بررسی رابطه مشارکت مردم و توسعه گردشگری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آموزشی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه تبریز

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری، دانشگاه تبریز

چکیده

توسعه گردشگری شهری با توجه به آثار متعدد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیطی مورد توجه برنامه‎ریزان گردشری و مدیران شهری قرار گرفته است . به دنبال رشد شهر نشینی، شهرها در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی اقتصاد تجاری جهان است. در این راستا بررسی نقش مشارکت مردم در توسعه و بهبود گردشگری‎ شهرها باید مورد توجه قرار گیرد. هدف از این تحقیق بررسی رابطه مشارکت مردم در توسعه گردشگری درتبریز است. تحقیق حاضرکاربردی ، با روش توصیفی - پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه می‌باشد. جامعه آماری شهروندان تبریز در نظر گرفته شده است . حجم نمونه طبق فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد وبا روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انجام شد . برای تحلیل یافته‎ها از آزمون‌های آماری و مدل تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج نشان داد که بین دو متغیر مشارکت اقتصادی و توسعه گردشگری رابطه مثبت و معنی دار برقرار است و با مقدار همبستگی 632/0 و نزدیکی به عدد 1، نسبت به دیگر متغیرها همبستگی بالایی دارد. هم چنین بین دو متغیر مشارکت زیست محیطی و توسعه گردشگری رابطه مثبت و معنی دار برقرار است و با مقدار همبستگی 288/0 مشخص شد که این دو متغیر با یکدیگر همبستگی پایینی دارند. از سویی بین دو متغیر مشارکت اجتماعی – فرهنگی و توسعه گردشگری رابطه منفی برقرار است و با مقدار همبستگی 102/0 مشخص شد که این دو متغیر با یکدیگر همبستگی پایینی دارند. در نتیجه مشارکت اقتصادی در مقایسه با مشارکت زیست محیطی و مشارکت اجتماعی – فرهنگی نقش مهمی‌تر در راستای توسعه گردشگری درتبریز دارد. بنابراین، باید برنامه‎ریزان گردشگری، توجه ویژه‎ای به موضوع مشارکت اقتصادی مردم داشته باشند. بدین ترتیب، ارایه شناخت مراتب اولویت ابعاد مشارکت جامعه میزبان در توسعه گردشگری، نوآوری تحقیق در مقایسه با دیگر مطالعات محسوب می شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship between People's Participation and Tourism Development (Case study: Tabriz Metropolis)

نویسندگان [English]

  • Aboulghasem Taghizadfanid 1
  • Monir Moghanni Jansouz 2
1 Assistant Professor of Geography and Rural Planning Department
2 Master of Geography and Tourism Planning, University of Tabriz
چکیده [English]

Introduction
The development of urban tourism has been considered by tourism planners and city managers due to its various economic, social, cultural and environmental effects. Following the growth of urbanization, cities are becoming one of the main pillars of the world's commercial economy.
Materials and methods
In this regard, the role of public participation in the development and improvement of urban tourism should be considered. The purpose of this study is to investigate the relationship between people's participation in tourism development in Tabriz. The present research is an applied descriptive-survey method based on a questionnaire. The statistical population of the citizens of Tabriz is considered. The sample size was determined according to Cochran's formula of 384 people and was performed by available random sampling method.
Result and discussion
The results showed that there is a positive and significant relationship between the two variables of economic participation and tourism development and with a correlation value of 0.632 and close to 1, it has a high correlation compared to other variables. Also, there is a positive and significant relationship between the two variables of environmental participation and tourism development and with a correlation value of 0.288, it was found that these two variables have a low correlation with each other. On the other hand, there is a negative relationship between the two variables of socio-cultural participation and tourism development and with a correlation value of 0.102, it was found that these two variables have a low correlation with each other.
Conclusion
As a result, economic participation has a more important role in the development of tourism in Tabriz compared to environmental participation and socio-cultural participation. Thus, providing a recognition of the priority levels of participation of the host community in tourism development is a research innovation compared to other studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • People Participation
  • Tourism Development
  • Urban Tourism
  • Tabriz Metropolis

مراجع

  • آذر، عادل (1381)، تحلیل مسیر و علت یابی در علم مدیریت، مجله مجتمع آموزش عالی قم، سال چهارم، شماره پانزدهم، صص 59- 96.
  • ابراهیم پور، حبیب، بابایی، یاور و سخندان، الناز (1396)، بررسی تاثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت در توسعه گردشگری پایدار با نقش میانجی اثرات گردشگری )مطالعه موردی: شهر سرعین(، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری ، سال ششم، شماره22 ، صص143-118.
  • بدری، سید علی، رضوانی، محمدرضا، حیدری، زهرا (1392)، مشارکت اجتماع محلی در توسعه گردشگری کشاورزی ( مطالعه موردی: نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان تنکابن)، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال دوم، شماره 1، صص 43-65.
  • پاپلی یزدی، محمدحسین و سقایی، مهدی(1391)، گردشگری (ماهیت و مفاهیم)، چاپ هفتم، سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
  • پناهی، حسین (1396)، برنامه ریزی توسعه گردشگری، نشر نورعلم، چاپ اول، تهران.
  • تارنمای اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی به آدرس
  • تولایی، سیمین، سلیمانی، محمد، جهانی دولت آباد، رحمان و جهانی دولت آباد، اسماعیل (1396)، نقش مشارکت جوامع محلی در صنعت گردشگری پایدار (مطالعة موردی: سرعین)، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دورة 49، شماره 1 ، صص 95-113.
  • حسام، مهدی (1395)، سنجش نگرش جامعه میزبان به تأثیرات اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی توسعه گردشگری. مطالعه موردی: روستاهای بخش لاریجان شهرستان آمل، مجله آمایش جغرافیایی فضا، فصلنامه علمی- پژوهشی دانشگاه گلستان، سال ششم، شماره مسلسل بیست و یکم، صص 45-59.
  • حیدری، زهرا، رضوانی، محمدرضا و بدری، سیدعلی (1395)، تحلیل عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماع محلی در برنامه‎ریزی توسعه گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی : نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان تنکابن)، مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال ششم، شماره مسلسل بیست و یکم، صص 13-26.
  • راجر داس ویل (1379)، مدیریت جهانگردی (مبانی، راهبردها و آثار)، ترجمه سید محمد اعرابی و داود یزدی، دفتر پژوهش های فرهنگی، چاپ دوم. تهران.
  • رضوانی، محمدرضا (1391)، جغرافیا و صنعت توریسم، مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ دوازدهم، تهران.
  • رهنما، محمدرحیم و عبداله زاده، مهدی (1396)، تحلیل عوامل مؤثر بر پیشبرد فرهنگ مشارکت محلی در برنامه ریزی توسعه گردشگری (مطالعه موردی، منطقه آزاد ماکو)، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال21، شماره62، زمستان، صفحه
  • زاهدی، شمس السادات (1385)، مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار (با تاکید بر محیط زیست)، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، چاپ اول، تهران.
  • زیاری، کرامت الله و دیگران (1394)، CDS، رویکردی مشارکتی در فرآیند چشم انداز سازی توسعه شهری (مورد پژوهش: شهرمهاباد)، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال 20، شماره 53، پاییز، صفحه170.
  • شایان، حمید و دیگران (1390)، بررسی و تحلیل عوامل بازدارنده مشارکت مردم در توسعه روستایی با تأکید بر روش تفکر عقلائی (نمونه موردی دهستان سنبل آباد)، نشریه علمی- پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال16، شماره 38، زمستان، صفحه
  • ضرغام بروجنی، حمید و بذرافشان، شیما (1395)، میزان موفّقیت توسعۀ گردشگری جامعه محور روستایی از دید جامعۀ محلّی(مطالعه موردی: روستای آسیاب سر، شهرستان بهشهر(، مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی، سال 5، شماره پیاپی 16، صص136-119.
  • طالب، مهدی (1374)، طرحی برای مدیریت روستایی. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره 39 ، صص 1-23.
  • غفاری، غلامرضا (1391)، تبیین مشارکت اجتماعی در منطقه مرکزی ایران؛ مطالعه موردی استان مرکزی، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال هشتم، شماره 27، صص 116-141.
  • فرجی راد، عبدالرضا، سید نصیری، سیده ژاله (1389)، رویکردهای تحلیل در توسعه پایدار گردشگری شهری، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، علمی – پژوهشی، سال هفتم، شماره 25، صص29-40.
  • محمدزاده، پرویز؛ پناهی، حسن و صمدزاده، سعیده (1396)، تبیین عوامل موثر بر سطح حمایت ساکنان شهر تبریز از توسعه گردشگری (با تاکید بر ابعاد اجتماعی و فرهنگی)، فصلنامه علمی پژوهشی گردشگری و توسعه، سال ششم، شماره 10، صص 64-79.
  • مرکز آمار ایران به آدرس. https://www.amar.org.ir
  • معصومی، مسعود(1388)، درآمدی بر رویکردها در برنامه ریزی توسعه گردشگری محلی، شهری و منطقه ای، سمیرا، چاپ اول. تهران.
  • هادی‌پور، مرضیه، لاسمی‌پور، رباب و اسماعیلی، آسیه، مدیریت مشارکتی گردشگری روستایی و نقش آن در توسعه پایدار، فصلنامه فضای گردشگری، سال چهارم، شماره 15، صص 83-63.
  • https://www.eachto.org/index.php/sanaye/2014-06-07-19-53-58/2014-06-07-19-54-40
  • Hanafiah, M. H., Jamaluddin, M. R., Zulkifly, M. I. (2013). Local Community Attitude and Support towards Tourism Development in Tioman Island, Malaysia. Procedia - Social and Behavioral Sciences 105, 792 – 800.
  • Michael, M. (2009). Community Involvement and Participation in Tourism Development in Tanzania. A thesis submitted to the Victoria University of Wellington in partial fulfilment of the requirements for the degree of Master of Tourism Management.
  • Moghavvemi, S., Woosnam, K. M., Paramanathan, T., Musa, G., Hamzah, A. (2017). The effect of residents’ personality, emotional solidarity, andcommunity commitment on support for tourism development. Tourism Management 63, 242-254.
  • Rasoolimanesh, S. M., Ringle, C. M., Jaafar, M., Ramayah, R. (2017). Urban vs. rural destinations: Residents’ perceptions, community participation and support for tourism development. Tourism Management 60, 147-158.
  • Sangkakorn, K., Suwannarat, S. (2013). Local People Participation in Tourism Development: The Case Study of Chiang Mai. Paper presented in “The 2nd Conference on Asian Economic Development” on 14 August 2013 at Faculty of Economics, Chiang Mai University .
  • Simmons, D. G. (1994). Community participation in tourism planning, Tourism Management, 1.5 (2), 9–108.
  • Tosun, C. (2006). Expected nature of community participation in tourism development, Tourism Management 27, 493–504.
  • World Tourism Organization (2012), Global Report on City Tourism - Cities 2012 Project, UNWTO, Madrid.
جغرافیا و برنامه‌ریزی
دوره 26، شماره 80
مرداد 1401
صفحه 98-83

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار