نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز.

2 دانشجوی دکترای ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز

3 دانشیار گروه ژئومورفولوژی، دانشگاه تبریز

4 استادیار گروه مهندسی راه و ساختمان و محیط زیست دانشگاه شیراز

2

چکیده

چکیده
جهت کاهش آسیب­پذیری ناشی از مخاطرات طبیعی، تغییر مکان استقرار برخی از روستاهای کشور اجتناب­ناپذیر است. طرح جابجائی و اسکان مجدد روستائی طرحی است که با مطالعه­ علل جابجایی و بررسی ویژگی­های اجتماعی و اقتصادی روستاییان و ارزیابی محیطی و کالبدی گزینه‌های مکان استقرار جدید، اقدام به تعیین مکان بهینه­ استقرار و فعالیت روستاهای مورد بررسی می‌نماید. روستای گوگرد به­علت آسیب­پذیری در برابر وقوع زمین لغزش­های متوالی چندین بار جهت جابجایی مورد مطالعه قرار گرفته و در نهایت محلی برای جابجایی آن در نظر گرفته شده است. در صورتی که خود این مکان در برابر مخاطرات طبیعی آسیب­پذیر باشد؛ سبب فروپاشی کالبدی، اقتصادی و اجتماعی روستا خواهد شد. ارزیابیآسیب­پذیریدر ارتباطبامخاطرات طبیعی، نیازمندابزاردقیقباقابلیت کاربرددرسطحفضاییگستردهاست. ازاین رودر این پژوهش جهت ارزیابی میزان پایداری مکان منتخب برای جابجایی روستای گوگرد،ابتدانرخودامنه­ جابجایی،طی دوره زمانی 2003 تا 2010 بابهره­گیریاز از 25 تصویر راداریسنجنده­ ASAR ماهواره­ ENVISAT به­کمکتکنیکتداخل­سنجی تفاضلیراداری (D-InSAR) با روش SBAS استخراجشد.نتایج بررسی­ها و نقشه نهایی جابجایی نشان داد که مکان منتخب از نظر پایداری شرایط مساعدی ندارد و به­طور متوسط 12سانتی­متر در سال جابجایی در راستای خط دید ماهواره را تجربه می­کند. به منظوررفتار سنجی دامنه­هایمحدوده­موردمطالعه در برابر حرکات دامنه­ای، ارزیابی میزان پایداری محیط و درک بهینه آن، نمودار سری زمانی جابجایی برای 6 نقطه در پیرامون مکان منتخب ترسیم گردید. این نمودارها نشانگر وجود حرکت رو به پایین در تمام جهات دامنه­های مکان منتخب در راستای خط دید سنجنده می­باشد که میزان آن بین 14-8 سانتی­متر متغیر است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Site Selection for Settlements That Affected by Natural Hazards Using D-InSAR Techniques (Case Study: Googerd Village)

نویسندگان [English]

  • Shahram Roustaei 1
  • hasan Ahmadzadeh 2
  • mohammadreza nikju 3
  • maryam dehgani 4

1 Professor, The Department of Geomorphology, The University of Tabriz.

2 - Ph.D Student, The Department of Geomorphology, The University of Tabriz

3 Associate Prof., The Department of Geomorphology, The University of Tabriz.

4 Assistant Professor, The Department of Geomorphology, The University of Shiraz.

چکیده [English]

