی جاذبه های های گردشگری دو استان در زمینه های فرهنگی-تاریخی و طبیعی اقدام گردید و سپس از شاخص بیکر جهت برآورد آسایش اقلیمی بهره گرفته شد و تحلیل های لازم صورت پذیرفت. در نهایت برای پهنه بندی شرایط زیست اقلیم، داده ها به محیط GIS منتقل و با استفاده از روش میان یابیKriging نقشه ها ترسیم گردیدند. نتایج حاکی از آن می باشد که در 3 ماه زمستان؛ تنها دو ایستگاه دهلران و سرپل ذهاب، در ماه آوریل؛ ایستگاه های دهلران، اسلام آبادغرب، ایلام و سر پل ذهاب، در ماه می؛ ایستگاه های روانسر، کرمانشاه، کنگاور، اسلام آبادغرب، ایلام و سر پل ذهاب، در ماه ژوئن؛ ایستگاه های روانسر، کرمانشاه، کنگاور و اسلام آبادغرب، در ماه ژوئیه؛ ایستگاه های کنگاور و کرمانشاه، در ماه سپتامبر و اکتبر؛ روانسر، کرمانشاه، کنگاور و اسلام آبادغرب و ایلام، در ماه نوامبر؛ ایستگاه های دهلران، کنگاور، اسلام آبادغرب، ایلام و سر پل ذهاب و در ماه دسامبر؛ ایستگاه های دهلران، اسلام آبادغرب و سر پل ذهاب، شرایط مطبوع را برای گردشگری شهری و روستایی دارا می باشند.
گردشگری
پهنه بندی
آسایش اقلیمی
برنامه ریزی
استانهای ایلام و کرمانشاه
2018
02
20
183
202
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7113_c22833c9ee94e221ffc558df35a643ec.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
رفتارشناسی باد در ایستگاههای کوهستانی البرز غربی تحت تاثیر واداشتهای محیطی
قاسم
عزیزی
نیما
فریدمجتهدی
فائزه
شعبان زاده
سمانه
نگاه
حسن
عابد
در این مقاله سعی شده اثر واداشتهای محیطی شامل توپوگرافی، تندی و جهت شیب، شکل و روند ناهمواری در شکلگیری رژیم باد واقع در رشتهکوه البرز (البرز غربی) مورد توجه قرار گیرد. رژیم بادهای کوهستانی بر شرایط آبوهوایی مناطق کوهستانی اثر بسیار زیادی دارد. پژوهش حاضر با استفاده از دادههای ساعتی تندی و جهت باد و برازش و تحلیل شرایط توپوگرافیک با مبانی نظری انجام شدهاست. به طوریکه آشکار شد، ایستگاه همدید ماسوله، یکیاز بهترین نمونه ایستگاههای کوهستانی ایران جهت مطالعه در زمینه آبوهواشناسی کوهستان محسوب میشود. موقعیت قرارگیری مناسب این ایستگاه در میانۀ دامنه، منطقه را تحت تاثیر سازوکار باد دامنهای (باد فراشیب-فروشیب یا نسیم کوه-دره) قرار دادهاست. موقعیت ایستگاه دیلمان در دامنة جنوبی رشتهکوه البرز در یک موقعیت فروافتاده، تاثیر مهمی بر کاهش تندی باد در این ایستگاه داشتهاست. سازوکار رخداد باد در این ایستگاه از نوع باد کوهستانی امتداد دره است. باد نائب غالب دیلمان، شمال-شمالغربی است که باتوجهبه رفتار روزانه و فصلی و موقعیت قرارگیری دریای کاسپین و کوهستان نشان از تحتتاثیر قرارگرفتن منطقه از سامانة نسیم دریا- خشکی(کوهستان) دارد. رفتار ایستگاه کوهستانی جیرنده نمونهای منحصربهفرد از تلفیق تاثیر عمیق اما غیرمحسوس شکل و روند کشیدگی کوهستان بر پدیدههای جوی کوهستان است. قرارگیری در دامنة جنوبی البرز، شرایط مساعد جهت رخداد باد دامنهای در این منطقه فراهم کردهاست بااینحال، کشیدگی درة سیاهرود توتکابن که درة وسیع و منشعب شده از درة سفیدرود است شرایط را برای نفوذ باد برخواسته به شکل نسیم دریا-خشکی (باد منجیل) فراهم کردهاست. همین مسئله سبب اضمحلال اثر بادهای محلی شبانهروزی کوهستانی در جیرنده شدهاست.
