برنامه ریزی شهری
مصطفی مواساتی؛ حسن احمدزاده؛ علی پناهی
چکیده
زلزله یکی از خطرناک‌ترین، مخرب‌ترین و غیرقابل پیشبینی‌ترین مخاطرات طبیعی به‌شمار می‌آید. از این‌رو، شناسایی مناطق آسیب‌پذیر شهرها به‌منظور افزایش ظرفیت مقابله با خطرات زلزله و مدیریت بحران این مخاطره ضروری است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی سطوح آسیب‌پذیر کلانشهر تبریز در برابر زلزله و ارائه‌ی راهکارهای مدیریت بحران ...
بیشتر
زلزله یکی از خطرناک‌ترین، مخرب‌ترین و غیرقابل پیشبینی‌ترین مخاطرات طبیعی به‌شمار می‌آید. از این‌رو، شناسایی مناطق آسیب‌پذیر شهرها به‌منظور افزایش ظرفیت مقابله با خطرات زلزله و مدیریت بحران این مخاطره ضروری است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی سطوح آسیب‌پذیر کلانشهر تبریز در برابر زلزله و ارائه‌ی راهکارهای مدیریت بحران (قبل از بحران) برای کاهش اثرات زلزله نگارش شده است. روش تحقیق در مطالعه‌ی حاضر آمیخته (ترکیبی از رویکردهای کیفی و کمی) با هدف کاربردی و ماهیت تحلیلی-اکتشافی می‌باشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و تهیه‌ی نقشه‌های رقومی از روش FAHP و نرم‌افزار ArcGIS و به‌منظور بررسی آسیب‌پذیری مناطق 10گانه‌ی شهر از روش PROMETHEE استفاده شده است. همچنین جامعه‌ی آماری تحقیق شامل مدیران و مسئولان شهری و نخبگان دانشگاهی می‌باشد. حجم نمونه‌ی مدیران و مسئولان با استفاده از روش کوهن در سطح اطمینان 95 درصد، 90 نفر تعیین گردیده که نحوه‌ی دسترسی به آنها بر مبنای روش گلوله برفی می‌باشد. حجم نمونه‌ی نخبگان دانشگاهی نیز بر مبنای روش نمونه‌گیری دلفی هدفمند 14 نفر تعیین شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مناطق حاشیه‌ای و مرکزی شهر بیشترین پتانسیل آسیب‌پذیری را دارا می‌باشند. در این بین مناطق 10 و 1 با کسب جریان خالص 454/0- و 527/0-، جزو مناطق با آسیب‌پذیری خیلی‌زیاد در برابر زلزله محسوب می‌شوند. از عوامل مؤثر بر آسیب‌پذیری این مناطق می‌توان به نزدیکی به گسل، فرسودگی بافت‌ها، دوری از مراکز امدادونجات، تراکم زیاد و همچنین عدم کشش‌پذیری معابر اشاره کرد. بدین منظور نیاز به رویکرد سیستمی و یکپارچه به‌منظور بازگشت‌پذیری و توانمندسازی اجتماع لازم بوده و در این راستا توجه به مرحله‌ی قبل از بحران در ابعاد مقاوم‌سازی ابنیه، ارتقاء دسترسی‌ها و تهیه‌ی طرح‌های موضعی به تفکیک محلات با تأکید بر محلات آسیب‌پذیر ضروری می‌باشد.
برنامه ریزی شهری
سید علی عارف حسینی؛ علی پناهی؛ علی آذر؛ رضا ولی زاده
چکیده
مساله عدم‌توجه به قابلیت‌زندگی در بافتهایشهری دغدغۀ‌‌اصلی در جغرافیا و سیاست‌شهری است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی زیست‌پذیری بافتهایشهری تبریز گام به عرصۀ تحقیق نهاده است. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و به حیث روش، توصیفی- تحلیلی می‌باشد. ابزار‌سنجش پرسشنامه بوده است. جامعۀ‌آماری پژوهش بر اساس ...
