تحلیلی بر اثرات سرمایه اجتماعی در اخلاق زیست محیطی روستاییان مطالعه موردی: دهستان چایپاره بالا؛ شهرستان زنجان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسنده

هیئت علمی دانشگاه زنجان

2-3

چکیده

چکیده    
امروزه بروز بحران­های زیست محیطی ناشی از دخالت بی­رویه انسان باعث شده است اندیشه­های مربوط به نحوه تعامل انسان با محیط و از جمله مفهوم اخلاق و جایگاه آن در حفظ و بهره­برداری بهینه از محیط زیست مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته و ضرورت ارزیابی مواضع کنونی انسان نسبت به طبیعت با توجه به ابعاد اخلاقی و معنوی مورد تأکید قرار گیرد. تحقیق حاضر به تحلیل اثرات سرمایه اجتماعی در اخلاق زیست محیطی روستائیان پرداخته است. نوع تحقیق، کاربردی و ماهیت و روش آن توصیفی - تحلیلی می­باشد. روش گردآوری اطلاعات به­صورت کتابخانه­ای و میدانی (پرسشنامه) و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمارهای توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (کای دو و رگرسیون خطی) صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق، روستاهای دهستان چایپاره بالای شهرستان زنجان است که در سرشماری سال 1390 دارای 15022 نفر جمعیت و در قالب 3584 خانوار بوده است. واحد تحلیل، خانوارهای روستایی ساکن در این دهستان می­باشند، به­منظور سازگاری درونی و پایایی پرسشنامه گویه­های طرح شده از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده که مقدار آن 86/0 درصد به­دست آمد. نتایج تحقیق نشان­دهنده وجود تفاوت معنادار آماری میان متغیر وابسته اخلاق زیست محیطی و متغیر مستقل سرمایه اجتماعی است. بررسی­های پژوهش حاضر نشان می­دهد براساس سرمایه اجتماعی، تفاوت معناداری در میزان اخلاق زیست­محیطی روستایی به دست آمده و جهت این رابطه نیز مثبت برآورد شده است که نشان­دهنده وجود رابطه مستقیم می­باشد. براین اساس می­توان گفت که با افزایش سرمایه اجتماعی، میزان اخلاق زیست محیطی نیز افزایش پیدا می­کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the effects of social capital in environmental ethics villagers A Case Study: Chaypareh Bala district, Zanjan Township

نویسنده [English]

  • Manije Ahmadi
Assistant Professor of Zanjan University
چکیده [English]

Now a day, environmental crisis resulting from uncontrolled human intervention has caused ideas on human interaction with the environment and also the concept of ethics and its importance in the preservation and optimal utilization of the environment considered by researchers. Due to this, the need of evaluation of the current human approaches towards nature regarding moral and ethical aspects will be emphasized. The existing study was conducted to analyze the effects of social capital in rural environmental ethics. Type of research is applied and its nature and method is Descriptive-Analysis. Data collection method is library and fieldwork (questionnaire) and data analysis was done by using descriptive (mean, standard deviation) and inferential statistics (chi-square and linear regression). Population of The study were, Chaypareh Bala villagers of Zanjan city: 15022 people inhabitants in 3584 households in the 1390 census. Analysis Unit is rural households who are living in the village, in order to plan internal consistency and reliability of indicators, Cronbach's alpha coefficient was 0.86. The results indicate, there is a statistically significant difference among independent variable social capital and dependent variable environmental ethics. Investigations of existing study show, based on social capital a significant difference obtained in rural environmental ethics and there is a direct relationship between them. So, we can say that with increase social capital, the environmental ethics increase too.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social capital"
  • "Environmental ethics "
  • " Sustainable development"
  • " Chaypareh Bala"
  • "Zanjan

