مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
تحلیل انتقادی بر عملکرد بازیگران شهری در تولید متن سکونتگاه‌های مساله‌دار شهری(مورد پژوهی: محله اسلام آباد شهر زنجان)

محسن احدنژاد روشتی؛ محمد تقی حیدری؛ سعید نجفی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 1-20

https://doi.org/10.22034/gp.2021.42611.2732

چکیده
  سکونتگاه‌های مساله‌دار به‌ عنوان چالشی جدی فراروی کشورها، تجربه عینی روابط پنهان قدرت بازیگران خود بوده که سهم هریک از آنها در تولید این فضاها متفاوت بوده است. محله اسلام آباد شهر زنجان به دلیل موقعیت خاص و ویژگی‌های منحصربه فرد خود در فرآیند تکوین شهر، جولانگاه بازیگران مختلف بوده است. از این‌رو هدف پژوهش حاضر، تبیین اثرات عملکرد ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
بررسی رابطه تغییرات پوشش زمین و جزیره حراراتی با استفاده از الگوریتم تک پنجره و روش مفهومی درخت تصمیم (نمونه موردی:شهر اهواز)

نجما اسماعیل پور؛ فاطمه اسمعیل پور؛ مجتبی یامی؛ حسین امیرعضدی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 21-41

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44604.2784

چکیده
  مسئله گرمایش زمین عمده‌ترین دغدغه جهانی در دهه های اخیر بوده است.شناخت روابط بین پدیده-های تاثیرگذار بر آن می‌تواند راهگشای کنترل و کاهش پدیده زمین‌گرمایی باشد.هدف پژوهش تعیین رابطه تغییرات کاربری اراضی ناشی از توسعه شهر و تغییرات دمای سطحی آن و نیز عوامل موثر بر نحوه پراکنش جزایر گرمایی در این شهر است. در این بررسی از تصاویر سنجنده ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی سایر زمینه هایی مطالعاتی جغرافیایی و بین رشته ای
جایگاه برندسازی در تحولات شهرهای تاریخی ایرانی اسلامی؛ نمونه موردی : دارالسلطنه تبریز در دوره قاجاریه

احد نژادابراهیمی؛ معصومه آیشم

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 43-58

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44398.2774

چکیده
  برندسازی شهری همزمان با محوریت جهانی سازی مفهومی پرکاربرد شده و در سطوح ملی و بین المللی افزایش یافته است؛ ولی بنظر می رسد این موضوع پیشتر در شهرهای تاریخی ایران نیز نمود داشته و بطور سنتی از ظرفیت های القاب برای پیشبرد برخی اهداف شهرها در ایران بهره برده شده است. القابی مانند دارالخلافه، دارالسلطنه، دارالارشارد و امثالهم، از برندهای ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی ژئومورفولوژی
ارزیابی دینامیک جانبی مجرای رودخانه کهمان

ایمانعلی بلواسی؛ صیاد اصغری سراسکانرود؛ فریبا اسفندیاری؛ بتول زینالی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 59-83

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44161.2765

چکیده
  ارزیابی مورفولوژیکی رودخانه برای درک شرایط کنونی و پتانسیل تغییرات احتمالی آن، جهت برنامه‌ریزی محیطی امری ضروری است. در این مطالعه مورفولوژی رودخانه کهمان، از سراب خاصان تا منطقه دوآب به طول 62/38 کیلومتر ارزیابی شد. بدین‌منظور تصاویر ماهواره لندست، سنجنده‌های TM و OLI در سال‌های 1374 و 1399 تهیه و مجرای رودخانه کهمان بر روی این تصاویر ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
ارزیابی عوامل موثر بر مطلوبیت محورهای پیاده شهری (مطالعه موردی: جاده سلامت شهر قزوین)

وحید بیگدلی راد؛ بهاره زرباف نیا

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 85-99

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43960.2764

چکیده
  امروزه گسترش شهرها، افزایش جمعیت و تمایل به زندگی ماشینی موجب عدم‌توجه به طبیعت، نادیده گرفتن نیازهای انسان و بروز ناهنجاری‌های اجتماعی شده است. از اینرو با ارتقای کیفی محورهای پیاده در بستر طبیعت مانند جاده سلامت قزوین می‌توان به بخشی از این نیازها پاسخ داد. بنابراین با توجه به مطالعات و تحقیقات اندک در این محدوده، پژوهش حاضر به ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
رنسانس خیابانی خوانشی بر تولید فضای اجتماعی، با تأکید بر تریالتیک لوفور جغرافیای مورد واکاوی "سبزه‌میدان زنجان"

