بررسی نقش امنیت در توسعه‌ی گردشگری خارجی در شهر تبریز

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی توریسم، دانشگاه تبریز.

چکیده

گردشگری در دنیای جدید به عنوان صنعتی مهم در امر توسعه‌ی اقتصادی کشورها مدنظر تصمیم‌گیرندگان قرار گرفته است. در راستای تحقق این امر و گسترش آن بدون شک موضوع امنیت یکی از پارامترهای مهم می-باشد که محققان توجه خاصی بدان نموده‌اند؛ از این رو، در تحقیق حاضر به بررسی نقش امنیت در توسعه‌ی گردشگری خارجی پرداخته شده است. نتایج بررسی‌های تحقیق، بیانگر این موضوع است که انواع مختلف امنیت، از جمله، امنیت مالی، اجتماعی و ... و همچنین چگونگی ارایه تصویر از ایران و تبلیغات، بر توسعه گردشگری خارجی در ایران تأثیر دارد. به همین دلیل این تحقیق با هدف شناخت نقش امنیت در تجربه‌ی گردشگری و بازاریابی مسئولان دولت در جهت ایجاد امنیت بیشتر و تبلیغ آن انجام گرفته است. در این تحقیق جهت بررسی نقش امنیت در توسعه‌ی گردشگری خارجی، پرسشنامه محقق ساخته‌ای با 25 معرف و در مقیاس نقطه‌ای طیف لیکرت تهیه و در بین گردشگران خارجی موجود در شهر تبریز پخش شد و شیوه‌ی انتخاب افراد نمونه به ‌صورت نمونه‌گیری تصادفی در دسترس بود و در مدت یک ماه 70 پرسشنامه تکمیل گردید که از این تعداد 65 مورد برای استفاده مناسب بود؛ پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید و با استفاده از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد کمترین مربعات جزیی (PLS-SEM) مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. متغیرهای مدل بررسی نقش امنیت در توسعه‌ی گردشگری خارجی از جمع‌بندی مطالعات پیشین استخراج شد. نتایج مدل بررسی نقش امنیت در توسعه‌ی گردشگری خارجی نشان می‌دهد که عامل امنیت سیاسی با مقدار ضریب مسیر 327/0 بیشترین تأثیر بر عوامل توسعه‌ی گردشگری خارجی را دارد.

