نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه آموزشی جغرافیا و برنامه ریزی شهری-دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی- دانشگاه تبریز
2 دانشجوی جغرافیا و برنامه ریزی شهری-دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی- دانشگاه تبریز
3 استاد گروه آموزشی جغرافیا و برنامه ریزی شهری-دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی- دانشگاه تبریز
چکیده
تنوع در انتخاب، ترجیح و رضایت از مسکن، تفاوت‌ها و تغییراتی را در سبک زندگی مسکونی و به دنبال آن در الگوی سکونتی می‌تواند به همراه داشته باشد. از این نظر، توجه به ترجیح و انتخاب مسکن و تقاضاهای متنوع مردم با توجه به سبک زندگی، در ادراک و ارزیابی محیط مسکونی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. در همین راستا، ضمن مرور ادبیات و مفاهیم مربوط به سبک زندگی و عوامل مؤثر، در جامعه آماری موردمطالعه پرسشنامه‌ای با 125 گویه طراحی و تدوین گردیده است. هدف این پژوهش، شناسایی مفهوم سبک زندگی و تأثیر آن در انتخاب، ترجیح و رضایت مسکونی و درنهایت ارائه الگوی سکونتی با توجه به روابط بین متغیرها است که ویژگی‌های الگویی ترجیح با تحلیل خوشه‌ای، عوامل انتخاب مسکن با تحلیل عاملی و رضایت مسکونی و ارتباط درونی آن‌ها با ترجیح مسکونی از طریق تحلیل عاملی و روش سلسله مراتبی و تحلیل واریانس موردبررسی قرارگرفته است. نتایج نشان می‌دهد در بین عوامل انتخاب عامل ایمنی، دسترسی و ویژگی‌های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی با توجه به سطح معناداری کمتر از 05/0 با الگوهای چهارگانه سکونت تفاوت معناداری وجود دارد و تنها در عامل اوقات فراغت و تفریح تفاوت معناداری کمتر است. در ترجیح مسکن، خانوارها بر اساس تعداد خوشه‌ها به چهار الگوی سکونتی (شهر محور، طبیعت‌محور، اجتماع‌محور و سودمحور) طبقه‌بندی‌شده و سطح معناداری واریانس در چهار خوشه در عامل‌های 2، 3، 4، 5، 6، 8، 9، 11 خیلی زیاد و در عامل 6 زیاد، درحالی‌که در عامل‌های 1 و 10 چندان معنادار نیست. همچنین بین ویژگی‌های جمعیت شناختی خانوارها با الگوهای سکونتی ترجیح مسکن رابطه معناداری وجود ندارد و بر اساس ترجیح مسکن، رضایت افراد از واحدهای سکونتی‌شان در حد متوسط به پایین ارزیابی‌شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Research on residential lifestyles and urban residence pattern’s from the viewpoints of satisfaction, choice, and preference Case study: Tabriz metropolis
نویسندگان [English]
- Shahrivar Rostaei 1
- Mina Farokhi Someh 2
- Rasoul Ghorbani 3
1 Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz
2 Ph.D.. Student of Geography and Urban Planning - Faculty of Planning and Environmental Sciences - Tabriz University
3 Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Planning and Environmental Sciences, University of Tabriz
چکیده [English]
Introduction
Lifestyle is one of the most popular concepts used to explore consumer behavior. In various fields, the lifestyle concept has been widely used to understand and explain certain consumer behaviors. Residential lifestyle is defined here as the way of life related to residence associated with the consumption of time, space and money. In other words, residential lifestyle is all of the lifestyle factors related to residence. The structure and components of residential lifestyles are comprehensive and complicated, with numerous influencing factors. Here, we propose the concept of residential lifestyles as two-sided properties as individuality and sociality, subjectivity and objectivity, actuality and ideality. Residential satisfaction, Residential environmental choice, and residential preferences are one of the most studied themes in the field of the residential environment. The purpose of this study was to identify the residential choice, satisfaction, and preferences as determined by their lifestyles. A total of 206 usable questionnaires were collected from ten regions in TABRIZ City. Six residential choice factors (Safety, Social, Spaces, and Economical and Education) were derived, and the respondents were grouped into four lifestyle clusters (Urban Cluster, Natural Cluster, Economical Cluster, and Social Cluster).
