برنامه ریزی روستایی
علی اکبر عنابستانی؛ محمد جوانشیری؛ ام البنین هراتی
دوره 23، شماره 70 ، اسفند 1398، ، صفحه 249-277
چکیده
امروزه طرح هادی روستایی مهمترین ابزار مدیریت توسعه روستایی در ایران است. با گذشت بیش از سه دهه از شروع اجرای اینگونه طرحها در نواحی روستایی کشور، لازم است بدانیم که اجرای اینگونه طرحها چه نتایجی به خصوص در ابعاد فیزیکی- کالبدی برای فضاهای روستایی کشور به همراه داشته است. این نوشتار جهت بررسی نتایج فیزیکی-کالبدی طرح به بحث کاربریهای ...
بیشتر
امروزه طرح هادی روستایی مهمترین ابزار مدیریت توسعه روستایی در ایران است. با گذشت بیش از سه دهه از شروع اجرای اینگونه طرحها در نواحی روستایی کشور، لازم است بدانیم که اجرای اینگونه طرحها چه نتایجی به خصوص در ابعاد فیزیکی- کالبدی برای فضاهای روستایی کشور به همراه داشته است. این نوشتار جهت بررسی نتایج فیزیکی-کالبدی طرح به بحث کاربریهای پیشنهادی پرداخته و در این زمینه به ارزیابی میزان تحققپذیری کاربریهای پیشنهادی، و در ادامه میزان انطباق این کاربریها را در مرحله اجرای طرح با نقشه کاربریهای مصوب این طرحها را در روستاهای شهرستان خواف مورد توجه قرار داده است. برای برآورد میزان تحققپذیری کاربریهای پیشنهادی طرحهای هادی روستایی از مقایسه نقشه پیشنهادی مصوب روستاهای مورد مطالعه در سالهای 80-82 و نقشه وضع موجود آنها در سال جاری (1392) استفاده شده است. روش تحقیق در این مطالعه توصیفی- تحلیلی است که برای گردآوری اطلاعات از روشهای میدانی و اسنادی استفاده شده و نیز تهیه و تحلیل کلیه نقشهها با استفاده از نرمافزار ArcGIS انجام گرفته است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که بیشترین درصد تحققپذیری مربوط به کاربری ورزشی با 8/87 درصد و کمترین مربوط به کاربری فضای سبز با 1/12 درصد میباشد. همچنین کمترین میزان انطباق یافتگی در بین کاربریهای پیشنهادی مربوط به روستای سده با 8/71 درصد انطباق و بیشترین مربوط به روستای خرگرد با 3/99 درصد میباشد. در زمینه اجرایی شدن کاربریهای پیشنهادی، با توجه به تحقق تنها 53 درصد مساحت کاربریها میتوان نتیجه گرفت که تحققپذیری کاربریهای پیشنهادی در این روستاها ضعیف بوده اما همین میزان مساحت اجرا شده با کاربریهای نقشه پیشنهادی انطباق لازم را داشته است.
برنامه ریزی روستایی
علی اکبر عنابستانی؛ لیدا علیزاده
دوره 23، شماره 67 ، اردیبهشت 1398، ، صفحه 223-243
چکیده
تحقق سلامت، مستلزم محیطی سالم و بسترهای مناسب اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی است به طوری که شناخت ماهیت و ابعاد سلامت و عوامل شکل دهنده و مؤثر بر آن از یک سو و اقدام برای ارتقای آن در نواحی روستایی از سوی دیگر و در نهایت رهایی از دور تسلسل فقر اهمیتی انکار ناپذیر است که میتواند نقش مهمی در پایداری مناطق ...
بیشتر
تحقق سلامت، مستلزم محیطی سالم و بسترهای مناسب اجتماعی - فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی است به طوری که شناخت ماهیت و ابعاد سلامت و عوامل شکل دهنده و مؤثر بر آن از یک سو و اقدام برای ارتقای آن در نواحی روستایی از سوی دیگر و در نهایت رهایی از دور تسلسل فقر اهمیتی انکار ناپذیر است که میتواند نقش مهمی در پایداری مناطق روستایی و افزایش سطح سلامت روستاییان داشته باشد. با توجه به اهمیت این موضوع، تحقیق حاضر با هدف رابطه سنجی فقر و میزان مراجعه روستاییان به مراکز بهداشتی، درمانی به صورت مطالعه موردی در مراکز درمانی شهر سبزوار انجام شده است. در این تحقیق نمونه ای مشتمل بر 140 نفر از روستاییان مراجعه کننده به بیمارستانها و مراکز درمانی شهر سبزوار به شیوه تصادفی و در دسترس انتخاب و تعداد 100 نفر از آزمودنی ها، پرسشنامه مذکور را تکمیل نمودند. برای شناسایی عوامل مؤثر 33 متغییر در قالب 4 شاخص عوامل تأثیرگذار وارد بحث شده اند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش همبستگی، و به منظور همسانی درونی از ضرایب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد بین فقر روستایی و میزان مراجعه به مراکز درمانی شهرستان سبزوار رابطه معنا داری با سطح همبستگی 0.729 و سطح معناداری (0.000) وجود دارد و همچنین نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد؛ بین متغیر مراجعه به مراکز درمانی و سایر شاخصها رابطه معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها، حاکی از آن است که تمامی شاخصها نسبت به متغیر مراجعه به مراکز درمانی دارای رابطه معناداری میباشند.