تازه های تحقیق

در شکل (4)، که مربوط به خروجی نرم‌افزار Smart-PLS برای مدل بررسی نقش امنیت در توسعه‌ی گردشگری خارجی است؛ دایره‌های موجود، متغیرهای پنهان مدل هستند و اعداد داخل آن‌ها مقدار ضریب تعیین را نشان می‌دهد. مستطیل‌های کوچک نشان‌دهنده‌ی معرف‌ها برای اندازه‌گیری متغیرها است و اعداد بالای آن‌ها مقدار بار بیرونی هر یک از آن‌ها است. اعدادی که بین مسیر متغیرهای اصلی مدل هستند بیانگر ضریب مسیر بین دو متغیر است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های این مدل که در جدول (6)، آورده شده است. در این جدول مقدار P و T و بزرگی رابطه متغیرهای پنهان و ضرایب مسیر وجود دارد. با توجه به کوچک بودن ارزش P در تمام آزمون‌ها فرضیات از 50/0، احتمال قرار گرفتن ارزش T در محدوده معناداری، کوچک‌تر از 05/0 بوده و مقادیر رگرسیون متغیرهای مستقل در پیش‌بینی متغیرهای پنهان به‌طور معناداری در سطح احتمال 95/0 متفاوت از صفر است. در نتیجه تمام فرضیات ذکر‌ شده پذیرفته می‌شوند. در این مدل امنیت سیاسی بیشترین تأثیر بر عوامل توسعه‌ی گردشگری خارجی را دارد. بنابراین نتایج حاصل از تخمین داده‌های جمع آوری شده حاکی از این بود که امنیت اجتماعی، امنیت اقتصادی، امنیت سیاسی، امنیت مالی به طور موثر بر توسعه گردشگری خارجی ایران اثر می گذارند ( فرضیه های یک، دو، سه، چهار) که این مهم با توجه به تحقیقات افرادی همانند خوش فر و همکاران (1392)، رنجبریان و همکاران (1391)، شاهیوندی و همکاران (1390)، هزارجریبی (1390)، اریس انور و همکاران (2012)، آرتوگار (2015)، هال (2008) تأیید می‌شود. بر خلاف نتایج پژوهش‌های پیشین که به نقش امنیت مالی در گردشگری توجه کمتری شده بود نتیجه این پژوهش نشان داد که امنیت مالی نیز به عنوان یکی از زیر شاخه‌های امنیت نقش اساسی در توسعه گردشگری خارجی ایران دارد. جهانگردان کسانی هستند که قرار است امنیت مکان‌های بازدید کرده را در  کشور خودشان به مردمانشان بشناسانند، بنابراین کشور ما باید دید مثبتی از ایمنی و امنیت در ذهن گردشگران بوجود بیاورند. از اینرو کشور ایران تحقیقات بسیاری در حوزه تأثیر امنیت بر توسعه گردشگری خارجی در ایران انجام داده است. تحقیق حاضر نیز با هدف بررسی این موضوع انجام شده است برای این منظور، تحقیقاتی که در این زمینه شکل گرفته اند را انتخاب و به بررسی هر یک پرداخته شد. بررسی‌ها نشان داد که کشور ایران علی‌رغم دارابودن جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی و تاریخی در مقایسه با سایر کشورها جایگاه و سهم مناسب خود را در صنعت گردشگری کسب نکرده است. از عوامل تأثیرگذار بر این موضوع می‌توان به مواردی چون: امنیت، تبلیغات منفی علیه ایران، دخالت‌های دولتی، امور سیاسی و اداری دست و پا گیر و ... اشاره نمود.  گردشگران پیش از ورود به ایران تصویر بدی از امنیت آن داشتند اما بعد از ترک ایران از امنیت آنجا راضی بوده و دیدشان تغییر می‌کرد. این رو، مشخص شد که ارایه وجهه مثبت از ایران نزد افکار عمومی، تأثیر بسیار مهمی در جذب توریست‌ها دارد. در مدل پیشنهادی تحقیق، عواملی که بیشترین نقش را در ارتباط بین امنیت و توسعه گردشگری خارجی در ایران داشتند، مندرج شده است که در مقایسه با تحقیقات گذشته، عوامل نسبتاً بیشتری را مورد بررسی قرار داده و نقش آن‌ها را در نظر گرفته است. با در نظر گرفتن عوامل شناسایی شده در مدل پیشنهادی تحقیق، انتظار می‌رود، با برنامه‌ریزی‌های صحیح در حوزه گردشگری، جوانب مختلف امنیت در ایران برقرار و باعث توسعه صنعت توریست خارجی گردد. زیرا امروزه امنیت، مهم‌ترین و زیربنایی‌ترین اصل در تدوین راهبرد توسعه گردشگری در جهان به شمار می‌رود. علاوه بر این، نتایج تحقیق حاضر و مطالعه منابع و تحقیقات پیشین نشان دهنده این بود که هر چه میزان امنیت در یک مقصد گردشگری بیشتر باشد، تمایل گردشگر به سفر مجدد بیشتر خواهد بود که این امر نشان دهنده تصویر مثبت از مقصد می‌باشد. ولی اگر میزان امنیت در یک مقصد گردشگری کمتر باشد مثلا اگر گردشگران از لحاظ امنیت جانی و مالی و ... احساس امنیت نکنند، از سفر به آن کشور ممانعت می‌کنند و این باعث رکود گردشگری می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Study the Role of Security in the Development of Foreign Tourism in Tabriz City

نویسندگان [English]

  • Abolfazl Ghanbari 1
  • Taha Imanzadeh 2
  • khatereh Abdi 2
1 Professor, Department of Remote Sensing and Geographic Information System, University of Tabriz , Tabriz, Iran
2 M. A. in Geography and Tourism Planning, University of Tabriz.
چکیده [English]

Tourism in the New World has been considered by decision makers as an important industry in the economi development of countries. In order to achieve this and its expansion, the issue of security is undoubtedly one of the importa                 parameters that researchers have paid special attention to; Therefore, in the present study, the role of security in the     development of foreign tourism will be investigated. The results of research studies indicate that different types of     security, including financial, social security, etc., as well as how to present the image of Iran and advertising, affect the development of foreign tourism in Iran. For this reason, recognizing the role of security in the experience of tourism and marketing of government officials in order to create more security and promote it, is very important. In this study, to investigate the role of security in the development of foreign tourism, a researcher-made questionnaire with 25 indicators and a Likert scale was prepared and distributed among foreign tourists in the city of Tabriz. 70 questionnaires were         completed in three weeks, of which 65 were suitable for use; The reliability and validity of the questionnaires were calculated using Cronbach's alpha coefficient and analyzed by structural equation modeling with least squares approach (PLS-SEM). The model variables of the role of security in the development of foreign tourism were extracted from the summary of previous studies. The results show that the factor of political security with a path coefficient of 0.327 has the 
 greatest impact on the factors of development of foreign tourism

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security
  • Minimum Squares (PLS-SEM)
  • Foreign Tourism
  • Tabriz

گردشگری در دنیای امروز به عنوان صنعتی مهم در جهت توسعه‌ی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها به حساب می‌آید. بنابراین برای رونق بخش گردشگری در کشورها نیاز است که دولت‌ها موضوع امنیت را در کشورها اولویت قرار داده و بدان توجه ویژه‌ای نمایند تا تصویری مطلوب از مقصد در ذهن گردشگران ایجاد شود؛ از این رو، در تحقیق حاضر به بررسی نقش امنیت در توسعه‌ی گردشگری خارجی پرداخته شده است. نتایج بررسی های تحقیق، بیانگر این موضوع است که انواع مختلف امنیت، از جمله، امنیت مالی، اجتماعی و ... و همچنین چگونگی ارایه تصویر از ایران و تبلیغات، بر توسعه گردشگری خارجی در ایران تأثیر دارد. به همین دلیل این تحقیق با هدف شناخت نقش امنیت در تجربه‌ی گردشگری و بازاریابی مسئولان دولت در جهت ایجاد امنیت بیشتر و تبلیغ آن انجام گرفته است. در این تحقیق جهت بررسی نقش امنیت در توسعه‌ی گردشگری خارجی، پرسشنامه محقق ساخته‌ای با 25 معرف و در مقیاس نقطه‌ای طیف لیکرت تهیه و در بین گردشگران خارجی موجود در شهر تبریز پخش شد و شیوه‌ی انتخاب افراد نمونه به ‌صورت نمونه‌گیری تصادفی در دسترس بود و در مدت یک ماه 70 پرسشنامه تکمیل گردید که از این تعداد 65 مورد برای استفاده مناسب بود؛ پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید و با استفاده از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری با رویکرد کمترین مربعات جزیی (PLS-SEM) مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. متغیرهای مدل بررسی نقش امنیت در توسعه‌ی گردشگری خارجی از جمع‌بندی مطالعات پیشین استخراج شد. نتیجه‌ی بدست آمده از بررسی مدل نقش امنیت در توسعه‌ی گردشگری خارجی نشان می‌دهد که عامل امنیت سیاسی با مقدار ضریب مسیر 327/0 بیشترین تأثیر را بر عوامل توسعه‌ی گردشگری خارجی دارد