Abstract
To reduce vulnerability of some villages to natural hazards, shifting their location is inevitable. The rural relocation and resettlement is a plan to determine the optimum establishment and activity site for the study of villages by studying the causes of displacement, evaluating social and economic characteristics of villagers and environmental and physical assessment are of options for a new location. Googerd village due to its vulnerability to landslides was studied which several times was displaced and finally a place is specified for the displacement. If this site itself be vulnerable to natural hazards, it will cause the collapse of the physical, economic and social environment of villages. Vulnerability assessment in relation to natural hazards requires precision tools with applications in the spreadsheet spatial level. Therefore, in this study, in order to evaluate the rate of stability of the chosen site for displacement and relocation of Googerd village, at first the rate and range of displacement during the period from 2003 to 2010 were derived using 25 ASAR ENVISAT radar images and SBAS differential radar interferometry (D-InSAR) technique. The results showed that the stability of the selected sites does not have the favorable conditions and experience on average 12 cm line of sight (LOS) displacement. In order to conduct survey on the hillside of study area against mass movements and assessment of environmental stability and optimized understanding of them, displacement time series plots was drawn for six points around the selected site. These figures indicate that there is variable line of sight (LOS) rate of downward motion between 14-8 cm in all sides of selected site.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Applied geomorphology
  • Differential interferometry techniques
  • Relocation
  • Googerd
ـ افضلی، عباسعلی، محمد شریفی­کیا، و سیاوش شایان (1392)، «ارزیابی آسیب­پذیری زیرساخت­ها و سکونتگاه­ها از پدیده فرونشست زمین در دشت دامغان»، دوفصلنامه­ژئومورفولوژیکاربردیایران؛ سال اول، شماره اول، صص 73-61.
ـ امینی، مصطفی (1392)، «پهنه­بندیخطرزمینلغزشدرحوضه­آبخیزگوگرد شهرستانخوی؛ پایان­نامه کارشناسیارشد ژئومورفولوژی»، گروه آموزشی جغرافیای طبیعی؛ دانشگاه شهیدبهشتی، 141 صفحه.
ـ خوانین­زاده، نغمه (1390)، «استفاده از روش تداخل­سنجی راداری برای مطالعه زمین لغزش»، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده فنی، 148 صفحه. 
ـ دارابی، حسن (1377)، «مدلی برای مکان­یابی سکونت­گاه­های روستایی»، مسکن و محیط روستا ،شماره 83، صص 16-13.
ـ روستایی، شهرام و حسن احمدزاده (1392)، «تکنیک­های تداخل سنجی راداری رویکردی نو در پایش تغییرات سطحی زمین (مطالعه موردی زمین لغزش­های منطقه­ قطور)»، دومین همایش ملی ژئومورفولوژی و پایش تغییرات محیطی، دانشگاه تهران.
ـ روستایی، شهرام و حسن احمدزاده (1384)، «پهنه­بندی مخاطرات محیطی تهدیدکننده سازه­های خطی در آذربایجان با استفاده از GIS»، کنفرانس بین­اللملی مخاطرات زمین، تبریز، ص 74.
ـ سعیدی، عباس و صدیقه حسینی حاصل (1388)، «شالودهمکانیابیواستقرارروستاهایجدید»، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، چاپ اول، 320 صفحه.
ـ سعیدی، عباس (1377)، «مبانی جغرافیای روستایی»، انتشارات سمت، تهران.
ـ شریفی­کیا، محمد؛ امیری، شهرام و سیاوش شایان (1390)، «سنجش آسیب­پذیری سکونتگاه­های روستایی ناحیه ولشت از مخاطرات زمینی»، مجله­ مدرس علوم انسانی- برنامه­ریزی و آمایش فضا، دوره­ 15شماره 1 (پیاپی71) صص 150- 125.
معتق، مهدی و همکاران (1388)، «گزارش طرح مطالعه­ نشست زمین در دشترفسنجانبهکمکسیستم تداخلسنجیماهواره­ای»، 77 صفحه.
ـ مهندسان مشاور آرتا نقشینه شهر (1391)، «طرح مکانیابی بهینه استقرار روستای گوگرد (شهرستان خوی)» بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان آذربایجان غربی، معاونت عمران روستایی، 222 صفحه.
-Ayala, I., (2002), “Geomorphology, Natural Hazards, Vulnerability and Prevention of Natural Disasters in Developing Countries”, Geomorphology, Vol. 47, PP. 107-124.
-Bishop, M.P., James, A., Shroder, J.F., Walsh, S., (2011), “Geospatial technologies in geomorphological mapping: Concepts, issues, and research directions”, Annals of the Association of American Geographers.
-Bishop, M.P., Shroder, J.F., (2003), “A perspective on computer modeling and fieldwork”, Geomorphology, 53, 1-9.
-Charles, (2006), “Comprehensive Risk Assessment for Natural Hazards”, World Meteorological Organization, 91p.
-Cornforth, Derek. (2005), “Landslides in Practice: Investigation, Analysis and Remedial/Preventative Options in Soils”, J. Wiley, 624 pages.
-Dahal. R.K., Hasegawa, S., Nonomura, A., Yamanaka, M., Dhakal, S., Paudyal, P., (2008), “Predictive Modeling of Rainfall-induced Landslide Hazard in the Lesser Himalaya of Nepal Based on Weights-of-evidence”, Geomorphology, Vol. 102, PP.496-510.
-Dahal. R.K., Hasegawa, S., Nonomura, A., Yamanaka, M., Masuda, T., Nishino, K., (2008), “GIS-based weights-of-evidence modelling of rainfall-induced landslides in small catchments for landslide susceptibility mapping, Environmental Geology, 54 (2), pp 314–324.
-Hanssen, R.F., (2001), “Radar interferometry: data interpretation and error analysis”, In Remote Sensing and Digital Image Processing; Kluwer Academic: Dordrecht, Netherlands, Volume 2.
-Hooper, A., Spaans, K., Bekaert, D., Caro Cuenca, M., Arıkan. M., Oyen, A., (2010), “StaMPS/MTI Manual; Delft Institute of Earth Observation and Space Systems;” DelftUniversity of Technology. 35pp.
-Hu Beibei, Jun Zhou, Jun Wang, Zhenlou Chen, Dongqi Wang, Shiyuan Xu. (2009), “Risk assessment of land subsidence at Tianjin coastal area in China”, Environ Earth Science, vol.59, pp269-276.
-Laurence C. Smith, (2002), “Emerging Application of Interfrometric Synthetic Aperture Radar (InSAR) in Geomorphology and Hydrology”, Annals of the Association of American Geographers, 92, pp 359-398.
-Marston, B., (2011), “Multi-Scale and Object-Oriented Analysis for Mountain Terrain Segmentation and Geomorphological Assessment”, MSc thesis, University of Nebraska. pp 8-10.
-Osmanoglu, B., (2011), “Application and development of new algorithm for displacement analysis using InSAR time series”, PhD Thesis, University of Miami.164pp.
-Panizza, M., (2004), “Environmental Geomorphology”, Encyclopedia of Geomorphology, Vol.1, P. 318-320.
-Pourghasemi, H.R., Mohammady, M., Pradhan, B., (2012), “Landslide susceptibility mapping using index of entropy and conditional probability models in GIS: Safarood Basin”, Iran;  Elsevier; CATENA, Vol. 97, pp71-84.
-Rosenfeld, C. L., (2004), “Geomorphological Hazard”, Encyclopedia of Geomorphology, Vol. 1, pp.423-426.
-Samsonov, S.V., (2007), “Integration of Differential InSAR and GPS measurements for studying of surface deformation”, PhD thesis in Faculty of Graduate Studies The University of Western Ontario London, Ontario, Canada, pp.176.
-Van Westen, C.J., (1993), “Application of Geographic Information Systems in Landslide Hazard Zoning”, ITC publication, P15.