Data and Method
In this research, we analyzed the characteristics of residential preferential patterns with cluster analysis, residential choice with factor analysis and residential preference and relationship with preferences with factor analysis and hierarchical multi-attribute index system and variance analysis. For the data analysis, descriptive statistics (frequency tables, graphs, percentages, and variance) and inferential statistics (Pearson correlation, ANOVA, T-test) were used.
Results Discussion
In this research, on the basis of the understanding of residential lifestyles and its influence factors, we firstly aimed to interpret the concept through the approach of urban planning as the initial step. Among the factors, we focus on the residential preference, residential emphasis on housing selection, and residential satisfaction as well as the individual attributes such as age, housing ownership, household structure and living years, etc.
Conclusion
We have studied residential lifestyles from the perspectives of residential choice factors, residential preference, and residential satisfaction. We have made clear the principal residential choice factors of samples from TABRIZ City. Three subjective residential preferences patterns were obtained: Pattern (1) is the urban preference pattern; (2) is the enjoying life and natural preference pattern; (3) is economical preference pattern and (4) is social preference pattern.
کلیدواژه‌ها [English]
- Lifestyle
- Residential preference
- Residential choice
- residential satisfaction
- Residential patterns
- افشاری، محسن و شهرام پور دیهیمی، (1395)، مقیاس‌های روش زندگی در مسکن، مسکن و محیط روستا، شماره 154.
- باکاک، روبرت (1381)، مصرف، مترجم: خسرو صبری، تهران: شیرازه.
- بوردیو، پی یر (1390)، تمایز: نقد اجتماعی قضاوت‌های ذوقی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
- پورمحمدی، محمدرضا، روستایی، شهریور و اسدی، احمد، (1393)، بررسی سرزندگی و رابطه آن با انتخاب نواحی مسکونی (مطالعه موردی: بافت فرسوده مرکزی شهر زنجان)، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، سال 23، شماره 67، صص: 65-45.
- چرخچیان، مریم، (1396)، مقایسه رضایتمندی از فضاهای مسکونی در محلات نمونه موردی: سه محله فردوسی، دانشگاه و پونک در قزوین، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، سال 23، شماره 67، صص: 128-109.
- قنبری، ابوالفضل، (1391)، بررسی تطبیقی تأثیر فضای شهری بر میزان مشارکت شهروندان (موردمطالعه: محلات شهر تبریز)، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، سال 18، شماره 48، صص: 243-211.
- گیبینز، جان آر و بوریمر (1384)، سیاست پست‌مدرنیته، ترجمه: منصور انصاری، تهران: نشر گام نو.
- مرکز آمار ایران (1395-1385)، سرشماری‌های عمومی نفوس و مسکن.
- Aero, (2001); Residential preferences, choice of housing, and lifestyle. PhD dissertation (English summary), Aalborg University.
- Aero, T. (2006); “Residential Choice from a Lifestyle Perspective”, Housing, Theory and Society, 23, 2, 109-130.
- Aragones, J. I. (2002). The dwelling as place: Behaviors and symbolism. In J. I. Aragones, G. Francescato, & T.Garling (Eds.), Residential environments: Choice, satisfaction, and behavior (pp. 163-182). Westport, CT: Bergin & Garvey.
- Becker B. j., 2000, Handbook of Applied Multivariable Statistics and Mathematical Modeling, San diego: Academic Press.
- Bell, D. & Hollows, J. E. (2006); Historicizing lifestyle. Mediating Taste, Consumption and Identity from the 1900s to 1970s, Ashgate Cornwall.
- Benedikter, Roland, Anheier & M Juergen Smeyer(2011).”lifestyles”, The sage encyclopedia of global studies: Illinois.
