آب و هواشناسی
مهناز صابر؛ برومند صلاجی؛ رقیه ملکی مرشت
چکیده
در این پژوهش مؤلفههای بیلان آب حوضه آبریز ارس برای دوره 28 ساله (1987-2014) در مدل SWAT شبیهسازی گردید. بدین منظور کارایی و قابلیت مدل SWAT توسط SWAT CUP با استفاده از الگوریتم SUFI2 و بر اساس داده دبی مشاهداتی در ایستگاه هیدرومتری منتخب حوضه ارس (بدوی) با 70 درصد از دادهها (1987-2006) واسنجی و با 30 درصد بقیه (2007-2014) اعتبارسنجی شد. بر مبنای دادههای رستری ...
بیشتر
در این پژوهش مؤلفههای بیلان آب حوضه آبریز ارس برای دوره 28 ساله (1987-2014) در مدل SWAT شبیهسازی گردید. بدین منظور کارایی و قابلیت مدل SWAT توسط SWAT CUP با استفاده از الگوریتم SUFI2 و بر اساس داده دبی مشاهداتی در ایستگاه هیدرومتری منتخب حوضه ارس (بدوی) با 70 درصد از دادهها (1987-2006) واسنجی و با 30 درصد بقیه (2007-2014) اعتبارسنجی شد. بر مبنای دادههای رستری ورودی به مدل، این حوضه به 68 زیرحوضه با 1264 واحد پاسخ هیدرولوژیکی تقسیم و محاسبات در سطح آنها انجام شد. با استفاده از 14 پارامتر مهم که بر اساس مقایسه نتایج تحلیل حساسیت از بین چندین پارامتر انتخاب شده بودند، کالیبره کردن مدل SWAT انجام شد. در مرحله تحلیل حساسیت مدل، پارامترهای مربوط به دمای ماهانه و دمای هوا و فاکتور تبخیر از خاک از فایلهای .bsn و .wgn و .hru بهعنوان مؤثرترین پارامترها در شبیهسازی دبی جریان ایستگاه هیدرومتری منتخب حوضه ارس شناسایی شدند. با اجرای 300 باره کالیبراسیون، در نهایت بهترین دور شبیهسازی بر اساس معیار هدف شناسایی شده و دادههای خروجی مورد ارزیابی قرار گرفت. کارایی و دقت مدل در دوره واسنجی (1987-2006) بر اساس معیارهای ارزیابی NS، P-Factor، R-Factor و R2 بهترتیب 64/0، 71/0، 27/0 و 79/0 محاسبه گردید که نشاندهنده رضایتبخش بودن کارایی مدل در شبیهسازی بیلان آب حوضه ارس است. مقدار این معیارها در دوره اعتبارسنجی بهترتیب 7/0، 78/0، 3/ و 68/0 محاسبه شد.
آب و هواشناسی
مهناز صابر؛ برومند صلاجی
چکیده
در این پژوهش به بررسی وضعیت خشکسالی حوضه ارس در شرایط تغییر اقلیم پرداخته شده است. برای این منظور، از داده بارش شبیهسازیشده مدل CNRM-CM6-1-HR با توان تفکیک افقی بالا (10 کیلومتر) تحت سناریوی SSP585 طی 76 سال و 912 ماه از دوره آینده (2025-2100) استفاده شد و شاخص SPI بهعنوان معیار ارزیابی وضعیت خشکسالی تعیین گردید. بررسی ماهانه خشکسالی آینده تحت ...
