تأثیر آموزش مبتنی بربازی (GBL) در آموزش نقشه خوانی جغرافیا برانگیزش تحصیلی دانشجومعلّمان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

عضوهئیت علمی گروه جغرافیای دانشگاه فرهنگیان

چکیده

این پژوهش با این هدف انجام پذیرفت تا اثربخشی آموزش مبتنی بربازی را در تعلیم نقشه خوانی بر انگیزش تحصیلی دانشجویان آموزش ابتدایی دربخش نقشه خوانی جغرافیایی در دانشگاه فرهنگیان بررسی نماید.چراکه اعتقاد براین است که هرقدرجذابیت وگیرایی آموزش بیشتر باشد تداوم اثرگذاری درعرصه علمی به خصوص حوزه های برنامه ریزی در جغرافیا بالاتر خواهدبود. روش تحقیق از نوع نیمه تجربی به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمایش وکنترل می باشد. که در آن چهار کلاس(2کلاس ازپسران و2کلاس ازدختران) به صورت نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادقی در دو گروه آزمایش و کنترل جای گرفتند. برای گروه آزمایش 6جلسه بسته آموزشی مبتنی بربازی درنظرگرفته واجراشد و در این مدت گروه کنترل به روش سنتی آموزش دیدند. هر دو گروه قبل و بعد از مداخله با استفاده از آزمون محقق ساخته درس نقشه خوانی و پرسشنامه انگیزش تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل کواریانس یکراهه و چندراهه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه کنترل در انگیزش تحصیلی (انگیزش درونی وبیرونی) تفاوت معنی دار وجود دارد. نتایج این تحقیق اثربخشی روش آموزش مبتنی بربازی را بر انگیزش تحصیلی دانشجومعلمان مورد تایید قرار داد.

تازه های تحقیق

نتایج تحقیق نشان داد که آموزش  آموزش مبتنی بربازی در افزایش انگیزش تحصیلی فراگیران در درس آموزش مطالعات اجتماعی(بخش نقشه خوانی) موثر است. آموزش مبتنی بربازی رویکرد نوآورانه ای در یادگیری است که بسیاری از استراتژی های مهم برای موفّقیت در قرن بیست و یکم را آموزش می دهد. فراگیران یادگیری خود را از طریق پرس و جو، همچنین کار مشترک برای تحقیق و ایجاد پروژه هایی که منعکس کننده دانش آنها باشد، هدایت می کنند. فراگیران در یادگیری مبتنی بربازی، مهارت های تازه و ماندگار را کسب می کنند که باعث تبدیل شدن فراگیران به افراد توانمند در زمینه  برقراری ارتباط و حلّ حرفه ای مسأله می شود  (بل [1]، 2010 ). آموزش مبتنی بربازی باعث افزایش انگیزه و درگیری فعّال فراگیران در یادگیری می شود. شاخص های پیش آزمون های انگیزش تحصیلی در دو گروه آزمایش وکنترل با انحراف معیار01/11در انگیزش درونی و85/7 در انگیزش بیرونی در گروه آزمایش و با انحراف معیار 25/9در انگیزش درونی و09/6 در انگیزش بیرونی گروه کنترل،نشان از عدم تفاوت قابل ملاحظه می باشد.همچنین در شاخص های توصیفی پس آزمون انگیزش تحصیلی در دو گروه آزمایش وکنترل نشان داد در انگیزش درونی گروه آزمایش  باانحراف معیار57/11  وگروه کنترل با انحراف معیار04/11ودر انگیزش بیرونی در گروه آزمایش با انحراف معیار 28/7 ودر گروه کنترل با انحراف معیار 99/5، تفاوت قابل ملاحظه ای وجود دارد،که در پیش آزمون همانطورکه گفته شد این تفاوت قابل ملاحظه نبود.درضمن نتایج آزمون باکس در مولفه های انگیزش تحصیلی با معنا داری61/.ونتایج آزمون تحلیل چند متغیره با معنا داری232/.وبا کنترل پیش آزمون وسطوح معناداری همه آزمون ها، بین افراد گروه آزمایش وکنترل حداقل از لحاظ یکی از متغییر های وابسته تفاوت معناداری وجود دارد وبنابراین می توان گفت آموزش مبتنی بر بازی بر انگیزش های تحصیلی در یادگیری دانشجویان در یادگیری دانشجویان مورد مطالعه موثر بوده است.