رژیم باد کوهستانی
باد دامنه
باد امتداد دره
باد دریا-کوهستان
رشتهکوه البرز غربی
2018
02
20
203
222
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7114_51ef65b89e2d5c47b8cda5d3739f63ed.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
تحلیل الگوهای فضایی مهاجرت بین شهرستانی در فضای سرزمینی ایران
ایمان
قلندریان
هاشم
داداش پور
الگوهای مهاجرت در دورههای زمانی مختلف اشکال فضایی متفاوتی به خود می گیرد؛ به گونهای که شهرستانها در شرایط زمانی و مکانی خاص می توانند مهاجرپذیری/ فرستی بالایی را تجربه کنند. الگوهای نامتوازن مهاجرتی و تجمع و تمرکز آنها در اطراف سکونتگاههای معین که معمولا دارای فعالیتهای مهم اقتصادی و اجتماعی و سیاسی هستند؛ موجب شکلگیری آرایش فضایی متفاوت با سایر مناطق میشود. مقاله حاضر با هدف تحلیل الگوهای فضایی مهاجرت در میان شهرستانهای کشور در سالهای 1385 و 1390 و به دنبال شناخت ویژگیها و الگوهای فضایی غالب انجام میشود. روش تحقیق مقاله کمی بوده و رویکرد آن توصیفی- تحلیلی میباشد و در آن از دادههای سرشماری نفوس و مسکن و روشهای ترکیبی برای تحلیل یافتهها بهره گرفته شده است. نتایج یافتهها نشان میدهد که شهرستانهای قرار گرفته در نواحی مرزی که به لحاظ جغرافیایی در حاشیه کشور قرار گرفته اند دارای مهاجر فرستی بالایی بوده و اکثریت شهرستانهای مهاجرپذیر در مرکز کشور قرار دارند. از نظر مساحتی نیز بیشترین مساحت کشور (61 درصد سطح کل کشور) در اختیار شهرستانهایی است که دارای مهاجرپذیری بالایی هستند (95 شهرستان). 80 شهرستان مهاجر فرستی بالایی دارند. سایر شهرستانها از کمترین پویایی در مهاجرت برخوردار بودهاند(78 شهرستان). این یافتهها نشان میدهد هر چه قدر از مرکز به سمت پیرامون کشور حرکت می کنیم روند مهاجر فرستی تشدید میشود که حاکی از اختلاف توسعه در این مناطق و نیازمند توجه ویژه و سیاستگزاری برای دستیابی به تعادلهای منطقهای در نظام برنامه ریزی کشور است.