بیشتر
در این پژوهش به بررسی وضعیت خشکسالی حوضه ارس در شرایط تغییر اقلیم پرداخته شده است. برای این منظور، از داده بارش شبیهسازیشده مدل CNRM-CM6-1-HR با توان تفکیک افقی بالا (10 کیلومتر) تحت سناریوی SSP585 طی 76 سال و 912 ماه از دوره آینده (2025-2100) استفاده شد و شاخص SPI بهعنوان معیار ارزیابی وضعیت خشکسالی تعیین گردید. بررسی ماهانه خشکسالی آینده تحت سناریوی SSP585 با شاخص SPI نشان داد که روند خشکسالی در همه ایستگاهها بهجز ایستگاه جلفا نزولی است. تحت سناریوی SSP585، شدیدترین خشکسالی دوره در اردبیل و اهر در آوریل 2094، در جلفا در آوریل 2094، در پارسآباد در فوریه 2028، در خوی در سپتامبر 2078 و در ماکو در می 2080 شبیهسازی شد. در مقیاس سالانه، فراوانی خشکسالی در ماکو، جلفا، پارسآباد، خوی و اردبیل بهترتیب 42، 41، 39، 36 و 34 سال محاسبه شد. توزیع فضایی آنومالیهای بارش سالانه حوضه ارس نشان داد بیشینه خشکسالی خیلی شدید و کمینه ترسالی خیلی شدید در جنوب شرقی حوضه (ایستگاه اردبیل) قرار گرفته درحالیکه هسته بیشینه ترسالی خیلی شدید و هسته کمینه خشکسالی خیلی شدید در جنوب غربی حوضه متمرکز است. در مقیاس ماهانه نیز هسته بیشینه و کمینه فراوانی آنومالیهای مثبت عمدتاً در نیمه غربی حوضه قرار دارد. در مقیاس سالانه، بیشترین درصد افزایش آنومالیهای بارشی مثبت برآورد شده مربوط به اردبیل، پارسآباد و اهر و بیشترین کاهش آنومالیهای منفی مربوط به اهر، خوی و اردبیل بوده است. در مقیاس ماهانه، حداکثر میزان کاهش آنومالی منفی مربوط به پارسآباد و حداکثر درصد افزایش آنومالی مثبت مربوط به جلفا است.
آب و هواشناسی
رقیه ملکی مرشت؛ برومند Salahi؛ مهناز صابر
چکیده
پژوهش حاضر با هدف واکاوی تغییرات بارش شمال غرب ایران طی دهههای آتی بر اساس مدلهای GCM صورت گرفته است. بدین منظور، ابتدا بارش سالهای 2014-1985 بر اساس آزمون من- کندال روندیابی گردید. سپس دادههای روزانه بارش برای هر یک از ایستگاههای مورد مطالعه در نرمافزار SDSM6.1 برای 2014-1985 شبیهسازی شد. آنگاه تحت سناریوهای (SSP2-4.5) و (8.5-SSP5) مدلهای ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف واکاوی تغییرات بارش شمال غرب ایران طی دهههای آتی بر اساس مدلهای GCM صورت گرفته است. بدین منظور، ابتدا بارش سالهای 2014-1985 بر اساس آزمون من- کندال روندیابی گردید. سپس دادههای روزانه بارش برای هر یک از ایستگاههای مورد مطالعه در نرمافزار SDSM6.1 برای 2014-1985 شبیهسازی شد. آنگاه تحت سناریوهای (SSP2-4.5) و (8.5-SSP5) مدلهای CanEsm5 و MPI-ESMI-2HR، بارش سالهای 2043-2015 پیشبینی شد. جهت ارزیابی عملکرد مدلهای CMIP6 و مقایسه مقادیر پایه و پیشبینیشده، از سنجههای آماری MSE،RMSE و MAE استفاده شد. بر اساس نتایج آزمون من- کندال، بارش دوره پایه در ایستگاههای تبریز، اردبیل، ارومیه، تکاب و مراغه دارای روند کاهشی و در ایستگاههای مشگینشهر، سردشت، ماکو، خلخال، سراب، جلفا و پارسآباد دارای روند افزایشی بود. از بین 12 ایستگاه مورد بررسی، فقط بارش ایستگاه مراغه روند کاهشی معنادار داشت. در سایر ایستگاهها روندهای بارش معنیدار نبود. بر اساس پیشبینیهای انجام شده بر اساس مدلهای مذکور، تحت سناریوی متوسط (SSP 2-4.5)، در اواخر زمستان و اوایل بهار، بارش کاهش خواهد یافت. در سایر ماهها بهویژه ماههای تابستان و پاییز، درصد کاهش بارش بیشتر خواهد بود. بر اساس سناریوی 8.5-SSP5، بیشترین درصد کاهش بارش در مدل MPI به میزان 33% در ایستگاههای جلفا، سردشت، مراغه و در مدل CanESM5 حدود 33 الی 35 درصد در ایستگاههای جلفا، تکاب و ارومیه پیشبینی گردید. طبق نتایج حاصل، اگرچه هر دو مدل، بارش را با خطای نسبتاً بالایی پیشبینی نمودند، لیکن مدل MPI نسبت به مدل CanESM5 خطای کمتر و دقت بیشتری در پیشبینی بارش داشت.