عیسی پیری؛ لیلا هاشمی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 101-116

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44015.2761

چکیده
  با ورود اندیشه‌های مدرنیته و نوگرایی، کالبد شهری شاهدی بر تجربه تلخِ مدرنیزاسیون نافرجام شد. این بی‌سرانجامی بخصوص در شهرهای جهان سوم نمود بیشتری یافته و منجر به افول کیفیت زیست انسانی در ابعاد گوناگونِ اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیبایی‌شناختی گردید. پژوهش پیش رو تأثیرات روند رو به تزاید گونه‌های متنوعی از نو پردازی‌های شهری ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
ارزیابی و سنجش داده‌های استخراج شده ساختمان‌ها با استفاده از لیدار

فیروز جعفری؛ فاطمه موحد

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 117-137

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44657.2790

چکیده
  امروزه تصاویر هوایی با در اختیار گذاشتن منابع مختلف داده یکی از کارآمدترین راه‌های کسب و استخراج اطلاعات مکانی دقیق و به‌هنگام است. که در پروسه تهیه اطلاعات مکانی از این منابع، مشکل‌ترین بخش استخراج عوارض موجود در تصاویر می‌باشد. در این تحقیق یک روش متفاوت جهت استخراج ساختمان‌ها با استفاده از داده‌های لیدار هوابرد و تصاویر اولتراکم ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی سایر زمینه هایی مطالعاتی جغرافیایی و بین رشته ای
ارزیابی آسیب پذیری کالبدی ـ اقتصادی بافت های فرسودۀ شهراردبیل در مقابل خطرپذیری لرزه ای

رسول صمدزاده؛ احمد خواجوی؛ محمدتقی معصومی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 139-157

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44630.2786

چکیده
  زمین‌لرزه‌ها عامل ویرانی بسیاری از سکونتگاه‌های انسانی مخصوصاٌ بافت‌های فرسوده و قدیمی در طول تاریخ بشر بوده-اند. این قبیل بناها به ویژه در برابر مخاطرات لرزه‌ای آسیب‌پذیر هستند. نخستین گام برای کاهش خطر زمین‌لرزه شامل درک خطر لرزه‌ای موجود و ارزیابی راهبردهای احتمالی برای کاهش آن است. در این پژوهش از یک روش مبتنی بر نمایۀ آسیب‌پذیری ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
تحلیل پراکنش فضایی خدمات عمومی شهری از دیدگاه عدالت اجتماعی در ساختار فضایی کلان‌شهر تبریز

سجاد رجبی؛ رضا ولی زاده؛ داریوش ستارزاده؛ علی پناهی؛ قربان محبوبی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 159-177

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43357.2752

چکیده
  ساختار فضایی شهرها با تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی خود، فراهم کننده چرخه حیات شهروندان شهرها هستند. سوء مدیریت شهری منجر به توسعه نامتوازن فضاهای شهری و توزیع نامناسب زیرساخت‌ها در شهر و بخصوص در کلان‌شهرها می‌شود که نتیجه نهایی آن تضعیف حقوق شهروندان در دسترسی مناسب به خدمات می‌شود. پژوهش با هدف ارزیابی و تحلیل نحوه‌ی ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی روستایی
تحلیل دارایی های پنچ گانه معیشتی در جوامع روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان دره شهر)

زینب رحیمی؛ مهدی کرمی دهکردی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 179-195

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44241.2766

چکیده
  رویکرد معیشت پایدار از رویکردهای جدید در توسعه پایدار روستایی است که برای کاهش فقر و توسعه روستاها مورد توجه قرار گرفته است. تأمین معیشت پایدار روستاییان در دنیای امروز از اولویت‌ها می‌باشد که باید از انواع دارایی‌ها (طبیعی، انسانی، مالی، فیزیکی و اجتماعی) روستاییان برای بهبود و ارتقای معیشت آن‌ها استفاده کرد. هدف کلی این پژوهش ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
تبیین ساختار اکولوژی شهری در راستای ارتقای ضریب تاب آوری زیست محیطی با استفاده از تحلیل متریکهای سیمای سرزمین ( مطالعه موردی شهر بهشهر )