تأثیرگذاری آموزش مبتنی بر بازی  هم در مورد هیجانات مرتبط با کلاس و هم هیجانات مرتبط با یادگیری مشاهده شد.اگرچه انگیزش های تحصیلی به دلیل تأثیر بر بهزیستی، کیفیت یادگیری،  پیشرفت تحصیلی و تعامل اجتماعی در کلاس مهم تلقی می شوند، آموزش مبتنی بربازی در مقایسه با روش تدریس سنّتی که تنها مهارت های شناختی را ارزیابی می کند، مهارت های شناختی و هیجانی - اجتماعی را ارزیابی می کند. همچنین، از طریق روش تدریس یادگیری مبتنی بر بازی، دانشجویان می توانند با راهنمایی اساتید خود باهم همکاری و تعامل داشته باشند و از  تفکّر انتقادی خود استفاده کنند.

پیشنهادهای کاربردی

1)با توجه به امکان بهبود پیشرفت تحصیلی با استفاده از  آموزش مبتنی بربازی پیشنهاد می‌شود، اجرای این کلاسها توسط دانشگاه برای همه دانشجویان مورد توجه قرار گیرد.

2)همچنین نتایج نشان داد که  آموزش مبتنی بربازی می تواند موجب بهبود انگیزش تحصیلی کلاسی و یادگیری شود. در این راستا پیشنهاد می شود،مسئولان حوزه آموزشی در جهت سیاست گذاری برای تغییر شیوه تدریس سنّتی اقدام نمایند.

3)ارائه دروس مرتبط به جغرافیا وبه خصوص بحث نقشه خوانی به معلمان جغرافیا وعدم تدریس این دروس توسط معلمان غیر تخصصی.

[1]- Bell

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Effect of game-based learning (GBL) in teaching geography map reading on the academic motivation of student teachers

نویسنده [English]

  • javad hajializadeh
Scientific member of the Geography Department of Farhangian University
چکیده [English]

This study was conducted with the aim of investigating the effectiveness of game-based education in teaching map reading on the academic motivation of primary education students in the geographic map reading department at Farhangian University. The research method is semi-experimental in the form of pre-test and post-test with experimental and control groups. In which four classes (2 classes of boys and 2 classes of girls) were selected as available samples and placed in two experimental and control groups. For the experimental group, 6 sessions of a game-based educational package were considered and during this time, the control group was trained in the traditional way. Both groups were evaluated before and after the intervention using a researcher-made test of map reading and academic motivation questionnaire. The obtained data were analyzed using one-way and multi-way analysis of covariance. The results showed that there is a significant difference between the experimental group and the control group in academic motivation (internal and external motivation). The results of this research confirmed the effectiveness of the game-based teaching method on the academic motivation of student teachers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Game-based education
  • academic motivation
  • map reading
  • geography

این پژوهش با این هدف انجام پذیرفت تا اثربخشی آموزش مبتنی بربازی را در تعلیم نقشه خوانی بر انگیزش تحصیلی دانشجویان آموزش ابتدایی دربخش نقشه خوانی جغرافیایی در دانشگاه فرهنگیان بررسی نماید.چراکه اعتقاد براین است که هرقدرجذابیت وگیرایی آموزش بیشتر باشد تداوم اثرگذاری درعرصه علمی به خصوص حوزه های برنامه ریزی در جغرافیا بالاتر خواهدبود.از طرفی تدریس درس جغرافیا به خصوص حوزه هایی مثل نقشه خوانی توسط معلمان غیر تخصصی نیز مزید بر علت وکاهش جذابیت این درس می شود. روش تحقیق از نوع نیمه تجربی به صورت پیش آزمون و پس آزمون با گروه  آزمایش وکنترل می باشد. که در آن چهار کلاس(2کلاس ازپسران و2کلاس ازدختران) به صورت نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادقی در به تعداد182نفردو گروه آزمایش90نفر و کنترل92نفر ازدانشجویان دانشگاه فرهنگیان تبریزجای گرفتند. برای گروه آزمایش 6جلسه بسته آموزشی مبتنی بربازی درنظرگرفته واجراشد و در این مدت گروه کنترل به روش سنتی آموزش دیدند. هر دو گروه قبل و بعد از مداخله با استفاده از آزمون محقق ساخته درس نقشه خوانی و پرسشنامه انگیزش تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل کواریانس یک طرفه و چندطرفه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بین گروه آزمایش و گروه کنترل در انگیزش تحصیلی (انگیزش درونی وبیرونی) تفاوت معنی دار وجود دارد. نتایج این تحقیق اثربخشی روش آموزش مبتنی بربازی را بر انگیزش تحصیلی دانشجومعلمان مورد تایید قرار داد.