علی اکبر عنابستانی؛ محمدشفیع صادقی بوگر
دوره 19، شماره 53 ، مهر 1394، ، صفحه 227-252
چکیده
در ایران با وجود سابقه زیاد در زمینه پیدایش سکونتگاههای روستایی، مسأله مالکیت در ادوار مختلف تأثیرات زیادی را بر جوامع روستایی بر جای گذاشته است، اما با اجرای طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی امید میرود که این نابهسامانیها حداقل در حوزه بافت کالبدی روستا کاهش پیدا نماید. ناحیه مورد مطالعه با برخورداری سابقه دیرینه در ...
بیشتر
در ایران با وجود سابقه زیاد در زمینه پیدایش سکونتگاههای روستایی، مسأله مالکیت در ادوار مختلف تأثیرات زیادی را بر جوامع روستایی بر جای گذاشته است، اما با اجرای طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی امید میرود که این نابهسامانیها حداقل در حوزه بافت کالبدی روستا کاهش پیدا نماید. ناحیه مورد مطالعه با برخورداری سابقه دیرینه در زمینه سکونتگزینی در داخل فلات ایران از دهه 1380 شاهد اجرای طرح و پیامدهای آن در زندگی روستاییان بوده است. هدف از این تحقیق مطالعه آثار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی در شهرستان اقلید میباشد. روش تحقیق در این مطالعه، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. جامعهی آماری تحقیق 10 روستا با 3270 خانوار جمعیت میباشد که بر اساس فرمول کوکران 247 پرسشنامه بهروش تصادفی سیستماتیک در منطقه گردآوری شده است. یافتههای پژوهش نشان داد که رابطهای نسبتاً مناسب بین طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی و تغییرات در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی در سطح روستاهای منطقه با آماره 364/0 تا 529/0 وجود دارد. شدت تأثیر متغیر طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی بر تغییرات زندگی روستاییان 325/0 برآورد شده است. افزایش سرمایهگذاری در روستاها بیشترین تأثیر را با ضریب 5/34 درصد در شکلگیری انواع تغییرات در زندگی روستاییان داشته است. طرح صدور سند اماکن روستایی دارای اثرمستقیم 32/0 بر روی بعد اقتصادی و اثر مستقیم 50/0 بر بعد کالبدی در زندگی روستاییان میباشد. با توجه یافتهها، راهکارهایی شامل معافیت هزینه اجرای طرح برای طبقات اجتماعی خاص، تهیه بانک اطلاعات جامع از املاک روستایی و مدیریت آن توسط دهیار و غیره پیشنهاد شده است.
حمید شایان؛ علی اکبر تقی لو؛ علی اکبر عنابستانی
دوره 16، شماره 38 ، بهمن 1390، ، صفحه 75-100
چکیده
مشارکت به عنوان یکی از راهبردهای توسعه پایدار، در عمل با چالشهایی روبهرو است. این چالشها یا ریشه فرهنگی ـ فکری دارد و یا به استراتژیهای جلب مشارکت پیوند خورده است. این نوشتار ریشههای ضعف مشارکت رسمی و غیررسمی روستائیانرا در چهار چوب روش فکری ـ فرهنگی جستجو میکند. روش تحقیق بر مبنای توصیفی ـ تحلیلی و ابزار جمعآوری اطلاعات ...
بیشتر
مشارکت به عنوان یکی از راهبردهای توسعه پایدار، در عمل با چالشهایی روبهرو است. این چالشها یا ریشه فرهنگی ـ فکری دارد و یا به استراتژیهای جلب مشارکت پیوند خورده است. این نوشتار ریشههای ضعف مشارکت رسمی و غیررسمی روستائیانرا در چهار چوب روش فکری ـ فرهنگی جستجو میکند. روش تحقیق بر مبنای توصیفی ـ تحلیلی و ابزار جمعآوری اطلاعات بر مبنای پرسشنامه و اسناد کتابخانهای است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که حدود 80 درصد جامعه در نهادهای رسمی مشارکت نداشته و یا کمتر مشارکت میکنند. ولی در زمینههای غیررسمی عمومی حدود 60 درصد مردم مشارکت دارندکه علت آن آداب و رسوم و عرف اجتماعی است و به انگیزه شخصی و فکری ارتباط زیادی ندارد. با توجه به آزمونهای آماری، عوامل مشارکت گریزی در فعالیتهای رسمی با میزان فردگرایی، مسؤولیتگریزی، ضعف اعتماد مردم نسبت به همدیگر و فقدان آیندهنگری رابطة معنیداری دارد. با توجه به اینکه نهادهای مدنی میتواند فرهنگ مشارکت را در جامعه نهادینه سازد، ایجاد و تقویت نهادهای اجتماعی و سازمانهای غیردولتی میتواند برموانع مشارکت غلبه نماید.