Document Type : Research Paper

Authors

1 Tarbiat Modarres University, Tehran

2 Geography and Planning, Tarbiat Modarres University, Tehran

3 Geography and Rural Planning, Tarbiat Modarres University, Tehran

Abstract

Informal settlements are one of the main aspects of urbanization in Iran so that, such a phenomenon exists not only in big cities but also medium and small cities. Sabzevar is one of the most important cities of the country involved in this field due to the presence of about one eighth the populations residing in informal settlements; which is highly needed comprehensive approach. Hence this study is to seek to measure whether the enabling of local communities in East kal e eydgah - as the main core of the city’s informal settlements-physical improvements of this location is possible or not?
The research methodology is analytical-descriptive. The method of data gathering is based on the combination of librarian, documentary and survey studies. Data gathering tool is a questionnaire. The method of sampling is simple random and sample size is 150 households. The Pearson correlation and linear regression through SPSS software has been used for the analysis the Results of findings. In this study, each of the dimensions of economic, social and institutional enabling including, meaning, competence, self-determination, influence and trust has been discussed as independent variables, and variable of willingness to participation in physical improvements is considered as the dependent variable. The results of findings show that there is a significant relationship between the levels of enabling of residents and their willingness to participation in physical-environmental improvements. R2 was determined for social enabling, 4 percent, economic enabling 2.9 percent and institutional enabling 4.4 percent. On the whole, it can be said that institutional enabling is much more effective than social and economic ones for increasing participation of residents in physical improvement programs.

Keywords

1ـ احمدیان، م. (1382)، «حاشیه نشینی: ریشه­ها و راه­حل­ها»، نشریه اندیشه حوضه، شماره 43 و 44، زمستان، صص 296-277.
2ـ اسکندری، ز. (1382)، «صندوق­های تأمین مالی خرد، نهادی برای توانمندسازی کم درآمدها: نمونه موردی: سلطان­آباد شهر گلستان»، مجموعه مقالات سمینار حاشیه­نشینی و اسکان غیررسمی، دانشگاه علوم بهزیستی، صص 25-17.
3ـ اکبرپورسراسکانرود، م. (1387)، «ارزیابی مشارکتی بهسازی و نوسازی بافت فرسوده محله سیروس تهران»، نشریه مسکن و محیط روستا، شماره 121، بهار، صص 29-14.
4ـ ایراندوست، ک. (1388)، «سکونتگاه­های غیررسمی و اسطوره حاشیه­نشینی»، شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری، تهران.
5ـ بلاغی، اینانلو، ر. (1384)، «امکان ­سنجی کاربرد استراتژی­های توانمندسازی، در جهت بهبود اسکان غیررسمی در شهر بندرعباس»، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت­ مدرس.
6 ـ بهادری، ج. (1386)، «دسته­بندی عملکردی سیاست­های اجرایی توانمندسازی اسکان غیررسمی و کاربرد عملی آن در شهرک سعدی شیراز»، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته شهرسازی، دانشگاه شیراز.
7ـ پیران، پ. (1366)، «شهرنشینی شتابان و ناهمگون مسکن نابهنجار (قسمت دوم)»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 5، دی، صص 33-30.
8 ـ پیران، پ. (1387)، «از اسکان غیررسمی تا اسکان­نایابی، در جستجوی راه­حل (بخش نخست)»، نشریه هفت­شهر، شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی، تهران.
9ـ چمبرز، ر‌. (‌1376)، «توسعه‌ روستایی؛ اولویت‌ بخشی‌ به‌ فقرا»، ترجمه‌مصطفی ‌ازکیا، چاپ‌ دانشگاه‌ تهران‌، تهران.
10ـ حسن­زاده، م. (1383)، «بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر توانمندسازی کارکنان در یکی از شرکت­های فعال در زمینه­ خودرو»، پایان­نامه مدیریت دولتی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
11ـ داداش­پـور، هـ.؛ علیزاده، ب. (1389)، «امنیت تـصرف زمین و مـیزان مشارک سـاکنان در طرح­های بهسازی در محله اسلام­آباد»، مجله هویت شهر، شماره 7، پاییز و زمستان.
12ـ داداش­پور، هـ؛ علیزاده، ب. و رفیعیان، م. (1389) «رابطه بین امنیت تصرف زمین کیفیت مسکن در سکونگاه غیررسمی اسلام آباد تهران»، فصلنامه مطالعات و پژوهش­های شهری و منظقه­ای، شماره 7، زمستان.
13ـ داداش­پور، هـ.؛ و علیزاده، ب. (1389)، «اسکان غیررسمی و امنیت تصرف زمین»، انتشارات آذرخش، تهران.
14ـ دهقان، ن. و فهیمی­زاده، ح. (1388)، «تشکیل نهاد اجتماعی محله گام نخست در تحقق اهداف توانمندسازی بافت­های غیررسمی، بسترهای مفهومی در مطالعات اسکان غیررسمی»، مجموعه مقالات همایش سکونت­گاه­های غیررسمی: چالش­ها و راهبردها، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری، اسفند.
15ـ ربانی، ر. و افشارکهن، ج. (1381)، «حاشیه­نشینی، مشارکت و مسائل اجتماعی شهری، مطالعه موردی: ارزنان اصفهان»، نشریه فرهنگ اصفهان، شماره 24، تابستان، اصفهان، صص101-95.
16- رفیعیان، م. و سیف الدینی، ف. (1384)، «راهبردهای ساماندهی اسکان­های غیررسمی شهری و برنامه مداخله در شهر بندرعباس»، مجله بین­المللی علوم­مهندسی، دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران، جلد 16، بهار، صص 58-19.
17ـ رفیعیان ، م. (1382)،« پروژه توانمندسازی سکونت­گاه­های غیررسمی شهر بندر عباس با دید شهرنگر»، وزارت مسکن و شهرسازی (سازمان عمران و بهسازی شهری، بانک جهانی، شرکت مهندسین مشاور ساپ)، تهران.
18ـ افتخاری، ع.؛ پورطاهری، مهدی و حیدری، ساربان (1388)، «نقش توانمندسازی در توسعه کشاورزی، مطالعه موردی: استان اردبیل»، فصلنامه پژوهش­های جغرافیایی، شماره 69 ، پاییز، صص 103-87.
19ـ رهنما، م. و توانگر، م. (1387)، «بررسی تطبیقی حاشیه­نشینی در شهرهای سبزوار، نیشابور، تربت حیدریه و گناباد»، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه­ای، شماره 11، پاییز، 115-83.
20ـ زنگنه، ی. (1381)، «تحلیلی بر عوامل موثر بر توسعه کالبدی شهر سبزوار»، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
21ـ زیاری، ک. (1385)، «اصول و روش­های برنامه­ریزی منطقه­ای»، انتشارات دانشگاه یزد، یزد.
22ـ زیاری، ک، نوذری، آ. (1388)، «ساماندهی و توانمندسازی اسکان غیررسمی شهر اهواز (کوی منبع آب)»، پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 68، تابستان، صص36-21.
23ـ ساربان حیدری (1388)،«نقش توانمندسازی کارکنان جهاد کشاورزی و کشاورزان در توسعه کشاورزی»، مطالعه موردی، استان اردبیل»، پایان­نامه دکتری، رشته جغرافیا و برنامه­ریزی روستایی، تربیت مدرس.
24ـ شرکت عمران و بهسازی شهری (1381)، «همایش­های تخصصی»، فصلنامه هفت­شهر،  شماره 8، تابستان، صص 114-98.
25ـ شهیدی، ا. (1386)، «توانمندسازی اجتماعات محلی اسکان غیررسمی: گامی به سوی پایداری شهری»، نشریه مسکن و انقلاب، شماره 119، بهار.
26ـ صرافی، م. (1381)، «از حاشیه­نشینی تا متن­نشینی»، نشریه هفت شهر، سال سوم، شماره 8، تابستان، صص 12-5.
27ـ صرافی، م. (1382)، «بازنگری ویژگی­های اسکان خود انگیخته در ایران، در جستجوی راهکارهای توانمندسازی»، مجموعه مقالات سمینار حاشیه­نشینی و اسکان غیررسمی، دانشگاه علوم بهزیستی.
28ـ صرافی، م. (1387)، «ساماندهی سکونتگاه­های غیررسمی کشور در پرتو حکمروایی خوب شهری»، نشریه هفت شهر، شماره24-23، بهار و تابستان، صص 14-4.
29ـ صرامی، ح. (1383)،«مباحثی پیرامون فقر ، فقرزدایی و توانمندسازی فقیران»، ماهنامه تعاون، شماره 251.
30ـ عبدالهی، ب. و حیدری، س. (1388)، «عوامل مؤثر بر توانمندسازی اعضای هیأت علمی دانشگاه، مطالعه موردی دانشگاه تربیت معلم تهران»، مجله آموزش عالی ایران، سال دوم شماره 1، تابستان، 137-111.
31ـ عبدی، ب، سلطانی، ع. و امجدی، ج. ( 1388)، «ارائه راهکارهای جلب مشارکت ساکنان مناطق اسکان غیررسمی»، نشریه هویت شهر، سال سوم، شماره 4، بهار و تابستان، صص82 -71.
32ـ قلی­پور، آ. رحیمیان، ا. و میرزمانی، ا. (1387)، «نقش تحصیلات رسمی و اشتغال سازمانی در توانمندسازی زنان تهران»، فصلنامه پژوهش زنان، شماره 3، پاییز.
33ـ گفتی، م. (1388)،« مطالعه تطبیقی توسعه بافت توسعه بافت برنامه­ریزی شده و بدون برنامه شهر سبزوار»، پایان­نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.
34ـ گیلبرت، آ. و ژوزف، گ. (1375)، «شهرها، فقر و توسعه»، مترجم: پرویز کریمی ناصری، اداره کل روابط عمومی و بین­المللی شهرداری تهران.تهران.
35ـ مرکز آمار ایران (1385)، «سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385».
36ـ مهندسان مشاور هـفت­شهر آریا (1389)، «سامانـدهی سـکونت­گاه­های غـیررسمی و توانمندسازی اجتماعات آن­ها با تأکید بر بهسازی شهری  شهر سبزوار»، مرحله اول جلد دوم، شرکت عمران و بهسازی، ستاد ملی توانمندسازی.
37ـ مهندسین مشاور باوند (1383)، «طرح ساماندهی تپه­مراد آب کرج، اسکان غیررسمی و رویکردهای مواجهه با آن در ایران و جهان»، شهرداری کرج، معاونت فنی و عمرانی.
38ـ مهندسین مشاور پرداراز (1388)، «طرح توسعه و عمران (جامع) شهر و حوضه نفوذ شهر سبزوار، بررسی و شناخت وضع موجود شهر»، جلد اول، تیرماه.
39ـ مهندسین مشاور طرح و معماری (1386)، «طرح توانمندسازی سکونت­گاه­های غیررسمی شهر قم»، سازمان عمران و بهسازی شهری.
40ـ نجاتی هریس، ح. (1385)، «بهبود کیفیت زیست در اسکان­های غیررسمی با استفاده از راهبرد توانمندسازی اجتماعات محلی (محله خلیل­آباد تبریز)»، پایان­نامه کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. 
41ـ وزارت مسکن و شهرسازی (1382)، «طرح تفصیلی شهر سبزوار».
42- هادیزاده بزاز، م. (1382) «حاشیه­نشینی و راهکارهای ساماندهی آن درجهان»، انتشارات شهرداری مشهد.
43- Abott, John (2002), “Analysis of Informal Settlement Upgrading and Critique of Existing Methodological Approaches”, Habitat International, No. 26.
44- Arimah, Ben C. (2010), “The Face of Urban Poverty, Explaining the Prevalence of Slums in Developing Countries”, UNU-WIDER, March.
45- Bego, Enkela (2003), “Assessing Feasibility Study of informal Settlements Upgrading: Are there GI Policy and Management Implications? Case Study of Windhoek, Namibia”, International Institude for Geo-information Science and Earth Observation Ensched, the Netherland.
46- Emer, Dick )2008(, “What Are Enabling Housing Strategies?” A Paper from Seminar in Barcelona in April 2008, Presented in Seminar: Are A Architects and Planners Obstacles to Slum Upgrading”?
47- Jenkins, P. (2001). “Strengthening Access to Land and Housing for the Poor in Maputo, Mozambique”, International Journal of Urban and Regional Research, 23(3).
48- Mukhija, Vinit (2001), “Enabling Slum Redevelopment in Mumbai: Policy Paradox in Practice”, Housing Studies, 18(4).
49- Pugh, C. (2001), “The Theory and Practice of Housing Sector Development for Developing Countries, Housing Studies, 16 (4).
50- Sietchiping, Remy (2005), “Prospective Slum Policies: Conceptualization and Implementation of a Proposed Informal Settlement Growth Model”, Third Urban Recearch Symposium on “Land Development, Urban Policy and Poverty Reduction”, April, Brasilia, Brazil.
51- Un-Habitat, (2006), “State of the Word Cities”, London.