Document Type : Research Paper

Authors

1 Department of Geography and Urban Planning University author

2 Department of Geography and Urban Planning University

Abstract

This research tries to typify the urban centers which experienced a more unbalanced growth in the recent 40 years. The main approach of the present paper is analytical-genetic and is based on the data which have been collected from the statistical center of Iran. The cities have been classified in four groups between 1966 to 2006. The results revealed that these cities comprise about 70% of the urban population and had grown by number and share of population. There is a steady growth from 1966 to 1986 and it gradually decreases to the recent years. The main factors of urban population growth for the early centuries have been physical as it had a crucial role to the Iranian urban population distribution in the country, but in the recent decades the human factors such as economic and demographic policies impacted the growth and distribution of the urban population. Islamshahr with 12.91 % average growth had the highest level and the satellite cities of Tehran such as Qods, Melard, Qarchak and Pakdasht in the outskirt of Tehran place in other levels due to absorption of the overspill population of the capital. Some cities like Masjedsolaiman and Abadan experienced very low and negative growth

Keywords

1- ابراهیم­زاده، عیسی و دیگران (1383)، «حاشیه­نشینی، ناهنجاری­های شهری و راهکارهای تعدیل آن (موردشناسی کریم آباد زاهدان)»، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 3، بهار و تابستان، صص 143-121.
2- افراخته، حسن (1380)، «روابط متقابل شهر و روستا (مطالعه موردی ایرانشهر)»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره شانزدهم، شماره پیاپی 32، صص 73-49.
3- پوراحمد، احمد و ناهید فلاحیان (1384)، «بررسی روند شکل­گیری محورهای صنعتی پیرامون شهر تهران با تأکید بر محور کرج- قزوین»، مجله پژوهش­های جغرافیایی، شماره 53، صص 192-173.
4- جوان، جعفر (1383)، «جغرافیای جمعیت ایران»، چاپ دوم، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی.
5- حسامیان، فرخ و دیگران (1377)، «شهرنشینی در ایران» ،چاپ سوم ،تهران : انتشارات آگاه
6- رنجبراسلاملو، محمدرضا و حسام­الدین روانان (1388)، «بررسی روند توسعه فیزیکی شهر یاسوج»، پایان­نامه گروه جغرافیا و برنامه­ریزی شهری دانشگاه مازندران.
7- رهنمایی، محمدتقی و پروانه شاه­حسینی (1383)، «فرآیند برنامه­ریزی شهری ایران»، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
8- رهنمایی، محمدتقی و سیدموسی پورموسوی (1385)، «بررسی ناپایداری­های امنیتی کلانشهر تهران بر اساس شاخص­های توسعه پایدار شهری»، مجله پژوهش­های جغرافیایی، شماره 57 ، صص193-177.
9- رهنمایی، محمدتقی (1369)، «توسعه تهران و دگرگونی در ساختارهای نواحی روستایی اطراف»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال پنجم، شماره1، صص 53-24.
10- زبردست، اسفندیار و لعلا جهانشاهلو (1386)، «بررسی عملکرد شهرجدید هشتگرد در جذب سرریز جمعیت»، مجله جغرافیا وتوسعه، شماره پیاپی 10، پاییز و زمستان، صص 22-5.
11- زنجانی، حبیب­الله، سیمین اسلامبولچی و فریدون رحمانی (1382)، «راهنمای جمعیت شهرهای ایران (75-1335)»، چاپ دوم، تهران: مرکز مطالعات شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی.
12- زیاری، کرامت­اله (1385)، «اصول وروش­های برنامه­ریزی منطقه­ای»، چاپ چهارم، یزد: انتشارت دانشگاه یزد.
13-  شکویی، حسین (1377)، «دیدگاه­های نو در جغرافیای شهری»، جلد اول، تهران: انتشارات سمت.
14-  شاه­حسینی، پروانه (1384)، «سکونتگاه خودرو و امنیت اجتماعی (مورد شهر پاکدشت)» مجله جغرافیا و توسعه، شماره 6، صص 172-157.
15- عابدین درکوش، سعید (1385)، «درآمدی به اقتصاد شهری» ،چاپ هفتم ، تهران : مرکز نشر دانشگاهی.
16- کاستللو، وینسنت فرانسیس (1368)، «شهرنشینی در خاورمیانه»، ترجمه پرویز پیران و عبدالعلی رضایی ، چاپ اول ، تهران: نشر نی.
17- مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران (1383)، «مجموعه شهری تهران»، گزیده مطالعات راهبردی توسعه کالبدی.
18- مرکز آمار ایران (1369)، «گزیده مطالب آماری»، سال ششم، شماره 25، تهران: مدیریت روابط عمومی مرکز آمار ایران.
19- مرکز آمار ایران: نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال­های 75، 65، 55، 45، 1335، انتشارات مرکز آمار ایران.
20- مهندسان مشاور عرصه (1369)، «طرح جامع آبادان»، جلد اول: گزارش مرحله اول، مطالعه وضع موجود.
21- نظریان، اصغر (1385)، «جغرافیای شهری ایران»، چاپ هفتم، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
22- Berry, B.J.L. (1973), "The Human Consequences of Urbanization", St.Martins, New York.
22- Florida, R. (2002), "The Rise of the Creative Class", Basic Books, NewYork
23- Mulligan G.F. and Crampton J.P., (2005), "Population Growth in the World’s Largest Cities", Cities, Vol. 22, No. 5, p. 365-380.
24- Mommaas, H. (2004), "Cultural Clusters and the Post-industrialCity: Towards the Remapping of Urban Cultural Policy, Urban Studies, 41, 507-532.
25- Shima, N. and Onishi, T. (2006), "Asian Cities between Integration and Disintegration", ISOCARP Review No.2, Published by: ISOCARP (International Dociety of Vity and Regional Planners).
26- United Nations (2006), "World Urbanization Prospects", the 2005 Revision, Department of Economic and Social Affairs, Population Division, New York: United Nations Publication.
27- UNCHS (2004), The State of the Worlds Cities, Nairobi: UN Habitat".
28- UnitedNations (2007),"Urban Agglomerations 2007", Department of Economic and Social Affairs, Population Division, New York: United Nations Publication.
29- Van Dijk, M.P. (2006), "Managing cities in Developing Countries", UK & USA: Edward Elgar Publishing.Inc.
31- www.Globalchange.umich.edu.