آب و هواشناسی
محسن آرمش؛ محمود خسروی؛ محمد سلیقه
دوره 22، شماره 65 ، پاییز 1397، ، صفحه 45-62
چکیده
این مطالعه به منظور بررسی تغییرپذیری بارشهای تابستانه ایستگاههای منتخب جنوبشرق ایران انجام شد و ارتباط این بارشها با شاخص IOD بررسی گردید. بدین منظور از آمار هفتگی بارش ماههای ژوئن تا سپتامبر ایستگاههای زاهدان، کرمان، بندرعباس، ایرانشهر و بم و همچنین دادههای هفتگی شاخص IOD استفاده شد. روش انجام مطالعه آزمون همبستگی ...
بیشتر
این مطالعه به منظور بررسی تغییرپذیری بارشهای تابستانه ایستگاههای منتخب جنوبشرق ایران انجام شد و ارتباط این بارشها با شاخص IOD بررسی گردید. بدین منظور از آمار هفتگی بارش ماههای ژوئن تا سپتامبر ایستگاههای زاهدان، کرمان، بندرعباس، ایرانشهر و بم و همچنین دادههای هفتگی شاخص IOD استفاده شد. روش انجام مطالعه آزمون همبستگی و تبدیل موجک گسسته میباشد. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که شاخص دوقطبی با بارش تابستانه ایرانشهر، بندرعباس و زاهدان ارتباط مثبت و معناداری در سطح 99 و 95 درصد دارد ولی با بارش تابستانه کرمان و بم حتی ارتباط نزدیک به سطح معناداری را نشان نداد. همچنین افزایش تعداد سطح تجزیه دادههای بارش در تبدیل موجک به بیش از 4 سطح سبب کاهش همبستگی بین تقریب بارش ایستگاهها و شاخص IOD شد. تجزیه دادهها با تبدیل موجک گسسته نشان داد که مهمترین چرخه در شاخص IOD با تکرار 11 ساله رخ داده است. زاهدان و ایرانشهر چرخههای تناوبی نسبتاً مشابهی را نشان دادند. در بندرعباس و بم چرخه 11 ساله و در کرمان چرخه غالب 7 ساله آشکار شد. از نظر نواحی تحت تأثیر شاخص IOD به نظر میرسد که نواحی ساحلی جنوبشرق و نواحی که تحت تأثیر کمفشارهای پاکستان و خلیجفارس هستند بیشتر تحت تأثیر شاخص IOD باشند.
آب و هواشناسی
محمد سلیقه؛ محمدحسین ناصرزاده؛ علی غفاری
دوره 22، شماره 64 ، تابستان 1397، ، صفحه 129-147
چکیده
مکانیزمهای صعود بارندگی در نواحی مختلف از الگوهای متفاوتی تبعیت میکنند. شناخت این الگوها میتواند سطح برنامهریزی محیطی را ارتقاء بخشد. شاخصهای ارزیابی پایداری که به شاخصهای ناپایداری معروفاند، روابطی هستند که به کمک آنها میتوان میزان ناپایداری همرفتی مناطق مختلف جورا در جهت مطالعه و پیش بینی ...
بیشتر
مکانیزمهای صعود بارندگی در نواحی مختلف از الگوهای متفاوتی تبعیت میکنند. شناخت این الگوها میتواند سطح برنامهریزی محیطی را ارتقاء بخشد. شاخصهای ارزیابی پایداری که به شاخصهای ناپایداری معروفاند، روابطی هستند که به کمک آنها میتوان میزان ناپایداری همرفتی مناطق مختلف جورا در جهت مطالعه و پیش بینی بارشها بررسی کرد، این شاخصها در پیشبینی فعالیتهای همرفتی به کار میروند و عمدتاً به کمک نمودارهای ترمودینامیک و دادههای رادیو سوند بررسی میشوند. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ویژگیهای زمانی بارشهای بیش از پنج میلیمتر و تعیین سهم بارشهای همرفتی بهاری ایستگاه تبریز براساس دادههای جوبالا میباشد. بدین منظور دادههای ساعتی بارش ایستگاه تبریز طی دوره آماری سی وپنج ساله( 1358 – 1392شمسی )(1980- 2014میلادی)، از آرشیو سازمان هواشناسی دریافت و با گزینش دادههای بارش بیش از 5 میلیمتر براساس کدهای هواشناسی60 تا 65 برای بارش باران و نیز کدهای 91 تا 99 برای بارشهای سنگین، فراوانی زمانی آنها بررسی گردید. پس از گزینش نمونههای مورد بررسی، نمودارهای اسکیوتی روزهای بارش به همراه شاخصهای ناپایداری از قبیل(CAPE PW-- LI- TT - SI- KI)تجزیه و تحلیل شدند. پردازش این دادهها در مقیاس فصلی بیانگر وقوع مکرر آنها است. حداکثر رخداد این بارش ها درماه آوریل با فراوانی131مورد و حداقل آنها درماه ژوئن با 35 مورد دیده شد. نتایج حاصل از ترسیم نمودارهای اسکیوتی و محاسبه شاخصهای ناپایداری نشان میدهد، نقش عامل همرفت در وقوع بارشهای بهاری قابل توجه میباشد، زیرا هنگامی میتوان عامل همرفت را عامل اصلی بارش محسوب کرد که نه تنها میزان همرفت شدت کافی داشته باشد، بلکه ناپایداری لازم برای ایجاد بارش رانیز فراهم بسازد. در مجموع، پس از بررسی 263 نمونه بارش فصل بهار مشخص شد که عامل همرفت، مهمترین نقش را در رخداد بارش ماههای می و ژوئن داشته است و به طبع آن مخاطرات سیلاب منطقه را تهدید مینماید.