مراجع

ـ ازکیا، مصطفی و ایمانی، علی (1387)، «توسعه پایدار روستایی»، تهران، انتشارات اطلاعات.
ـ ازکیا، مصطفی و غ‍لام‍رض‍ا غ‍ف‍اری (1383)، «ت‍وس‍ع‍ه‌ روس‍ت‍ای‍ی‌ ب‍ا ت‍أک‍ی‍د ب‍ر ج‍ام‍ع‍ه‌روس‍ت‍ای‍ی‌ ای‍ران»، ت‍ه‍ران‌: ن‍ش‍رن‍ی‌.
ـ امین­زاده، بهناز (1381)، «جهان­بینی دینی و محیط زیست: درآمدی بر نگرش اسلام به طبیعت»، محیط­شناسی، سال 28، شماره 30، صص 106-97.
ـ بنسون، جان (1382)،« اخلاقمحیطزیست: مقدماتومقالات»، ترجمه: عبدالحسین وهاب­زاده، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
ـ بیدهندی، محمد و محسن شیرمحمدی (1389)، «اخلاق زیست محیطی در حکمت متعالیه»، فصلنامهاخلاقپزشکی، سال چهارم، شماره یازدهم، صص 128-107.
ـ حدادی، محسن (1390)، «مبانی اخلاق زیست محیطی در ادیان»، ماهنامهپژوهشیاطلاعاتحکمتو معرفت، شماره 3، صص 28-25.
ـ حقیقتیان، منصور و همکاران (1391)، «تأثیر رفتارهای اجتماعی زیست محیطی برتوسعه اجتماعی»، مجلهمطالعاتتوسعهاجتماعیایران، سال پنجم، شماره اول، صص 142-136.
ـ حقیقتیان، منصور (1393)، «تحلیلی بر رفتار زیست­محیطی شهروندان اصفهان و عوامل موثر بر آن»،  مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، شماره 23، صص 144-133.
ـ خاوری، زهرا و مرضیه خاوری (1390)، «بررسی تاثیر شاخص های سرمایه اجتماعی بر وضعیت اقتصادی محله؛ مطالعه موردی: محله طلاب»، فصلنامه مدیریت شهری، ویژه­نامه بهار و تابستان ص 291-276.
ـ خمر، غلامعلی؛ اسماعیل­زاده کواکبی، علی و علی براتپور (1390)، «ارزیابی توزیع فضایی سرمایه اجتماعی در سطح مناطق شهری با استفاده از تکنیک TOPSIS و GIS، مطالعه موردی: شهر قوچان»، مجله مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، سال اول، شماره 4.
ـ دهخدا (1388)، «لغتنامهدهخدا، ویرایشاول»، انتشارات دانشگاه تهران، مدخل­های عرف، قانون، اخلاق و دین.
ـ رابینسون دیو، گارات کریس (1380)، «اخلاق: قدماول»، ترجمه: علی­اکبر عبدل­آبادی، انتشارات شیرازه، تهران.
ـ شاهکوهی، علیرضا ()، «بررسی عوامل موثر بر آگاهی­های زیست محیطی روستاییان (مطالعه موردی: دهستان جاغرق در شهرستان بینالود)»، مجله پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، شماره 9، صص 85-95. 
ـ شایان، سیاوش، تقی­لو، علی­اکبر و علی­اکبر عنابستانی (1390)، «بررسی و تحلیل عوامل بازدارنده مشارکت مردم در توسعه روستایی با تأکید بر روش تفکر عقلایی (نمونه موردی دهستان سنبل آباد)»، نشریه جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 16، شماره 38، صص100-75.
ـ عابدی سروستانی، احمد (1386)، «ماهیت و دیدگاه­های اخلاق زیست محیطی با تأکید بر دیدگاه اسلامی»، فصلنامهاخلاقدرعلوموفنّاوری، سال دوم، شماره­های 1 و 2، صص 79-59.
ـ فیلد،جان (1386)، «سرمایه اجتماعی»، ترجمه غلامرضا غفاری، تهران، انتشارات کویر.
ـ محقق داماد, سیدمصطفی، (1380)، «الهیات محیط­زیست»، نامهفرهنگستانعلوم، شماره 17، صص 30-7.
ـ محمدزاده، رحمت (1392) «بررسی جایگاه طبیعت در مدرنیته و چالش­های رودررو با تأکید بر شهرهای ایران»، نشریه جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 18، شماره 48، صص 278-245.
ـ نجارزاده، رضا و همکاران (1387)، «شکل­گیری نظام­های اقتصادی بر مبنای اخلاق اسلامی و اخلاق سرمایه­داری»، دوفصلنامه علمیپژوهشی جستارهایاقتصادی، شماره 10، صص 37-7.
ـ نقدی، اسدالله؛ محمدپور، احمد و علی سوری (1389)، «سرمایه اجتماعی و نقش آن در فعالیت­های اقتصادی با نگاهی به استان همدان»، مجله جامعه­شناسی کاربردی، سال 21، شماره پیاپی40، صص177.
-Barr, S. (2007), “Factors Influencing Environment Attitudes and Behaviors: A U.K. Case Study of Household Waste Management”, Journal of Environment and Behavior, 39(4), PP.435-473.
Bookchin M. (1995), “What is social ecology? In: Sterba J P, Editor. Earth Ethics”, Prentice Hall, London; 1995, PP.245-259.
-Bourdeau P (2004), “The man-nature relationship and environmental ethics”, Journal of Environmental Radioactivity, 72: PP.9-15.
-Dwivedi, O.P. (2001), “Satyagraha for conservation: Awakening the spirit of Hinduism. In: Pojman L, Editor, Environmental Ethics: Reading in Theory and Application, Thomson Learning, London 2001, PP.250-256.
-Jenkins TN (1998), “Analysis, economics and the environment: A case of ethical neglect”, Ecological Economics, 1998; 26: PP.151-163.
-Key, A. (2005), “Societal, The social Economy and community”, Development Journal Advance Access Publication.
-Leopold A. (2001), “Egocentrism: The land ethic. In: Pojman L, Editor, Environmental Ethics: Reading in Theory and Application”, Thomson Learning, London, PP. 119-126.
-Moltmann, J. (2003), “Science and Wisdom”, Translated by Kohl M. SCM Press, London, PP. 26-29.
-Naess, A (2001), “The shallow and the deep, long-range ecological movement, In: Pojman L, Editor. Environmental Ethics: Reading in Theory and Application”, Thomson Learning, London; 2001, pp. 147-149.
-Nelson, MP (2004), “Encyclopedia of World Environmental History”, Rutledge, New York. Vol.1, PP.445-449.
-Oughton, D. (2003), “Protection of the environment from ionizing radiation: Ethical issues”, Journal of Environmental Radioactivity, 2003; 66: 3-18.
-Pojman LP. (2001), “Ecofeminism and deep ecology, In: Pojman LP, Editor. Environmental Ethics: Reading in Theory and Application, ThomsonLearning, London, PP.189.
-Portes, Alejandro (1998), “Social capital:its origins and applications in modern sociology”, Annual Review of Sociology, 24, 1-25.
-Putnam, R.D. (2000), “Bowling Alone. The collapse and revival of American community”, New York: Simon and Schuster.
-Rshm, SMK. (2000), “Care for Creation: Human Activity and the Environment, Libreria Editrice Vaticana, Vatican City, PP.109.
-Sabatini, F. (2008), “Social capital and the labour market”, Mpra No G582.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار