Sociability of urban spaces in the face of the corona pandemic in one area of Mashhad city

Document Type : Research Paper

Authors

1 Ferdowsi University of Mashhad

2 ferdowsi university of mashhad

Abstract

The purpose of this study is the sociability of public spaces in District 1 of Mashhad, and it seeks to show how the quality of people's presence in these spaces has changed as a result of the spread of Corona. The study is descriptive-analytical and the research variables are based on a conceptual model including 4 components of attendance, security, public health and public space management in the form of 55 variables. The scale of the study also includes all public spaces in Region 1. For this purpose, using Cochran's formula, 356 questionnaires were completed from the attendees in the public space. After entering the Spss software, the collected data were evaluated by inferential tests such as "one-sample t-test", "two-sample independent t-test", "paired" and "correlation test". took By combining information through logical methods, the story of the sociability of public spaces in the format of "4 curtains" was set according to the characteristics of acquired background (education and marriage) and non-acquired background (age and gender) of users. The first act of the story" showed higher stress and unwillingness of participation of men compared to women in public space. The "second curtain" indicated that married people have stronger motivations and desire to interact more with others compared to single people. "The third act of the story" showed the decrease in attendance, unwillingness to work together in the public space, and a feeling of insecurity among literate people compared to people with a lower level of literacy, and the "fourth act" also showed the trend towards virtual space. , confirmed the lack of need for street lighting, reduced presence and understanding of strangers among older people. Additional findings indicate the effective role of public vaccination in improving the sense of presence of residents in the public space after the outbreak of Corona.

Highlights

Introduction

Public spaces are considered an important aspect of the civility of cities. Due to the restrictions created, these spaces have been most effective during the Corona period. The purpose of this study is the sociability of public spaces in District 1 of Mashhad, and it seeks to show how the quality of people's presence in these spaces has changed as a result of the spread of Corona. And did the background characteristics of people (acquired and non-acquired) play a role in this regard?

Data and Method

The study is descriptive-analytical and the research variables are based on a conceptual model including 4 components of attendance, security, public health and public space management in the form of 55 variables. The scale of the study also includes all public spaces in Region 1. For this purpose, using Cochran's formula, 356 questionnaires were completed from the attendees in the public space. After entering the Spss software, the collected data were evaluated by inferential tests such as "one-sample t-test", "two-sample independent t-test", "paired" and "correlation test". took By combining information through logical methods, the story of the sociability of public spaces in the format of "4 curtains" was set according to the characteristics of acquired background (education and marriage) and non-acquired background (age and gender) of users.

Results and Discussion

"The first act of the story" showed higher stress and unwillingness of participation of men compared to women in public space. The "second curtain" indicated that married people have stronger motivations and desire to interact more with others compared to single people. "The third act of the story" showed the decrease in attendance, unwillingness to work together in the public space, and a feeling of insecurity among literate people compared to people with a lower level of literacy, and the "fourth act" also showed the trend towards virtual space. , confirmed the lack of need for street lighting, reduced presence and understanding of strangers among older people. Additional findings indicate the effective role of public vaccination in improving the sense of presence of residents in the public space after the outbreak of Corona.

Conclusion

The corona pandemic gave us good experiences to deal with public spaces in case of possible pandemics in the future. One of them is the different actions of people in space according to their acquired and non-acquired characteristics, which can be an important source for future events

Keywords

Main Subjects

Full Text

از جمله چالش­هایی که اکثر فضاهای شهری در عصر مدرن، با آن مواجه شدند، تنزل جایگاه مؤثر بر حضور افراد در فضا می‏باشد حضورپذیری به معنای سهولت حضور در فضا برای شهروندان است(صدیقی و دیگران, 1395). در فرهنگ لغت روانشناسی اجتماعی؛ یک اجتماع، معرف مجموعه­ای از افراد است که در مجاورت یکدیگر زندگی می­کنند و دارای منافع، تمایلات و طرز فکر مشترک هستند (شایان‌مهر, 1379, ص. 39). دلبستگی افراد به عنوان بخشی از اجتماع به یکدیگر یا به مکان فیزیکی خود، یعنی حس تعلق به اجتماع است. یان‏گل، ویژگی حضورپذیری فضاهای شهری را با اصطلاح «شهر دعوت‌کننده» به کار می‌برد. او واژه‌هایی مانند اجتماع‏پذیری را با تأکید بر حضور مردم تعریف می‏کند و بار اجتماعی آن را مدنظر دارد (وحدت و سجادزاده, 1395, ص. 26). بنابراین اجتماع‌پذیری را می­توان مکانی باقابلیت­هایی به منظور گردهم‌آمدن، تعریف نمود. مجاورت می­تواند علت شروع رابطه اجتماعی باشد اما شرایط آن کافی نیست و میزانی از تجانس برای حفظ این روابط لازم است. بنابرگفته مونتگومری، مفهوم اجتماع­پذیری، به‌عنوان قابلیتی فضایی برای گردآمدن ترکیبی از اجتماع‌های انسانی در اشکال مختلفی از زندگی اجتماعی تبلور می‌یابد که در فضاهای شهری همچون واحد همسایگی، محله و ... به منصه ظهور می‌رسد (مظفر و دیگران، 1391, ص. 33).

   اجتماع‌پذیری فضاهای شهری می­تواند در شکل­گیری تعاملات سازنده اجتماعی و مشارکت‌های شهروندی مهم واقع شود. در این میان محله‌های شهری ازجمله کانون‌های خرد و ملموس شکل‌گیری هویت‌های فرهنگی و تعلق اجتماعی هستند که در آنها کیفیت واحد فیزیکی منطبق با رفتارهای اجتماعی است. فضای عمومی در سطح محلات باید بتواند فرصت تعاملات اجتماعی را فراهم کرده و بدین ترتیب حس انسجام محلی را ایجاد کند (مدنی‌پور, 1392, ص. 166). فضاهای محلی و هویت اجتماعی آن به لحاظ اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و فضایی، سوژه منحصربه‌فردی برای سیاستگزاری شهری درزمینه‌ی مشارکت شهروندی است (رضوانی, 1395, ص. 51). با توجه به اهمیت موضوع؛ با اینحال با شیوع کرونا(به شکل خاص) و پاندمیها (به طور عام)، اجتماع پذیری فضاهای شهری، بیشترین آسیب را دریافت کرده است.

پاندمی کرونا تمامی ویژگی­های اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی را متأثر و سبب کاهش مراودات انسانی شده است. درچنین شرایطی رابطه دوسویه‌ی انسان با فضا دگرگون و مختل شده و گویی ذهنیت و انتظار ساکنان شهر از فضا تغییر یافته است (مطالبی, 1396).

با بررسی اجتماع‌پذیری فضای شهری در شرایط پاندیمیها می‌توان دریافت که در جهت کاهش تأثیرات بحران و افزایش تاب‌آوری شهری چه راهکارهایی در جهت مقابله با بحران‌های آتی و کنترل بحران موجود وجود دارد.

تاب‌آوری کروناییِ شهری، یک مفهوم جدید در مطالعات شهری است که نیازمند مدیریت و برنامه‌ریزی واحد می‌باشد چرا که سلامت تمامی افراد را  به خطر می‌اندازد(حاجی آقایی،1399).

شهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر ایران با وسعت 300 کیلومتر مربع و جمعیت 3 میلیون نفری، شرایط متفاوتی را از نظر ویژگی-های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی نشان می‌دهد (Shahnoshi, 2007, p. 566). به گونه‌ای که می‌توان خوشه‌های متفاوتی از ویژگی‌های یادشده را در پهنه فضایی این شهر به نظاره نشست. این ویژگی‌ها می‌تواند تصاویر گوناگونی از اجتماع‌پذیری فضا را نشان دهد. علاوه بر این شیوع کرونا، مزید بر علت شده است تا فضاهای شهری، واکنش‌های مختلفی را جهت اجتماع‏پذیری از خود نشان دهند. از جمله تعطیلی فعالیت‌ها و فضای عمومی و کنترل شدید عبور و مرور درون شهری. در میان مناطق13گانه شهر مشهد، منطقه یک، نمونه‌ای ویژه از شرایط اجتماعی-اقتصادی و کالبدی است. این منطقه با 167 هزار نفر جمعیت در سال 1395 از جمله مناطق با سطح توسعه بالا، در شهر مشهد است (آمارنامه شهر مشهد, 1398). 29% از فضای این منطقه را عرصه فضاهای عمومی به خود اختصاص می‌دهد. از سوی دیگر بخشی از این محدوده را محلات با سطح بالای ویژگی­های اقتصادی و کالبدی پوشش می‌دهند. درحالی‌که برخی محلات و محدوده‌های دیگر همچون محله آبکوه و محدوده‌های پیرامونی آن شرایط مطلوبی ندارند. چنین تفاوت­هایی در مقیاس منطقه‏ای می‌تواند شرایط متفاوتی از اجتماع‌پذیری فضاهای شهری را نیز به نمایش بگذارد. بر این اساس مطالعه پیش‌رو به دنبال آن است تا ضمن ارزیابی جامعی از فضاهای شهری در این محدوده، وضعیت این فضاها و اجتماع‌پذیری آن‌ها را در شرایط بیماری‌های فراگیر، ارزیابی کند و نشان دهد که شاخص‌های اجتماع پذیری در این محدوده دارای چه وضعیتی هستند و کرونا سبب چه تغییراتی در نگرش ساکنین به فضاهای عمومی و اجتماع پذیری فضا شده است؟ از دیگرسو آیا ویژگیهای زمینه‏ای افراد همچون ویژگیهای اکتسابی(سطح تحصیلات و وضعیت تاهل) و غیراکتسابی(سن و جنسیت)، در کیفیت و نحوه واکنش آنها در فضاهای عمومی اثرگذار است؟ از بررسی این موضوعات و ترکیب آنها با یکدیگر، مطالعه حاضر تلاش دارد نسبت به تدوین وضعیت اجتماع پذیری فضاهای عمومی در این محدوده اقدام کند. این موضوع می‏تواند، کمک شایانی برای چالشهای فراروی فضاهای عمومی و اجتماع پذیری آنها در پاندمی‏ها باشد.