ابراهیم زاهدی کلاکی؛ صدرالدین متولی؛ حسن محمودزاده؛ جانباز قبادی غلامرضا

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 197-218

https://doi.org/10.22034/gp.2021.42841.2741

چکیده
  در سیستمهای پیچیده شهری، ساختار اکولوژی نقش زیادی در تاب آوری زیست محیطی دارد. شهر بهشهر به عنوان یک شهر میانی در شمال کشور، به سبب رشد سریع جعیت و گسترش بی برنامه فضاهای شهری ، دچار تخریب بنیانهای اکولوژیکی سرزمین و به تبع آن مشکلات زیست محیطی فراوانی شده است. بر همین اساس هدف از این مطالعه بررسی روند تغییرات در وسعت و الگوی ساختاری ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
شناسایی و تحلیل پیشران‌های کلیدی مؤثر بر تامین مسکن مناسب برای گروه‌های کم‌درآمد در شهر تبریز

لیلا سهلیوند؛ فرزین حق پرست؛ علیرضا سلطانی؛ مهسا فرامرزی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 219-242

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43333.2751

چکیده
  شیوه‌های برنامه‌ریزی و مداخله درزمینه تولید مسکن، عرضه زمین و استانداردهای شهری وضع‌شده ناکارآمد بوده و نفعی برای کم‌درآمدترین اقشار نداشته است. از سوی دیگر، سیاست‌هایی که برساخت مسکن برای طبقات با استطاعت پایین تأکید ورزیده‌اند، توجه اندکی به آثار محیطی آن معطوف نموده‌اند. ذکر این نکته نیز بسیار اهمیت دارد که چالش تأمین مسکن ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
ارائه مدل مکان محور و داده بنیاد در مدیریت و توسعه شهرهای الکترونیکی کشور: مطالعه موردی شهر تبریز

فرهاد شیدایی؛ سید عباس حیدری

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 243-264

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44443.2775

چکیده
  شـهرهای الکترونیکی در جهان با سـرعت رو به توسعه فرصت هاى بسیاری را برای محیط هاى زندگی، کار و تفریح مردم به وجود آورده اسـت. لذا هدف پژوهش ارائه مدلی مبتنی بر مدیریت شهر الکترونیکی جهت توسعه شهرهای الکترونیکی کشور با رویکرد نظریه داده بنیاد (مورد مطالعه: شهر تبریز) می‌باشد. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری روش تحقیق داده ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی سایر زمینه هایی مطالعاتی جغرافیایی و بین رشته ای
سنجش وضعیت پراکنش شاخص‌های توسعه‌یافتگی در دهستان‌های بخش مرکزی شهرستان جیرفت در GIS با استفاده از روش Kriging

سیدهادی طیب نیا؛ فائزه ابراهیمی پور؛ فرخ لقا بهادری امجز

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 265-287

https://doi.org/10.22034/gp.2021.42993.2745

چکیده
  امروزه مقولۀ توسعه، دغدغۀ بسیاری از کشورها است. یکی از ارکان توسعه، جامعیت و یکپارچگی آن در رفع عدم تعادل‌های اقتصادی - اجتماعی در منطقه است. در پژوهش حاضر که به شیوة «توصیفی-تحلیلی» به انجام رسیده، سعی شده نمای توسعه‌یافتگی با ارزیابی بیش از 80 شاخص فرعی در قالب 7 مولفة اصلی در دهستان های بخش مرکزی شهرستان جیرفت بر مبنای آمار ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
واکاوی مولفه‌های موثر در تحقق پذیری شهر خلاق با رویکرد آینده‌نگری پایدار (مطالعه موردی: شهر رودیان)

روح الله عرب عامری؛ عباس ارغان؛ سعید کامیابی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 289-307

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43093.2749

چکیده
  شهر خلاق می‌تواند نیازها و خواسته‌های جوامع شهری را در ابعاد گوناگون برطرف کند بر همین اساس هدف از پژوهش حاضر سنجش مولفه‌های موثر در تحقق پذیری شهر خلاق با رویکرد آینده نگری پایدار می‌باشد. در این راستا با توجه به هدف پژوهش از روش پیمایش استفاده‌شده است به لحاظ سطح مطالعه، در دو سطح توصیفی و تبیینی (توصیفی- تحلیلی) استفاده گردید ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
تحلیل فضایی شاخصهای شهر سالم در شهر جدید سهند

