Document Type : Research Paper

Authors

1 Geography and Urban Planning, University of Tabriz

2 Geography and urban planning

Abstract

Urban comprehensive plans, as the most significant instruments for systematically directing and coordinating cities, are considered the most apparent manifestations of modern urbanization in Iran. These plans have been used since the mid-1960s in response to spatial-structural deficiencies seen in cities in Iran. Despite almost half-a-century history of having urban development plans and the ups and downs faced for designing and implementing them, the Evaluation process, which is a management tool for realization of objectives and accomplishments of comprehensive plans, has not acquired its necessary position in the planning system yet.
Therefore, it could be said that the strengths and weaknesses of the urban development plans have not been scientifically identified and no feedback has been provided to the planning system. Therefore, the aforementioned shortcomings, resulting from the missing link of assessment in the country’s planning system, persist despite continuous efforts for designing different urban plans. Hence, in order to achieve a dynamic, constant, flexible system of planning those accords with realities, assessment of urban development plans is a necessary step which could not be ignored.
This article aims to investigate deficiencies of comprehensive urban plan in achieving their objectives and to assess the Implementation of such plan. It attempts to apply modern methods to assess comprehensive plans. In this method, Goal Achievement Method (GAM) is used along with tools of geographical information systems and per capita adaptation to adapted or non- adapted with  location if physical fabric objectives.
Results obtained from this study indicate that expansion of cities all over the period has flown in the face of the proposed plan in different aspects, including urban boundary, directions of development, location of different uses, urban densities and the administration organization of plan has failed to match the expansion of the city with the proposed plan.

Keywords

1ـ تشکر، زهرا (1379)، «طرح­های توسعه شهری، ناکارایی در اجرا»، ماهنامه شهرداری­ها، سال اول، شماره12، انتشارات سازمان شهرداری­ها و دهیاری­ها، صص 5- 12.
2ـ حافظ­نیا، محمدرضا (1387)، «مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی»، انتشارات سمت، چاپ پانزدهم، تهران.
3ـ خاکی، غلامرضا (1389)، «روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی»، انتشارات بازتاب، چاپ ششم، تهران.
4ـ دیاس، هیران دی و دیگران (1368)، «درسنامه برنامه­ریزی روستایی»، ترجمه ناصر فرید، تهران انتشارات مرکز تحقیقات و بررسی مسائل روستایی وزارت جهاد سازندگی.
5ـ شریعت، سیدمحمود و سیدمسعود منوری (1375)، «مقدمه­ای بر ارزیابی اثرات زیست محیطی»، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، تهران.
6ـ عمید، حسن (1362)، «فرهنگ فارسی عمید»، انتشارات امیرکبیر، چاپ هجدهم، تهران.
7ـ قربانی، رسول (1384)، «تحلیل پراکنش تراکم­های جمعیتی شهر تبریز با استفاده از روش حوزه­­بندی آماری»، پژوهش­های جغرافیایی، شماره 54، انتشارات دانشگاه تهران، صص123- 137.
8ـ قربانی، رسول (1374)، «ارزیابی طرح جامع ارومیه»، مرکز مطالعات برنامه­ریزی شهری وزارت کشور، تهران.
9ـ قربانی، رسول (1390)، «بررسی میران تحقق طرح­های جامع شهری در استان آذربایجانشرقی و میزان انحراف از استانداردهای تعیین شده (مطالعه موردی؛ شهر بناب)»، معاونت توسعه مدیریت و منابع انستنی- دفتر آموزش و پژوهش استانداری آذربایجان شرقی، تبریز.
10ـ کامروا، سیدمحمدعلی (1384)، «مقدمه­ای بر شهرسازی معاصر ایران»، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
11ـ لیچفیلد، ناتانیل و سایرین (1365)؛ «نقش ارزیابی در روند برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای و تکنیک­های رایج آن»، ترجمه زهره قراگوزلو، تهران، مرکز مطالعات ساختمان و مسکن.
12ـ مشهودی، سهراب (1386)، «مبانی طرح­های سیال شهری»، شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری، چاپ دوم، تهران.
13ـ موسوی، سیدعلی (1382)، «بررسی و ارزیابی عوامل موثر بر میزان تحقق­پذیری طرح­های جامع و تفصیلی شهرها؛ نمونه موردی استان آذربایجان­شرقی»، پایان­نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس.
14ـ موسی کاظمی، سیدمهدی (1386)، «ارزیابی پایداری توسعه شهری؛ مفاهیم، روش­ها و شاخص­ها»، پیک نور، سال پنجم، شماره دوم، صص 9- 25.
15ـ مهندسان مشاور شارمند(1378)، «شیوه­های تحقق طرح­های توسعه شهری»، مرکز مطالعات برنامه­ریزی شهری وزارت کشور، تهران.
16ـ مهندسان مشاور مهرآزان (1377)، «طرح جامع دوم بناب»، سازمان مسکن و شهرسازی استان آذربایجان­شرقی.
17ـ مهندسان مشاور نقش محیط (1381)، «طرح تفصیلی دوم بناب»، سازمان مسکن و شهرسازی استان آذربایجان­شرقی.
18- DPU (1982), "The Changing Practice of Urban Planning", the World Bank, and other Influencese.
19- Oliveira, Vitor and Paulo Pinho (2010 a), "Measuring Success in Planning, Developing and Testing a Methodology for Planning Evaluation", Town Planning Review, 81(3), 307-332.
20- Oliveira, Vitor and Paulo Pinho (2010 b), "Evaluation in Urban Planning, Advances and Prospects", Journal of Planning Literature, 24(4), 343-361.