References

  • Afshani, S. (2022). The spread of Corona and the feeling of social insecurity. Social Security Studies Quarterly, 2, 57-86.
  • Akbari, T. (2017). Investigating the amount of urban social resilience in the case study of Ilam city. Urban Civil Studies Quarterly, 2(5), 51-62.
  • Imani Jajermi, H. (2019). Social consequences of the spread of the corona virus in Iranian society. Social Impact Assessment, 2, 87-103.
  • Statistics of Mashhad city. (2018). Mashhad: Deputy Planning of Mashhad Municipality.
  • Pourjafar, M., & Mahmoudinejad, H. (2010). Urban design and social capital in urban spaces. Tehran: Tahan.
  • Hosseinpour, A., Javaid, M., & Pirzad, B. (2012). Urban public spaces from theories to spatial philosophy. Mashhad: Sokhon Gostar.
  • Rizvani, L. (2015). Neighborhood culture and identity. Tehran: Sociologists Publishing House.
  • Rafiyan, M., & Sefaei, M. (2006). urban public spaces; Review and qualitative assessment. Journal of Fine Arts, 23, 35-42.
  • Zamanzadeh Darban, Z. (2016). Ethnology of influencing factors on "identity and sense of place" in the evolution of "neighborhood theory" with a meta-analysis approach. Urban Management, 48, 65-86.
  • Zamani, T., Madaghi, J., & Karimi Manjermoui, Y. (2022). A sociological study of the spread of the Covid-19 pandemic and its relationship with the feeling of social insecurity, a case study of the citizens of Tehran. Social and Cultural Strategy, 10(39), 319-355.
  • Shayan Mehr, A. (2000). Comparative Encyclopedia of Social Sciences. Tehran: Keihan.
  • Shujaei, D., & Partovi, P. (2014). Effective factors on the creation and promotion of sociability in public spaces with different scales in Tehran city - case example: public spaces of two neighborhoods and one district in the 7th district of Tehran. Opinion, 12, 34.
  • Sediqi, F., & Ahmadi Rahqi, S. (2015). Behaviorism of urban space with the approach of increasing presence. National conference of architecture and urban planning from theory to practice.
  • Talebi, J. (2004). Social relations in urban spaces. Journal of Social Sciences, 24, 161-180.
  • Azimi, F., Rezaian Karagozlu, A., & Qadri, A. (2012). Key concepts in urban studies. Tehran: Kohnmoi Zadeh.
  • Ghasemi, A. (2019). Consequences of Corona on the city and future urban development. Social impact assessment. Special report on the consequences of the outbreak of the Corona virus-Covid 19, 1(2), 227-253.
  • Cullen, G. (1998). Excerpt of urban landscape. Tehran: University of Tehran.
  • Karbalai Hosseini, A., & Sohaili, J. (2017). Investigating the role of the physical components of the environment in the sociability of cultural spaces using the space layout technique, case study: Dezful and Niavaran Cultural Complex. Armanshahr Architecture and Urbanism, 25, 361-373.
  • Madanipour, A. (2012). Written by Farhad Mortezaei. Urban space design with an attitude on social and spatial process, Tehran. Tehran: Publications of Technology and Information and Communication Organization of Tehran Municipality.
  • Maadi, A. (2016). Sustainable development strategies of Rasht city with the approach of environmental structure, case study: Postak bridge to Tahtah bridge. Rasht: Master's thesis. Islamic Azad University of Rasht, Faculty of Humanities, Department of Geography and Urban Planning.
  • Mozafar, F., Masoud, M., & Rastbin, S. (2011). Evaluation of the effects of urban quality on the amount of social capital index in historical contexts (case study: Jolfa neighborhood of Isfahan). Restoration of historical and cultural works and textures, two research quarterly journals, second year, 4, 29-46.
  • Vahdat, S., & Sajjadzadeh, H. (2015). Investigating and evaluating the role of urban art in increasing the attendance rate of public spaces with an emphasis on urban graphics (case example: Hamadan People's Park. Two quarterly scientific-promotional art research. 11, 25-38.

Files

Share

How to cite

Statistics