الگوهای فضایی
مهاجرت
فضای سرزمینی
شهرستان
ایران
2018
02
20
223
246
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7282_5881988a040848eebb43ee208508f80e.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
بررسی عوامل مؤثر بر رفتار آتی گردشگران شهری در مناطق 2 و 8 کلانشهر تبریز
ابوالفضل
قنبری
محمد
عباسزاده
سمیرا
هاشمی امین
رشد گردشگری شهری در نقاط مختلف جهان از جمله ایران توانسته بخشی از نیازها و فعالیتهای فراغتی مستمر شهروندان را ارضا کند. از اینرو به بخش مهمی از برنامهریزی مدیریت شهری تبدیل شده است. درک رفتار گردشگران میتواند کمک شایانی به برنامهریزی و افزایش عملکرد گردشگری شهری نماید. از عوامل مهم که بر متغیر رفتار گردشگر اثرگذار است میتوان به رضایت گردشگران اشاره کرد که ریشه در تصویر مقصد، نگرش و انگیزش گردشگران دارد. در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری (SEM)، به بررسی ارتباطات علی بین متغیرهای یاد شده، برای گردشگران تابستان سال 1394 در مناطق 2 و 8 کلانشهر تبریز، پرداخته شده و مسیر اثرگذاری این متغیرها در این شهر بر هم آزمون شود. برای این منظور از نرمافزار AMOS 22و SPSS 22کمک گرفته شده است. این تحقیق بر مبنای اهداف کاربردی و روش توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است. در این پژوهش روش کتابخانهای و ابزار پرسشنامه برای جمعآوری دادهها مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین، برای تعیین حجم نمونه از روش تعیین حجم نمونه کوکران و نمونهگیری تصادفی ساده و به منظور روایی و پایایی متغیرهای پرسشنامه از روایی محتوا و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. با توجه به نتایج تحلیلها، میزان اثرگذاری متغیر نگرش گردشگران 599/0 است که بیش از دو متغیر تصویر مقصد و انگیزش گردشگران بر رضایت است. اثر تصویر مقصد گردشگران 314/0 است که بیشتر از اثر انگیزش بر رضایت گردشگران است. رضایت گردشگران نیز اثر قابل توجهی بر رفتار آتی گردشگران دارد و دارای ضریب مسیر 222/1 است. با توجه به یافتههای تحقیق حاضر پیشنهاد میشود ارایه برنامههای ترفیعی در جهت معرفی پیشینه منطقه، ارایه برنامههای تبلیغاتی جهت یادآوری سفر به مقصد، توسعه مراکز خرید، فرهنگ سازی در جهت رفتار مناسب با گردشگران، ایجاد محیطی آرام و دور از استرس، ایجاد برنامههای متنوع و نوآورانه مورد توجه برنامهریزان و مدیران شهری قرار گیرد.
گردشگری شهری
رفتار آتی گردشگر
مدلیابی معادلات ساختاری
کلانشهر تبریز
2018
02
20
247
262
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7284_a59f4dd500fb1b67003356a3726a8931.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
تحلیل مزیت رقابتی مکانهای بالقوه برای احداث مراکز درمانی با استفاده از روش تحلیل فرایند شبکهای نمونه موردی: کلانشهرهای تهران، مشهد و تبریز
رحمت
محمدزاده
ملیحه
جاویدمهر
در پی افزایش توجه دولت به مقوله سلامت و ایجاد فضای رقابتی در عرصه ارائه خدمات سلامت، اهمیت کیفیت خدمات درمانی و سطح انتظارات مردم از سیستم سلامت و درمان نیز در پی ارتقای استانداردهای کیفیت زندگی به نحو مؤثری افزایش یافته است. انتخاب مکان مناسب برای راهاندازی یک مرکز درمانی ازجمله تصمیمات استراتژیک است که بالقوه میتواند تأثیرات پایدار بر عملکرد آن مرکز در بلند مدت داشته باشد. معیارهای تصمیمگیری متعددی میتوانند بر تصمیم ارزیابی مکان یک مرکز درمانی تاثیرگذار باشند که میبایست بهصورت توأمان در نظر گرفته شوند. در مقاله حاضر، معیارهای ارزیابی مکان مناسب برای راهاندازی یک مرکز درمانی جدید در سه شهر تهران، مشهد و تبریز با استفاده از روش دلفی و بهکارگیری مدل رقابتی الماس پورتر مبتنی بر اطلاعات پیمایشی دریافتشده از خبرگان ارائه شده است. با توجه به ماهیت مسئله تصمیمگیری از منظر وجود ارتباطات متقابل مابین معیارهای تصمیمگیری ، از روش تحلیل شبکه با بکارگیری نرمافزار Super Decision برای انتخاب گزینه مناسب استفاده شده است. نتایج حاصل از پیادهسازی مدل کمی تصمیمگیری چند معیاره در این تحقیق، حاکی از انتخاب شهر تهران به عنوان مکان منتخب برای راهاندازی یک مرکز جدید با امتیاز 722/0و قرار گرفتن دو گزینه نسبتا همتراز مشهد و تبریز در جایگاه بعدی به ترتیب با امتیازهای 526/0 و 517/0 است. توسعه زیرساختها و استفاده از فرصتهای بالقوه گردشگردی در دو شهر مشهد و تبریز به عنوان دو راهکار برای ارتقای جایگاه رقابتی آنها با توجه به یافتههای تحقیق پیشنهاد میشود.
