نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز
3 گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
تازه های تحقیق
خط‌آسمان با مؤلفه‌هایی از قبیل اشرافیت، مطلوبیت دید، خط منظر، نورگیری و سایه‌اندازی، گشودگی، محصوریت و... مرتبط می‌باشد. معماری ناهمگون، اختلاف ارتفاع آزاردهنده بصری و پیش‌آمدگی و عقب‌رفتگی در اطراف خیابان‌ها به سبب نادیده‌گرفتن مهم‌ترین عناصر کالبدی خیابان همچون خط‌آسمان و جداره‌ها موجب ایجاد سیمای ناهنجار در خیابان‌های شهری گردیده است. در این تحقیق با استفاده از مدل‌سازی‌های سه‌بعدی نشان داده شد که اگر به ظرفیت‌ها و اصول و ضوابط لازم شهرسازی توجه نشود، شاهد مشکلاتی نظیر در هم ریختن سازمان فضایی و کالبد شهر، ظهور خط آسمان‌های نامنظم در چشم‌انداز شهرها، ایجاد سایه‌های طولانی و دائمی، از بین رفتن هویت شهر، انسداد دید و منظر واحدها و ایجاد دید متقابل و اشرافیت خواهیم بود. با توجه به تعادل نسبی خط‌آسمان در خیابان 24 متری شریعتی جنوبی و با 74.06% میانگین دید افق به دست آمده از تحلیل‌ها، نتایج حاکی از آن است که گشودگی و پهنای خیابان و تکنیک‌های شهرسازی در کنترل تعادل فضایی شهر و نیز هویت بخشی به شهر نقش قابل توجهی دارند. نتایج نشان می‌دهند خیابان‌های امام خمینی با میانگین عددی 63.15% و تختی با 55.66% ، از نظر دسترسی به آسمان نسبت به خیابان شریعتی در درجات بعد قرار دارند. با این حال خط‌آسمان شهرهای معاصر از الگوی خاصی پیروی نمی‌کند و مشخصه اصلی آن در محلات مناطق مختلف شهری شهر ایرانی، عدم الگوپذیری معین آن است. از این رو بهتر است در انجام فعالیت‌های شهری قبل از هر نوع تصمیم‌گیری موثر بر سیما و منظر شهری (خصوصاً خط آسمان)، با استفاده از نرم‌افزار GIS به تحلیل‌ها و مدل‌سازی‌های سه بعدی پرداخته و نتایج تصمیمات قبل از اجرایی شدن آن‌ها پیش‌بینی گردد.
بر اساس مطالعات صورت گرفته، موارد زیر در دو سطح تئوری و مدیریتی به عنوان پیشنهاد در جهت بهبود وضعیت خط‌آسمان شهرها، مشخص شدن جایگاه آن در سیمای شهر و اهمیت آن در برنامه‌ریزی‌شهری ارائه شده است.
1) انجام تحقیقات غنی زیباشناختی وضع موجود سیمای شهری، با استفاده از تحلیل‌های سه‌بعدی.
2) از پیش طراحی سه‌بعدی محلات و شهرک‌های تازه تصویب شده با استفاده از نرم افزار‌های مربوط به طراحی و تحلیل‌های سه‌بعدی
3) اعمال و توجیه ضوابط شهرسازانه روی محلات و شهرک‌های تازه مصوب شده و همچنین کنترل و الزام به اجرای قوانین شهرسازی و معماری توسط کمیته کارشناسی در محدوده‌های مذکور
4) تهیه طرح‌های منطقه بندی ارتفاعی و پهنه بندی تراکم برای شهرها.
5) تهیه مستندات کیفی و راهنما برای بلند مرتبه سازی با توجه به ظرفیت هر شهر.
6) ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان از طریق برقراری تعادل میان ساختمان‌های بلند مرتبه در راستای طراحی شهری پایدار.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
Skyline can be an effective component in explaining the spatial and qualitative features of the urban landscape. Ignoring this important category, as well as not observing the proportion between the height of the wall and the width of the street, leads to the creation of an abnormal appearance and in some cases, excessive confinement in city streets. It is obvious that the streets do not only have a physical dimension, but also represent life and dynamics in communities and cities. Therefore, skyline can be an effective component in improving the quality of the urban landscape.
In this research, the library studies methods and field surveying have been used. ArcScene was used for height simulation and evaluation of the appropriate as well as the required analysis (skyline, skyline graph, etc.). The selected areas in the city were from the new fabric (less than 20 years old), middle fabric (about 50 years old) and old fabric (more than 50 years old). The results obtained from the skyline graph analysis show that the skyline pattern of South Shariati Street (old fabric) with an average of 74.06% has better view of the horizon than Imam Khomeini street with an average of 63.5% and Takhti street with an average of 55.66%. Also, this research explains the reason for the relatively irregular skyline caused by high density sale in Tabriz metropolis, the method of densification and height zoning of that area. The results of 3D analysis show the existence of a direct relationship between the heights of building. In this way, the more proportional the height of the buildings, the more open the space will be, and the wider the passage, the wider the radius of the skyline graph will be.
کلیدواژه‌ها [English]
)