احمدزاده، حسن، داداش پور مقدم، مجید، ولی زاده، رضا. (1401). استراتژی احیای گردشگری شهری برای دوران پس از همه گیری ویروس کرونا مبتنی بر رویکرد مدل سازی مکانی، نشریه علمی جغرافیا و برنامه ریزی، سال 26، شماره 82، زمستان 1401، ص5.
اسفندیار، کوروش، شریفی تهرانی، محمد و شفیعی عربی، محمدعلی. ( 1393 ). نقش امنیت در ایجاد تصویر ذهنی گردشگران خارجی از مقصد ایران، اولین همایش بین‌المللی علمی راهبردی توسعه گردشگری جمهوری اسلامی ایران، چالش‌ها و چشم‌اندازها.
پاشاپور، ابراهیم. (1392). ارزیابی توزیع فضایی میادین میوه و تره‌بار با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS مطالعه موردی شهر تبریز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری، دانشگاه تبریز، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، استاد راهنما: رحیم حیدری چیانه.
تیموری، راضیه. کرمی، فریبا و امین صفدری مولان. (1393). عوامل مؤثر بر گردشگری مکان‌های تاریخی شهری، نمونه موردی: بازار تاریخی کلان‌شهر تبریز، گردشگری شهری، دوره 1، شماره 1، صص 78-63.
جهانبخش، سعید. (1377). ارزیابی زیست اقلیم انسانی تبریز و نیازهای حرارتی ساختمان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 13، شماره 48.
خوش‌فر، غلام رضا، اسفندیان، آزیتا و رحمانی، مریم. (1392). بررسی احساس امنیت فردی و اجتماعی از دیدگاه گردشگران و عوامل مؤثر بر آن؛ مطالعه ی موردی: گردشگران منطقه ی گردشگری ناهارخوران و النگدره ی شهر گرگان، مجله ی برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، سال دوم، شماره 6، صص 181 – 202.
رضایی، محمدرضا، مرادی رمقانی، رضا. (1401). سنجش تأثیر عملکرد مولفه های امنیت مقصد های گردشگری بر رضایتمندی گردشگران خارجی در راستای توسعه پایدار صنعت گردشگری کلانشهر شیراز، نشریه جغرافیا و پایداری محیط دوره 12، شماره 4، پاییز 1401، صص22-1
رنجبریان، بهرام، خزایی پول، جواد و بالویی جام خانه، هادی. (1391). تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای گردشگری خارجی استان اصفهان با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، برنامه ریزی و توسعه گردشگری، دوره 1، شماره1،  از صص 34-13.
سلطانی، علیرضا. (1387). آسیب‌شناسی الگوهای رایج شهرسازی در ایران با تأکید بر طرح‌های توسعه شهری، مطالعه طرح جامع شهر تبریز، رساله دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی.
شاهیوندی، احمد، رییسی وانانی، رضا و سلطانی، مرضیه. (1390). تأثیر امنیت روانی و اجتماعی بر جذب گردشگران خارجی (نمونه موردی گردشگران خارجی وارد شده به شهر اصفهان در سال 1389) فصلنامه نظم و امنیت انتظامی، شماره 1، سال 4، صص 165-137.
صادقلو، طاهره و یار احمدی، میترا. (1399). بررسی تاثیر حضور گردشگران بر سلامت اجتماعی جوامع میزبان (مطالعه موردی: روستاهای نمونه گردشگری شهرستان بینالود)، دوفصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری، سال 9، شماره 17، بهار و تابستان 1400، صص. 352-321.
 صادقی عمروآبادی، بهروز، گوگردچیان، احمد، شهبازی، نجفعلی و سیفی کفشگری، محسن. (1393). اثرات امنیت اقتصادی بر توسعه گردشگری ایران، نشریه مطالعات و سیاست اقتصادی، جلد 10، شماره2، 171-198.
صالحی، فریبا. (1396).بررسی تأثیر مدیریت بازاریابی مقصد بر تعدیل فصلی بودن گردشگری، مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی گردشگری، دانشگاه تبریز، دانشکده برنامه‌ریزی و علوم محیطی، استاد راهنما: مریم بیاتی خطیبی.
صدیقه کیانی، سلمی و مهرابی، علی. (1396). شناسایی عوامل موثر بر امنیت گردشگری و نقش آن در رضایت، وفاداری و جذب گردشگران (نمونه موردی: گردشگران اصفهان)، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، دوره 8، شماره 52، صفحه 229-266.
صیدایی، سیداسکندر و هدایتی مقدم، زهرا. (1389). نقش امنیت در توسعه گردشگری، علوم اجتماعی، دوره  4، شماره  8، از صفحه 110-97.
فرمانی، مهدی، غفاری، محمد، شفیعی، نوید و زندی نسب، مصطفی. (1399). شناسایی و اولویت بندی ابعاد کیفیت تجربه گردشگر از دیدگاه گردشگران خارجی سفر کرده به شهر شیراز، دوفصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری، سال 9، شماره 17، بهار و تابستان 1400، صص. 378-353.
قنبری، ابوالفضل. (1397). سنجش ظرفیت برد اجتماعی گردشگری در کلیبر، نشریه علمی – پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال22، شمارخ 65، صص22-1.
قنبری، ابوالفضل، کرمی، فریبا، ایمان زاده، طاها. (1401). ارزیابی موانع گردشگری پزشکی تبریز، فصلنامه گردشگری شهری، دوره 9، شماره 2، صص 39-27.
کلهر، رضا، 1388، درآمدی بر امنیت انتظامی، انتشارات سازمان تحقیقات و مطالعات ناجا.
متقی، سمیرا، صادقی، محمد و دلالت، مراد. (1395). نقش امنیت در توسعة گردشگری بین‌المللی (نمونة موردی: گردشگران خارجی شهر یزد)، گردشگری شهری، دورة 3، شمارة 1، صص 77-91.
منصوری مؤید، فرشته، یاوری و گهر، فاطمه. (1397). تاثیر امنیت اجتماعی بر تصویر ذهنی گردشگران خارجی از ایران: بررسی نقش تجربه ، ارزش‌ها و نگرش‌ها، فصلنامه انجمن علوم مدیریت ایران، 13(50)، صص 134-158.
وفادار، حدیث. (1396). بازنمایی و تبیین نقش امنیت در جذب گردشگران (نمونه موردی گردشگران ورودی به شهر کرمان)، فصل نامه علمی - تخصصی دانش انتظامی، سال 8، شماره 21، صص 123-160.
 هزارجریبی، جعفر. (1390). احساس امنیت اجتماعی از منظر توسعه گردشگری، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، سال 22، شماره پیاپی 42، شماره 2، صص 121 – 143.