- Bootsma, H., Camstra, R., De. Feijter, H. & Mol, A. (1993);Leefstijl: een dynamische levensoriëntatie”, Rooilijn, 8, pp. 332-337.
- Cambridge Dictionary, (2006).
- Cathelat, B. (1993); Socio-Styles. The New Lifestyles Classification System for Identifying and Targeting Costumers and Markets, London, Kogan Page.
- Clark, W.A.V., 1982. Modeling Housing Market Search. Croom Helm, London.
- Clark, W.A.V., 1986. Human Migration. Sage, Beverly Hills, CA.
- Clark, W.A.V., 1993. Search and choice in urban housing markets. In: Behavior and Environment: Psychological and Geographical North-Holland, Amsterdam, pp. 298–316.
- Crompton, R. (1998), Class and Stratification. An introduction to Current Debates, Cambridge, Polity Press.
- Dimaggio, paul. (2000); social stratification, lifestyle, social cognition and social participation. In D. Grusky (ed). Social stratification in sociological perspective. Westview press, San Francisco, 2000, PP: 458-465.
- Farlex(2014); The free Dictionary.com. Retrieved from The freedictionary.com.
- Feijten, P., Hooimeijer, P. & Mulder, C. H. (2008); “Residential Experience and Residential Environment Choice over the Life-course”, Urban Studies, 45, pp. 141-162.
- Garling, T., Friman, M., (2002).Apsychological approach to the study of residential choice and satisfaction. In: Residential Environments: Choice, Satisfaction, and Behavior. Bergin & Garvey, Westport, Connecticut, London, pp. 55–80.
- Giddens, A (1995), Modernity and Self Identity: Self and Society in the Late Modern Age. Stanford, California: Stanford University Press.
- Heijs, W., Carton, M., Smeets, J. & Van, Gemert A. (2009); “The Labyrinth of Life-Styles”, Journal of Housing and the Built Environment, 24, pp. 347-356.
- Holt, D. B. (1995); How Consumers Consume:A Typology of Consumption Practices, Journal of Consumer Research, 22, pp.1-16.
- Holt, D. B. (1997); Poststructuralist Lifestyle Analysis: Conceptualizing the Social Patterning of Consumption in Postmodernity, Journal of Consumer Research, 23, pp. 326-350.
- Joan et al., (2007); Latent lifestyle preferences and household location decisions, Journal of Geographical systems, April 2007, volume 9, Issue, PP:77-101.
- Kahle L. & Chiagouris, L. (eds.) (1997); Values, Lifestyles and Psycho graphics, Mahwah New Jersey, Lawrence Erlbaum Crompton, 1998.
- Kipnis, B. A. (2004); “Lifestyle Studies – An Editorial Introduction”, Geography Research Forum, 24, 1-19.
- Liberg, A. (1995). Public Space, Lifestyles and Collective Identity.Sage Publication.
- Merriam-Webster(2014).Webster Online Dic. Retrieved from www.merriam-webster.com.
- Mokhtarian, P. & Cao X. (2008); “Examining the impacts of residential self-selection on travel behaviour: A focus on methodologies”, Transportation Research B, 42, pp. 204-228.
- Montgomery, H., Johansson, U.S., (1988). Life values:their structure and relation to life conditions. Applied Behavioral Economics, Vol. 1. Wheatsheaf Booles, Brighton, U.K, pp. 420–437.
- Oxford Dictionary, (2008).
- Salomon I, Waddell P, Wegener M (2002); Sustainable lifestyles? Microsimulation of household formation, housing choice and travel behavior. In: Black WR, Nijkamp P (eds) Social Change and Sustainable Transport. Indiana University Press, pp 125–131.
- Simmel, G. (1990), The Philosophy of Money, Tom Bohomer & Pavid Frisby (Trans.), Second enlarged Ed., NewYork: Routledge.
- Thorkild, A. (2006); “Residential Choice from a Lifestyle Perspective”, Housing, Theory and Society, 23, pp. 109-130.
)