محمود خسروی؛ محمد سلیقه؛ بهروز صباغی
دوره 16، شماره 37 ، پاییز 1390، ، صفحه 59-81
چکیده
تغییرپذیـری درجه حرارت سطح دریا (SST) نقش بسیار مهمی را در پیدایش و تکامل فرایندهای اقیانوسشناسی و اقلیمی نظیر بارندگیهای سنگین و سیلابهای ناشی از آن، نوسانات سطح دریا در مقیاس کلان و شکلگیری سیکلونهای حارهای دارند. در این پژوهش تأثیر دمای سطح آب دریای عمان (SST) در فصول چهارگانه سال بر بارندگی فصول پاییز و زمستان سواحل ...
بیشتر
تغییرپذیـری درجه حرارت سطح دریا (SST) نقش بسیار مهمی را در پیدایش و تکامل فرایندهای اقیانوسشناسی و اقلیمی نظیر بارندگیهای سنگین و سیلابهای ناشی از آن، نوسانات سطح دریا در مقیاس کلان و شکلگیری سیکلونهای حارهای دارند. در این پژوهش تأثیر دمای سطح آب دریای عمان (SST) در فصول چهارگانه سال بر بارندگی فصول پاییز و زمستان سواحل شمالی آن مورد ارزیابی قرار گرفته است. دادههای دمای سطح آب بر اساس میانگینگیری از 4 نقطه در سطح دریای عمان از طریق دادههای آرشیو مرکز تحقیقاتی NCEP وابسته بهNOAA توسط نرمافزار Gradsاستخراج گردید و دادههای اقلیمی سه ایستگاه ساحلی چابهار، جاسک و بندرعباس نیز مورد استفاده قرار گرفت. دورههای گرم، سرد و نرمال (شرایط معمولی دمای سطح آب دریا) تعریف و میانه بارندگی در هر دوره به ترتیب Rw،Rc و Rbمحاسبه و از مقادیر نسبتهای به منظور ارزیابی میزان تأثیر این شرایط بر بارندگی استفاده شده است. نتایج نشان داد که وقوع شرایط گرم (سرد) در دمای سطح آب دریای عمان در فصل بهار با کاهش (افزایش) بارندگی در فصول پاییز و زمستان ایستگاههای مورد مطالعه همراه بوده است. همچنین بارندگیهای زمستانه هم زمان با ناهنجاریهای مثبت دمای سطح دریا در تابستان چشمگیر بودهاند. جهت بررسی ساز و کار مربوط به تأثیر دمای سطح آب دریای عمان بر بارندگی نواحی ساحلی، نقشه های خطوط جریان[1]، رطوبت نسبی و امگا[2] تهیه و مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاکی از تأثیر دمای سطح آب دریا بر روی الگوهای رطوبت نسبی و خطوط جریان در سطح دریا به عنوان مکانیزم اصلی تغییر میزان بارندگی است. عموماً طی شرایط پرباران خطوط جریان بر روی دریا مسیر طولانیتری را طی نموده و میزان رطوبت سامانههای بارانزا و جریانهای صعودی حاکم بر آنها جهت ایجاد بارندگی مهیاتر بودهاند.
[1]- Stream line
[2]- Omega