حبیب اله فصیحی؛ هانی رضائیان؛ سیده مهشید حسینی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 309-321

https://doi.org/10.22034/gp.2021.43017.2747

چکیده
  اندیشه شهرهای سالم به دنبال تهدید محیط‌های زندگی انسانی به‌وسیله صنعت و شهرنشینی و آسیب‌های جسمانی و روانی حاصل از زندگی در ‏شهرهای بزرگ، مطرح گردید. یکی از اهداف مهم شهرهای جدید نیز فراهم آوردن زمینه‌ها و بسترهای زندگی سالم برای ساکنان شهر بوده است. ‏هدف این پژوهش، تحلیل وضعیت شاخص‌های شهر سالم و توزیع فضایی این شاخص‌ها در ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
تحلیل و رتبه بندی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری از منظر شاخص های اجتماعی با استفاده از تکنیک MABAK (مطالعه موردی: محلات؛ عامری، خزعلیه و حصیرآباد در منطقه 7 کلانشهر اهواز)

عباس معروف نژاد

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 323-343

https://doi.org/10.22034/gp.2021.44455.2778

چکیده
  یکی از مشکلات اساسی در فرایند بازآفرینی بافت های فرسوده و نا کارآمد شهرهای امروز، عدم توجه به اعمال مفهوم مولفه های اجتماعی بعنوان یکی از پتانسیل های محله است. اهمیت مولفه های اجتماعی در فرآیند بازآفرینی از آن جهت محسوس است که مداخله در بافت های فرسوده در بیشتر موارد در ظرف مکانی محله انجام می شود، اما این عنصر معمولاً مغفول باقی می ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی آب و هواشناسی
تحلیل تغییرات کانون‌های گردوغبار داخلی ایران در بیست سال اخیر

سودابه نامداری؛ علی حاجیبگلو؛ غلامرضا اباذری

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 345-361

https://doi.org/10.22034/gp.2021.42751.2739

چکیده
  در کشور ایران با توجه به شرایط بیابانی همواره وجود کانون‌های گردوغبار موجب آلودگی هوا و کاهش کیفیت زندگی ساکنین در مجاور این کانون‌ها شده است. در سال‌های اخیر در خصوص برخی از کانون‌ها ابهاماتی در خصوص افزایش شدت تولید گردوغبار به وجود آمده است. در این پژوهش با استفاده از محصول عمق اپتیکی سنجنده MODIS که غلظت گردوغبار معلق در اتمسفر ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
ارزیابی پایداری اجتماعی محلات شهری با تاکید برشاخص ترکیب کاربری اراضی (مطالعه موردی منطقه 15 شهر تهران)

اسماعیل نصیری هنده خاله؛ فضل اله اسمعیلی؛ ریحانه یونسی سندی؛ حسن نظافت تکله

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 363-376

https://doi.org/10.22034/gp.2021.42922.2744

چکیده
  در طول چند دهه گذشته توجه به پایدار اجتماعی در سطح محلات شهری تبدیل به یک الگوی برنامه ریزی مهم در کشورهای پیشرفته شده است. هدف این پژوهش ارزیابی پایداری اجتماعی محلات شهری منطقه 15 شهر تهران با تاکید برشاخص اختلاط کاربری اراضی است. اختلاط کاربری ها و توزیع فعالیت ها از عوامل تاثیرگذار بر الگوهای پایداری اجتماعی در سطح محلات شهری است ...  بیشتر

مقاله علمی پژوهشی برنامه ریزی شهری
سنجش و ارزیابی سنجش و ارزیابی قابلیت دسترسی فضاهای باز محلات شهری از منظر پدافند غیرعامل(مطالعه موردی: منطقه ۱ کلان شهر تبریز)

یوسف درویشی؛ امید حسینی

دوره 25، شماره 78 ، بهمن 1400، صفحه 377-397

https://doi.org/10.22034/gp.2021.46170.2846

چکیده
  دسترسی به فضاهای باز محلات شهر یکی از اصول مهم دیدگاه پدافند غیر عامل می‌باشد. چرا که میزان زیادی از تلفات مربوط به بعد از بحران، بیشتر به دلیل عدم توانایی در دسترسی به فضای باز و همچنین توان گریز از منطقه خطر می‌باشد.پژوهش حاضر با هدف بررسی و قابلیت دسترسی فضاهای باز محلات شهری در موقع اضطراری از منظر پدافند غیرعامل منطقه ۱کلان شهر ...  بیشتر