بیشتر
مساله عدم‌توجه به قابلیت‌زندگی در بافتهایشهری دغدغۀ‌‌اصلی در جغرافیا و سیاست‌شهری است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی زیست‌پذیری بافتهایشهری تبریز گام به عرصۀ تحقیق نهاده است. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و به حیث روش، توصیفی- تحلیلی می‌باشد. ابزار‌سنجش پرسشنامه بوده است. جامعۀ‌آماری پژوهش بر اساس دیدگاه تجربی بررسی کیفیت محیط‌شهری، ساکنین بافت‌های شهری قدیم و جدید می‌باشند؛ که بر اساس جدول‌مورگان به تعداد 1558693 نفر بوده است؛ که با توجه به حجم‌جامعه و بر اساس جدول‌مورگان برابر با 384 نفر می‌باشد، که به شیوه نمونه‌گیری خوشه ای و با تخصیص متناسب به هر‌یک ازمحلات کم-برخوردار، نیمه‌برخوردار و برخوردار به ترتیب 39، 70 و 42 (نمونه در بافت قدیم) و 100، 71 و 62 (نمونه در بافت جدید) اختصاص داده شده است. همچنین ضریب‌آلفای‌کرونباخ به‌دست آمده از بررسی پایایی ابزار اندازه‌گیری (913/0) در سطح قابل قبولی بوده است. برای تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات از تحلیل‌واریانس‌چند‌متغیری (MANOVA) استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان‌می‌دهد به‌طور‌کلی زیست‌پذیری در بافت‌های شهر تبریز از حد متوسط پایین‌تر بوده به‌طوریکه با توجه به نتایج تحلیل‌واریانس‌چند‌متغیری مشخص گردید، میزان زیست‌پذیری‌شهری در انواع بافت‌های شهر تبریز متفاوت است؛ به‌طوریکه میزان زیست‌پذیری در بافت‌قدیم به دلیل کسب میانگین رتبه بیشتر در ابعاد خدمات‌و‌زیرساخت‌های‌شهری، اجتماع‌شهری، تاریخ‌شهری، اقتصاد-شهری و مدیریت‌شهری بیشتر از بافت جدید بوده است. همچنین مشخص گردید بعد مدیریت-شهری و اجتماع‌شهری در بافت‌قدیم (بیشتر) و بعد محیط‌شهری در بافت‌جدید (بیشتر) تفاوت معنا داری داشته است.
برنامه ریزی شهری
الهام آسیابانی پور؛ علی پناهی؛ حسن احمدزاده
چکیده
مفهوم یک شهر زیست پذیر به معنای «مناسب بودن برای زندگی» یا «قابل سکونت» می باشدکه امروزه با گسترش و تشدید مشکلات جوامع انسانی و افت کیفیت زندگی ساکنان، بسیار قوت گرفته است. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مدل مناسب زیست پذیری شهری گام به عرصۀ تحقیق نهاده است. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و به حیث روش، توصیفی- تحلیلی ...
بیشتر
مفهوم یک شهر زیست پذیر به معنای «مناسب بودن برای زندگی» یا «قابل سکونت» می باشدکه امروزه با گسترش و تشدید مشکلات جوامع انسانی و افت کیفیت زندگی ساکنان، بسیار قوت گرفته است. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مدل مناسب زیست پذیری شهری گام به عرصۀ تحقیق نهاده است. این تحقیق به لحاظ ماهیت از نوع کاربردی بوده و به حیث روش، توصیفی- تحلیلی می باشد. ابزار سنجش پرسشنامه بوده است. جامعۀ آماری در این پژوهش متخصصان و مدیران شهری در دسترس آشنای کامل با وضعیت هرمنطقه به تعداد 140 نفر بوده است که با توجه به حجم جامعه و بر اساس جدول مورگان 104نفر با نمونه گیری گلوله برفی غیر خطی انتخاب شده و پرسش صورت گرفته است. سپس وضع موجود زیست پذیری با استفاده از آزمون t تک نمونه ای و روابط بین ابعاد و شاخص های زیست پذیری با کمک مدلسازی معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی (PLS) تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد در وضع موجود، تمامی ابعاد زیست پذیری در کلانشهر تبریز میانگین متوسط به پایین دارند. نتایج مدل نیز نشان می دهد از بین فاکتورهای اثرگذاری بر وضع موجود زیست‌پذیری، فاکتورهای «خدمات و زیرساخت‌های شهری»، «محیط شهری»، «مدیریت شهری»، «تاریخ شهری» و «اجتماع شهری» بر «وضعیت موجود زیست‌پذیری شهری» تاثیر مستقیم و معناداری دارند که در این میان، بیشترین تاثیر را فاکتور «خدمات و زیرساخت‌های شهری» دارد که محرک و برانگیزاننده زیست پذیری در کلانشهر تبریز و جزء اولویت های اقدام در زیست پذیر کردن کلانشهر تبریز به شمار می رود. در نتیجه هرگونه برنامه و اقدام برای سرآغاز و ارتقای وضع موجود زیست پذیری کلانشهر تبریز باید به نقش کلیدی و پایه ای این عوامل توجه کند.