ارزیابی مکان
مراکز درمانی
مدل الماس رقابتی پورتر
فرایند تحلیل شبکه
2018
02
20
263
280
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7290_7a951ee8f1615683d77aebc567b86216.pdf
جغرافیا و برنامهریزی
GP
2008-8078
2008-8078
1396
21
62
تدوین الگوی توسعه پایدار شهری مبتنی بر توسعه مجدد با استفاده از الگوریتم خوشه بندی (مورد مطالعه: شهر اراک)
مهین
نسترن
محمود
محمدی
عنایت الله
محقق نسب
رشد جمعیت شهرها و نیاز روز افزون به مسکن و خدمات در شهرهای کشور، نیاز به توسعهی کالبدی شهرها را ناگزیر کرده است. این توسعه در دهههای اخیر بیشتر از نوع توسعه بیرونی بوده است و تأمین خدمات و مسکن شهروندان از طریق افزودن به محدودههای شهری را دنبال می کرده است که به پراکنده رویی شهری و زوال محیط زیست پیرامونی و باغات و کشاورزیهای همجوار منجر شده است. این در حالی است که توسعه میان افزا و به ویژه بازیافت زمین و توسعه مجدد به عنوان رویکردهایی کارا میتواند در جهت کاهش آسیب به محیط زیست و تحقق توسعه پایدار شهرها مورد نظر قرار گیرد. در این راستا هدف این تحقیق تدوین الگویی برای شناسایی اراضی با قابلیت توسعه مجدد و بکارگیری آن در شهر اراک به عنوان نمونه است. بنابراین این تحقیق سعی در پاسخگویی به این پرسشها دارد که چگونه می توان اراضی با قابلیت توسعه مجدد را(در راستای تحقق توسعه پایدار شهری) شناسایی نمود؟ و این اراضی در شهر اراک کدامند؟ بدین منظور الگوریتمی ابداعی به منظور شناسایی اراضی با قابلیت تخریب و توسعه مجدد طراحی شده است که در آن قطعات شهری بر اساس 8 معیار کیفیت ابنیه، عمربنا، ریزدانگی نفوذپذیری، قیمت زمین، نرخ سرپرستی، نسبت مهاجرت و دسترسی به فضای سبز مورد ارزیابی قرار می گیرند. این الگوریتم ابداعی به صورت نمونه در شهر اراک پیاده سازی شده است. نتایج نشان می دهد الگوریتم ابداعی(خوشه بندی توانی بر مبنای ده) قابلیت خوبی در ترکیب با نرم افزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی دارد و در شناسایی اراضی با قابلیت تخریب و توسعه مجدد میتواند مورد استفاده قرار گیرد. همچنین استفاده از الگوریتم مذکور در شهر اراک منجر به شناسایی 4178 قطعه با قابلیت توسعه مجدد شد که مساحتی برابر با 85.8 هکتار دارند و میتواند به منظور تحقق توسعه میان افزا در شهر اراک مورد استفاده قرار گیرد.
توسعه پایدار
الگوریتم خوشه بندی
توسعه مجدد
توسعه میان افزا
شهر اراک
2018
02
20
281
303
https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_7289_b5beae077ae9f9aaa0d1b9f4ca5ca572.pdf