  • افضل نیا، محمدرضا (1387)؛ کودکان در هزاره سوم و نقش تلویزیون در یادگیریهای اجتماعی؛ مجله رشد آموزش مشاور مدرسه. فصل زمستان، 10، 13-15.
  • بدری،سیدعلی؛انبارلو،مسعود؛ملک جعفریان،زهرا()1395،نقش میزان آگاهی دهیاران ارافزایش ومقررات در ارتقاءمدیریت مطلوب روستایی،نشریه علمی-پژوهشی جغرافیا وبرنامه ریزی،22(66)،:67-94
  • بلادپس،علی(1391).اصول نقشه خوانی،تبریز،انتشارات آشینا
  • رحیمی، ویدا، حیدری، مریم، نعیمی، سمانه، و مرادبیگی، خدیجه. (1400). اثربخشی آموزش داروشناسی به صورت هدف دار و مبتنی بر بازی بر نمرات داروشناسی دانشجویان پرستاری. حیات، 27(1 )، 72-83. https://sid.ir/paper/526783/fa
  • درتاج، فریبرز، ( 1392) مقایسه ی تأثیر دو روش آموزش به شیوه ی بازی و سنّتی بر انگیزه و پیشرفت تحصیلی ریاضی دانش آموزان، مجله روانشناسی مدرسه، 1(1) .31-61.
  • دهکردی، میترا( 1392) بنیاد پداگوژی بازی های بومی و محلّی ایرانی و اهمیت آنها در گسترش ابعاد جسمانی و روانی دانش آموزان دوره ابتدایی.فصلنامه مشاوره شغلی و سازمانی.5(14)،66-83.
  • رنجبرفرد،مینا ؛زندوکیلی،مهشید(1400).مقایسه ارزشیابی سه روش آموزش مبتنی بر بازی،آموزش از طریق کار با نرم افزار تخصصی وآموزش سنتی از منظر دانشجویان.نشریه علمی فناوری،آموزشی15(4).647-635
  • -رستگار، عباس علی، و توکلی، حامد. (1401). شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر اثربخشی آموزش کارکنان مبتنی بر بازی وارسازی (گیمیفیکیشن). مدیریت منابع انسانی پایدار، 4(6 )، 245-267. https://sid.ir/paper/1035190/fa
  • روستایی،شهریور؛فرجی صومعه،مینا؛قربانی،رسول(1398). تحلیلی بر سبک زندگی مسکونی و الگوی سکونت شهری با تأکید بر رضایت، انتخاب و ترجیح )مطالعه موردی: کلانشهر تبریز(،نشریه علمی-پژوهشی جغرافیا وبرنامه ریزی،26،(82)،:113-124
  • -شریفی،رسول؛ایران نژاد،ناهید.(1399).بررسی اثربخشی روش تدریس مبتنی بر کارت های بازی درآموزش تلفیقی جغرافیا،نشریه پویش در آموزش علوم انسانی، 19،29-37.
  • شورای عالی آموزش وپرورش(1391)برنامه درسی ملّی،تهران،وزارت آموزش وپرورش
  • شورای عالی برنامه ریزی آموزشی(1395)برنامه درسی دوره کارشناسی رشته آموزش جغرافیا،وزارت علوم،تحقیقات وفناوری
  • عزیزان،عباس(1401)آموزش جغرافیا وهویّت ملّی تحلیلی برجایگاه هویّت ملّی درکتاب جغرافیای ایران،پایه دهم، نشریه پویش درآموزش علوم انسانی دانشگاه فرهنگیان،123،27-133.
  • فلاحیان، ناهید آرام محمدباقر؛ نادری مریم؛ احمدی آمنه( 1391)؛ روش آموزش مطالعات اجتماعی. تهران: شرکت چاپ و نشر کتا های درسی ایران چاپ دوم
  • نقیلو، جمشید؛ستاری،حسن؛ پاکدل، محمدرضا؛ اکبری نامدار،شبنم(1401)،بررسی میزان تاب آوری اجتماعی-فرهنگی ونهادی-سازمانی درمحلات شهرزنجان،نشریه علمی جغرافیا وبرنامه ریزی، 26،(82): 265-251
  • نصیری، نلین(1402).آموزش و یادگیری مبتنی بر بازی.چهارمین دانش پداگوژی محتوا در آموزش ابتدایی .زنجان.دانشگاه فرهنگیان